Jakie metody leczenia są najlepsze w łagodzeniu objawów u chorych na COVID-19 u schyłku życia? Obciążenie objawami u schyłku życia chorych na COVID-19 i pomocne metody leczenia U chorych na COVID-19 pod koniec życia mogą wystąpić objawy, takie jak duszność lub majaczenie. Celem medycyny paliatywnej jest złagodzenie tych objawów za pomocą określonych metod leczenia. Leczenie może być farmakologiczne (na przykład opioidami) lub nielekowe – wykorzystujące np. techniki oddechowe lub relaksacyjne. Jaki był cel tego przeglądu? Zbadanie jak dobrze różne interwencje (lekowe i nielekowe) sprawdzają...

Helioks (mieszanina tlenu i helu) w leczeniu podgłośniowego zapalenia krtani u dzieci Pytanie badawcze Chcieliśmy wykazać, czy inhalacja helioksu (mieszaniny tlenu i helu) przynosi korzyści i jest bezpieczna w leczeniu dzieci z podgłośniowym zapaleniem krtani w porównaniu z placebo lub innymi terapiami, takimi jak oddychanie 30% nawilżonym tlenem lub 100% tlenem z epinefryną (adrenaliną – lekiem poprawiającym drożność dróg oddechowych). Wprowadzenie Podgłośniowe zapalenie krtani (krup) jest ostrą chorobą powodującą blokadę w obrębie górnych dróg oddechowych (na poziomie krtani – przyp....

Ciągłe vs przerywane karmienie przy użyciu zgłębnika w tzw. bolusie w chorobie refluksowej przełyku Pytanie badawcze Czy ciągłe lub przerywane karmienie przez sondę dożołądkową zmniejsza refluks mleka do przełyku? Wprowadzenie Wcześniaki i niemowlęta o małej masie urodzeniowej często nie mogą być karmione doustnie, ponieważ nie potrafią skutecznie ssać i połykać. Może zaistnieć potrzeba karmienia ich przez sondę (rurkę) wprowadzoną do żołądka (tzn. dożołądkowo). Karmienie przez rurkę można prowadzić metodą przerywaną (w tzw. bolusie), gdzie mleko podaje się porcjami przez krótki czas (15 do...

Degareliks w leczeniu nowo rozpoznanego zaawansowanego raka gruczołu krokowego Pytanie badawcze Jak degareliks, jeden z nowszych leków, który leczy raka gruczołu krokowego poprzez zmniejszenie stężenia męskich hormonów płciowych, wypada w porównaniu z istniejącymi lekami stosowanymi w przypadku nowo rozpoznanego zaawansowanego raka gruczołu krokowego? Wprowadzenie Jeśli rak gruczołu krokowego rozprzestrzenił się poza gruczoł krokowy, do węzłów chłonnych lub kości, nie ma możliwości jego wyleczenia. W takiej sytuacji terapia hormonalna, która zmniejsza stężenie męskiego hormonu płciowego –...

Hydromorfon w leczeniu bólu nowotworowego Wprowadzenie U ponad 75% chorych na nowotwór występuje ból. Około 30% do 50% z nich cierpi na ból o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego, co może mieć negatywny wpływ na życie codzienne. Ból nowotworowy jest niepokojącym objawem, który ma tendencję do narastania wraz z postępem choroby. Hydromorfon może łagodzić te objawy. W leczeniu bólu związanego z chorobą nowotworową stosuje się zazwyczaj leki takie jak: morfina, oksykodon, fentanyl i hydromorfon. W niniejszym przeglądzie przeanalizowano korzyści i szkody wynikające ze stosowania hydromorfonu, w...

Terapia zastępcza enzymami trzustkowymi w leczeniu mukowiscydozy Pytanie badawcze Dokonaliśmy przeglądu danych naukowych dotyczących różnego momentu przyjmowania (podczas spożywania posiłków – przyp. tłum.) terapii zastępczej enzymami trzustkowymi (ang. pancreatic enzyme replacement therapy, PERT) u chorych na mukowiscydozę (ang. cystic fibrosis, CF) w każdym wieku. Wprowadzenie Mukowiscydoza jest chorobą dziedziczną, występującą u ponad 70 000 osób na całym świecie. Między 80% a 90% chorych na mukowiscydozę nie jest w stanie produkować wystarczającej ilości enzymów trzustkowych potrzebnych...

Wyjściowy wynik testu MMSE do wczesnej oceny prawdopodobieństwa rozwoju otępienia u osób z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi (MCI) Pacjentów z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi (MCI) należy oceniać i monitorować ze względu na zwiększone ryzyko progresji do zaburzeń otępiennych. Obecnie nie ma jednolitego stanowiska określającego, jaki jest najbardziej skuteczny sposób na opisanie progresji (tych zaburzeń – przyp. tłum.) do demencji. Stosuje się w tym celu różne testy funkcji poznawczych. Większość z nich jest łatwa do przeprowadzenia, ich wykonanie zajmuje około 10 minut, obejmują one...

