Cochrane prostym językiem

Najnowsze tłumaczenia

| Zobacz wszystkie dostępne streszczenia |

 

 

Cukrzyca prawdopodobnie zwiększa około dwukrotnie ryzyko zachorowania na gruźlicę w stosunku do ryzyka populacyjnego (1,5 do 2,4 razy większe ryzyko).

Wyniki te odnoszą się do ogólnej populacji dorosłych; ryzyko dla innych grup, takich jak młodzież i dzieci, jest niejasne.

 

• Krople nawilżające do oczu, zawierające sól fizjologiczną, mogą pomóc w zmniejszeniu dyskomfortu związanego z noszeniem soczewek kontaktowych u dorosłych. Krople nie powodują podrażnienia ani uszkodzenia powierzchni oka.

• Leczenie dyskomfortu występującego na skutek stosowania soczewek kontaktowych za pomocą kropli nawilżających (mających w składzie sól fizjologiczną) to praktyczne rozwiązanie. Potrzebne są jednak dalsze badania, aby ocenić ich efekt i określić, które krople działają najlepiej w połączeniu z różnymi soczewkami kontaktowymi i trybami ich noszenia.

 

– Żółtaczka to powszechny stan u noworodków. Niewykryta i nieleczona może powodować uszkodzenie mózgu.

– Wykonanie badania przesiewowego u noworodków, które polega na pomiarze poziomu bilirubiny przez skórę (zwanego przezskórnym badaniem stężenia bilirubiny) może przyczynić się do spadku liczby ponownych przyjęć na fototerapię. Wskutek tego więcej dzieci poddawanych jest fototerapii przed wypisem ze szpitala. Ponadto, ma ono znikomy wpływ na liczbę dzieci wymagających zabiegu transfuzji krwi w leczeniu żółtaczki oraz liczbę dzieci z wczesnym uszkodzeniem mózgu.

– Należy przeprowadzić dalsze badania u noworodków, które ocenią skutek przezskórnych badań stężenia bilirubiny przed ich wypisem ze szpitala.

 

- Znaleźliśmy 6 małych badań klinicznych. Generalnie, były problemy z projektowaniem badań, małą liczbą badań i uczestników oraz z niejednorodnością wyników. Badania objęły 364 chorych z nieoperacyjnym HCC (pierwotnym nowotworem wątroby). Nie znaleźliśmy żadnych badań z udziałem chorych z resekcyjnym HCC.

- Nie wiemy, czy stosowanie jakiejkolwiek terapii genowej spośród ocenianiach, samodzielnie lub w połączeniu z innym leczeniem, może zmniejszyć, zwiększyć, mieć niewielki wpływ lub nie mieć żadnego wpływu na wyniki w naszym przeglądzie, ponieważ dane naukowe były bardzo niepewne w 5 badaniach i niepewne w 1 badaniu.

- Aby móc zmierzyć korzyści i szkody terapii genowej i wyciągnąć wiarygodne wnioski, potrzebujemy dobrze zaprojektowanych badań, w których prawidłowo raportowano wyniki, które są ważne dla chorych z nieoperacyjnym HCC i decydentów w ochronie zdrowia, takie jak zgon, jakość życia i koszty.

 

Spędzanie dłuższego czasu na świeżym powietrzu może potencjalnie zmniejszyć ryzyko wystąpienia krótkowzroczności. Jednak nie udało nam się jednoznacznie ustalić, czy ma ono wpływ na pogłębianie się wady. 

 

Nie jesteśmy pewni, czy istnieje różnica między tymi dwoma lekami pod względem korzyści.

Olanzapina może przynosić nieznacznie większe korzyści pod względem poprawy ogólnego stanu umysłu (zachowania, nastroju, pojawiających się myśli, spostrzegania itp.) i mieć pewną przewagę w zakresie jakości życia.

Osoby przyjmujące olanzapinę częściej przybierają na wadze, zaś w przypadku stosowania haloperidolu u pacjentów częściej występują problemy z poruszaniem się. Osoby przyjmujące haloperidol są bardziej skłonne do zaprzestania przyjmowania leków.

Dokonując wyboru między haloperidolem a olanzapiną, należy wziąć pod uwagę preferencje danej osoby, jej indywidualne predyspozycje (takie jak tendencja do przybierania lub utraty masy ciała) oraz jej doświadczenie w przyjmowaniu leków.

 

• Może istnieć niewielka lub żadna różnica między lubiprostonem a placebo (leczeniem pozorowanym) pod względem skuteczności leczenia trudnych do wyleczenia zaparć u dzieci. Stwierdziliśmy również, że lubiproston jest prawdopodobnie tak samo bezpieczny jak placebo.

• Prawdopodobnie istnieje niewielka lub żadna różnica między prukaloprydem, innym środkiem przeczyszczającym, a placebo pod względem częstości wypróżnień na dobę, skuteczności leczenia i bezpieczeństwa.

• Nie jest jasne, czy którakolwiek z innych metod leczenia, którym się przyjrzeliśmy, jest pomocna. Dane naukowe są niepewne ze względu na bardzo małą liczbę uczestników i problemy ze sposobem raportowania badań.

• Obecnie nie istnieje uzgodniona definicja zaparć trudnych do wyleczenia. Aby opracować dalsze dane naukowe dotyczące terapii trudnych do wyleczenia zaparć, badacze muszą stosować tę samą definicję. Chcielibyśmy zachęcić do dalszych prac nad opracowaniem uzgodnionej definicji.

 

Terapia oparta na wykonywaniu ćwiczeń fizycznych może nie być lepsza niż leczenie pozorowane/placebo w łagodzeniu bólu w krótkim okresie czasu. W grupie ćwiczącej średnio natężenie bólu było o 0,8 punktu mniejsze w 100-punktowej skali (im mniejszy wynik, tym mniejsze natężenie bólu). Innymi słowy, grupa wykonująca ćwiczenia fizyczne odczuwała o 1% mniejszy ból niż grupa otrzymująca leczenie pozorowane/placebo. Wyniki te są bardzo niepewne i powinny być interpretowane z ostrożnością, ponieważ pochodzą z pojedynczego badania z udziałem zaledwie 299 uczestników.

Ćwiczenia fizyczne mogą nie być lepsze niż leczenie pozorowane/placebo w poprawie stanu funkcjonalnego w perspektywie krótkoterminowej. Osoby w grupie ćwiczącej uzyskały średnio o 2 punkty więcej w 100-punktowej skali oceniającej niepełnosprawność (im mniejszy wynik, tym mniejsza niepełnosprawność). Innymi słowy, grupa ćwicząca miała o 2% gorszy stan funkcjonalny niż grupa leczenia pozorowanego/placebo. Wyniki te są bardzo niepewne i powinny być interpretowane z ostrożnością, ponieważ pochodzą z pojedynczego badania z udziałem zaledwie 299 uczestników.

Wykonywanie ćwiczeń fizycznych może nie być lepsze niż niestosowanie leczenia w zakresie łagodzeniu bólu i poprawie funkcjonowania w krótkim okresie czasu. Wyniki te należy interpretować z ostrożnością, ponieważ opierają się one na wynikach 2 niewielkich badań, w których łącznie wzięło udział tylko 157 osób.

W niewielu badaniach raportowano działania niepożądane, a w żadnym nie zgłoszono jakichkolwiek związanych z wykonywaniem ćwiczeń fizycznych. Nie byliśmy w stanie wyciągnąć żadnych wniosków na temat bezpieczeństwa wykonywania ćwiczeń fizycznych u osób z bólem krzyża.

 

Wykazano, że wśród kobiet ciężarnych, które zgłaszały spożywanie alkoholu w czasie ciąży, krótkie interwencje psychospołeczne (ang. brief psychosocial interventions, BI) mogą zwiększyć liczbę kobiet stale utrzymujących abstynencję w porównaniu z leczeniem standardowym (ang. treatment as usual, TAU). Być może nie ma różnicy między grupami pod względem liczby spożywanych napojów alkoholowych dziennie, jednak dane naukowe są bardzo niepewne. Otrzymanie BI w porównaniu z TAU prawdopodobnie powoduje niewielką lub żadną różnicą w liczbie kobiet, które ukończyły leczenie.

 

• Tylko dla 3 klas leków odnotowano zmniejszenie drażliwości, agresji lub ryzyka samookaleczeń w porównaniu z placebo (lekiem obojętnym). Leki przeciwpsychotyczne drugiej generacji (neuroleptyki atypowe) prawdopodobnie zmniejszają drażliwość i agresję, ale wydają się mieć niewielki lub żaden wpływ na ryzyko samookaleczenia. Leki stosowane w leczeniu zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) mogą zmniejszać drażliwość, choć dane naukowe nie są pewne. Neurohormony (oksytocyna i sekretyna) mogą również zmniejszać drażliwość, ale nie mamy pewności co do danych naukowych.

• Wydaje się, że leki przeciwdepresyjne (LPP) nie wpływają na drażliwość. Badania nie wykazały wpływu stosowania LPP, leków stosowanych w ADHD i neurohormonów na agresję lub ryzyko samookaleczenia.

• W badaniach odnotowano szeroki zakres działań niepożądanych, ale tylko neuroleptyki atypowe, leki stosowane w ADHD i neurohormony, dostarczyły danych naukowych wskazujących na większe ryzyko wystąpienia jakichkolwiek działań niepożądanych, w porównaniu z placebo.

 

• Interwencje psychologiczne (rozmowa terapeutyczna/poradnictwo) mogą zmniejszać nasilenie objawów depresji u dorosłych z wrodzonymi wadami serca.

• Konieczne są dalsze badania w celu określenia najlepszej formy terapii psychologicznej w tej populacji z uwzględnieniem czasu trwania, częstotliwości i rodzaju interwencji.

U osób odczuwających długotrwały ból w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa bez znanej przyczyny (inaczej nieswoisty ból krzyża), po 3 miesiącach uprawiania jogi jest ona prawdopodobnie skuteczniejsza niż niewykonywanie takich ćwiczeń w zakresie łagodzenia bólu i poprawy funkcjonowania w obszarze pleców. Niemniej ta poprawa jest niewielka.

Prawdopodobnie istnieje niewielka lub żadna różnica między uprawianiem jogi i innych ćwiczeń skoncentrowanych na odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa w odniesieniu do poprawy funkcjonowania w tym obszarze, jednak nie jesteśmy pewni co do różnic między jogą i innymi ćwiczeniami jeżeli chodzi o łagodzenie bólu.

Ból krzyża był najczęstszym negatywnym skutkiem zgłaszanym w badaniach dotyczących jogi. Ryzyko negatywnych skutków jest większe w przypadku uprawiania jogi w porównaniu z niewykonywaniem ćwiczeń, jednak podobne w przypadku jogi i innych ćwiczeń. Nic nie wskazuje na to, by joga wiązała się z ryzykiem wystąpienia poważnych działań niepożądanych.

W porównaniu z placebo, terapia zimnem może zmniejszyć utratę krwi, natężenie bólu, poprawić zakres ruchu kolana i zmniejszyć krótkotrwały obrzęk po całkowitej wymianie stawu kolanowego (ang. total knee replacement, TKR). Mamy mniejszą pewność co do wpływu interwencji na konieczność przetaczania krwi, funkcjonowanie kolana, łagodzenie bólu, długość pobytu w szpitalu, jakość życia lub poziom aktywności. Chociaż dane naukowe były ograniczone, nie było większych obaw dotyczących ciężkich działań niepożądanych związanych z terapią zimnem.

- Aktualne dane naukowe opierają się na dwóch badaniach przeprowadzonych na 2548 dzieciach z grup ryzyka w krajach o wysokim dochodzie, w których oceny dokonano u noworodków, a następnie w wieku 2 lat i 6-7 lat.

- Dekstroza w postaci żelu podawana doustnie jest bezpieczna i skuteczna w wyrównywaniu niskiego poziomu glukozy we krwi u noworodków zagrożonych epizodami hipoglikemii.

- Nie jest pewne, czy podawana doustnie dokstroza w żelu zwiększa lub zmniejsza ryzyko wystąpienia poważnej niepełnosprawności w wieku 2 lat lub więcej.

W badaniach, w których proszono osoby o regularne wykonywanie testów oddechowych za pomocą specjalnych urządzeń i śledzenie problemów z oddychaniem, udawało się identyfikować zakażenie w obrębie klatki piersiowej wcześniej niż w grupach osób objętych opieką standardową. Jednak pod koniec badania wyniki ich testów oddechowych były podobne do wyników odnotowanych w grupach, które nie korzystały z technologii cyfrowej.

Różnice między grupami były niewielkie, jeśli chodzi o samopoczucie w codziennym życiu (jakość życia), liczbę wizyt w szpitalu lub koszty. Osoby, które wzięły udział w badaniach, nie miały żadnych ciężkich problemów wynikających z technologii cyfrowej, z której korzystały, ale generalnie nie były zbyt dobre w regularnym dostarczaniu danych i było to dla nich istotnym obciążeniem.

• Istnieją wystarczające dane naukowe potwierdzające, że ekstremalna otyłość (BMI >40 kg/m 2 ) zwiększa ryzyko zgonu, konieczności zastosowania rurki do oddychania, hospitalizacji i przyjęcia na oddział intensywnej terapii z powodu COVID-19. 

• Otyłość ogólnie powoduje, że dana osoba potrzebuje wprowadzenia specjalnej wymaga rurki do oddychania.

• Im większe BMI, tym większe prawdopodobieństwo, że dana osoba będzie ciężko przechodzić COVID-19.

• W przypadku kobiet o zbliżonej do prawidłowej gęstości kości (wytrzymałości kości) i bez wcześniejszych złamań kości kręgosłupa, etidronian prawdopodobnie ma niewielki lub żaden wpływ na wystąpienie złamania biodra lub nadgarstka, bądź ciężkiego niekorzystnego (niepożądanego/szkodliwego) działania.

• W przypadku kobiet, które mają obniżoną gęstość kości i są narażone na ryzyko złamania kości kręgosłupa lub miały wcześniej złamania kości kręgosłupa, etidronian może mieć niewielki lub żaden wpływ na zapobieganie złamaniom kości innych niż kręgosłup.

U dzieci w wieku od 6 miesięcy do 2 lat stosowanie MNP zawierających co najmniej żelazo, cynk i witaminę A w celu wzbogacania żywności w domu, wiązało się ze zmniejszeniem ryzyka niedokrwistości o 18% i ryzyka niedoboru żelaza o 53%, w porównaniu z niepodejmowaniem takich działań. Poprawiło się także stężenie hemoglobiny i stan gospodarki żelazem. W badaniach nie wykazano żadnego wpływu stosowania MNP na rozwój niemowląt. Nie odnotowano dodatkowych korzyści w postaci zmniejszenia ryzyka anemii i poprawy stężenia hemoglobiny w porównaniu ze stosowanymi powszechnie kroplami lub syropami z żelazem; jednak te interwencje porównano jedynie w 2 badaniach. W żadnym badaniu nie stwierdzono zgonów związanych z interwencją. Informacje na temat zgonów, skutków ubocznych i zachorowań, w tym malarii i biegunki, były skąpe. Stosowanie MNP było korzystne w przypadku małych dzieci w wieku od 6 do 23 miesięcy, bez względu na płeć, niezależnie od częstości występowania anemii i malarii w ich środowisku zamieszkania oraz niezależnie od długości trwania interwencji.

Stosowanie MNP jest lepszym rozwiązaniem niż niepodejmowanie jakichkolwiek działań lub stosowanie placebo. Efekty takiej interwencji mogą być porównywalne z codzienną suplementacją żelaza. Korzyści z tej interwencji jako strategii mającej zapewnić dziecku przeżycie albo określić wpływ na rozwój dziecka są nadal niejasne i wymagają dalszych badań.

Przestrzeganie zaleceń dotyczących stosowania MNP było zmienne, a w niektórych przypadkach porównywalne z tym osiąganym podczas stosowania u dzieci i niemowląt zwykłych suplementów żelaza w postaci kropli bądź syropu.

• Biorąc pod uwagę bardzo niską jakość danych naukowych, nie mamy pewności, czy którakolwiek z ocenianych interwencji farmaceutycznych zmniejsza wielkość owrzodzeń lub powoduje ich zamknięcie. W żadnym z włączonych badań nie podano innych interesujących nas wyników: czasu do całkowitego wygojenia się owrzodzenia, przeżycia bez owrzodzenia po leczeniu owrzodzeń nóg spowodowanych SCD, jakości życia, częstości amputacji oraz szkód..

• W pierwszych dniach po urodzeniu wcześniaki potrzebują niższego spożycia soli (sodu), aby zapobiec wysokiemu poziomowi sodu we krwi. Nie mamy jednak pewności, czy ma to jakikolwiek wpływ na śmiertelność noworodków lub na ich zdrowie w czasie hospitalizacji. W większości badań nad wczesną suplementacją sodu nie oceniano wzrostu i rozwoju w dłuższej perspektywie czasu.

• Po upływie pierwszych dni od urodzenia wcześniaki wymagają wyższego spożycia sodu, aby zapobiec niskiemu poziomowi sodu we krwi. Wyższe spożycie sodu może również zmniejszyć poporodowe zaburzenia wzrostu u wcześniaków. Nie mamy jednak pewności, czy ma to jakikolwiek wpływ na śmiertelność, zdrowie noworodków podczas pobytu w szpitalu lub na ich rozwój w dłuższej perspektywie czasu.

• Ze względu na niewystarczające dane naukowe nie wiemy, czy podawanie zarówno większych, jak i mniejszych ilości sodu w pierwszych dniach po urodzeniu, a także około tygodnia po urodzeniu, wpływa na stężenie sodu we krwi, wzrost, śmiertelność, przebieg hospitalizacji (w tym przewlekłe choroby płuc i ciężkie zaburzenia jelitowe - martwicze zapalenie jelit) oraz rozwój w dłuższej perspektywie czasu.

Wcześniej wykazano, że siarczan magnezu jest skuteczny w leczeniu i zapobieganiu rzucawki (drgawki występujące w trakcie lub po urodzeniu dziecka, gdy kobieta ma podwyższone ciśnienie krwi i białko w moczu).

Siarczan magnezu może powodować działania niepożądane u kobiety lub dziecka (np. problemy z oddychaniem).

Nadal nie jest jasne, jaka jest najlepsza dawka i jak najlepiej ją podawać.

Dodanie cerebrolizyny lub środka do niej podobnego (Cortexinu®) do standardowej terapii po świeżym udarze niedokrwiennym prawdopodobnie:

• nie zmniejsza ryzyka zgonu.

Dołączenie cerebrolizyny do standardowej terapii po udarze niedokrwiennym mózgu prawdopodobnie:

• nie wpływa na ogólną liczbę osób, u których występują poważne działania niepożądane, ale

• zwiększa liczbę poważnych, niepowodujących zgonu działań niepożądanych.

