Czy programy wczesnej interwencji wspomagają umysłowy i fizyczny rozwój wcześniaków? Najważniejsze informacje Programy wczesnego wspomagania rozwoju dla dzieci urodzonych zbyt wcześnie mogą poprawić rozwój umysłowy i fizyczny w okresie niemowlęcym (od 0 do 3 lat) i poprawić rozwój umysłowy w wieku przedszkolnym (od 3 do 5 lat). Brakuje dobrej jakości danych naukowych dotyczących rozwoju psychicznego i fizycznego w wieku szkolnym (od 5 do <18 lat). Przyszłe badania w tym obszarze powinny koncentrować się na tym, czy stosowanie interwencji w 1. roku życia przynosi korzyści w późniejszym...

Czy miejscowe środki znieczulające są skuteczne w leczeniu bólu podczas aborcji chirurgicznej w I trymestrze ciąży? W poniższym przeglądzie, gdy pojawia się termin „osoba", mamy na myśli osoby z aktualną możliwością zajścia w ciążę. Główne zagadnienia – Blokada szyjki macicy, która polega na wstrzyknięciu miejscowego środka znieczulającego wokół szyjki macicy, zmniejsza natężenie bólu podczas aborcji chirurgicznej w I trymestrze ciąży. – W kilku badaniach analizowano sposoby optymalizacji blokady szyjki macicy, takie jak głębokość zastrzyku lub liczba miejsc wstrzyknięcia. – Ogólnie rzecz...

Uśmierzanie bólu i skutki uboczne nowej techniki znieczulenia regionalnego (ESPB) Najważniejsze informacje Blokada przedziału mięśnia prostownika grzbietu (ang. erector spinae plane block, ESPB) prawdopodobnie nie poprawia intensywności bólu pooperacyjnego 24 godziny po zabiegu, ale może być wykonywana bez ciężkich działań niepożądanych i może zmniejszyć zapotrzebowanie na doustne leki przeciwbólowe, a także efekty uboczne związane z doustnymi lekami przeciwbólowymi. Co to jest znieczulenie regionalne? Ostry ból pooperacyjny jest zwykle leczony za pomocą kombinacji leków, takich jak opioidy...

Jakie są korzyści i zagrożenia niechirurgicznego i chirurgicznego leczenia nerwiaka Mortona (powodującego ból w obrębie przodostopia podczas chodzenia)? Najważniejsze informacje • Korzyści i zagrożenia niechirurgicznego i chirurgicznego leczenia nerwiaka Mortona (rodzaju zgrubienia wzdłuż nerwu w stopie powodującego ból podczas chodzenia) są niejasne. • Aby określić korzyści i zagrożenia leczenia nerwiaka Mortona, potrzebne są dobrze zaprojektowane badania. Czym jest nerwiak Mortona? Nerwiak Mortona pojawia się, gdy wzdłuż nerwu w śródstopiu (przedniej części stopy, czyli obszaru połączonego...

Jakie są korzyści i zagrożenia związane ze stosowaniem metotreksatu w leczeniu młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów? Najważniejsze informacje • W porównaniu z placebo (tabletką obojętną), metotreksat (lek stosowany w leczeniu lub spowalnianiu postępowania zapalenia stawów) może spowodować, że u większej liczby dzieci i młodych osób nastąpi złagodzenie nasilenia objawów po 6 miesiącach, przy niewielkim lub żadnym wpływie na natężenie bólu, samopoczucie, ryzyko poważnych działań niepożądanych lub liczbę osób, które przerwały leczenie (zrezygnowały) z powodu skutków ubocznych. • W...

Czy w stabilnej przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc należy stosować glikokortykosteroidy wziewne w połączeniu z długo działającymi ß2-mimetykami/długo działającymi antagonistami receptorów muskarynowych? Kluczowe informacje • Jesteśmy przekonani, że jakość życia jest lepsza w przypadku stosowania potrójnej terapii (glikokortykosteroidy wziewne [GKSw] + długo działający ß2-mimetyk [LABA] + długo działający antagonista muskarynowy [LAMA]), w porównaniu ze stosowaniem kombinacji dwóch leków rozszerzających oskrzela w inhalatorze (LABA + LAMA). • Mamy umiarkowaną pewność, że w porównaniu ze...

Czy zmiana spożycia tłuszczów w diecie jest korzystna czy szkodliwa dla osób z kamicą żółciową? Najważniejsze informacje – Dane naukowe dotyczące wpływu spożycia tłuszczów w diecie na samopoczucie osób z kamicą żółciową są niepewne. Czym są kamienie żółciowe? Kamienie żółciowe, znane również jako kamica żółciowa, to złogi powstające z soków trawiennych, w skład których wchodzą zestalone substancje, tj. cholesterol i barwniki żółciowe znajdujące się w żółci (płynie, który rozkłada tłuszcze na mniejsze części, jest wytwarzany i uwalniany przez wątrobę oraz magazynowany w pęcherzyku żółciowym)....