Leczenie owrzodzeń żylnych kończyn dolnych poprzez stosowanie opaski lub pończoch uciskowych w porównaniu z niestosowaniem leczenia uciskowego Najważniejsze informacje W porównaniu z niestosowaniem leczenia uciskowego (kompresji), kompresjoterapia, w której wykorzystuje się bandaże lub pończochy w celu leczenia żylnych owrzodzeń kończyn dolnych: – prawdopodobnie szybciej leczy żylne owrzodzenia kończyn dolnych; – prawdopodobnie zwiększa liczbę osób, u których owrzodzenie całkowicie się zagoiło po 12 miesiącach; – prawdopodobnie zmniejsza natężenie bólu; i – może poprawiać niektóre aspekty...

Komórki szpiku kostnego w kardiomiopatii rozstrzeniowej o etiologii innej niż niedokrwienna Pytanie badawcze Czy komórki szpiku kostnego są bezpieczne i skuteczne w leczeniu kardiomiopatii rozstrzeniowej (DCM) o etiologii innej niż niedokrwienna? Wprowadzenie DCM jest zaburzeniem mięśnia sercowego przebiegającym z dylatacją serca (mięsień sercowy staje się rozciągnięty) oraz z upośledzeniem jego kurczliwości, przy niewystępowaniu podwyższonego ciśnienia tętniczego, uszkodzonych lub chorych zastawek serca, choroby serca obecnej przy urodzeniu lub choroby związanej z zawałem serca. Obecnie...

Wpływ ćwiczeń fizycznych u dorosłych biorców płuc Czego dotyczy problem? Przeszczepienie płuc jest często ostateczną opcją leczenia u chorych na przewlekłą chorobę płuc. Po przeszczepieniu proponuje się pacjentom podjęcie ćwiczeń fizycznych w celu przyspieszenia powrotu do zdrowia. Powinny one pomóc w powrocie do wykonywania codziennych czynności i poprawić jakość życia. Jednak dokładne korzyści płynące z wykonywania ćwiczeń fizycznych u tych pacjentów nie są jasne i obecnie nie istnieją jasne wytyczne określające sposób realizowania ćwiczeń fizycznych. Co zrobiliśmy? Przeszukaliśmy...

Powiadamianie o narodzinach i zgonie za pośrednictwem urządzeń mobilnych: przegląd systematyczny z zastosowaniem metod mieszanych Jaki jest cel tego przeglądu? W tym przeglądzie Cochrane staraliśmy się ocenić wpływ używania urządzeń mobilnych do powiadamiania o narodzinach i zgonach. Naszym celem było również opisanie, w jaki sposób te mobilne rozwiązania są wykorzystywane w praktyce oraz jakie czynniki wpływają na ich stosowanie. By odpowiedzieć na to pytanie, zebrano i przeanalizowano wszystkie badania dotyczące tego zagadnienia. Najważniejsze informacje Niewiele wiemy o skutkach używania...

Noszenie pończoch uciskowych w celu zapewnienia kompresji w leczeniu żylaków Pytanie badawcze Jaka jest skuteczność pończoch uciskowych jako jedynego i początkowego sposobu leczenia żylaków u osób bez wygojonego lub czynnego owrzodzenia żylnego (owrzodzenia podudzi)? Wprowadzenie Żylaki to poszerzone żyły, które skręcają się i są widoczne pod skórą nóg. Na ogół nie powodują one problemów medycznych, choć wiele osób szuka porady lekarskiej. Objawy charakterystyczne dla żylaków obejmują: ból, obrzęk kostek, uczucie zmęczonych lub niespokojnych nóg, nocne skurcze, ciężkość, swędzenie i obawy o...

Jaki jest stopień trafności diagnostycznej testu Mini-Cog w rozpoznawaniu demencji w praktyce lekarza rodzinnego? Wprowadzenie i cel przeglądu W większości regionów świata wciąż zwiększa się liczba osób w podeszłym wieku, dlatego problemy z pamięcią i schorzenia takie jak choroba Alzheimera oraz inne postacie demencji stają się coraz bardziej powszechne. Większość osób z zaburzeniami pamięci najpierw będzie szukać pomocy oraz może być zidentyfikowana w ramach podstawowej opieki zdrowotnej obejmującej lekarzy rodzinnych i pielęgniarki. Dlatego potrzebne są narzędzia, które umożliwiałyby...