  • Przegląd sposobów, w jakie pracownicy służby zdrowia mogą upewnić się, że osoby starsze otrzymują odpowiednie leki. 
    [Data publikacji przeglądu:11 października 2023]
  • Interwencje skierowane do chorych na cukrzycę typu 2 poszczących podczas ramadanu 
    [Data publikacji przeglądu:12 lipca 2023]
  • Czy u osób z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc monitorowane leczenie podtrzymujące po rehabilitacji pulmonologicznej jest skuteczniejsze niż standardowe leczenie? 
  •  
  • Chirurgiczne uwolnienie wędzidełka języka w leczeniu jego skrócenia u małych dzieci
  • Bezpośrednia stymulacja mózgu prądem stałym w leczeniu zaburzeń językowych spowodowanych udarem mózgu 
  • Jakie są korzyści i zagrożenia związane z farmakologicznym leczeniem świądu u dorosłych pacjentów objętych opieką paliatywną? 
  • Czy higiena rąk może zapobiegać zakażeniom u noworodków? 
  • Czy fenofibrat jest skuteczny w leczeniu retinopatii cukrzycowej? 
  • Krystaloidy zbilansowane w porównaniu roztworem soli fizjologicznej (0,9% NaCl) w leczeniu poważnie odwodnionych dzieci z ostrą biegunką 
  • Stosowanie moksy w celu obrócenia dziecka znajdującego się w pozycji miednicowej 
  • Czy urządzenia do treningu chodzenia wspomagane komputerowo i za pomocą robotów wpływają na poprawę chodzenia u chorych po udarze mózgu? 
  • Inhalacje antybiotyków w celu leczenia zakażeń płuc u chorych na mukowiscydozę 
  • Fizjoterapia klatki piersiowej w zapaleniu płuc u dzieci 
  • Mieszanki rozcieńczone, w porównaniu z mieszankami pełnowartościowymi, stosowane u wcześniaków lub noworodków z małą masą urodzeniową karmionych wyłącznie sztucznie 
  • Zapłodnienie in vitro w porównaniu z innymi opcjami leczenia niewyjaśnionej niepłodności 
  • Kwasy tłuszczowe omega-3 pochodzące z ryb morskich w leczeniu chorych po udarze mózgu 
  • Przeszczep kału w leczeniu nieswoistego zapalenia jelit 
  • Wywołanie porodu pod koniec ciąży lub blisko terminu jej zakończenia w przypadku podejrzenia noworodków bardzo dużych w stosunku do wieku płodowego (makrosomii) 
  • Suplementacja wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (PUFA) u dzieci i młodzieży z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) 
  • Czy wykonywanie ćwiczeń fizycznych może poprawić przepływ krwi w żyłach u chorych z przewlekłą niewydolnością żylną? 
  • Żurawina w zapobieganiu zakażeniom układu moczowego 
  • Wsparcie dla matek karmiących piersią 
  • Porównanie operacji zaćmy z zastosowaniem lasera do standardowej procedury wykonanej metodą fakoemulsyfikacji
  • Czy metylofenidat jest skuteczną metodą leczenia dzieci i młodzieży z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) i czy wywołuje niepożądane skutki? 
  • Czy antybiotyki makrolidowe należy stosować w leczeniu astmy przewlekłej?  
  • Czy leki stosowane w leczeniu depresji pomagają rzucić palenie tytoniu?  
  • Jak skuteczne i bezpieczne jest stosowanie opioidów ogólnoustrojowo w kontrolowaniu i leczeniu bólu pooperacyjnego u noworodków? 
  • Kofeina w dużych dawkach w porównaniu z kofeiną w dawkach standardowych u wcześniaków zagrożonych chorobą płuc 
  • Leczenie farmakologiczne bólu odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa u dorosłych: przegląd przeglądów Cochrane 
  • Interwencje psychologiczne mające na celu pomoc chorym na mukowiscydozę w przyjmowaniu leków wziewnych 
  • Strategie zwiększające przestrzeganie zasad terapii chelatującej żelazo u osób z anemią sierpowatą lub talasemią 
  • Czy metoda McKenziego jest skuteczna w leczeniu (pod)ostrego nieswoistego bólu odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa?
  • Mammografia połączona z USG piersi w porównaniu z samą mammografią w badaniach przesiewowych w kierunku raka piersi u kobiet z grupy średniego ryzyka
  • Czy suplementacja cynku jest skuteczna w zapobieganiu zgonom i chorobom oraz w stymulowaniu wzrostu u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 12 lat i czy wywołuje działania niepożądane? 
  • Fizjoterapia klatki piersiowej w ostrym zapaleniu oskrzelików u dzieci poniżej 2. roku życia 
  • Czy stosowanie osocza od osób, które wyleczyły się z COVID-19 to skuteczna metoda leczenia chorych na tę chorobę
  • Glikokortykosteroidy wziewne w porównaniu z placebo w leczeniu stabilnej przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) 
  • Leczenie przewlekłego zapalenia dziąseł (paradontozy) w celu zapobiegania chorobom serca i naczyń krwionośnych 
  • Telerehabilitacja dla osób słabowidzących 
  • Ćwiczenia dla starszych pacjentów podczas nieplanowanych pobytów w szpitalu 
  • Jakie są korzyści i szkody wynikające z aktywności fizycznej u chorych z zespołem jelita drażliwego?
  • – Podjęcie aktywności fizycznej przez okres od 6 do 24 tygodni może przynieść poprawę w zakresie odczuwania objawów u chorych z zespołem jelita drażliwego, ale dane naukowe są bardzo niepewne.
  • – Prawdopodobnie istnieje niewielka lub żadna różnica między interwencjami obejmującymi aktywność fizyczną i standardową opieką w zakresie jakości życia i nasilenia bólu brzucha.
  • – Nie było wystarczających danych, aby ocenić działania niepożądane związane z podjęciem aktywności fizycznej ze względu na to, że nie raportowano ich w badaniach.
  • Działania mające na celu wspieranie w powrocie do aktywności zawodowej u osób po przebytym zawale serca, zabiegu wszczepienia bajpasów lub stentów.
  • Programy rehabilitacji kardiologicznej obejmujące zarówno elementy aktywności fizycznej, jak również poradnictwa, prawdopodobnie skracają czas potrzebny do powrotu do pracy (dane naukowe o umiarkowanej pewności), a także mogą zwiększyć liczbę pacjentów, którzy wracają do pracy w ciągu pierwszych 6 miesięcy od zawału serca, zabiegu wszczepienia bajpasów lub stentów (dane naukowe o niskiej wiarygodności). Programy te mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na powrót do pracy po upływie 6 miesięcy. Programy obejmujące wyłącznie poradnictwo lub ćwiczenia fizyczne mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na liczbę pacjentów powracających do pracy lub na czas potrzebny do powrotu do pracy (dane naukowe o niskiej wiarygodności).
  • Terapie oparte na komórkach macierzystych w leczeniu uszkodzenia mózgu u noworodków urodzonych przedwcześnie
  • Nie odnaleźliśmy żadnych badań odpowiadających na zadane w naszym przeglądzie pytanie. Zidentyfikowaliśmy 9 badań, ale wykluczyliśmy je ze względu na sposób w jaki zostały zaprojektowane, co oznaczało, że ich wyniki nie mogły odpowiedzieć na nasze pytanie badawcze.
  • Komórki macierzyste u chorych na chorobę Leśniewskiego i Crohna nieodpowiadających na leczenie
  • Połączenie przeszczepu komórek macierzystych z leczeniem standardowym może być lepszą terapią w kontekście gojenia się przetoki okołoodbytniczej (tj. kanału, powstałego w przebiegu ChLC, łączącego światło odbytnicy ze skórą okolicy odbytu) niż samo leczenie standardowe czy leczenie pozorowane (placebo).
  • Komórki macierzyste w połączeniu ze standardową terapią mogą być bezpieczne w porównaniu z terapią standardową lub placebo w leczeniu stanu zapalnego jelit związanego z ChLC (pod względem łącznej liczby i stopnia ciężkości zdarzeń niepożądanych).
  • Płukanie pęcherzyków jajnikowych podczas pobierania komórek jajowych w technice wspomaganego rozrodu
  • W czterech badaniach raportowano główny wynik, jakim był wskaźnik urodzeń żywych. Nie ma pewności, czy procedura aspiracji z płukaniem ma wpływ na liczbę żywych urodzeń w porównaniu z samą aspiracją. Na podstawie wyników sugeruje się, że wskaźnik żywych urodzeń przy płukaniu pęcherzyków jajnikowych może wynosić od 20% do 39% przy założeniu, że wynosi on 30% przy zastosowaniu samej aspiracji pęcherzyków. Jedno badanie dotyczyło wskaźnika poronień, chociaż pewność danych naukowych była niska, co uniemożliwiło nam wyciągnięcie jakichkolwiek wniosków, których bylibyśmy pewni. Niemniej jednak wyniki sugerują, że wskaźnik poronień przy płukaniu pęcherzyków jajnikowych może wynosić od 0% do 22% przy założeniu, że wskaźnik poronień wynosi ok. 1% przy zastosowaniu samej aspiracji pęcherzyków.
  • Nie jesteśmy również pewni wpływu płukania pęcherzyków na liczbę pobranych komórek jajowych, liczbę zarodków lub częstości ciąż klinicznych w porównaniu z techniką samej aspiracji. Pomimo niskiej pewności danych naukowych, wydaje się, że płukanie pęcherzyków jajnikowych zajmuje znacznie więcej czasu niż sama aspiracja. Dostępne dane były niewystarczające, aby wyciągnąć jednoznaczne wnioski w odniesieniu do działań niepożądanych lub bezpieczeństwa badanej interwencji.
  • Potrzebne są dalsze badania, aby dowiedzieć się, czy określone grupy pacjentów skorzystałyby z metody płukania pęcherzyków jajnikowych.
  • Interwencje niemedyczne skierowane na problemy ze snem u osób z otępieniem
  • – Możliwe jest, że interwencje w zakresie aktywności fizycznej, zajęcia społeczne, interwencje skierowane do opiekunów oraz interwencje wieloskładnikowe nieznacznie lub umiarkowanie poprawiają sen w ciągu nocy u chorych z otępieniem.
  • – Nie udało nam się znaleźć dowodów wskazujących, że terapia światłem, powolny masaż pleców czy elektrostymulacja przezczaszkowa powodują zmniejszenie problemów ze snem w badanej populacji.
  • Jak można poprawić komunikację na temat kresu życia i opieki w ostatnich 12 miesiącach życia?
  • Nie znaleziono wystarczających, dobrej jakości danych naukowych, aby móc stwierdzić, które sposoby komunikowania o kresie życia (ang. end of life, EoL) są najlepsze dla osób zaangażowanych. W jednym z badań nad interwencją polegającą na konferencji rodzinnej stwierdzono, że interwencje komunikacyjne mogą w niektórych sytuacjach wydłużyć czas rozmów o kresie życia między rodzinami a pracownikami służby zdrowia, a w innym stwierdzono, że interwencja wykorzystująca ustrukturyzowany przewodnik po rozmowach może prowadzić do wcześniejszych rozmów między pacjentami, opiekunami i pracownikami służby zdrowia na temat kresu życia i opieki w tym okresie. Nie znaleziono żadnych dowodów na temat szkodliwych lub negatywnych skutków interwencji komunikacyjnych i nie mamy pewności co do wpływu na wyniki takie jak wiedza lub jakość opieki u kresu życia.
  • Jak dokładne jest obrazowanie za pomocą USG Duplex w diagnostyce zwężenia tętnicy szyjnej u pacjentów objawowych?
  • Dokładność diagnostyczna DUS jest wysoka, szczególnie w odróżnianiu czy istotne zwężenie tętnic szyjnych jest obecne, czy nie. Te dowody oraz mniejsza inwazyjność, przemawiają za wczesnym stosowaniem DUS w celu wykrycia zwężenia tętnicy szyjnej.
  • Interwencje stosowane w leczeniu ostrych ataków astmy u dzieci: przegląd przeglądów systematycznych Cochrane
  • W przypadku dzieci z ciężką astmą wymagającą dodatkowego leczenia stwierdziliśmy, że:
  • – dożylne podanie siarczanu magnezu (środka rozszerzającego oskrzela podawanego przez żyłę) wydaje się skracać czas pobytu w szpitalu;
  • – nie ma danych naukowych wskazujących, że jakiekolwiek leczenie zmniejszyło ryzyko przyjęcia na oddział intensywnej terapii;
  • – niektóre zabiegi okazały się zmniejszać ryzyko przyjęcia do szpitala. Obejmowały one: dodanie drugiego rodzaju leczenia wziewnego lekiem rozszerzającym oskrzela (lek antycholinergiczny, taki jak bromek ipratropium) do standardowego leczenia wziewnego (beta-agonista, taki jak salbutamol), podawanie dożylne siarczanu magnezu oraz oddychanie mieszaniną helu i tlenu;
  • – ryzyko poważnych zdarzeń niepożądanych można zmniejszyć stosując wziewnie siarczan magnezu;
  • – nudności i/lub wymioty występowały częściej w przypadku stosowania aminofiliny (inny lek rozszerzający oskrzela podawany przez żyłę); oraz
  • – dodanie drugiego rodzaju leczenia wziewnym lekiem rozszerzającym oskrzela (lek przeciwcholinergiczny, taki jak bromek ipratropium) zmniejsza ryzyko wystąpienia nudności i drżenia, ale nie wymiotów.
  • Środki wdrożone w środowisku szkolnym w celu opanowania pandemii COVID-19
  • Ponowne otwarcie szkół i utrzymanie ich otwartymi przy zastosowaniu szerokiego zakresu środków może ograniczyć transmisję wirusa wywołującego COVID-19. Środki te mogą również zmniejszyć liczbę osób, które będą musiały być hospitalizowane z powodu zachorowania na COVID-19. Nadal niewiele wiemy o innych konsekwencjach stosowania tych środków, m.in. tych związanych z edukacją, zasobami oraz zdrowiem fizycznym i psychicznym, ponieważ wiedza ta opiera się głównie na badaniach modelujących warunki rzeczywiste. Potrzeba więcej badań przeprowadzonych w warunkach rzeczywistych z wykorzystaniem rzeczywistych danych.
  • Zastosowanie szynowania u dzieci ze zwichniętymi i płytkimi stawami biodrowymi
  • Do przeglądu włączono RCT obejmujące populację jedynie 576 dzieci, celem zidentyfikowania najbardziej skutecznych metod leczenia DDH. Wśród grupy badanych ze stabilnymi stawami biodrowymi nie odnotowano wiarygodnych danych naukowych wskazujących na przewagę rozpoczęcia terapii szynowaniem w dowolnym momencie. W przypadku grupy dzieci z niestabilnymi stawami biodrowymi zaobserwowano podobne wyniki pod względem opóźnienia leczenia do 6 tygodni oraz po 1 roku, przy mniejszej liczbie stawów biodrowych wymagających leczenia. Wyniki badań bez randomizacji potwierdziły wyniki RCT, nie zapewniając żadnych dodatkowych danych.
  • Grzyb Coriolus versicolor w walce z rakiem jelita grubego
  • Stwierdziliśmy, że nie było jasne, czy dodanie Coriolusa miało jakikolwiek wpływ na liczbę pacjentów, u których leczenie musiało zostać przerwane z powodu działań niepożądanych.
  • Stwierdziliśmy, że dane naukowe były również niepewne co do tego, czy dodanie Coriolusa do leczenia zmniejszyło ryzyko wystąpienia skutków ubocznych spowodowanych chemio- lub radioterapią. Przyjrzeliśmy się danym dotyczącym szeregu różnych skutków ubocznych, w tym wpływu na wyniki badań krwi i problemów, takich jak zapalenie jamy ustnej, nudności i biegunka.
  • Znaleźliśmy dane naukowe o niskiej pewności wskazujące na niewielki wpływ dodania do leczenia Coriolusa na przeżycie po 5 latach, w porównaniu niestosowaniem Coriolusa . Efekty przed upływem 5 lat nie były jednoznaczne. Stadia raka były różne, podobnie jak sposoby leczenia. Pacjenci w niektórych badaniach byli leczeni kombinacjami leków przeciwnowotworowych, które nie są obecnie powszechnie stosowane w praktyce, a większość badań przeprowadzono już jakiś czas temu.
  • Adenoidektomia w wysiękowym zapaleniu ucha środkowego (WZUŚ lub tzw. „klejące ucho”) u dzieci
  • Nie jesteśmy pewni, czy wycięcie przerośniętego migdałka gardłowego (adenoidektomia) poprawia słuch u dzieci z WZUŚ, ponieważ dane naukowe nie są silne.
  • Adenoidektomia może nieznacznie zmniejszyć liczbę dzieci, które cierpią na WZUŚ po 1 roku do 2 lat obserwacji, ale nie znamy wpływu wykonania tego zabiegu na słuch lub jakość życia.
  • Wiemy, że zabieg operacyjny może wiązać się ze szkodami, na przykład z ryzykiem krwawienia. Jednak w badaniach nie odnaleziono wystarczających informacji, aby wiedzieć, jak często może się to zdarzać.
  • Czy antybiotyki makrolidowe należy stosować w leczeniu astmy przewlekłej?
  • Istniejące dane naukowe sugerują korzyści ze stosowania makrolidów, w porównaniu z placebo, w zakresie zmniejszenia liczby zaostrzeń wymagających hospitalizacji i ciężkich zaostrzeń (zdefiniowanych jako zaostrzenia wymagające wizyty na oddziale ratunkowym/leczenia glikokortykosteroidami [GKS] ogólnoustrojowo). Wpływ stosowania makrolidów na inne istotne wyniki kliniczne, takie jak nasilenie objawów i czynność płuc, jest nadal niejasny.
  • Pielęgniarki jako osoby zastępujące lekarzy w podstawowej opiece zdrowotnej
  • Świadczenie usług podstawowej opieki zdrowotnej przez pielęgniarki zamiast lekarzy prawdopodobnie prowadzi do podobnego lub lepszego stanu zdrowia pacjentów i wyższego poziomu ich satysfakcji. Pielęgniarki prawdopodobnie również dłużej konsultują się z pacjentami. Korzystanie z usług pielęgniarek zamiast lekarzy powoduje niewielką lub żadną różnicę w liczbie przepisywanych recept i zlecanych badań. Jednak wpływ na ilość informacji oferowanych pacjentom, na stopień przestrzegania wytycznych i na koszty opieki zdrowotnej jest niepewny.
  • Czy leki takie jak wareniklina i cytyzyna (częściowi agoniści receptorów nikotynowych) mogą pomóc rzucić palenie i czy powodują niepożądane skutki?
  • · Wareniklina może pomóc rzucić palenie tytoniu na co najmniej 6 miesięcy. Dane naukowe wskazują, że lek ten działa lepiej niż bupropion i stosowanie jednego rodzaju nikotynowej terapii zastępczej (NTZ; np. tylko plastrów). Wskaźniki rzucania palenia dla warenikliny mogą być podobne do tych dla stosowania więcej niż jednego rodzaju NTZ (np. plastrów i gumy jednocześnie).
  • · Cytyzyna może pomóc rzucić palenie tytoniu na co najmniej 6 miesięcy. Może działać równie dobrze jak wareniklina, ale wyniki kolejnych badań naukowych mogą wykazać, że choć pomocna, może nie być w takim samym stopniu skuteczna co wareniklina.
  • · W przyszłych badaniach należy sprawdzić skuteczność i bezpieczeństwo stosowania cytyzyny, w porównaniu z warenikliną i innymi lekami pomocnymi w rzucaniu palenia, a także należy zbadać podawanie cytyzyny lub warenikliny w różnych dawkach i przez różny czas.
  • Czy podanie pierwszej dawki pełnokomórkowej szczepionki przeciwko krztuścowi przed ukończeniem 6. miesiąca życia może zapobiec wystąpieniu chorób alergicznych w dzieciństwie?
  • Analiza 1
  • Znaleźliśmy 4 badania (obejmujące 7333 dzieci) przeprowadzone w Szwecji (1 badanie), Australii (2) i Wielkiej Brytanii (1), w których analizowano wpływ szczepionek przeciwko krztuścowi na występowanie chorób alergicznych. Ponieważ znaleźliśmy niewiele wiarygodnych danych na temat ryzyka wystąpienia alergii pokarmowej po szczepieniu przeciwko krztuścowi, postanowiliśmy przyjrzeć się ryzyku wystąpienia jakiejkolwiek choroby alergicznej. W ciągu 2,5 roku od otrzymania szczepionki przeciwko krztuścowi (1 RCT) u 37/137 dzieci zaszczepionych wP i 114/360 zaszczepionych aP rozpoznano ≥1 chorobę alergiczną. W tym samym okresie u 15/137 dzieci zaszczepionych wP i 38/360 zaszczepionych aP rozpoznano astmę. W żadnym z badań nie oceniano ciężkich lub potencjalnie zagrażających życiu reakcji alergicznych.