Czy urządzenie LipiFlow jest skuteczniejsze niż inne metody leczenia zespołu suchego oka? Kluczowe informacje • Urządzenie LipiFlow działa podobnie do innych powszechnie stosowanych metod leczenia zespołu suchego oka (ZSO) w odniesieniu do objawów podmiotowych i przedmiotowych, ale dane naukowe są bardzo niepewne. • Stosowanie LipiFlow nie powodowało żadnych działań niepożądanych. Czym jest zespół suchego oka? Zespół suchego oka (ZSO) jest powszechnym schorzeniem spowodowanym występowaniem niektórych czynników ryzyka, w tym: wiekiem pacjenta, płcią, rasą, zaburzeniami równowagi hormonalnej,...

Leczenie nieimmunosupresyjne nefropatii IgA Najważniejsze informacje Leczenie inhibitorami układu renina-angiotensyna (RAS), zwanymi również inhibitorami konwertazy angiotensyny lub blokerami receptora angiotensyny, jest najczęstszym leczeniem nieimmunosupresyjnym pierwszego rzutu, stosowanym u pacjentów z nefropatią IgA (IgAN). Rola innych metod leczenia nieimmunosupresyjnego w leczeniu IgAN jest niejasna i wymaga dalszych badań klinicznych. Dlaczego leczy się nefropatię IgA terapiami nieimmunosupresyjnymi? IgAN jest jedną z najczęstszych chorób nerek, prowadzącą do pogorszenia czynności...

Czy głęboka relaksacja mięśni podczas operacji laparoskopowej poprawia wyniki? Kluczowe informacje – Głęboka relaksacja mięśni podczas operacji laparoskopowej może nie wpływać na śmiertelność (zgon) i zachorowalność (zły stan zdrowia), ale nie mamy pewności co do wyników. – Głęboka relaksacja mięśni prawdopodobnie ma niewielki lub żaden wpływ na jakość życia związaną ze zdrowiem (dobrostan) do 4 dni po zabiegu. Czym jest głęboka relaksacja mięśni w chirurgii laparoskopowej? Operacje jamy brzusznej coraz częściej wykonuje się metodą laparoskopową. Laparoskopia to operacja z użyciem kamery...

Narzędzia wspomagające dla pacjenta, ułatwiające podejmowanie decyzji o poddaniu się leczeniu lub badaniom przesiewowym Pytanie badawcze Jak skuteczne/korzystne są narzędzia wspomagające podejmowanie decyzji przez pacjentów w przypadku osób dorosłych dokonujących wyborów z zakresu leczenia lub udziału w badaniach przesiewowych? Kluczowe informacje - Materiały pomocnicze dla pacjentów to broszury lub filmy wideo dostępne zarówno stacjonarnie, jak i online. Jednoznacznie określają one proces podejmowania decyzji w zakresie opieki zdrowotnej, dostarczają informacji na temat dostępnych opcji...

Jakie są korzyści i zagrożenia związane z wczesnym podawaniem aminokwasów dzieciom urodzonym przed 37. tygodniem ciąży? Najważniejsze informacje Ze względu na brak silnych dowodów, korzyści płynące z wczesnego podawania aminokwasów dzieciom urodzonym przed 37. tygodniem ciąży są niejasne. Czym są aminokwasy? Aminokwasy to elementy budulcowe, które łączą się, tworząc białka. Nasz organizm wytwarza niektóre aminokwasy, ale nie jest w stanie wytworzyć 9 niezbędnych aminokwasów, których potrzebujemy dostarczyć wraz z dietą. Białko ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego wzrostu i rozwoju....

Miejscowe stosowanie glikokortykosteroidów w leczeniu stulejki u chłopców Pytanie badawcze Czy miejscowe stosowanie glikokortykosteroidów jest skuteczne w leczeniu stulejki u chłopców? Co to jest stulejka? Stulejka to stan, w którym skóra chroniąca główkę penisa (napletek) nie może zostać w pełni odciągnięta (odprowadzona). Stulejka jest naturalnym stanem po urodzeniu i często ulega samoistnej korekcie bez leczenia. Taki stan określa się mianem stulejki wrodzonej lub fizjologicznej. Stulejka może być również spowodowana bliznowaceniem napletka, co nazywane jest stulejką patologiczną...