Porównanie podwójnej i pojedynczej inseminacji domacicznej u subpłodnych par Cel przeglądu Autorzy Cochrane dokonali przeglądu danych naukowych dotyczących efektów podwójnej inseminacji domacicznej (IUI), w porównaniu z pojedynczą IUI, u subpłodnych par (tj. par, które próbowały zajść w ciążę przez co najmniej rok). Wprowadzenie U par, które próbowały zajść w ciążę przez co najmniej rok, częstym sposobem wywołania ciąży jest umieszczenie plemników bezpośrednio w macicy, a więc w pobliżu jajeczek. Postępowanie takie połączone jest ze stosowaniem leków stymulujących płodność w celu pobudzenia...

Montrealska skala oceny funkcji poznawczych (MoCA) w rozpoznawaniu demencji Cel przeglądu Dokonaliśmy przeglądu danych naukowych dotyczących trafności Montrealskiej skali oceny funkcji poznawczych (MoCA) w rozpoznawaniu demencji. Wprowadzenie Demencja (otępienie – przyp. tłum.) jest częstym schorzeniem osób starszych. Co najmniej 7% osób powyżej 65 roku życia jest dotkniętych tym schorzeniem w Wielkiej Brytanii, a liczba ta zwiększa się na całym świecie. W przedstawianym przeglądzie chcieliśmy dowiedzieć się, czy korzystając z ugruntowanego testu poznawczego MoCA można precyzyjnie rozpoznać...

Jakie są korzyści i zagrożenia związane z wykorzystaniem laserów w leczeniu nadwrażliwości zębów (krótkotrwałego, ostrego bólu zęba)? Najważniejsze informacje - Stosowanie laseroterapii może nieznacznie zmniejszyć natężenie bólu po 24 godzinach. Takie leczenie może zmniejszyć natężenie bólu po 24 godzinach, ale dowody są bardzo niepewne. - Laseroterapia nie wydaje się powodować negatywnych (niepożądanych) skutków. - Potrzebne są badania wzmacniające dowody i analiza wpływu leczenia laserem na jakość życia. Co powoduje nadwrażliwość zębów? Nadwrażliwość zębów to krótkotrwały, ostry ból, który...

Ćwiczenia fizyczne przed planowanym zabiegiem operacyjnym tętniaka aorty brzusznej Wprowadzenie Aorta brzuszna jest w organizmie głównym naczyniem krwionośnym, które transportuje krew z serca do organów znajdujących się w klatce piersiowej i jamie brzusznej. Tętniak aorty brzusznej (ang. abdominal aortic aneurysm, AAA) to balonowate wybrzuszenie aorty brzusznej. Jeżeli średnica (długość od jednego boku do drugiego) tętniaka aorty brzusznej powiększy się do ponad 5,5 cm, zwiększa się prawdopodobieństwo jego pęknięcia (rozerwania). Pęknięcie AAA powoduje zgon, chyba że wkrótce po zdarzeniu...

Leczenie farmakologiczne osteoporozy u chorych na przewlekłą chorobę nerek Czego dotyczy problem? Chorzy na przewlekłą chorobę nerek (PChN) są obciążeni większym ryzykiem wystąpienia osteoporozy (osłabienia wytrzymałości kości), która często może prowadzić do złamań. W leczeniu osteoporozy dostępnych jest kilka leków, nie wiadomo jednak, czy są one równie skuteczne i bezpieczne u chorych na PChN, ponieważ mechanizm upośledzenia wytrzymałości kości w tej grupie pacjentów jest inny. Co zrobiliśmy? Zebraliśmy dane z badań obejmujących pacjentów z osteoporozą i PChN w stadium 3-5 oraz pacjentów...

Światło słoneczne w zapobieganiu i leczeniu hiperbilirubinemii u noworodków Pytanie badawcze Jak bezpieczne i skuteczne jest światło słoneczne w leczeniu lub zapobieganiu żółtaczce (zażółcenie skóry zwane hiperbilirubinemią) u noworodków? Wprowadzenie Dzieci z żółtaczką są często leczone za pomocą lamp terapeutycznych, które emitują niebiesko-zielone światło, które zmienia bilirubinę (żółtą substancję naturalnie występującą we krwi dziecka) w taki sposób, że może być ona łatwiej wydalana. Światło słoneczne emituje światło w podobnym spektrum. Jednak światło słoneczne emituje również...

Jak dobrze toksyna botulinowa (typu A, często nazywana botoksem) zwalcza zmarszczki na twarzy? Kluczowe informacje Wstrzykiwanie toksyny botulinowej typu A redukuje zmarszczki między brwiami i jest stosunkowo bezpieczne w stosowaniu. Efekty w obrębie zmarszczek były widoczne po 4 tygodniach od wstrzyknięcia. Wstrzyknięcie toksyny botulinowej typu A prawdopodobnie zwiększa ryzyko wystąpienia opadania powiek. Konieczne jest przeprowadzenie większej liczby badań w celu oceny długoterminowych korzyści i zagrożeń związanych z wielokrotnym stosowaniem toksyny botulinowej. Zwalczanie zmarszczek...