  • Analizy 2 i 3
  • We wszystkich grupach odnotowano małą liczbę ciężkich działań niepożądanych (15 badań, 38 072 dzieci). Na każde 1000 niemowląt zaszczepionych pierwszą dawką wP, u 11 wystąpiło ≥1 ciężkie działanie niepożądane. W grupie dzieci, które otrzymały szczepionki aP ≥1 ciężkie działanie niepożądane odnotowano u 12 na 1000 dzieci. W żadnej z grup nie stwierdzono przypadków encefalopatii (7 badań, 115 271 dzieci).
  • Duża zawartość trójglicerydów średniołańcuchowych (MCT), w porównaniu z ich małą zawartością, w mieszankach wspomagających krótkoterminowy wzrost wcześniaków
  • Wzorzec wzrostu niemowląt karmionych mieszankami o dużej zawartości MCT (t.j. średniołańcuchowe trójglicerydy), w porównaniu ze wzorcem wzrostu niemowląt karmionych mieszankami o małej zawartości MCT, wskazuje na niewielką lub żadną różnicę pod względem wszystkich podstawowych parametrów oceny wzrostu krótkoterminowego.
  • Zabiegi pielęgnacyjne skóry stosowane w celu zapobiegania egzemie i alergiom pokarmowym u dzieci
  • Zabiegi pielęgnacyjne skóry u dzieci, takie jak stosowanie kremów nawilżających na skórę w 1. roku życia, prawdopodobnie nie powstrzymują rozwoju egzemy; mogą zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia alergii pokarmowej oraz prawdopodobnie zwiększają ryzyko zakażenia skóry. Przegląd ten dotyczył wyłącznie zapobiegania egzemie i alergii pokarmowej. Zabiegi pielęgnacyjne skóry są nadal ważne w leczeniu egzemy.
  • Narzędzia wspomagające podejmowanie decyzji o poddaniu się leczeniu lub badaniom przesiewowym
  • Osoby korzystające z narzędzi wspomagających podejmowanie decyzji mają większą wiedzę o dostępnych opcjach (dane wysokiej jakości), czują się lepiej poinformowane oraz mają większą jasność, co jest dla nich ważne (dane wysokiej jakości). Mają też prawdopodobnie trafniejsze oczekiwania co do korzyści i szkodliwych skutków poszczególnych opcji (dane umiarkowanej jakości) i prawdopodobnie biorą aktywniejszy udział w podejmowaniu decyzji (dane umiarkowanej jakości). Być może również podejmują decyzje spójne ze swoją wiedzą i przekonaniami (dane nie są mocne i kolejne badania mogą zmienić ten wynik). Pacjenci chętniej rozmawiają z lekarzami o swoich wyborach, jeśli stosują pomoce wspomagające podejmowanie decyzji. Pomoce wspomagające podejmowanie decyzji mogą mieć różny wpływ na wybór opcji, zależnie od konkretnego problemu. Narzędzia wspomagające podejmowanie decyzji nie wpływają negatywnie na wyniki zdrowotne, ani na satysfakcję pacjentów. Niezbędne jest więcej badań, aby stwierdzić, czy pacjenci nie zmieniają wybranej opcji oraz aby ocenić wpływ narzędzi wspomagających decyzje na systemy ochrony zdrowia.
  • Jak skuteczne są leki przeciwdepresyjne stosowane w leczeniu przewlekłego bólu i czy powodują one niepożądane skutki?
  • • Jesteśmy pewni skuteczności tylko jednego leku przeciwdepresyjnego – duloksetyny. Stwierdzono, że standardowa dawka (60 mg) jest skuteczna i nie ma korzyści ze stosowania większych dawek.
  • • Nie mamy pewności co do niepożądanych skutków stosowania jakiegokolwiek leku przeciwdepresyjnego, ponieważ dane na ten temat są bardzo skąpe. W przyszłych badaniach należy brać pod uwagę oba powyższe aspekty.
  • • W praktyce klinicznej w leczeniu bólu przewlekłego można rozważyć zastosowanie standardowej dawki duloksetyny przed wypróbowaniem innych leków przeciwdepresyjnych.
  • • Przyjęcie podejścia skoncentrowanego na pacjencie ma kluczowe znaczenie. Ból jest bardzo indywidualnym doświadczeniem, a niektóre leki mogą być skuteczne u ludzi, nawet jeśli dane naukowe są niejednoznaczne lub niedostępne. Przyszłe badania powinny trwać dłużej i koncentrować się na niepożądanych skutkach stosowania leków przeciwdepresyjnych.
  • Rozciągać - nie rozciągać, oto jest pytanie. Czy Cochrane rozwiązuje jeden z największych fizjo-dylematów?
  • Rozciąganie nie jest skuteczne w leczeniu i zapobieganiu przykurczom i nie ma wpływu na jakość życia i ból u osób ze schorzeniami innymi niż neurologiczne w bliskim horyzoncie czasowym. Krótko- i długoterminowy wpływ rozciągania na inne wyniki u osób ze schorzeniami neurologicznymi i nieneurologicznymi nie jest znany.
  • Które metody są skuteczne w leczeniu zespołu wieloobjawowego bólu miejscowego (CRPS) u dorosłych?
  • Istnieje krytyczny brak wysokiej jakości danych naukowych dotyczących korzyści i szkód związanych z większością metod leczenia dorosłych z zespołem wieloobjawowego bólu miejscowego (ang. complex regional pain syndrome, CRPS). Potrzebne są większe, dobrze zaprojektowane badania i przeglądy o wyższej jakości, aby dostarczyć dokładnych danych naukowych na temat korzyści i zagrożeń związanych z leczeniem dorosłych z CRPS.
  • Schładzanie ciała po resuscytacji w następstwie zatrzymania krążenia
  • W tym przeglądzie zapytaliśmy, czy osoby reanimowane po zatrzymaniu krążenia odnoszą korzyści, gdy ich ciała są schładzane do temperatury od 32°C do 34°C. Obecne dane naukowe sugerują, że po udanej resuscytacji w następstwie zatrzymania krążenia tradycyjne metody schładzania w celu wywołania hipotermii (niskiej temperatury ciała) mogą zmniejszyć ryzyko uszkodzenia mózgu i poprawić wyniki neurologiczne (problemy z układem nerwowym).
  • Ćwiczenia fizyczne u dorosłych po przeszczepieniu wątroby
  • Nie mamy pewności, czy ćwiczenia fizyczne w porównaniu ze standardową opieką mają korzystny lub szkodliwy wpływ na wystąpienie zgonu z jakiejkolwiek przyczyny. W 2 badaniach odnotowano łącznie 8 zgonów, które występowały częściej w grupach osób ćwiczących. Jesteśmy bardzo niepewni tego, czy ćwiczenia fizyczne w porównaniu ze standardową opieką mają korzystny lub szkodliwy wpływ na jakość życia związaną ze zdrowiem po zakończeniu interwencji. Jesteśmy bardzo niepewni tego, czy istnieje różnica między wykonywaniem ćwiczeń w porównaniu ze standardową opieką na wydolność aerobową (która wskazuje poziom sprawności układu sercowo-naczyniowego [naczyń krwionośnych i serca]) po zakończeniu interwencji. Jesteśmy bardzo niepewni tego, czy ćwiczenia fizyczne wpływają na siłę mięśni u chorych po przeszczepieniu wątroby. W jednym badaniu odnotowano większe odczuwanie zmęczenia w grupie osób ćwiczących.
  • Badania kliniczne nie zawierały danych na temat ciężkich lub nieciężkich działań niepożądanych. Jednocześnie, we wszystkich badaniach przedstawiono informację o niewystępowaniu skutków ubocznych u uczestników, którzy wykonywali ćwiczenia. W żadnym z badań nie raportowano danych dotyczących wskaźników sercowo-naczyniowych.
  • Redukcja zagrożeń środowiskowych zwiększających ryzyko upadków
  • Program, który usuwa zagrożenia związane z upadkami w domu, oferowany osobom starszym mieszkającym w społeczności, może zmniejszyć liczbę upadków.
  • Nie jesteśmy pewni, czy przedmioty wspomagające (takie jak okulary zgodne z aktualną receptą, specjalne obuwie lub systemy alarmowe przy łóżku) mogą zmniejszyć ryzyko upadku.
  • Nie jesteśmy pewni, czy samo przekazanie osobie starszej żyjącej w społeczności lokalnej wiedzy na temat ryzyka upadku ma jakikolwiek wpływ na zmniejszenie ryzyka jego wystąpienia.
  • Nie znaleźliśmy żadnych ukończonych badań, które pomogłyby nam odpowiedzieć na nasze pytanie dotyczące zmniejszenia liczby upadków w przypadku programów modyfikacji domowych ukierunkowanych na niezależność w wykonywaniu codziennych czynności.
  • Znaleźliśmy niewiele dowodów pozwalających określić, czy środowiskowe programy usuwania zagrożeń upadkami jakiegokolwiek rodzaju zmniejszają ryzyko odniesienia poważnych obrażeń.
  • Jakie są korzyści i szkody wynikające ze stosowania antybiotyków w ostrym bakteryjnym zapaleniu spojówek?
  • Antybiotyki stosowane miejscowo mogą łagodzić objawy przedmiotowe i podmiotowe, a także usuwać bakterie u pacjentów z ostrym bakteryjnym zapaleniem spojówek. Jednak niektóre antybiotyki mogą powodować niepożądane skutki dla oczu lub powiek; żadne dane naukowe nie wskazują, że antybiotyki powodują działania niepożądane w innych częściach ciała.
  • Toksyna botulinowa w leczeniu zeza
  • Ze względu na brak solidnych danych, dowody dotyczące korzyści i szkód wynikających z zastosowania toksyny botulinowej w porównaniu z zabiegiem chirurgicznym w leczeniu zeza są niepewne.
  • Wpływ diety o zmniejszonej zawartości soli na ciśnienie tętnicze oraz stężenie wybranych hormonów i lipidów u osób z prawidłowym i podwyższonym ciśnieniem tętniczym
  • Średnie spożycie soli zredukowano z 11,5 g dziennie do 3,8 g dziennie. BP skurczowe/rozkurczowe u osób z prawidłowym BP zmniejszyło się odpowiednio o 1,1/0 mm Hg (około 0,3%), a u osób z nadciśnieniem tętniczym o 5,7/2,9 mm Hg (około 3%). Natomiast wpływ na stężenie hormonów i lipidów był podobny, zarówno w przypadku osób z nadciśnieniem tętniczym, jak i u osób z prawidłowym BP. Stężenie reniny zwiększyło się o 55%, aldosteronu o 127%, adrenaliny o 14%, noradrenaliny o 27%, cholesterolu o 2,9%, a trójglicerydów o 6,3%.
  • Jakość danych naukowych
  • W niniejszym przeglądzie uwzględniono tylko badania z randomizacją (RCT), dlatego jakość danych naukowych oceniono na wysoką, chociaż w przypadku niektórych analiz obejmujących mniejszą liczbę badań jakość danych naukowych została obniżona.
  • Baklofen w leczeniu uzależnienia od alkoholu
  • Dokonaliśmy przeglądu danych naukowych dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa stosowania baklofenu u osób uzależnionych od alkoholu (ang. alcohol use disorder, AUD) w celu osiągnięcia i utrzymania abstynencji (zaprzestania picia alkoholu) lub zmniejszenia jego spożycia.
  • Aktualne dane naukowe wskazują, że może on pomóc osobom z AUD w utrzymaniu abstynencji, a szczególnie osobom, które przeszły już detoksykację. Wyniki porównań z innymi lekami opierały się głównie na jednym badaniu i nie pozwalają na wyciągnięcie wniosków.
  • Remdesiwir w leczeniu chorych na COVID-19
  • • U dorosłych hospitalizowanych z powodu COVID-19, stosowanie remdesiwiru, w porównaniu z placebo (leczeniem pozorowanym) lub standardową opieką, ma prawdopodobnie niewielki lub żaden wpływ na ryzyko zgonu w ciągu 150 dni od rozpoczęcia leczenia.
  • • Remdesiwir prawdopodobnie nieznacznie zwiększa szansę pacjentów hospitalizowanych na poprawę i uzyskanie wypisu (opuszczenie szpitala lub powrót do domu). Może też zmniejszyć ryzyko pogorszenia się stanu zdrowia (konieczności wentylacji inwazyjnej przez rurkę oddechową lub zgonu).
  • • Zazwyczaj pacjenci, którzy mają łagodne objawy i nie są hospitalizowani, obciążeni są mniejszym ryzykiem zgonu. Remdesiwir prawdopodobnie zmniejsza ryzyko zaostrzenia się choroby i hospitalizacji, nie można jednak jednoznacznie stwierdzić, czy wpływa na poprawę stanu zdrowia (np. złagodzenie objawów).
  • • W przyszłych badaniach należy sprawdzić wpływ remdesiwiru na przebieg COVID-19 w różnych podgrupach (np. u osób o lżejszym lub cięższym przebiegu choroby).
  • Probiotyki w leczeniu czynnościowego bólu brzucha u dzieci
  • Probiotyki mogą być lepsze niż placebo (leczenie pozorowane) w łagodzeniu bólu u dzieci z czynnościowym bólem brzucha.
  • Synbiotyki mogą być lepsze niż placebo (leczenie pozorowane) w łagodzeniu bólu u dzieci z czynnościowym bólem brzucha.
  • Które leki – przyjmowane doustnie lub w formie zastrzyku – najlepiej sprawdzają się w leczeniu choroby skóry zwanej łuszczycą plackowatą?
  • – Po 6 miesiącach leczenia leki zwane biologicznymi wydają się działać najlepiej w zwalczaniu łuszczycy na skórze.
  • – Aby ocenić korzyści i potencjalne skutki uboczne wynikające z dłuższego stosowania leków wstrzykiwanych lub przyjmowanych doustnie podczas leczenia łuszczycy, konieczne jest przeprowadzenie dłuższych badań.
  • – Potrzebne są dalsze badania porównujące bezpośrednio ze sobą te rodzaje leków.
  • Szczepionki w zapobieganiu przeziębieniu
  • Nie stwierdzono różnic w częstości występowania przeziębienia między osobami, które otrzymały żywą atenuowaną szczepionkę adenowirusową a tymi, które otrzymały placebo. Nie stwierdzono różnic między grupami w zakresie zdarzeń niepożądanych. Jednak, ponieważ uczestnicy badania nie byli reprezentatywni dla populacji ogólnej i istniały błędy w sposobie przeprowadzenia badania, nasze zaufanie do wyników jest bardzo małe. Konieczne są dalsze badania, aby dowiedzieć się, czy szczepionki mogą zapobiegać przeziębieniu. Obecne dowody nie potwierdzają zastosowania szczepionki przeciwko adenowirusom w celu zapobiegania przeziębieniu u zdrowych osób.
  • Docelowe wartości ciśnienia tętniczego u chorych przechodzących operację serca
  • Utrzymywanie wysokich docelowych wartości BP, w porównaniu z utrzymywaniem niższych docelowych wartości BP, może skutkować niewielką lub żadną różnicą pod względem ryzyka uszkodzenia nerek, pogorszenia funkcji poznawczych (zdolność do uczenia się i rozumienia) lub przeżycia. Utrzymywanie wysokich docelowych wartości BP może nieznacznie wydłużyć czas pobytu w szpitalu.
  • Ginkgo biloba – suplement ziołowy na szumy uszne
  • Kiedy zestawiliśmy ze sobą wyniki 2 badań, w których w ten sam sposób mierzono nasilenie szumów usznych, stwierdziliśmy, że stosowanie Ginkgo biloba może przynieść niewielki lub żaden efekt w porównaniu z placebo, ale dane naukowe są bardzo niepewne.
  • W 4 zidentyfikowanych przez nas badaniach, które uwzględniały jakiekolwiek poważne szkodliwe skutki, dla Ginkgo biloba nie odnotowano żadnych poważnych skutków niepożądanych. Dlatego jego stosowanie prawdopodobnie nie powoduje żadnej różnicy pod względem tego ryzyka w porównaniu z placebo. Jednak we włączonych badaniach nie oceniano potencjalnie szkodliwego działania Ginkgo biloba w połączeniu z innymi lekami. Różnica między działaniem Ginkgo biloba i placebo pod względem głośności doświadczanych szumów usznych może nie istnieć, ale wyniki te są bardzo niepewne. Stwierdziliśmy również, że różnica pod względem innych punktów końcowych (jakość życia związana ze zdrowiem i drobne działania niepożądane, takie jak objawy ze strony przewodu pokarmowego, ból głowy czy reakcja alergiczna) może nie istnieć. Porównując Ginkgo biloba z placebo, nie ma dowodów sugerujących, że suplementacja wpływa na nasilenie szumów usznych.
  • Przyjrzeliśmy się badaniu, w którym skuteczność suplementacji Ginkgo biloba w połączeniu z aparatem słuchowym porównano ze stosowaniem samego aparatu słuchowego. Przy użyciu skali oceniano w nim różnicę w zmianie nasilenia i głośności szumów usznych w okresie 3 miesięcy. W badaniu tym nie odnotowywało żadnych innych interesujących nas punktów końcowych. Było to pojedyncze, bardzo małe badanie (obejmujące 22 osoby), a dane naukowe bardzo niepewne. Nie udało nam się wyciągnąć żadnych znaczących wniosków z wyników tego badania.
  • Higiena jamy ustnej w zapobieganiu zapaleniu płuc w domach opieki
  • Znaleźliśmy 6 odpowiednich badań obejmujących łącznie 6244 uczestników, których przydzielono losowo do grupy otrzymującej profesjonalną albo standardową higienę jamy ustnej. Trzy badania przeprowadzono w Japonii, dwa w USA i jedno we Francji. Uczestnikami byli pensjonariusze domów opieki, którzy nie mieli zapalenia płuc na początku badań. Niektórzy z nich cierpieli na demencję lub choroby ogólnoustrojowe, takie jak przewlekłe choroby płuc, udar mózgu czy niewydolność serca. Standardowa higiena jamy ustnej różniła się od siebie, ale była to prosta, samodzielna opieka bez pomocy stomatologa lub pracownika domu opieki przeszkolonego w zakresie utrzymywania higieny jamy ustnej. W żadnym z powyższych badań nie porównywano utrzymywania higieny jamy ustnej z niestosowaniem takiej higieny.
  • Ze względu na ograniczone dane naukowe nie możemy stwierdzić, czy profesjonalna higiena jamy ustnej była lepsza albo gorsza niż standardowa higiena jamy ustnej w celu zapobiegania zapaleniu płuc, zgonom z powodu zapalenia płuc lub zgonom z jakiejkolwiek innej przyczyny. Jednak 2 badania sugerowały, że profesjonalna higiena jamy ustnej może zmniejszyć liczbę zgonów spowodowanych zapaleniem płuc po 24 miesiącach obserwacji.
  • Tylko w 1 badaniu zmierzono skutki uboczne profesjonalnej higieny jamy ustnej, jednak nie odnotowano żadnych poważnych zdarzeń. Najczęstszymi niepoważnymi zdarzeniami były uszkodzenia w jamie ustnej i przebarwienia zębów.
  • Jakie jest najlepsze leczenie stłoczenia zębów u dzieci?
  • Stałe aparaty ortodontyczne i podobne akcesoria
  • Aparat typu lip bumper (LB) może zapobiec stłoczeniu zębów, gdy zaczynają wyrastać stałe zęby. Druty niklowo-tytanowe mogą lepiej korygować stłoczenia niż druty miedziane niklowo-tytanowe, a skręcone wielosplotowe (współosiowe) niklowo-tytanowe druty łukowe mogą być lepsze niż druty jednosplotowe. Nie możemy jednak mieć pewności co do tych ustaleń. W przypadku pozostałych ocenianych porównań nie można było wykazać, że jedna z grup lepiej lub gorzej radzi sobie z redukcją stłoczeń.
  • Ruchome aparaty ortodontyczne i podobne akcesoria
  • Aparat Schwarza może zmniejszyć stłoczenia w dolnym łuku zębowym, oceniane po 9 miesiącach. Stosowanie aparatu prowadzącego wyrzynanie przez 1 rok może zmniejszyć prawdopodobieństwo powstawania stłoczeń, ale może efekty mogą być spowodowane inną przyczyną. Nie możemy jednak mieć pewności co do tych ustaleń.
  • Ekstrakcja zębów
  • Usuwanie zębów mądrości (trzecich trzonowców) wydaje się nie mieć wpływu na stłoczenia w późniejszym okresie życia, natomiast usuwanie mlecznych kłów z dolnej szczęki może zmniejszyć stłoczenia w krótkim czasie, ale nie możemy być tego pewni. Prawdopodobnie istnieją inne wyjaśnienia tego odkrycia.
  • Wyspecjalizowane pielęgniarki zajmujące się wsparciem oraz opieką nad kobietami z rakiem piersi