Podawanie surfaktantu przez maskę krtaniową w zapobieganiu zachorowalności i śmiertelności u wcześniaków z zespołem zaburzeń oddychania lub zagrożonych jego wystąpieniem Najważniejsze informacje – Podawanie surfaktantu przez maskę krtaniową może zmniejszyć potrzebę wentylacji mechanicznej w dowolnym momencie w porównaniu z podawaniem surfaktantu przez rurkę dotchawiczą. – Podawanie surfaktantu przez maskę krtaniową prawdopodobnie zmniejsza potrzebę wentylacji mechanicznej w porównaniu z jego niestosowaniem. – Niezbędne są dalsze badania. Co to jest surfaktant? Surfaktant płucny to naturalna...

Doustne szczepionki zapobiegające cholerze Nota redakcyjna:  Niniejszy przegląd został zastąpiony opublikowanym przeglądem Cochrane, Saif-Ur-Rahman 2024 [https://doi.org/10.1002/14651858.CD014573] , który uwzględnia tylko doustne szczepionki zabite, ponieważ żywe szczepionki doustne nie mają wstępnej kwalifikacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Saif-Ur-Rahman (2024) wziął również pod uwagę tylko obecnie dostępne, wstępnie zakwalifikowane przez WHO doustne szczepionki przeciwko cholerze (Dukoral, Shanchol i Euvichol/Euvichol-Plus). Badacze Cochrane Collaboration przeprowadzili...

Czy kwas α-liponowy (naturalny przeciwutleniacz) jest lepszy niż niestosowanie leczenia lub leczenie pozorowane u chorych na cukrzycę z uszkodzeniem nerwów? Kluczowe informacje • Stwierdzono, że leczenie kwasem α-liponowym, w porównaniu z placebo (leczeniem pozorowanym), prawdopodobnie przynosi niewielkie lub żadne efekty w terapii objawów uszkodzenia nerwów i może mieć niewielki lub żaden wpływ na niepełnosprawność po 6 miesiącach leczenia. • Prawdopodobnie istnieje niewielka lub żadna różnica między kwasem α-liponowym i placebo w kontekście występowania działań niepożądanych, które...

Programy rodzicielskie oparte na uważności dla dzieci i ich rodziców w celu poprawy wyników Najważniejsze informacje • Programy szkoleniowe dla rodziców oparte na uważności mogą poprawić niektóre wyniki dzieci i rodziców, w tym dostosowanie emocjonalne i behawioralne dzieci, umiejętności rodzicielskie, depresję lub lęk rodziców, stres rodzicielski i uważność rodziców. • Połączenie treningu rodzicielskiego opartego na uważności z programem treningu rodzicielskiego opartego na umiejętnościach może zmniejszyć stres rodzicielski. • Obecne dane naukowe są ograniczone i potrzeba więcej badań, aby...

Doustne szczepionki zapobiegające cholerze Kluczowe informacje Podanie 2 dawek szczepionki pełnokomórkowej z podjednostką rekombinantu toksyny B cholery (szczepionka WC-rBS [nazwa handlowa Dukoral]), ze szczepieniem uzupełniającym lub bez niego, wiąże się z mniejszą liczbą przypadków cholery w ciągu 2 lat. Podanie 2 dawek dwuwalentnej szczepionki pełnokomórkowej (szczepionka BivWC [nazwa handlowa Shanchol]) wiąże się z mniejszą liczbą przypadków cholery w ciągu 5 lat. Zastosowanie pojedynczej dawki szczepionki Shanchol wiąże się z mniejszą liczbą przypadków cholery i przypadków ciężkiej...

Ocena przez lekarzy tzw. czerwonych flag w celu wykrycia złamań kręgów u pacjentów ze świeżym bólem pleców Nota redakcyjna:  Najnowszą wersję tego przeglądu znajdziesz na stronie: https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD014461.pub2/full. W tym przeglądzie opisano zrozumienie powszechnej praktyki sprawdzania urazów kręgosłupa, gdy pacjenci przychodzą do lekarza rodzinnego, poradni leczenia bólu lub na oddział ratunkowy ze świeżym bólem pleców. Lekarze zazwyczaj zadają kilka pytań i badają plecy, aby sprawdzić prawdopodobieństwo złamania kręgosłupa. Sprawdzenie pod...

Porównanie chirurgicznego i niechirurgicznego leczenia zespołu cieśni nadgarstka Leczenie chirurgiczne czy niechirurgiczne: co jest lepsze w przypadku zespołu cieśni nadgarstka? Najważniejsze informacje Operacja prawdopodobnie skutkuje większym stopniem poprawy klinicznej niż szynowanie po okresie obserwacji od 6 do 12 miesięcy. Dane naukowe dotyczące tego, która z tych dwóch metod leczenia może mieć mniej szkodliwe skutki są niepewne. Dane naukowe nie są pewne, czy poprawa kliniczna lub stopień efektów ubocznych różnią się pomiędzy operacją a zastrzykiem z kortykosteroidów po okresie...