  • Dane naukowe sugerują, że interwencje psychospołeczne prowadzone przez SBCN u kobiet z rozpoznaniem pierwotnego raka piersi mogą poprawić lub są co najmniej tak samo skuteczne jak standardowa opieka dla ogólnej jakości życia związanej ze zdrowiem, jakości życia specyficznej dla raka, wyników dotyczących nasilenia lęku i depresji oraz satysfakcji z opieki. W przyszłych badaniach należy lepiej podkreślić wiedzę fachową SBCN, aby można było w znaczący i skuteczny sposób przełożyć ją na praktykę i aby SBCN miały większy wpływ na obszar wsparcia psychospołecznego. Należy dokładniej opisać kwalifikacje i szkolenie SBCN oraz opis działań interwencyjnych.
  • Interwencje planowane w celu zapobiegania upadkom osób starszych w zakładach opiekuńczych i szpitalach
  • Zakłady opiekuńcze
  • Nie mamy pewności co do wpływu ćwiczeń fizycznych na wskaźnik upadków (dane naukowe bardzo niskiej jakości) i mogą one w niewielkim stopniu lub wcale nie wpływać na ryzyko upadku (dane naukowe niskiej jakości). Ogólny przegląd przyjmowanych leków może mieć niewielki wpływ lub nie mieć wpływu na wskaźnik upadków (dane niskiej jakości) lub ryzyko upadku (dane niskiej jakości). Przepisywanie witaminy D prawdopodobnie zmniejsza wskaźnik upadków (dane umiarkowanej jakości), ale prawdopodobnie w niewielkim stopniu lub wcale nie wpływa na ryzyko upadku (dane umiarkowanej jakości). Populacja włączona do tych badań okazała się mieć małe stężenie witaminy D we krwi. Nie mamy pewności co do wpływu interwencji wieloczynnikowych na wskaźnik upadków (dane bardzo niskiej jakości). Mogą one w niewielkim stopniu lub wcale nie wpływać na ryzyko upadku (dane niskiej jakości).
  • Szpitale
  • Nie mamy pewności, czy wprowadzenie, oprócz zwyczajowo prowadzonej rehabilitacji na oddziale, dodatkowej fizjoterapii ukierunkowanej konkretnie na ograniczenie upadków ma wpływ na wskaźnik upadków lub zmniejszenie ryzyka upadku (dane bardzo niskiej jakości). Nie mamy pewności co do wpływu systemu alarmowego przy łóżku pacjenta na wskaźnik upadków lub ryzyko upadku (dane bardzo niskiej jakości). Interwencje wieloczynnikowe mogą zmniejszać wskaźnik upadków, jednak bardziej dotyczy to oddziałów rehabilitacyjnych lub geriatrycznych (dane niskiej jakości). Nie mamy pewności co do wpływu tych interwencji na ryzyko upadku.
  • Jak skuteczny jest trening mięśni dna miednicy w czasie ciąży lub po porodzie w zapobieganiu lub leczeniu nietrzymania moczu lub kału?
  • Kobiety w ciąży bez wycieku moczu, które wykonały trening mięśni dna miednicy w celu zapobiegania wyciekowi: kobiety te prawdopodobnie zgłaszają mniejszy wyciek moczu pod koniec ciąży, a ryzyko nietrzymania moczu jest nieco mniejsze w okresie od 3 do 6 miesięcy po porodzie. Nie było wystarczających informacji, aby określić, czy efekty te utrzymywały się po upływie 1. roku od narodzin dziecka.
  • Kobiety z wyciekiem moczu, w ciąży lub po porodzie, które wykonały trening mięśni dna miednicy jako leczenie: nie ma dowodów na to, że wykonywanie ćwiczeń mięśni dna miednicy w czasie ciąży zmniejszyło wyciek w późnej ciąży lub w 1. roku po porodzie.
  • Kobiety z wyciekiem moczu lub bez niego (grupa mieszana), w ciąży lub po porodzie, które wykonywały trening mięśni dna miednicy w celu zapobiegania lub leczenia wycieku: kobiety, które zaczęły ćwiczyć w czasie ciąży, prawdopodobnie mają nieco mniejszy wyciek pod koniec ciąży, który może utrzymywać się do 6 miesięcy po porodzie. Nie ma dowodów na utrzymywanie się efektu w ciągu jednego roku po urodzeniu dziecka. W przypadku kobiet, które zaczęły ćwiczyć po porodzie, wpływ na wyciek 1 rok po porodzie był niepewny.
  • Nietrzymanie kału: tylko w 8 badaniach przedstawiono dane dotyczące nietrzymania kału. Rok po porodzie nie było pewne, czy trening mięśni dna miednicy pomaga zmniejszyć wyciek kału u kobiet, które zaczęły ćwiczyć po porodzie. W przypadku kobiet z wyciekiem lub bez wycieku kału (grupa mieszana), które rozpoczęły trening w czasie ciąży, nie było dowodów na różnicę w wycieku kału w późnym okresie ciąży; w przypadku kobiet, które rozpoczęły trening po porodzie, nie było dowodów na zmniejszenie wycieku w okresie do 1 roku po porodzie.
  • Niewiele było informacji na temat tego, jak trening ten może wpływać na jakość życia związaną z przeciekami. Zgłoszono 2 przypadki bólu dna miednicy, nie odnotowano jednak innych szkodliwych efektów ćwiczeń.
  • Brakowało danych na temat długoterminowej korzyści z ćwiczeń.
  • Interwencje promujące stosowanie praktyki opartej na dowodach naukowych w rehabilitacji po udarze mózgu
  • Odnaleźliśmy 9 badań przeprowadzonych w pięciu krajach: Australii, Kanadzie, Malezji, Wielkiej Brytanii i USA. W 4 badaniach raportowano, czy pracownicy służby zdrowia zaczęli w większym stopniu wykorzystywać dowody naukowe w pracy z pacjentami po udarze. W badaniach porównano pracowników służby zdrowia, którzy otrzymali wsparcie w zakresie wykorzystywania dowodów naukowych w rehabilitacji po udarze mózgu z pracownikami, którzy nie otrzymali takiego wsparcia lub otrzymali jego inny rodzaj.
  • Nie jesteśmy pewni, czy wdrażanie strategii wspierających pracowników służby zdrowia w wykorzystywaniu dowodów naukowych w rehabilitacji po udarze mózgu poprawia ich pracę w praktyce, w porównaniu z brakiem wsparcia, ponieważ jakość danych naukowych jest bardzo niska. W przeglądzie stwierdzono, że stosowanie strategii mających na celu zachęcanie pracowników służby zdrowia do korzystania z dowodów naukowych w rehabilitacji po udarze mózgu może mieć niewielki lub żaden wpływ na przestrzeganie przez pacjenta zalecanego leczenia i jego dobrostan psychiczny, w porównaniu z niestosowaniem interwencji (dane naukowe niskiej jakości). Ponadto stwierdzono, że strategie te prawdopodobnie prowadzą do niewielkich lub żadnych różnic pod względem jakości życia pacjentów i ich aktywności w życiu codziennym, w porównaniu z niestosowaniem interwencji (umiarkowana jakość danych naukowych).
  • Nie znaleźliśmy żadnych badań, w których informowano o zamiarze zmiany zachowania lub zadowolenia pracowników służby zdrowia.
  • Profilaktyka upadków u chorych na Parkinsona
  • W 12 badaniach porównywano ćwiczenia fizyczne z interwencją kontrolną, o której sądzono, że nie zmniejsza ryzyka upadku. Zaobserwowano, że wykonywanie ćwiczeń fizycznych prawdopodobnie zmniejsza częstość upadków o około 26%. Ponadto interwencja ta zmniejsza liczbę chorych, którzy doświadczyli ≥1 upadku o około 10%. Ćwiczenia mogą również nieznacznie poprawić jakość życia związaną ze zdrowiem bezpośrednio po zastosowaniu programu treningowego. Nie mamy jednak pewności, czy wykonywanie ćwiczeń fizycznych zmniejsza liczbę związanych z upadkami złamań, liczbę działań niepożądanych oraz czy jest interwencją opłacalną kosztowo.
  • W 3 włączonych badaniach porównywano stosowanie inhibitorów cholinesterazy (rywastygminy lub donepezilu) z placebo (leczenie nieaktywne). Zaobserwowano, że farmakoterapia może zmniejszyć częstość upadków o około 50%. Jednak wpływ stosowania inhibitorów cholinesterazy na liczbę osób, u których wystąpił ≥1 upadek oraz na jakość życia związaną ze zdrowiem był niepewny. Stosowanie inhibitorów cholinesterazy może zwiększyć liczbę niezwiązanych z upadkiem zdarzeń niepożądanych o około 60%. W badaniach nie uwzględniono informacji na temat opłacalności kosztowej farmakoterapii w prewencji upadków.
  • W 1 badaniu oceniano działania edukacyjne u chorych na PD, natomiast w 3 innych badaniach skuteczność stosowania ćwiczeń fizycznych łącznie z edukacją porównywano z interwencją kontrolną. Zaobserwowano, że skojarzenie ćwiczeń z edukacją może mieć niewielki lub żaden wpływ na liczbę osób, które doświadczyły ≥1 upadku. Jednak wpływ powyższych interwencji na pozostałe –związane oraz niezwiązane z upadkami – wyniki jest niepewny.
  • Suplementacja witaminy C w profilaktyce i leczeniu zapalenia płuc
  • Ocenialiśmy zachorowalność na zapalenie płuc, częstość jego występowania, liczbę zgonów z powodu zapalenia płuc (śmiertelność) oraz niezamierzone i szkodliwe skutki (działania niepożądane) związane ze stosowaniem witaminy C w profilaktyce zapalenia płuc. Tylko w 2 badaniach (obejmujących 674 osób) raportowano zachorowalność, a w jednym badaniu zgłoszono jedno działanie niepożądane (pokrzywka) związane z suplementacją witaminy C w celu zapobiegania zapaleniu płuc. W żadnym z badań nie podano danych dotyczących chorobowości lub śmiertelności. Dane naukowe nie były wystarczające do określenia wpływu witaminy C na zapobieganie zapaleniu płuc.
  • Ocenialiśmy również, jak długo uczestnicy byli chorzy na zapalenie płuc (czas trwania choroby), ile osób zostało wyleczonych, jaka była śmiertelność i działania niepożądane związane ze stosowaniem witaminy C w leczeniu zapalenia płuc. Tylko w 1 badaniu podano czas trwania choroby. W żadnym z badań nie raportowano odsetka osób wyleczonych, ani działań niepożądanych. Dane naukowe nie były wystarczające do określenia wpływu witaminy C na przebieg leczenia zapalenia płuc.
  • Ćwiczenia fizyczne w leczeniu przewlekłego bólu krzyża
  • - U osób z długotrwałym (przewlekłym) bólem odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa (tzw. bólem krzyża) ćwiczenia fizyczne prawdopodobnie zmniejszają natężenie bólu w porównaniu z niestosowaniem leczenia, ze standardową opieką albo z placebo.
  • - Wykonywanie ćwiczeń może zmniejszyć natężenie bólu i zmniejszyć niepełnosprawność w porównaniu z powszechnymi metodami leczenia, takimi jak elektroterapia czy edukacja.
  • - Istnieje wiele badań w tej dziedzinie, ale potrzebujemy większych i lepiej zaprojektowanych badań, które umożliwią nam wyciągnięcie jednoznacznych wniosków.
  • Jak skuteczne są leki stosowane w leczeniu ataków migreny przedsionkowej?
  • Nie jest jasne, czy jakiekolwiek leki są skuteczne w leczeniu ataków migreny przedsionkowej.
  • Istnieje niewiele badań, w których oceniano możliwe korzyści i szkody związane z przyjmowaniem leków w momencie ataku. Dostępne badania są niewielkie, a ich wyniki niejednoznaczne.
  • Konieczne są dalsze prace w tej dziedzinie, aby pomóc ustalić, czy istnieją jakiekolwiek metody leczenia, które można zastosować w celu złagodzenia objawów ataku migreny przedsionkowej.
  • Wpływ interwencji na poziomie indywidualnym na zmniejszenie stresu u pracowników służby zdrowia
  • - Interwencje na poziomie indywidualnym, w których uwaga skupiona jest na doświadczaniu stresu (np. koncentracja na myślach, uczuciach, zachowaniu) lub przebywaniu z dala stresu (np. ćwiczenia, relaks), mogą zmniejszyć stres wśród pracowników służby zdrowia do roku po interwencji.
  • - Połączenie interwencji na poziomie indywidualnym może zmniejszyć natężenie stresu w okresie do kilku miesięcy po zastosowaniu interwencji.
  • - Nie wiemy, czy interwencje skupiające się na czynnikach ryzyka związanych z pracą na poziomie indywidualnym mają jakikolwiek wpływ na natężenie odczuwanego stresu.
  • Interwencje stosowane w zapobieganiu i leczeniu choroby nerek w przebiegu zapalenia naczyń związanego z IgA (plamicy Henocha i Schönleina)
  • Chcieliśmy sprawdzić czy oceniane terapie zapobiegają lub leczą przetrwałą chorobę nerek w ciągu 6 do 12 miesięcy po wystąpieniu zapalenia naczyń związanego z IgA. Nie stwierdzono zdecydowanych korzyści ze stosowania prednizonu lub innych terapii w zapobieganiu poważnemu zajęciu nerek u dzieci, u których w momencie przystąpienia do badania nie występowały objawy zajęcia nerek lub też miały one charakter łagodny. Nie znaleziono żadnych badań, w których oceniano stosowanie prednizonu u dzieci z zapaleniem naczyń zależnym od IgA i z ciężkim zajęciem nerek, mimo iż w takich przypadkach, zgodnie z wytycznymi, zaleca się jego stosowanie. U dzieci z ciężkim zajęciem nerek w przebiegu zapalenia naczyń związanego z IgA nie stwierdzono korzyści z wymiany osocza (plazmaferezy) lub ze stosowania jakiegokolwiek leku hamującego układ odpornościowy. Podobnie jak w innych chorobach nerek, stwierdzono że stosowanie fozynoprylu (inhibitora konwertazy angiotensyny, ACEI) zmniejsza liczbę dzieci z białkomoczem.
  • Maski twarzowe vs kaniule donosowe we wprowadzaniu ciągłego dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych (CPAP) u wcześniaków
  • Analiza wykazała, że stosowanie masek twarzowych jest skuteczniejsze niż wykorzystanie kaniul donosowych jeżeli chodzi o zmniejszenie ryzyka niepowodzenia CPAP i ryzyka wystąpienia urazu nosa. Jednocześnie maski mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na ryzyko zgonu lub innych powikłań związanych z przedwczesnym porodem. W żadnym z badań nie oceniano wpływu interwencji na niepełnosprawność czy rozwój neurologiczny.
  • Jaka jest dokładność diagnostyczna testów na obecność przeciwciał w wykrywaniu zakażenia COVID-19?
  • Z przeglądu wynika, że testy na obecność przeciwciał mogą być użyteczne w wykrywaniu przebytego zakażenia COVID-19, ale ważny jest czas wykonania testu. Niektóre testy na obecność przeciwciał mogą pomóc w potwierdzeniu zakażenia COVID-19 u osób, które mają objawy przez okres ponad 2 tygodni, a u których nie udało się potwierdzić zakażenia innymi metodami. Jest to szczególnie przydatne, jeśli osoby te doświadczają potencjalnie ciężkich objawów, które mogą być konsekwencją COVID-19, ponieważ mogą one wymagać specyficznego leczenia. Badania przeciwciał mogą być również przydatne do określenia, ile osób było wcześniej zakażonych COVID-19. Nie mogliśmy być pewni, jak skuteczne są testy w przypadku osób z łagodniejszą postacią choroby lub bezobjawowych, ani w celu wykrywania przeciwciał będących konsekwencją szczepienia.
  • Zajęcia personalizowane dla chorych na demencję w opiece długoterminowej
  • Jakość badań oraz sposób raportowania danych były zróżnicowane, co wpłynęło na nasze zaufanie w odniesieniu do wyników. Oferowanie indywidualnie dobranego programu zajęć chorym na demencję mieszkającym w domach opieki może nieznacznie zmniejszyć objawy pobudzenia. W 2 badaniach członkowie personelu oceniali jakość życia chorych, ale oferowanie tych zajęć ma niewielki lub żaden wpływ na jakość życia. Tylko w 2 badaniach analizowano działania niepożądane związane z zastosowanym planem zajęć, żadnego takiego działania nie zgłoszono.
  • Indywidualny plan zajęć ma niewielki lub żaden wpływ na redukcję negatywnych emocji ujawnianych przez uczestników badania. Nie mogliśmy wyciągnąć wniosków na temat wpływu na pozytywne emocje uczestników, ich nastrój, zaangażowanie (bycie zaangażowanym w to, co dzieje się wokół nich) czy jakość snu, ponieważ w niektórych badaniach nie zastosowano odpowiednich metod do ich zbadania. W badaniach nie oceniano wpływu interwencji na liczbę przyjmowanych leków, a także efektów w odniesieniu do opiekunów.
  • Stwierdziliśmy, że zajęcia aktywizujące dla osób z umiarkowaną lub głęboką demencją żyjących w domach opieki mogą pomóc w łagodzeniu zaburzeń zachowania związanych z tą chorobą.
  • Ćwiczenia rozciągające u dorosłych chorych na fibromialgię
  • Po 8–20 tygodniach obserwacji okazało się, że w porównaniu z treningiem aerobowym, korzyści z ćwiczeń rozciągających były niewielkie.
  • Każdy z poniższych wyników oceniono w skali od 0 do 100, przy czym mniejszy wynik oznacza lepszy rezultat.
  • Jakość życia związana ze zdrowiem: Osoby, które wzięły udział w programie ćwiczeń rozciągających oceniły jakość swojego życia o 4% gorzej niż osoby odbywające trening aerobowy (od 6% oceniających lepiej do 14% gorzej).
  • • Osoby, które odbyły trening rozciągający oceniły jakość swojego życia na 46 punktów.
  • • Osoby, które odbyły trening aerobowy oceniły jakość swojego życia na 42 punkty.
  • Natężenie bólu: Osoby, które wzięły udział w programie ćwiczeń rozciągających oceniły natężenie swojego bólu o 5% gorzej niż osoby odbywające trening aerobowy (od 1% lepiej do 11% gorzej).
  • • Osoby, które odbyły trening rozciągający oceniły natężenie swojego bólu na 57 punktów.
  • • Osoby, które odbyły trening aerobowy oceniły natężenie swojego bólu na 52 punkty.
  • Zmęczenie: Osoby, które wzięły udział w programie ćwiczeń rozciągających oceniły poziom swojego zmęczenia o 4% lepiej niż osoby odbywające trening aerobowy (od 13% lepiej do 5% gorzej).
  • • Osoby, które odbyły trening rozciągający oceniły poziom swojego zmęczenia na 67 punktów.
  • • Osoby, które odbyły trening aerobowy oceniły poziom swojego zmęczenia na 71 punktów.
  • Sztywność: Osoby, które wzięły udział w programie ćwiczeń rozciągających oceniły poziom odczuwanej sztywności o 30% lepiej niż osoby odbywające trening aerobowy (od 8% do 51% lepiej).
  • • Osoby, które odbyły trening rozciągający oceniły poziom odczuwanej sztywności na 49 punktów.
  • • Osoby, które odbyły trening aerobowy oceniły poziom odczuwanej sztywności na 79 punktów.
  • Sprawność fizyczna: Osoby, które wzięły udział w programie ćwiczeń rozciągających oceniły poziom swojej sprawności fizycznej o 6% gorzej niż osoby odbywające trening aerobowy (od 4% lepiej do 16% gorzej).
  • • Osoby, które odbyły trening rozciągający oceniły poziom swojej sprawności fizycznej na 23 punkty.
  • • Osoby, które odbyły trening aerobowy oceniły poziom swojej sprawności fizycznej na 17 punktów.
  • Rezygnacja z leczenia
  • Z treningów rozciągających zrezygnowało łącznie 18 na 100 osób, podczas gdy w grupie osób wykonujących ćwiczenia aerobowe zrezygnowało 19 na 100 osób.
  • Szkody
  • Nie znaleźliśmy jasnych informacji na temat szkodliwości tego rodzaju ćwiczeń. W jednym z badań stwierdzono, że u jednego z uczestników wystąpił obrzęk (zapalenie ścięgna Achillesa). Nie jest jednak jasne, czy było to związane z udziałem w treningu rozciągającym.
  • Czy stosowanie witaminy D zmniejsza ryzyko ciężkich napadów astmy lub poprawia kontrolę objawów choroby?
  • 1) W przeciwieństwie do naszego poprzedniego przeglądu Cochrane na ten temat, w tym zaktualizowanym przeglądzie nie stwierdzono, aby przyjmowanie witaminy D zapewniała ochronę przed ciężkimi napadami astmy lub poprawiało kontrolę objawów.
  • 2) Konieczne są dalsze badania obejmujące chorych z częstymi ciężkimi napadami astmy i z bardzo małym wyjściowym stężeniem witaminy D, a także w zakresie potencjalnego działania ochronnego kalcydiolu (szczególna postać witaminy D).
  • Czynniki wpływające na świadczenie usług rehabilitacji domowej u osób wymagających rehabilitacji: jakościowa synteza danych naukowych
  • Nasze wyniki podkreślają kilka czynników, które mogą wpływać na organizację i realizację rehabilitacji domowej. Nasze zaufanie co do wiarygodności poniższych wyników uznaliśmy za umiarkowane lub wysokie.
  • Usługi rehabilitacyjne w domu świadczone osobiście lub poprzez telerehabilitację
  • Pacjenci postrzegają usługi domowe jako wygodne i mniej zakłócające ich codzienne czynności. Pacjenci i świadczeniodawcy sugerują również, że usługi te mogą zachęcać pacjentów do odpowiedzialności za własne zdrowie i sprawić, że poczują się współodpowiedzialni w procesie rehabilitacji. Jednak pacjenci, członkowie rodzin i świadczeniodawcy opisują problemy związane z prywatnością i poufnością, gdy usługi są świadczone w domu. Obejmują one większą prywatność wynikającą z możliwości ćwiczeń w domu, ale także utratę prywatności, gdy życie domowe staje się widoczne dla innych.
  • Pacjenci i świadczeniodawcy opisują również inne czynniki, które mogą wpływać na powodzenie usług rehabilitacyjnych w domu. Obejmują one wsparcie ze strony świadczeniodawców i członków rodziny, dobrą komunikację z świadczeniodawcami, wymagania stawiane pacjentom i ich otoczeniu oraz przejście od usług szpitalnych do usług świadczonych w domu.
  • Istota telerehabilitacji
  • Pacjenci, członkowie rodzin i świadczeniodawcy postrzegają telerehabilitację jako szansę na zwiększenie dostępności usług. Świadczeniodawcy wskazują jednak na praktyczne problemy przy ocenie, czy pacjenci prawidłowo wykonują ćwiczenia. Świadczeniodawcy i pacjenci opisują również zakłócenia ze strony członków rodziny.
  • Ponadto świadczeniodawcy skarżą się na brak sprzętu, infrastruktury i utrzymania, a pacjenci powołują się na problemy z użytecznością i frustrację związaną z technologią cyfrową. Świadczeniodawcy mają różne opinie na temat tego, czy telerehabilitacja jest dla nich opłacalna. Jednak wielu pacjentów postrzega telerehabilitację jako przystępną cenowo i oszczędną pod warunkiem zapewnienia sprzętu i infrastruktury.
  • Pacjenci i świadczeniodawcy sugerują, że telerehabilitacja może zmienić charakter ich relacji. Na przykład niektórzy pacjenci opisują, jak telerehabilitacja przyczynia się do łatwiejszej i swobodniejszej komunikacji. Inni pacjenci opisują poczucie opuszczenia podczas otrzymywania usług telerehabilitacyjnych.
  • Pacjenci, członkowie rodzin i świadczeniodawcy domagają się łatwych w użyciu technologii oraz większej liczby szkoleń i większego wsparcia. Sugerują również, że konieczne jest przeprowadzenie co najmniej kilku sesji osobistych ze świadczeniodawcą. Uważają, że same usługi telerehabilitacyjne mogą utrudniać nawiązanie niezbędnych kontaktów. Tłumaczą też, że niektóre usługi wymagają bezpośredniego kontaktu świadczeniodawcy (terapii manualnej). Świadczeniodawcy podkreślają znaczenie personalizacji usług do potrzeb i okoliczności każdej osoby.
  • Dieta śródziemnomorska w prewencji chorób sercowo-naczyniowych
  • W niewielu badaniach informowano o wystąpieniu ChSN albo u osób z chorobą, albo bez choroby na początku. W dużym badaniu obejmującym osoby obciążone zwiększonym ryzykiem wystąpienia ChSN, stwierdzono korzyści wynikające ze stosowania diety śródziemnomorskiej w porównaniu z dietą niskotłuszczową w odniesieniu do ryzyka wystąpienia udaru mózgu. Nie dotyczyło to jednak zawału serca, zgonu z powodu choroby serca lub z innych przyczyn. W kolejnym badaniu u osób z chorobami układu krążenia stwierdzono korzyści ze stosowania diety śródziemnomorskiej w odniesieniu do ryzyka zgonu z powodu choroby serca lub z innych przyczyn. Jakość tych 2 włączonych badań oceniono jako niską lub umiarkowaną. Musieliśmy wykluczyć z naszych analiz 2 inne badania, ponieważ pojawiły się obawy, że dane tam zawarte są niewiarygodne. W innych badaniach włączonych do tego przeglądu oceniano czynniki ryzyka chorób układu krążenia. Istnieją dane naukowe o niskiej lub umiarkowanej jakości, wskazujące na pewne korzystne zmiany w zakresie stężenia lipidów i ciśnienia tętniczego podczas stosowania diety śródziemnomorskiej u osób zdrowych. Natomiast u osób z chorobami układu sercowo-naczyniowego przedstawiano już wcześniej dane naukowe bardzo niskiej lub niskiej jakości, świadczące o braku wpływu diety śródziemnomorskiej na czynniki ryzyka. W 2 badaniach raportowano efekty uboczne diety, które nie występowały lub były niewielkie.
  • W niniejszym przeglądzie stwierdzono, że pomimo dużej liczby włączonych badań, nadal istnieje niepewność co do wpływu diety śródziemnomorskiej na występowanie chorób układu krążenia i czynników ryzyka zarówno u osób z ChSN, jak i bez tych chorób. Znaleźliśmy 7 badań, które nadal trwają i kiedy otrzymamy ich wyniki, włączymy je do przeglądu, aby pomóc zmniejszyć niepewność.
  • Określenie intensywności jazdy na rowerze stacjonarnym, marszu na bieżni lub spaceru jako łagodnej formy ćwiczeń u chorych na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP)
  • Znaleźliśmy 3 badania porównujące trening o większej i mniejszej intensywności. Ze względu na małą liczbę badań i uczestników, dane dotyczące oceny wpływu różnych poziomów intensywności treningu na wydolność fizyczną, jakość życia i występowanie duszności są ograniczone. Znaleźliśmy również 8 badań, w których porównywano trening ciągły z interwałowym. Nie stwierdzono istotnej statystycznie różnicy między treningiem ciągłym i interwałowym w zakresie poprawy wydolności fizycznej, jakości życia czy występowania duszności.
  • Leczenie przewlekłego zapalenia dziąseł (paradontozy) w celu zapobiegania chorobom serca i naczyń krwionośnych
  • W przypadku osób, które cierpią na zespół metaboliczny, ale nie mają chorób układu krążenia, nie byliśmy w stanie określić czy leczenie przewlekłego zapalenia przyzębia poprzez usuwanie płytki nazębnej i kamienia nazębnego (tzw. „skaling") z korzeni zębów i podawanie antybiotyków, zmniejszało ryzyko zgonu lub zdarzeń sercowo-naczyniowych, w porównaniu ze skalingiem zębów tylko nad linią dziąseł.
  • U osób z chorobami układu krążenia i przewlekłym zapaleniem przyzębia nie znaleźliśmy wiarygodnych danych naukowych na temat efektów leczenia periodontologicznego.
  • Trening ruchowy dla zwiększenia mobilności i poprawy funkcjonowania osób starszych z zespołem kruchości
  • – Mobilność poprawiła się o 8% (poprawa od 4% do 13%) po zakończeniu okresu treningowego (12 badań, 1151 uczestników). Osoby, które nie wykonywały treningu ruchowego uzyskały 4,69 punktu (na 12 w skali Short Physical Performance Battery; większy wynik wskazuje na lepszą mobilność). Osoby wykonujące trening ruchowy uzyskały 5,69 punktu.
  • – Funkcjonowanie poprawiło się o 9% (poprawa od 3% do 14%) po zakończeniu okresu treningowego (9 badań, 916 uczestników). Osoby, które nie wykonywały treningu ruchowego uzyskały 86,1 punktu (na 100 w skali Barthel; większy wynik wskazuje na lepsze funkcjonowanie). Osoby wykonujące trening ruchowy uzyskały 94,68 punktu.
  • – Częstość występowania niepożądanych lub szkodliwych skutków treningu zmniejszyła się o 19% (zmniejszenie od 9% do 26%) (2 badania, 225 uczestników). Gdyby obserwować 1000 osób przez 1 rok, 771 osób niewykonujących treningu ruchowego doświadczyłoby niepożądanych lub szkodliwych skutków, natomiast w grupie osób wykonujących trening ruchowy byłoby to 562 osoby.
  • – Częstość przyjęć do placówek opiekuńczych zmniejszyła się o 4% (zakres od –12% do 8%) (1 badanie, 241 uczestników). Gdyby obserwować 1000 osób przez 1 rok, 248 osób niewykonujących treningu ruchowego zostałoby przyjętych do placówki opiekuńczej, natomiast w grupie osób wykonujących ten trening do placówki opiekuńczej zostałoby przyjętych 208 osób.
  • – Częstość upadków zwiększyła się o 1% (zakres od –7% do 12%) (2 badania, 425 uczestników). Gdyby 1000 osób obserwować przez 1 rok, 573 osoby niewykonujące treningu ruchowego doświadczyłyby upadku, natomiast wśród osób poddanych temu treningowi 584 osoby doświadczyłyby upadku.
  • – Odsetek zgonów zwiększył się o 1% (zakres od –2% do 6%) (6 badań, 747 uczestników). Gdyby 1000 osób obserwować przez 1 rok, zmarłoby 51 osób niewykonujących treningu ruchowego i 59 osób poddanych temu treningowi.
  • Wykorzystanie urządzeń bioinżynieryjnych do leczenia uszkodzeń nerwów ramienia, przedramienia i dłoni
  • Może istnieć niewielka lub żadna różnica w zakresie stopnia odzyskania funkcji czucia u osób z uszkodzeniem nerwu po co najmniej 24 miesiącach od zastosowania leczenia za pomocą ocenianego urządzenia, w porównaniu z leczeniem standardowym, ale wyniki są bardzo niepewne (1 badanie, 28 uczestników). Inne metody stosowane do badania funkcji czucia nie zawsze były wystarczająco dobre, aby zmierzyć stopień ich przywrócenia. W badaniach nie informowano o sile mięśni (według klasyfikacji British Medical Research Council) 24 miesiące po operacji. Wyniki wskazują, że może wystąpić niewielka lub żadna poprawa funkcji kończyny górnej 24 miesiące po zastosowaniu leczenia za pomocą urządzenia bioinżynieryjnego, w porównaniu z leczeniem standardowym (2 badania, 60 osób). Funkcja kończyny górnej 5 lat po zastosowaniu leczenia może być nieco lepsza gdy wykorzystano urządzenie bioinżynieryjne w porównaniu ze standardowym leczeniem chirurgicznym, ale wynik ten jest bardzo niepewny.
  • Nie znaleźliśmy żadnych badań, w których uczestnicy oceniali swoje samopoczucie po operacji w odniesieniu do aktywności i potrzeb.
  • W porównaniu ze standardowym leczeniem, w przypadku zastosowania opasek i rurek może wystąpić więcej powikłań i częściej może pojawić się konieczność powtórzenia zabiegu niż po standardowym leczeniu nerwu, chociaż te wyniki są również bardzo niepewne. Konieczność nieplanowanej operacji usunięcia urządzeń z powodu powikłań wystąpiła w 12 spośród 129 przypadków; żaden ze 127 przypadków standardowego leczenia nie wymagał rewizji.
  • W przeglądzie tym nie znaleziono jednoznacznych dowodów na korzyści wynikające z zastosowania opasek lub rurek u osób z urazami nerwów w porównaniu ze standardowym leczeniem chirurgicznym, ale dane te są bardzo niepewne. Wykorzystanie urządzeń do rekonstrukcji nerwów może zwiększać ryzyko powikłań i konieczność przeprowadzenia kolejnej operacji, chociaż wyniki te także są niepewne.
  • Czy aktywność fizyczna ma korzystny lub szkodliwy wpływ na marskość wątroby?
  • Nie wydaje się, żeby ćwiczenia fizyczne miały wpływ na śmiertelność (ryzyko zgonu), ryzyko wystąpienia działań niepożądanych lub na jakość życia.
  • Stosowanie technik udrażniania dróg oddechowych u chorych na mukowiscydozę w porównaniu z niestosowaniem tych metod
  • Podsumowując wyniki 12 badań, znaleźliśmy ograniczone dowody na krótkotrwały wpływ na czynność płuc. Tylko w jednym badaniu odnotowano poprawę czynności płuc w grupach poddanych leczeniu, podczas gdy w sześciu innych badaniach nie zaobserwowano poprawy.
  • W przeglądzie tym stwierdzono, że metody oczyszczania dróg oddechowych mogą przynosić krótkotrwałe korzyści w zakresie przemieszczania śluzu. W czterech badaniach stwierdzono, że osoby stosujące techniki udrażniania dróg oddechowych odkrztuszały więcej plwociny, ale w jednym badaniu nie odnotowano różnicy między grupą stosującą techniki udrażniania dróg oddechowych a tą, która ich nie stosowała. W pięciu badaniach odnotowano zwiększony klirens znacznika radioaktywnego (pacjent po wdychaniu radioaerozolu jest obserwowany w czasie za pomocą technik obrazowych, co pozwala ocenić stopień usunięcia znacznika z płuc), gdy stosowano udrożnienie dróg oddechowych, ale w jednym badaniu z dodatnim ciśnieniem wydechowym, nie stwierdzono różnicy. Obecnie nie ma jednoznacznych dowodów wskazujących na długoterminowy wpływ wykonywania technik udrażniania dróg oddechowych na jakość życia lub przeżycie.
  • Jak dokładne jest obrazowanie za pomocą USG Duplex w diagnostyce zwężenia tętnicy szyjnej u pacjentów objawowych?
  • Dokładność diagnostyczna DUS jest wysoka, szczególnie w odróżnianiu czy istotne zwężenie tętnic szyjnych jest obecne, czy nie. Te dowody oraz mniejsza inwazyjność, przemawiają za wczesnym stosowaniem DUS w celu wykrycia zwężenia tętnicy szyjnej.
  • Muzyka w bezsenności u dorosłych
  • W 10 badaniach mierzono jakość snu, a wyniki pokazały, że słuchanie muzyki prawdopodobnie ułatwia uzyskanie dużej poprawy jakości snu, w porównaniu z niestosowaniem leczenia lub ze standardowym leczeniem. Nie wiemy czy słuchanie muzyki wpływa na nasilenie bezsenności (problemów z zasypianiem lub utrzymaniem snu) lub liczbę razy, kiedy pacjent budzi się (przerwany sen) w porównaniu z niestosowaniem leczenia lub ze standardową opieką. Słuchanie muzyki prawdopodobnie nieznacznie poprawia latencję zasypiania (jak szybko dana osoba jest w stanie zasnąć) oraz czas jego trwania (długość czasu, w którym osoba śpi) i efektywność snu (długość czasu, w którym osoba śpi w porównaniu z całkowitym czasem spoczynku spędzonym w łóżku), w porównaniu niestosowaniem braku leczenia lub ze standardowym leczeniem. W żadnym z zawartych badań nie wykazano jakichkolwiek negatywnych efektów związanych z słuchaniem muzyki.
  • Czy leki mogą zapobiec żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej po operacji odchudzającej?
  • Znaleźliśmy 7 badań z udziałem 1045 osób, które poddały się operacji bariatrycznej. Badania dostarczyły informacji o 4 różnych porównaniach:
  • 1) heparynie w większej dawce w porównaniu z tą samą heparyną w dawce standardowej;
  • 2) heparynie w porównaniu z pentasacharydem;
  • 3) heparynie, której stosowanie rozpoczynano przed zabiegiem chirurgicznym w porównaniu z rozpoczynaniem leczenia po takim zabiegu oraz
  • 4) połączonej profilaktyce mechanicznej i farmakologicznej w porównaniu z zastosowaniem samej profilaktyki mechanicznej.
  •  
  • Cztery badania dostarczyły informacji dla pierwszego porównania: w jednym oceniano heparynę niefrakcjonowaną (podawaną przez pracownika medycznego i szybko przestającą działać), a w trzech innych heparynę drobnocząsteczkową (którą pacjenci mogą wstrzykiwać sobie sami i która utrzymuje się dłużej). Dla każdego z pozostałych trzech porównań było dostępne jedno badanie.
  • Heparyna w większej dawce w porównaniu z heparyną w dawce standardowej może w niewielkim lub żadnym stopniu wpływać na ryzyko wystąpienia ŻChZZ lub poważnego krwawienia u osób poddanych operacji bariatrycznej. Dane naukowe dotyczące zgonu, zatorowości płucnej, zakrzepicy żył głębokich oraz działania niepożądanego – trombocytopenii (małej liczby płytek krwi) są niepewne.
  • Heparyna w porównaniu z pentasacharydem może w niewielkim lub żadnym stopniu wpływać na ryzyko wystąpienia ŻChZZ lub zakrzepicy żył głębokich u osób przechodzących operację bariatryczną. Dane naukowe dotyczące poważnych krwawień, zgonów, zatorowości płucnej i działań niepożądanych (małopłytkowość, nieregularne bicie serca, wysypka oraz nudności i wymioty) są niepewne.
  • Heparyna stosowana przed zabiegiem chirurgicznym w porównaniu z heparyną przyjmowaną po zabiegu może w niewielkim lub żadnym stopniu wpływać na ryzyko wystąpienia ŻChZZ lub zakrzepicy żył głębokich u osób poddanych operacji bariatrycznej. Dane naukowe dotyczące poważnych krwawień i zgonów są niepewne. W badaniu nie oceniano zatorowości płucnej, ani szkodliwych skutków ubocznych.
  • Profilaktyka mechaniczna stosowana łącznie z profilaktyką farmakologiczną, w porównaniu ze stosowaniem samej profilaktyki mechanicznej, może zmniejszyć ryzyko wystąpienia ŻChZZ i zakrzepicy żył głębokich u osób przechodzących operację bariatryczną. Dane naukowe dotyczące poważnych krwawień i zgonów są niepewne. W badaniu nie oceniano zatorowości płucnej, ani szkodliwych skutków ubocznych.
  • W żadnym badaniu nie oceniano wpływu jakiejkolwiek interwencji na jakość życia.
  • Dekompresja chirurgiczna u pacjentów z ciężkim obrzękiem mózgu po przebytym udarze
  • Chirurgiczna dekompresja poprawiła wyniki u pacjentów z rozległym udarem mózgu, w porównaniu ze standardowym leczeniem. Grupa poddana dekompresji chirurgicznej była obciążona istotnie mniejszym ryzykiem zgonu oraz znamiennie mniejszym ryzykiem zgonu lub ciężkiej niepełnosprawności (ocenianymi łącznie – przyp. tłum.), w porównaniu z grupą otrzymującą wyłącznie standardowe leczenie. Używając szerszego terminu „umiarkowana niepełnosprawność”, stwierdziliśmy, że również ryzyko zgonu lub umiarkowanej niepełnosprawności było mniejsze w grupie poddanej dekompresji chirurgicznej, w porównaniu z grupą otrzymującą wyłącznie standardowe leczenie. Nie stwierdzono różnicy między grupami pod względem odsetka pacjentów, którzy przeżyli ze znacznym stopniem niepełnosprawności; jednak wynik ten był obciążony sporą dozą niepewności.
  • Szkody związane z zabiegiem chirurgicznym lub jakąkolwiek inną interwencją, włącznie z postępowaniem medycznym, nie zostały przedstawione w sposób spójny we wszystkich uwzględnionych badaniach, dlatego nie mogliśmy wyciągnąć istotnych wniosków dotyczących potencjalnych szkód. Kiedy uczestnicy zostali skategoryzowani według wieku poniżej lub powyżej 60 lat, wyniki pokazały, że starsi pacjenci ogólnie mają gorsze rokowanie niż młodsi, chociaż uczestnicy powyżej 60 roku życia również odnieśli korzyści z operacji dekompresyjnej.
  • Ginkgo biloba – suplement ziołowy na szumy uszne
  • Kiedy zestawiliśmy ze sobą wyniki 2 badań, w których w ten sam sposób mierzono nasilenie szumów usznych, stwierdziliśmy, że stosowanie Ginkgo biloba może przynieść niewielki lub żaden efekt w porównaniu z placebo, ale dane naukowe są bardzo niepewne. W 4 zidentyfikowanych przez nas badaniach, które uwzględniały jakiekolwiek poważne szkodliwe skutki, dla Ginkgo biloba nie odnotowano żadnych poważnych skutków niepożądanych. Dlatego jego stosowanie prawdopodobnie nie powoduje żadnej różnicy pod względem tego ryzyka w porównaniu z placebo. Jednak we włączonych badaniach nie oceniano potencjalnie szkodliwego działania Ginkgo biloba w połączeniu z innymi lekami. Różnica między działaniem Ginkgo biloba i placebo pod względem głośności doświadczanych szumów usznych może nie istnieć, ale wyniki te są bardzo niepewne. Stwierdziliśmy również, że różnica pod względem innych punktów końcowych (jakość życia związana ze zdrowiem i drobne działania niepożądane, takie jak objawy ze strony przewodu pokarmowego, ból głowy czy reakcja alergiczna) może nie istnieć. Porównując Ginkgo biloba z placebo, nie ma dowodów sugerujących, że suplementacja wpływa na nasilenie szumów usznych.
  • Przyjrzeliśmy się badaniu, w którym skuteczność suplementacji Ginkgo biloba w połączeniu z aparatem słuchowym porównano ze stosowaniem samego aparatu słuchowego. Przy użyciu skali oceniano w nim różnicę w zmianie nasilenia i głośności szumów usznych w okresie 3 miesięcy. W badaniu tym nie odnotowywało żadnych innych interesujących nas punktów końcowych. Było to pojedyncze, bardzo małe badanie (obejmujące 22 osoby), a dane naukowe bardzo niepewne. Nie udało nam się wyciągnąć żadnych znaczących wniosków z wyników tego badania.
  • Docelowe wartości ciśnienia tętniczego u chorych przechodzących operację serca
  • Utrzymywanie wysokich docelowych wartości BP, w porównaniu z utrzymywaniem niższych docelowych wartości BP, może skutkować niewielką lub żadną różnicą pod względem ryzyka uszkodzenia nerek, pogorszenia funkcji poznawczych (zdolność do uczenia się i rozumienia) lub przeżycia.
  • Utrzymywanie wysokich docelowych wartości BP może nieznacznie wydłużyć czas pobytu w szpitalu.
  • Cefalosporyny w leczeniu gorączki jelitowej (duru brzusznego)
  • Ceftriakson okazał się skutecznym lekiem w leczeniu duru, z nielicznymi działaniami niepożądanymi, podobnie jak azytromycyna, fluorochinolony i chloramfenikol.
  • Cefiksym można również stosować w leczeniu duru, ale może nie wykazywać tak skutecznego działania jak leki przeciwbakteryjne z grupy fluorochinolonów.
  • Te wyniki dotyczą tylko sytuacji, gdy bakteria wywołująca zakażenie jest wrażliwa na podawany antybiotyk, tj. nie jest oporna na dany lek.
  • Jak dokładna jest ocena na podstawie objawów klinicznych i badania lekarskiego w rozpoznawaniu COVID-19?
  • W większości badań nie dokonano wyraźnego rozróżnienia między łagodną i ciężką postacią COVID-19, dlatego wyniki dla łagodnej, umiarkowanej i ciężkiej choroby przedstawiamy łącznie.
  • W niewielu badaniach raportowano poszczególne objawy przedmiotowe jako testy diagnostyczne, dlatego skupiamy się głównie na wartości diagnostycznej objawów podmiotowych. Najczęściej zgłaszanymi objawami podmiotowymi były: kaszel, gorączka, duszność i ból gardła.
  • Według badań uwzględnionych w niniejszym przeglądzie, w grupie 1000 osób z podejrzeniem COVID-19, 270 badanych (27%) rzeczywiście miałoby COVID-19, a około 567 osób miałoby kaszel. Spośród tych 567, 168 osób w rzeczywistości miałoby COVID-19. Spośród 433 osób, u których nie występuje kaszel, 102 chorowałyby na COVID-19. W tej samej grupie 1000 osób, około 283 osoby miałyby gorączkę. Spośród tych 283 osób, 102 osoby w rzeczywistości chorowałyby na COVID-19. Spośród 717 pacjentów bez gorączki, 168 chorowałoby na COVID-19.
  • Jest 5 razy bardziej prawdopodobne, że osoby, które straciły zmysł węchu lub smaku chorują na COVID-19, w porównaniu z tymi, które nie mają takich objawów.
  • Inne objawy podmiotowe, takie jak ból gardła lub katar, bardziej wskazują na obecność innej choroby zakaźnej niż COVID-19. W tej samej grupie 1000 osób, około 362 badanych miałoby ból gardła. Spośród nich 84 osoby w rzeczywistości chorowałyby na COVID-19. Spośród 638 pacjentów bez bólu gardła, 186 chorowałoby na COVID-19. Podobne wyniki uzyskaliśmy dla badanych, którzy mieli katar.
  • Joga w leczeniu przewlekłego nieswoistego bólu krzyża
  • U osób odczuwających długotrwały ból w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa bez znanej przyczyny (inaczej nieswoisty ból krzyża), po 3 miesiącach uprawiania jogi jest ona prawdopodobnie skuteczniejsza niż niewykonywanie takich ćwiczeń w zakresie łagodzenia bólu i poprawy funkcjonowania w obszarze pleców. Niemniej ta poprawa jest niewielka.
  • Prawdopodobnie istnieje niewielka lub żadna różnica między uprawianiem jogi i innych ćwiczeń skoncentrowanych na odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa w odniesieniu do poprawy funkcjonowania w tym obszarze, jednak nie jesteśmy pewni co do różnic między jogą i innymi ćwiczeniami jeżeli chodzi o łagodzenie bólu.
  • Ból krzyża był najczęstszym negatywnym skutkiem zgłaszanym w badaniach dotyczących jogi. Ryzyko negatywnych skutków jest większe w przypadku uprawiania jogi w porównaniu z niewykonywaniem ćwiczeń, jednak podobne w przypadku jogi i innych ćwiczeń. Nic nie wskazuje na to, by joga wiązała się z ryzykiem wystąpienia poważnych działań niepożądanych.
  • Jakie są korzyści i zagrożenia związane ze stosowaniem doustnych produktów homeopatycznych w zapobieganiu i leczeniu ostrych zakażeń dróg oddechowych u dzieci?
  • Homeopatia jest rodzajem medycyny komplementarnej i alternatywnej. Opiera się na dwóch głównych założeniach: że substancje, które mogą powodować chorobę lub objawy u zdrowej osoby, mogą, w bardzo małych dawkach, leczyć te objawy u osoby, która jest chora; oraz, że cząsteczki w wysoce rozcieńczonych substancjach zachowują pamięć pierwotnej substancji. Ze względu na brak solidnych danych naukowych, korzyści i zagrożenia związane ze stosowaniem doustnych produktów homeopatycznych w zapobieganiu i leczeniu ostrych zakażeń dróg oddechowych (ang. acute respiratory tract infections, ARTI) u dzieci są niejasne. Badania o niższej jakości (ze względu na typ badania i raportowania wyników) często sugerują możliwą korzyść wynikającą ze stosowania doustnych produktów homeopatycznych, ale w badaniach o wyższej jakości nie stwierdzono korzyści.
  • Dodatkowe terapie stosowane łącznie z terapią ruchową w chorobie zwyrodnieniowej stawu biodrowego lub kolanowego
  • Wydaje się, że dodatkowe terapie stosowane łącznie z terapią ruchową nie zapewniają znaczącej poprawy w zakresie natężenia bólu, funkcjonowania, jakości życia lub ogólnej zmiany u chorych na ChZS biodrowego lub kolanowego, w porównaniu ze stosowaniem dodatkowych terapii pozorowanych łącznie z terapią ruchową na lądzie; lub w zakresie natężenia bólu, funkcjonowania, jakości życia lub zmian na zdjęciach rentgenowskich, w porównaniu z samą terapią ruchową. W porównaniu z terapią ruchową istnieje prawdopodobnie kliniczna korzyść w zakresie zgłaszanej przez pacjentów ogólnej zmianie dla dodatkowych terapii stosowanych łącznie z terapią ruchową, na podstawie niewielkiej liczby badań. Nasze zaufanie do danych naukowych waha się od umiarkowanego do małego lub żadnego dla różnych wyników. Chociaż wyniki wskazują na brak zwiększonej liczby działań niepożądanych związanych z dodatkowymi terapiami stosowanymi łącznie z terapią ruchową, zostało to słabo opisane. W większości badań oceniano efekty krótkoterminowe, z ograniczoną oceną średnio- lub długoterminową.
  • Zastosowanie szynowania u dzieci ze zwichniętymi i płytkimi stawami biodrowymi
  • Porównanie szynowania dynamicznego zastosowanego od pierwszej diagnozy z odroczonym szynowaniem dynamicznym lub z niestosowaniem szynowania
  • W 4 badaniach porównywano zastosowanie ortez dynamicznych od pierwszej diagnozy ze strategią leczenia odroczonego do 12 tygodni od rozpoznania. W 2 badaniach populację stanowiły dzieci ze stabilnymi i płytkimi stawami biodrowymi, w 1 badaniu dzieci z niestabilnymi płytkimi stawami biodrowymi, a w innym połączenie obu wymienionych wskazań. W żadnym z badań nie uwzględniono dzieci ze zwichniętymi stawami biodrowymi.
  • Pośród badań uwzględniających niezwichnięte stawy biodrowe w dwóch nie wykazano jednoznacznych wyników wskazujących na różnicę w rozwoju panewki w ciągu pierwszego roku życia stosując opóźnioną terapię. Ponadto w 2 badaniach uwzględniających stabilne stawy biodrowe wykazano brak różnicy w rozwoju panewki po odroczeniu początkowego leczenia. W żadnym z włączonych badań nie raportowano wyników po 5 latach od zastosowania interwencji.
  • W 3 badaniach opóźnione leczenie nie wiązało się ze zwiększeniem liczby powikłań lub zabiegów chirurgicznych. W 1 badaniu zidentyfikowano 2 dzieci wymagających zabiegu chirurgicznego w grupie, w której zastosowano ortezy dynamiczne.
  • W 2 badaniach oceniano poważne powikłanie, zwane jałową martwicą kości, polegające na przerwaniu dopływu krwi do stawu biodrowego. W żadnym z badań nie odnotowano zajęcia stawu biodrowego przez jałową martwicę kości.
  • Porównanie szynowania statycznego zastosowanego od pierwszej diagnozy z odroczonym szynowaniem statycznym lub z niestosowaniem takiego szynowania
  • Autorzy przeglądu nie zidentyfikowali RCT porównujących wskazanie metody leczenia.
  • Porównanie szerokiego pieluchowania z zastosowaniem standardowych pojedynczych pieluch
  • Nie odnotowano istotnych wyników w 1 badaniu porównującym szerokie pieluchowanie z pieluchami pojedynczymi.
  • Porównanie ortez dynamicznych z ortezami statycznymi
  • W 1 badaniu nie odnotowano przypadków jałowej martwicy kości przy zastosowaniu obu metod leczenia.
  • Porównanie natychmiastowego usunięcia ortezy po zakończeniu leczenia z jej stopniowym odstawianiem
  • Autorzy przeglądu nie zidentyfikowali RCT porównujących wskazanie metody leczenia.
  • Zajęcia personalizowane dla chorych na demencję w opiece długoterminowej
  • Jakość badań oraz sposób raportowania danych były zróżnicowane, co wpłynęło na nasze zaufanie w odniesieniu do wyników. Oferowanie indywidualnie dobranego programu zajęć chorym na demencję mieszkającym w domach opieki może nieznacznie zmniejszyć objawy pobudzenia. W 2 badaniach członkowie personelu oceniali jakość życia chorych, ale oferowanie tych zajęć ma niewielki lub żaden wpływ na jakość życia. Tylko w 2 badaniach analizowano działania niepożądane związane z zastosowanym planem zajęć, żadnego takiego działania nie zgłoszono.
  • Indywidualny plan zajęć ma niewielki lub żaden wpływ na redukcję negatywnych emocji ujawnianych przez uczestników badania. Nie mogliśmy wyciągnąć wniosków na temat wpływu na pozytywne emocje uczestników, ich nastrój, zaangażowanie (bycie zaangażowanym w to, co dzieje się wokół nich) czy jakość snu, ponieważ w niektórych badaniach nie zastosowano odpowiednich metod do ich zbadania. W badaniach nie oceniano wpływu interwencji na liczbę przyjmowanych leków, a także efektów w odniesieniu do opiekunów.
  • Stwierdziliśmy, że zajęcia aktywizujące dla osób z umiarkowaną lub głęboką demencją żyjących w domach opieki mogą pomóc w łagodzeniu zaburzeń zachowania związanych z tą chorobą.
  • Na ile skuteczne są badania przesiewowe w kierunku COVID-19?
  • Wykonywanie jednorazowych badań przesiewowych u pozornie zdrowych osób może prawdopodobnie nie wykryć osób zakażonych. Nie mamy pewności, czy połączenie badań przesiewowych, powtarzalnej oceny objawów oraz szybkich testów laboratoryjnych jest przydatne.
  • Wraz ze zwiększającą się liczbą osób zakażonych, badania przesiewowe pozwolą wykryć więcej przypadków. Ze względu na to, że badania przesiewowe mogą nie wykryć osób zakażonych, nadal ważne jest stosowanie środków zapobiegawczych, takich jak zasłanianie twarzy, zachowanie fizycznej odległości i kwarantanna dla osób pozornie zdrowych.
  • Chirurgia bardzo radykalna (rozległa), w porównaniu z chirurgią standardową, w celu usunięcia guzów u kobiet z zaawansowanym rakiem jajnika
  • Chociaż niektóre z tych wyników mogą sugerować, że przeżycie może być większe u kobiet poddanych pierwotnej operacji bardzo radykalnej aniżeli standardowej operacji, należy zachować szczególną ostrożność przy interpretacji wyników badań, ponieważ nie zostały one zaprojektowane lub analizowane we właściwy sposób, a zatem ryzyko błędu systematycznego jest bardzo duże, a uzyskane efekty mogą się znacznie różnić od rzeczywistych. Nie jesteśmy w stanie wyciągnąć żadnych ostatecznych wniosków na temat względnych korzyści i szkód z zastosowania obu rodzajów operacji. W tym celu potrzebne są lepiej zaprojektowane badania przeprowadzone na większą skalę.
  • Czy elektroniczne papierosy mogą pomóc ludziom w rzuceniu palenia i czy używanie ich w tym celu ma działania niepożądane?
  • E-papierosy nikotynowe prawdopodobnie pomagają rzucić palenie na co najmniej 6 miesięcy. Dane naukowe wskazują, że są one skuteczniejsze niż NTZ i prawdopodobnie także bardziej skuteczne niż e-papierosy beznikotynowe.
  • Mogą one działać skuteczniej niż niestosowanie wsparcia lub otrzymywanie jedynie wsparcia behawioralnego i ich stosowanie nie musi wiązać się z poważnymi działaniami niepożądanymi.
  • Nadal jednak potrzebujemy więcej dowodów, zwłaszcza odnośnie skutków stosowania e-papierosów nowszego typu, które w porównaniu ze starszym typem lepiej dostarczają nikotynę – efektywniejsze dostarczanie nikotyny może pomóc większej liczbie osób w rzuceniu palenia.
  • Przyjmowanie mio-inozytolu w formie suplementu diety w czasie ciąży w celu zapobiegania rozwojowi cukrzycy ciążowej
  • Kobiety, u których rozwinie się cukrzyca ciążowa obciążone są większym ryzykiem wystąpienia komplikacji w czasie ciąży i podczas porodu, a także większym ryzykiem rozwoju cukrzycy w późniejszym okresie życia. Dzieci matek, u których wystąpiła cukrzyca ciążowa mogą być większe niż powinny i mogą wystąpić u nich urazy okołoporodowe. Dzieci te narażone są na zachorowanie na cukrzycę, nawet jako małe dzieci lub młodzi dorośli. Liczba kobiet, u których rozpoznaje się cukrzycę ciążową zwiększa się na całym świecie, dlatego istotne jest znalezienie prostych i efektywnych kosztowo sposobów zapobiegania rozwojowi tej choroby u kobiet.
  • Mio-inozytol to naturalnie występujący cukier, znajdujący się w zbożach, kukurydzy, zielonych warzywach, mięsie, który odgrywa rolę we wrażliwości organizmu na insulinę.
  • Ogólnoustrojowe stosowanie glikokortykosteroidów w leczeniu korzeniowego i niekorzeniowego bólu krzyża
  • W przypadku korzeniowego bólu krzyża stosowanie GKS ogólnoustrojowo wydaje się w krótkim okresie nieznacznie zmniejszać natężenie bólu i umożliwia wznowienie normalnej aktywności, a także w dłuższej perspektywie może nieznacznie poprawić zdolność do wykonywania codziennych czynności. Stosowanie ogólnoustrojowo GKS przypuszczalnie nie zmniejsza ryzyka poddania się operacji usunięcia zsuniętego lub wybrzuszonego dysku i nie wpływa na jakość życia.
  • W przypadku innych rodzajów bólu krzyża (niekorzeniowego bólu krzyża lub zwężenia kanału kręgowego) działanie ogólnoustrojowych GKS było niejasne lub sugerowało brak korzyści.
  • W dawkach stosowanych we włączonych badaniach, podawanie w bólu krzyża ogólnoustrojowo GKS wydaje się nie powodować poważnych szkód zdrowotnych, jednak dane naukowe w tym zakresie były ograniczone.
  • Spostrzeżenia i doświadczenia pracowników ochrony zdrowia dotyczące komunikacji z osobami starszymi na temat szczepień
  • W niniejszym przeglądzie uwzględniliśmy 11 badań. Wszystkie badania pochodziły z krajów wysoko rozwiniętych. W badaniach skoncentrowano się na lekarzach, pielęgniarkach, farmaceutach i innych osobach pracujących w szpitalach, klinikach, aptekach i domach spokojnej starości. Pracownicy ochrony zdrowia omówili różne rodzaje szczepionek, w tym szczepionki przeciwko grypie sezonowej, pneumokokom i półpaścowi. Przegląd przeprowadzono zanim szczepionki przeciw COVID-19 stały się dostępne.
  • Obniżyliśmy wiarygodność niektórych stwierdzeń z dużej wiarygodności na średnią, niską lub bardzo niską. Jedną z przyczyn takiego postępowania był fakt, że niektóre ustalenia oparto na niewielkiej liczbie danych. Innym powodem było to, że ustalenia oparto na badaniach z zaledwie kilku krajów, co budzi wątpliwości co do ich adekwatności w innych środowiskach.
  • Pracownicy ochrony zdrowia twierdzili, że osoby starsze w różnym stopniu pytały o szczepienia, poczynając od tego, że w ogóle nie pytały o szczepionki, a kończąc na dużym zainteresowaniu szczepionkami z ich strony (duża wiarygodność tego stwierdzenia). Kiedy poruszano temat szczepień, pracownicy ochrony zdrowia zwracali uwagę na brak informacji, dezinformację oraz obawy i wątpliwości związane ze szczepionkami wśród starszych osób (umiarkowana wiarygodność tego stwierdzenia).
  • Sposób, w jaki pracownicy ochrony zdrowia rozmawiali o szczepionkach z osobami starszymi, wydaje się być związany z tym, jaki był ich zdaniem cel komunikacji na temat szczepień. Spostrzeżenia pracowników ochrony zdrowia na temat tego, jaki był ten cel oraz roli zarówno własnej, jak i starszych osób w podejmowaniu decyzji dotyczących szczepionek różniły się. Niektórzy pracownicy ochrony zdrowia uważali, że udzielanie informacji jest ważne, ale podkreślali, że osoby starsze mają prawo i obowiązek decydować o sobie. Inni wykorzystywali informacje, aby namówić lub przekonać starsze osoby do zaszczepienia się, by zwiększyć tzw. „compliance” (stopień, w jakim dana osoba prawidłowo stosuje się do zaleceń zdrowotnych) oraz poprawić poziom wyszczepienia. Zdarzały się też przypadki wykorzystania informacji w celu uzyskania korzyści finansowych. Inni pracownicy ochrony zdrowia dostosowywali swoje podejście do tego, czego ich zdaniem potrzebowała lub chciała starsza osoba (umiarkowana wiarygodność tego stwierdzenia).
  • Pracownicy ochrony zdrowia uważali, że na decyzje starszych osób może wpływać kilka czynników, m.in. charakter relacji pracownik ochrony zdrowia-pacjent, status pracownika oraz stopień, w jakim pracownicy ochrony zdrowia dają przykład (niska wiarygodność tego stwierdzenia).
  • W naszym przeglądzie opisaliśmy także czynniki, które mogą mieć wpływ na to, jak przebiega komunikacja między pracownikami ochrony zdrowia i osobami starszymi. Wśród nich znalazły się kwestie związane z poglądami i doświadczeniami pracowników ochrony zdrowia dotyczącymi omawianych chorób i szczepionek, a także ich poglądami i doświadczeniami dotyczącymi organizacyjnych i praktycznych aspektów wdrażania szczepień.
  • Jakie są korzyści i zagrożenia związane ze stosowaniem okrelizumabu u chorych na stwardnienie rozsiane?
  • – Okrelizumab to lek niedawno zatwierdzony w leczeniu chorych na stwardnienie rozsiane (SM). W rzutowo-remisyjnej postaci SM (gdzie chorzy doświadczają zaostrzeń objawów), okrelizumab prawdopodobnie znacznie zmniejsza częstość zaostrzeń, może znacznie zmniejszać nasilenie objawów i prawdopodobnie ma niewielki wpływ lub żaden wpływ na ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, w porównaniu z interferonem beta-1a (standardowym leczeniem SM), 96 tygodni po rozpoczęciu leczenia.
  • – W porównaniu z placebo (lekiem pozorowanym) po 120 tygodniach leczenia pierwotnie postępującego SM (w którym objawy u chorych pogarszają się stopniowo), okrelizumab może zmniejszyć ryzyko pogorszenia objawów. Okrelizumab prawdopodobnie zwiększa ryzyko działań niepożądanych, ale w niewielkim stopniu lub wcale nie wpływa na liczbę poważnych działań niepożądanych.
  • – Potrzebujemy więcej, lepiej zaprojektowanych badań, aby ocenić skuteczność okrelizumabu i zmierzyć działania niepożądane.
  • Jakie czynniki wpływają na poglądy i praktyki rodziców dotyczące rutynowych szczepień u dzieci?
  • Na poglądy i praktyki rodziców w zakresie szczepień wpływa wiele czynników, w tym te związane z indywidualnym postrzeganiem, relacjami społecznymi i ogólną sytuacją, w której żyją rodzice. Podejmowane przez rodziców decyzje o szczepieniu lub nieszczepieniu swoich dzieci często są świadectwem nie tylko tego, co sądzą o szczepionkach, ale także tego kim są, jakie wartości są dla nich ważne i z kim się utożsamiają.
  • Czy blokada nerwów w znieczuleniu miejscowym skutecznie uśmierza ból u dorosłych ze złamaniem kości udowej?
  • Znaleziono wystarczającą liczbę danych o dobrej jakości, aby poprzeć stosowanie blokady nerwów obwodowych u pacjentów ze złamaniem kości udowej. W celu wyjaśnienia wpływu blokady nerwów obwodowych na ryzyko zawału serca i zgonu konieczne są dalsze badania.
  • Sposoby pomocy chorym na POChP, którzy cierpią na jedną lub więcej chorób przewlekłych
  • Nie ma wystarczającej liczby danych dotyczących chorych na POChP z innymi chorobami współistniejącymi, aby wyciągnąć wiążące wnioski na temat interwencji ukierunkowanych na POChP, które są dostosowane do obecności chorób współistniejących. Dostępne dane wskazują na następujące kwestie:
  • – Jakość życia mierzona za pomocą kwestionariusza St George's Respiratory Questionnaire (SGRQ) może ulec poprawie dzięki dostosowanej do potrzeb rehabilitacji pulmonologicznej, w porównaniu ze standardową opieką (należy pamiętać, że istnieją mocne dane naukowe wspierające zasadność rehabilitacji pulmonologicznej u chorych na POChP).
  • – Rehabilitacja pulmonologiczna prawdopodobnie poprawia jakość życia ocenianą za pomocą testu CAT, w porównaniu ze standardową opieką po 52 tygodniach oraz z wieloskładnikową interwencją telemedyczną.
  • – Nie ma pewności co do wpływu interwencji polegających na optymalizacji farmakoterapii lub telemonitoringu na poprawę wyników w teście CAT, w porównaniu ze standardową opieką.
  • – Może istnieć niewielka lub żadna różnica w liczbie osób doświadczających zaostrzeń lub średniej liczbie zaostrzeń w przypadku stosowania metody zarządzania przypadkiem (ang. case management), w porównaniu ze standardową opieką.
  • – W przypadku dodatkowych punktów końcowych, odległość pokonana przez uczestników w ciągu sześciu minut może ulec poprawie dzięki rehabilitacji pulmonologicznej, ćwiczeniom w wodzie lub interwencjom wieloskładnikowym. Interwencja wieloskładnikowa może skutkować mniejszą liczbą osób przyjmowanych do szpitala, chociaż w przypadku interwencji telemonitoringu różnica może być niewielka lub żadna.
  • – Różnica między stosowaniem interwencji i standardowej opieki może być niewielka lub żadna w przypadku zgonów w kilku badaniach.
  • – W jednym z badań porównano ćwiczenia w wodzie z ćwiczeniami na lądzie. Nie znaleziono danych naukowych dotyczących jakości życia lub ryzyka zaostrzeń. Może istnieć niewielka lub żadna różnica między wykonywaniem ćwiczeń w wodzie i na lądzie, jeśli chodzi o dystans pokonywany przez uczestników w ciągu sześciu minut.
  • – W jednym z badań jakościowych analizowano spostrzeżenia i doświadczenia chorych na POChP z innymi chorobami przewlekłymi, a także badaczy i pracowników służby zdrowia, którzy brali udział w RCT dotyczącym sprzętu do telemonitorowania. Zidentyfikowano kilka tematów, w tym: stan zdrowia, przekonania i obawy, niezawodność sprzętu, poczucie własnej skuteczności, postrzegana łatwość użycia, czynniki wpływające na użyteczność i postrzeganą użyteczność, postawy i zamiary, samokontrola i zmiany w korzystaniu z opieki zdrowotnej.
  • Większe badania z udziałem większej liczby chorych na POChP z chorobami współistniejącymi mogłyby pomóc w ustaleniu, czy ukierunkowane podejście może poprawić stan zdrowia.
  • Wprowadzenie harmonogramu przerw w pracy w celu zapobiegania zaburzeniom układu mięśniowo-szkieletowego i ich objawom u zdrowych pracowników
  • Obecnie stwierdzamy, że istnieją dane naukowe o bardzo niskiej lub niskiej wiarygodności świadczące o tym, że różna systematyczność i rodzaje przerw w pracy mogłyby znacząco zmniejszyć występowanie zaburzeń mięśniowo-szkieletowych. Choć wyniki sugerują, że różne częstotliwości przerw w pracy mogą mieć pozytywny wpływ na produktywność i wydajność w pracy, istnieje potrzeba przeprowadzenia wysokiej jakości badań z odpowiednio licznymi grupami, aby ocenić skuteczność różnych działań związanych z przerwami w pracy. Ponadto należy ponownie rozważyć interwencje dotyczące przerw w pracy, biorąc pod uwagę populacje pracowników inne niż pracownicy biurowi oraz możliwość połączenia interwencji dotyczących przerw w pracy z innymi działaniami, takimi jak szkolenia lub doradztwo ergonomiczne, które mogą zapobiegać zaburzeniom układu mięśniowo-szkieletowego.
  • Jakie są najdokładniejsze badania w celu wykrycia raka jamy ustnej oraz stanów, które mogą prowadzić do powstania tego nowotworu?
  • Mimo że cytologia była najdokładniejszym ze wszystkich badań, żadnego z nich nie można zalecać jako zamiennik dla obecnie stosowanego standardu, a więc biopsji chirurgicznej i oceny patologicznej. Większość badań dotyczyła pacjentów, którzy zostali skierowani do kliniki szpitalnej w celu przeprowadzenia dalszych badań, dlatego też posiadamy jedynie ograniczone informacje na temat tego, jak byłyby one dokładne w przypadku stosowania przez dentystę ogólnego lub lekarza pierwszego kontaktu.
  • Fizjoterapia klatki piersiowej w zapaleniu płuc u dorosłych
  • 1. Zgon
  • Konwencjonalna fizjoterapia klatki piersiowej, OMT (OMT; terapeutyczne zastosowanie sił kierowanych ręcznie przez fizjoterapeutę w celu poprawy funkcji oddechowych i oczyszczania plwociny) i oscylacja ścian klatki piersiowej o wysokiej częstotliwości (w porównaniu z niestosowaniem fizjoterapii lub z terapią placebo) mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na zmniejszenie liczby zgonów, ale wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska.
  • 2. Wyleczalność
  • OMT (w porównaniu z terapią placebo) może poprawić odsetek wyleczonych chorych (wskaźnik zdefiniowany przez autorów badań), ale wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska. Konwencjonalna fizjoterapia klatki piersiowej (w porównaniu z niestosowaniem fizjoterapii) i ACBT (ACBT; zestaw ćwiczeń oddechowych pomagających w oczyszczaniu plwociny) mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na poprawę wskaźnika wyleczeń, ale wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska.
  • 3. Czas pobytu w szpitalu
  • Dodatnie ciśnienie wydechowe (w porównaniu z niestosowaniem fizjoterapii) może skrócić czas pobytu w szpitalu o 1,4 dnia, ale wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska. OMT, konwencjonalna fizjoterapia klatki piersiowej i ACBT (w porównaniu z terapią placebo lub niestosowaniem fizjoterapii) mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na czas pobytu w szpitalu, ale wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska.
  • 4. Czas trwania gorączki
  • Dodatnie ciśnienie wydechowe (w porównaniu z niestosowaniem fizjoterapii) może skrócić czas pobytu w szpitalu o 0,7 dnia, ale wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska. Konwencjonalna fizjoterapia klatki piersiowej (w porównaniu z niestosowaniem fizjoterapii) lub OMT (w porównaniu z terapią placebo) mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na czas trwania gorączki, ale wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska.
  • 5. Czas stosowania antybiotyków
  • OMT (w porównaniu z terapią placebo) i ACBT (w porównaniu z niestosowaniem fizjoterapii) mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na czas stosowania antybiotyków, ale wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska.
  • 6. Czas pobytu na oddziale intensywnej terapii (OIT)
  • Oscylacja ściany klatki piersiowej o wysokiej częstotliwości (w porównaniu z niestosowaniem fizjoterapii) może skrócić czas pobytu na OIT o 3,8 dnia u osób z ciężkim zapaleniem płuc, które otrzymały wentylację mechaniczną (zastosowanie urządzenia do wspomagania oddychania), ale wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska.
  • 7. Czas trwania wentylacji mechanicznej
  • Oscylacja ściany klatki piersiowej o wysokiej częstotliwości (w porównaniu z niestosowaniem fizjoterapii) może skrócić czas trwania wentylacji mechanicznej o 3 dni u osób z ciężkim zapaleniem płuc, które otrzymały wentylację mechaniczną, ale pewność wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska..
  • 8. Zdarzenia niepożądane (niechciane zdarzenia, które wyrządzają szkodę pacjentowi)
  • W 1 badaniu odnotowano 3 poważne zdarzenia niepożądane (nie sprecyzowano jakie), które przyczyniły się do wcześniejszego zakończenia OMT. W 1 badaniu odnotowano działania niepożądane w postaci krótkotrwałej tkliwości mięśni po leczeniu u 2 uczestników. W innym badaniu nie odnotowano żadnych zdarzeń niepożądanych.
  • Interwencje w gospodarstwach domowych w celu zapobiegania ekspozycji na ołów wśród dzieci
  • Interwencje edukacyjne:
  • w żadnym z badań włączonych do tego przeglądu nie oceniano wpływu tych interwencji na funkcje poznawcze, wyniki neurobehawioralne, czy na szkody. W porównaniu z niestosowaniem interwencji, działania edukacyjne prawdopodobnie nie powodują różnicy pod względem stężenia ołowiu we krwi u małych dzieci, ani stężenia pyłu podłogowego (umiarkowana jakość danych).
  • Interwencje środowiskowe:
  • w jednym z badań, w którym porównywano środki kontroli pyłu z niestosowaniem interwencji, wykazano niewielką lub żadną różnicę pod względem wyników poznawczych i neurobehawioralnych między grupami po okresie 3 do 8 lat. W tym samym badaniu oceniano szkody i nie stwierdzono żadnych związanych z interwencją, ale zaobserwowano dwoje dzieci w grupie kontrolnej, u których wystąpiły skutki uboczne. We wszystkich badaniach zawartych w tym przeglądzie wykazano, że w porównaniu z niestosowaniem interwencji, kontrola stężenia pyłu zawierającego ołów nie doprowadziła do zmniejszenia stężenia ołowiu we krwi u małych dzieci (umiarkowana jakość danych), ani do zmniejszenia stężenia pyłu podłogowego (bardzo niska jakość danych). W 2 badaniach oceniono inne metody ograniczania zanieczyszczenia, ale nie można wyciągnąć z nich żadnych wniosków na temat ich skuteczności (bardzo niska jakość danych).
  • Połączenie interwencji edukacyjnych i środowiskowych vs standardowa edukacja:
  • nie ma wystarczających dowodów na to, że łączone interwencje zmniejszają stężenie ołowiu we krwi lub stężenie ołowiu w pyle podłogowym (bardzo niska jakość danych). Dalsze badania powinny wypełnić tę lukę badawczą.
  • Interwencje w terapii zaburzeń percepcji po udarze mózgu
  • Udar mózgu może wpłynąć na zdolność do przetwarzania i rozumienia informacji pochodzących ze zmysłów, w tym słuchu, zapachu, somatosensacji (poczucie temperatury ciała, pozycji i ruchu), smaku, dotyku i wzroku. Przetwarzanie i rozumienie informacji pochodzących z tych zmysłów nazywamy percepcją. Przeprowadzono niewiele badań, aby wykazać czy w terapii problemów z percepcją po udarze mózgu jakiekolwiek zabiegi pozwalają uzyskać poprawę. Osoby z powstałymi po udarze problemami ze słuchem, węchem, somatosensacją, smakiem, dotykiem i wzrokiem powinny kontynuować rehabilitację, zgodnie z zaleceniami zawartymi w wytycznych klinicznych. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi klinicznymi i rekomendacjami pracownicy ochrony zdrowia nadal powinni proponować pacjentom rehabilitację w terapii zaburzeń percepcji po udarze mózgu.
  • Jakie są korzyści wynikające z nadzorowanych programów ćwiczeń i edukacji (znanych jako rehabilitacja pulmonologiczna) w porównaniu ze standardową opieką nad dorosłymi chorymi na astmę?
  • – Rehabilitacja pulmonologiczna prawdopodobnie powoduje duże zwiększenie sprawności fizycznej bezpośrednio po zakończeniu programu, skutkujące zdolnością do przejścia średnio 80 metrów dalej w ciągu 6 minut niż u osób objętych standardową opieką. Może wystąpić niewielki lub żaden wpływ na sprawność fizyczną mierzoną do jednego roku później.
  • – Rehabilitacja pulmonologiczna może powodować niewielką poprawę lub niewielki lub żaden wpływ na kontrolę astmy bezpośrednio po zakończeniu programu lub do jednego roku później, w porównaniu ze standardową opieką.
  • – Rehabilitacja pulmonologiczna prawdopodobnie powoduje dużą poprawę samopoczucia mierzoną za pomocą kwestionariusza SGRQ (St George’s Respiratory Disease Questionnaire) bezpośrednio po zakończeniu programu. Wyniki mogą się nieznacznie różnić w zależności od różnych form pomiaru jakości życia. Efekty potencjalnie utrzymują się do jednego roku, ale wyniki są bardzo niepewne.
  • – Niewielki lub żaden wpływ na samopoczucie zaobserwowano po zakończeniu programu lub w okresie do 9 miesięcy po jego zakończeniu, gdy użyto kwestionariusza AQLQ (Asthma Quality of Life Questionnaire).
  • – Istniały bardzo ograniczone dane naukowe na określenie wpływu rehabilitacji pulmonologicznej na: częstość ataków astmy/hospitalizacji, miary lęku i depresji, siłę mięśni kończyn, poziom aktywności fizycznej lub obecność markerów stanu zapalnego we krwi lub w plwocinie.
  • – Dane z jednego badania sugerowały, że rehabilitacja pulmonologiczna nie spowodowała żadnych niepożądanych lub szkodliwych skutków.
  • Czy strategie poprawiające mobilność przywracają sprawność ruchową po operacji złamanej szyjki kości udowej u dorosłych?
  • W 18 badaniach oceniano stosowanie strategii służących poprawie poruszania się, które rozpoczęły się w szpitalu w ciągu tygodnia po operacji złamanego biodra. Leczenie mobilności podjęte w szpitalu może umiarkowanie zwiększyć mobilność osób 4 miesiące po złamaniu i prawdopodobnie zwiększa tempo chodzenia w niewielkim, ale znaczącym stopniu. Leczenie w zakresie mobilności prawdopodobnie ma niewielki lub żaden wpływ na ryzyko ponownego przyjęcia do szpitala, powrotu do życia w domu lub zgonu. Nie jesteśmy pewni, czy leczenie mobilności wpływa na funkcjonowanie fizyczne (zdolność do poruszania się i funkcjonowania w swoim środowisku) czy na samopoczucie.
  • W 22 badaniach oceniano strategie mobilności o dłuższym czasie trwania, które rozpoczęły się po wypisaniu ze szpitala i były podejmowane w domach, wioskach dla emerytów i przychodniach. W takich warunkach leczenie w zakresie mobilności zwiększa zdolność do poruszania się w niewielkim, ale znaczącym stopniu, wyraźnie zwiększa tempo chodzenia, prowadząc do niewielkiej, ale nieistotnej poprawy funkcjonowania. W porównaniu z niestosowaniem leczenia, wizytami pracowników socjalnych lub ze standardową opieką, leczenie mobilności prawdopodobnie poprawia, choć nieznacznie, samopoczucie pacjentów. Leczenie mobilności prawdopodobnie ma niewielki lub żaden wpływ na ryzyko ponownego przyjęcia do szpitala lub zgonu.
  • Rodzaje leczenia, które wydają się skuteczne w poprawie mobilności pacjentów, to ćwiczenia dodatkowe w stosunku do standardowej fizjoterapii. Zarówno w szpitalu, jak i po wypisaniu ze szpitala, pomocne ćwiczenia ukierunkowane są na równowagę, chodzenie i zadania funkcjonalne. Po wypisaniu ze szpitala dodatkowy trening siłowy lub wytrzymałościowy może również poprawić mobilność. Efekt stymulacji elektrycznej nie był jednoznaczny.
  • Ogólnie rzecz biorąc, przegląd wykazał, że zarówno w szpitalu, jak i po wypisie ze szpitala, istnieje wystarczająco dużo dowodów, aby stwierdzić, że leczenie ukierunkowane na mobilność jest prawdopodobnie lepsze niż niestosowanie dodatkowego leczenia w pomaganiu pacjentom bezpiecznie wrócić na nogi, poruszać się i chodzić ponownie po operacji złamanej szyjki kości udowej.
  • Trening mobilności w celu zwiększenia mobilności i funkcjonowania u osób starszych z zespołem kruchości
  • – Mobilność poprawiła się o 8% (poprawa od 4% do 13%) po zakończeniu okresu treningowego (12 badań, 1151 uczestników). Osoby, które nie wykonywały treningu mobilności uzyskały 4,69 punktu (na 12 w skali Short Physical Performance Battery; im większy wynik tym lepsza mobilność). Osoby wykonujące trening mobilności uzyskały 5,69 punktu.
  • – Funkcjonowanie poprawiło się o 9% (poprawa od 3% do 14%) po zakończeniu okresu treningowego (9 badań, 916 uczestników). Osoby, które nie wykonywały treningu mobilności uzyskały 86,1 punktu (na 100 w skali Barthel; im większy wynik tym lepsze funkcjonowanie). Osoby wykonujące trening mobilności uzyskały 94,68 punktu.
  • – Częstość występowania niepożądanych lub szkodliwych skutków treningu zmniejszyła się o 19% (zmniejszenie od 9% do 26%) (2 badania, 225 uczestników). Gdyby obserwować 1000 osób przez 1 rok, 771 osób niewykonujących treningu mobilności doświadczyłoby niepożądanych lub szkodliwych skutków, natomiast w grupie osób wykonujących trening mobilności doświadczyłoby ich 562 osoby.
  • – Częstość przyjęć do placówek opiekuńczych zmniejszyła się o 4% (zakres od –12% do 8%) (1 badanie, 241 uczestników). Gdyby obserwować 1000 osób przez 1 rok, 248 osób niewykonujących treningu mobilności zostałoby przyjętych do placówki opiekuńczej, natomiast w grupie osób wykonujących ten trening do placówki opiekuńczej zostałoby przyjętych 208 osób.
  • – Częstość upadków zwiększyła się o 1% (zakres od –7% do 12%) (2 badania, 425 uczestników). Gdyby 1000 osób obserwować przez 1 rok, 573 osoby niewykonujące treningu mobilności upadłyby, natomiast wśród osób poddanych temu treningowi upadłyby 584 osoby.
  • – Odsetek zgonów zwiększył się o 1% (zakres od –2% do 6%) (6 badań, 747 uczestników). Gdyby 1000 osób obserwować przez 1 rok, zmarłoby 51 osób niewykonujących treningu mobilności i 59 osób poddanych temu treningowi.
  • Aktywność fizyczna w celu poprawy zdolności wysiłkowej u chorych na mukowiscydozę
  • Niniejszy przegląd systematyczny wykazuje, że interwencje w zakresie aktywności fizycznej trwające dłużej niż 6 miesięcy prawdopodobnie poprawiają zdolność wysiłkową u chorych na mukowiscydozę. W porównaniu z niewykonywaniem aktywności, interwencje w zakresie aktywności fizycznej mogą w niewielkim lub żadnym stopniu wpłynąć na czynność płuc i jakość życia związaną ze zdrowiem.
  • W najliczniejszym badaniu zawartym w tym przeglądzie (obejmującym 117 uczestników):
  • – nie stwierdzono różnicy między grupą zaangażowaną w aktywność fizyczną i grupą kontrolną pod względem liczby zaostrzeń zmian płucnych (nasilenia choroby) (dane naukowe o wysokiej wiarygodności);
  • – nie stwierdzono różnicy w zakresie czasu do wystąpienia pierwszego zaostrzenia choroby w ciągu 12 miesięcy (wysoka wiarygodność danych naukowych);
  • – nie stwierdzono korzystnego wpływu aktywności fizycznej na kontrolę cukrzycy po 9 miesiącach (umiarkowana wiarygodność danych naukowych).
  • W 2 badaniach (156 uczestników) nie stwierdzono różnicy między grupami w zakresie zgłoszonych skutków niepożądanych (niska wiarygodność danych naukowych).
  • Efekty programu aktywnego treningu trwającego do 6 miesięcy włącznie były podobne do efektów dłuższych programów.
  • Tylko w 3 badaniach, które wydłużono o okres kontrolny (o różnym czasie trwania) odnotowano dane, które byliśmy w stanie poddać analizie w kontekście zdolności wysiłkowej i czynności płuc; natomiast tylko w 1 badaniu dane dotyczyły jakości życia. Wyniki te należy interpretować z ostrożnością.
  • Ogólnie i w porównaniu ze standardową opieką (niestosowaniem interwencji), aktywność fizyczna i ćwiczenia prawdopodobnie prowadzą do nieco lepszej zdolności wysiłkowej, podczas gdy mogą w niewielkim lub żadnym stopniu wpływać na czynność płuc i jakość życia związaną ze zdrowiem u chorych na mukowiscydozę.
  • Czas rozpoczęcia leczenia nerkozastępczego (dializoterapii) w ostrym uszkodzeniu nerek
  • W porównaniu ze standardowym, wczesne rozpoczęcie terapii nerkozastępczej (KRT) może nie przynieść korzyści w zakresie ryzyka zgonu, może jednak poprawić funkcję nerek i prawdopodobnie skrócić czas pobytu w szpitalu i na oddziałach intensywnej terapii (OIT), ale u pacjentów z ostrym uszkodzeniem nerek przebywających na OIT zwiększa ryzyko wystąpienia zdarzeń niepożądanych. Niemniej jednak, w odniesieniu do ryzyka zgonu i prawdopodobieństwa przywrócenia funkcji nerek, wczesne rozpoczęcie KRT wskazywało szeroki zakres wartości, które obejmowały zarówno korzyści, jak i szkody.
  • Jakie są korzyści i zagrożenia związane ze szczepieniami zapobiegającymi COVID-19?
  • - Większość szczepionek zmniejsza lub prawdopodobnie zmniejsza liczbę osób, które zachorują na COVID-19 jak i osób z ciężkim przebiegiem COVID-19.
  • - Wiele szczepionek prawdopodobnie zwiększa liczbę osób doświadczających zdarzeń takich jak gorączka lub ból głowy w porównaniu z placebo (szczepionka pozorowana, która nie zawiera aktywnego leczenia, ale wygląda identycznie jak testowana szczepionka). Zdarzenia te wynikają głównie z odpowiedzi organizmu na szczepionkę; są one zwykle łagodne i krótkotrwałe i spodziewamy się ich wystąpienia.
  • - Wiele szczepionek wykazuje niewielką lub żadną różnicę w częstości występowania poważnych zdarzeń niepożądanych w porównaniu z placebo.
  • - Nie ma wystarczających danych naukowych, aby określić, czy istniała różnica między szczepionką a placebo w zakresie zgonów, ponieważ w badaniach wystąpiła niewielka ich liczba.
  • - W większości badań oceniano skuteczność szczepionki w krótkim czasie i nie oceniano skuteczności wobec wariantów COVID będących przedmiotem zainteresowania.
  • Docelowe wartości ciśnienia tętniczego u pacjentów z chorobami sercowo-naczyniowymi
  • Przeszukano badania, w których porównywano utrzymywanie niższego docelowego ciśnienia krwi (BP) z utrzymywaniem standardowych wartości BP u chorych na nadciśnienie tętnicze (NT) z chorobą sercowo-naczyniową (chorobą serca, dławicą piersiową, udarem mózgu, chorobą naczyniową) w wywiadzie osobniczym. Badania musiały uwzględniać takie wyniki jak zgon lub inne zdarzenia spowodowane chorobami serca lub naczyń krwionośnych, np. zawał serca, udar mózgu, niewydolność serca. Uwzględniono również badania przedstawiające wyniki w zakresie innych skutków ubocznych związanych ze zdrowiem. Wybrano tylko badania z randomizacją (RCT; w których badani zostali losowo umieszczeni w jednej z dwóch lub więcej grup leczenia) obejmujące ≥50 osób w każdej z grup i które trwały ≥6 miesięcy.
  • Czego się dowiedzieliśmy?
  • W tej aktualizacji znaleziono 1 nowe badanie, co pozwoliło na włączenie do przeglądu łącznie 7 badań obejmujących 9595 osób. Stwierdziliśmy niewielką lub żadną różnicę pod względem całkowitej liczby zgonów lub zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych między grupami niższych i standardowych docelowych wartości BP. Istniała niewielka lub żadna różnica w zakresie całkowitej liczby problemów z układem sercowo-naczyniowym i poważnych szkód, jednak dane te były mniej pewne.
  • Czy technologie cyfrowego ustalania kontaktów są skuteczne podczas wybuchu epidemii chorób zakaźnych?
  • Cyfrowe śledzenie kontaktów z samoizolacją prawdopodobnie zmniejsza liczbę osób zakażonych przez osobę chorą, lecz w mniejszym stopniu niż śledzenie manualne z samoizolacją (2 badania modelujące). Podczas dwóch wybuchów epidemii w USA i Sierra Leone system cyfrowego śledzenia kontaktów odnotował więcej bliskich kontaktów niż manualny system śledzenia (2 badania). Urządzenia stosowane w warunkach innych niż epidemia mogą zidentyfikować więcej bliskich kontaktów niż dzienniczki lub ankiety. Aplikacja może zredukować czas potrzebny na stworzenie kompletnej listy bliskich kontaktów (1 badanie). Systemy cyfrowe, w porównaniu z papierowymi, były szybsze w użyciu podczas rejestrowania nowych kontaktów i monitorowania już istniejących (znanych) kontaktów. Systemy cyfrowe są także prawdopodobnie mniej podatne na utratę danych. Problemy z dostępem do systemu (2 badania) obejmowały zły zasięg sieci, brak danych komórkowych, problemy techniczne i potrzebę lepszych szkoleń personelu. Wydatki osobiste osób prowadzących śledzenie kontaktów zwiększyły się (1 badanie) ze względu na podróże i ładowanie baterii telefonicznych. Wszystkie urządzenia zdiagnozowanych użytkowników zdawały się być chronione przed obcymi kontaktami, szpiegami i władzami, za wyjątkiem agencji zdrowia publicznego, ponieważ użytkownicy jednej z aplikacji byli jej członkami. Podczas badań odnotowaliśmy kradzież sprzętu (używane telefony komórkowe); odnotowaliśmy również, że formularze papierowe często ginęły, a dane cyfrowe były chronione hasłem (2 badania) i szyfrowane (1 badanie). Nie udało nam się znaleźć danych o informacjach kontekstowych i akceptowalności.
  • Fizjoterapia klatki piersiowej w zapaleniu płuc u dorosłych
  • 1. Zgon
  • Konwencjonalna fizjoterapia klatki piersiowej, OMT i oscylacja ścian klatki piersiowej o wysokiej częstotliwości (w porównaniu z niestosowaniem fizjoterapii lub z terapią placebo) mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na zmniejszenie liczby zgonów, ale wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska.
  • . Wyleczalność
  • OMT (w porównaniu z terapią placebo) może poprawić odsetek wyleczonych chorych (wskaźnik zdefiniowany przez autorów badań), ale wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska. Konwencjonalna fizjoterapia klatki piersiowej (w porównaniu z niestosowaniem fizjoterapii) i ACBT mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na poprawę wskaźnika wyleczeń, ale wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska.
  • 3. Czas pobytu w szpitalu
  • Dodatnie ciśnienie wydechowe (w porównaniu z niestosowaniem fizjoterapii) może skrócić czas pobytu w szpitalu o 1,4 dnia, ale wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska. OMT, konwencjonalna fizjoterapia klatki piersiowej i ACBT (w porównaniu z terapią placebo lub niestosowaniem fizjoterapii) mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na czas pobytu w szpitalu, ale wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska.
  • 4. Czas trwania gorączki
  • Dodatnie ciśnienie wydechowe (w porównaniu z niestosowaniem fizjoterapii) może skrócić czas pobytu w szpitalu o 0,7 dnia, ale wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska. Konwencjonalna fizjoterapia klatki piersiowej (w porównaniu z niestosowaniem fizjoterapii) lub OMT (w porównaniu z terapią placebo) mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na czas trwania gorączki, ale wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska.
  • 5. Czas stosowania antybiotyków
  • OMT (w porównaniu z terapią placebo) i ACBT (w porównaniu z niestosowaniem fizjoterapii) mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na czas stosowania antybiotyków, ale wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska.
  • 6. Czas pobytu na oddziale intensywnej terapii (OIT)
  • Oscylacja ściany klatki piersiowej o wysokiej częstotliwości (w porównaniu z niestosowaniem fizjoterapii) może skrócić czas pobytu na OIT o 3,8 dnia u osób z ciężkim zapaleniem płuc, które otrzymały wentylację mechaniczną (zastosowanie urządzenia do wspomagania oddychania), ale wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska.
  • 7. Czas trwania wentylacji mechanicznej
  • Oscylacja ściany klatki piersiowej o wysokiej częstotliwości (w porównaniu z niestosowaniem fizjoterapii) może skrócić czas trwania wentylacji mechanicznej o 3 dni u osób z ciężkim zapaleniem płuc, które otrzymały wentylację mechaniczną, ale pewność wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska..
  • 8. Zdarzenia niepożądane (niechciane zdarzenia, które wyrządzają szkodę pacjentowi)
  • W 1 badaniu odnotowano 3 poważne zdarzenia niepożądane (nie sprecyzowano jakie), które przyczyniły się do wcześniejszego zakończenia OMT. W 1 badaniu odnotowano działania niepożądane w postaci krótkotrwałej tkliwości mięśni po leczeniu u 2 uczestników. W innym badaniu nie odnotowano żadnych zdarzeń niepożądanych.
  • Jakie są najdokładniejsze badania w celu wykrycia raka jamy ustnej oraz stanów, które mogą prowadzić do powstania tego nowotworu?
  • Mimo że cytologia była najdokładniejszym ze wszystkich badań, żadnego z nich nie można zalecać jako zamiennik dla obecnie stosowanego standardu, a więc biopsji chirurgicznej i oceny patologicznej. Większość badań dotyczyła pacjentów, którzy zostali skierowani do kliniki szpitalnej w celu przeprowadzenia dalszych badań, dlatego też posiadamy jedynie ograniczone informacje na temat tego, jak byłyby one dokładne w przypadku stosowania przez dentystę ogólnego lub lekarza pierwszego kontaktu.
  • Cerebrolizyna w świeżym udarze niedokrwiennym mózgu
  • Dołączenie cerebrolizyny do standardowego leczenia prawdopodobnie w niewielkim lub żadnym stopniu zmniejsza ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny po udarze mózgu (6 badań; 1517 osób).
  • Cerebrolizyna dołączona do standardowego leczenia prawdopodobnie nie miała znaczenia lub miała niewielkie znaczenie jeśli chodzi o:
  • • całkowitą liczbę osób, u których wystąpiły poważne działania niepożądane (działania zagrażające życiu, które mogą prowadzić do śmierci, niepełnosprawności lub dłuższego pobytu w szpitalu) (4 badania; 1435 osób);
  • • liczbę ciężkich działań niepożądanych, które doprowadziły do śmierci (3 badania; 1335 osób).
  • Jednak u większej liczby osób, którym podawano cerebrolizynę w połączeniu ze standardową terapią, wystąpiły poważne działania niepożądane, które nie zakończyły się śmiercią, niż u osób, którym podawano standardową terapię (samą lub z placebo) (4 badania; 1435 osób).
  • Cerebrolizyna może mieć niewielki lub żaden na całkowitą liczbę osób, u których wystąpiły jakiekolwiek mniej poważne działania niepożądane (4 badania; 1435 osób).
  • Nie mamy pewności, czy włączenie cerebrolizyny do standardowej terapii miało jakikolwiek wpływ na liczbę osób, które zrezygnowały z udziału w badaniach (6 badań; 1517 osób).
  • Nie znaleziono wystarczających danych świadczących o tym, w jaki sposób cerebrolizyna wpływa na:
  • • ryzyko zgonu lub konieczność kontynuowania opieki po zakończeniu badania;
  • • ryzyko zgonu w ciągu 2 tygodni od wystąpienia udaru mózgu;
  • • czas potrzebny na powrót do pracy; lub
  • • dobry stan zdrowia (jakość życia).
  • Interwencje mające na celu zapobieganie trwałym zaburzeniom węchu po przechorowaniu COVID-19
  • Znaleźliśmy ukończonych 5 badań.
  • Glikokortykosteroidy donosowe w porównaniu z niestosowaniem leczenia
  • W 3 badaniach oceniano ten rodzaj leczenia.
  • Stosowanie glikokortykosteroidu (GKS) w formie aerozolu do nosa może mieć niewielki lub żaden wpływ na zmysł węchu, gdy oceniano go za pomocą specjalistycznych testów (zamiast pytać ludzi o ich zmysł węchu).
  • Pozostałe dane naukowe były bardzo niskiej wiarygodności, więc nie wiemy, czy spray do nosa z GKS jest lepszy lub gorszy niż niestosowanie leczenia w zakresie:
  • - pomocy w powrocie zmysłu węchu do normy (albo pacjenci czują, że ich zmysł węchu wrócił do normy, albo mają normalny zmysł węchu według określonych testów);
  • - sprawiania, że pacjenci czują, że ich zmysł węchu uległ poprawie;
  • - występowania jakiekolwiek niepożądanych efektów ubocznych.
  • Donosowe krople zawierające GKS w porównaniu z placebo (leczeniem pozorowanym)
  • W 1 badaniu oceniano ten rodzaj leczenia.
  • Stosowanie donosowych kropli zawierających GKS może nie wpływać na liczbę osób, które uważają, że ich zmysł węchu powrócił po 30 dniach.
  • Znaleźliśmy kilka innych badań, które są w toku, ale wyniki tych badań nie były jeszcze dostępne, aby włączyć je do niniejszego przeglądu.
  • Interwencje wsparcia rówieśniczego dla rodziców i opiekunów dzieci ze złożonymi potrzebami
  • Znaleźliśmy 22 badania z udziałem 2404 uczestników, którzy opiekowali się dziećmi z różnymi schorzeniami. Przegląd obejmujeRCT lub badania quasi-randomizowane, w których porównywano wsparcie rówieśnicze ze zwykłą opieką (porównanie 1) lub z inną interwencją (porównanie 2). Wsparcia rówieśniczego udzielano w szpitalach i w społeczności. Chociaż znaleźliśmy badania, w których oceniano wpływ wsparcia rówieśniczego na wszystkie wyniki w porównaniu 1 i kilka wyników w porównaniu 2, nie zaobserwowaliśmy żadnych korzyści z zastosowania wsparcia rówieśniczego w porównaniu ze zwykłą opieką lub z inną interwencją. Nie znaleźliśmy badań, w których opisywano działania niepożądane (takie jak stres związany z słuchaniem opowieści innych osób lub konflikty z członkami grupy). Informacje zwrotne otrzymane od rodziców i opiekunów sugerują, że cenią oni sobie wsparcie emocjonalne, normalizację swoich przeżyć i dostęp do wiedzy, którą mogą znaleźć w grupach wsparcia rówieśniczego. Potrzebna jest większa liczba informacji o szkoleniach i nadzorze nad liderami wsparcia rówieśniczego oraz o tym, czy wielu uczestników wycofuje się z grup (a jeśli tak, to dlaczego).
  • Ogólna jakość danych naukowych dla każdego z wyników była niska lub bardzo niska i z tego powodu nasza pewność co do wiarygodności tych ustaleń jest niska. Oznacza to, że dalsze badania prawdopodobnie zmienią te ustalenia i pozwolą wyraźniej określić ewentualne korzyści lub szkody wynikające z zastosowania interwencji w postaci wsparcia rówieśniczego.
  • Porady dietetyczne u osób dorosłych z niedożywieniem będącym wynikiem choroby
  • Nie ma dowodów na to, że jakakolwiek terapia wpłynęła na długość życia wielu osób biorących udział w badaniach. Odnotowano pewne pozytywne zmiany w ilości spożywanej energii (mierzonej w kaloriach), spożyciu białka, masie ciała, masie mięśniowej i jakości życia. Odnotowano pewne zmniejszenie liczby powikłań i skrócenie czasu pobytu w szpitalu. Nie ma jednak jednoznacznych dowodów na to, które leczenie jest najbardziej pomocne, ani też jaki jest czas potrzebny do osiągnięcia korzyści. W niewielu badaniach przedstawiono wyniki oddzielnie dla mężczyzn i kobiet, dlatego nie możemy wypowiedzieć się na temat tego, czy istniały jakiekolwiek ogólne różnice w zależności od płci. W żadnym z badań nie odnotowano informacji na temat działań niepożądanych (szkód), dlatego nie możemy przedstawić podsumowania w tym zakresie.
  • Potrzeba więcej badań, aby ustalić najlepsze sposoby pomocy osobom, które tracą na wadze z powodu choroby, w celu poprawy ich wyników klinicznych i jakości życia.
  • Szczepienia ochronne w zapobieganiu grypie sezonowej i jej powikłaniom wśród osób w wieku 65 lat i starszych
  • Odnaleziono 8 RCT (obejmujących ponad 5000 osób), z których w 4 oceniano szkody wynikające z podania szczepionek. Badania przeprowadzono w środowisku lokalnym i w domach opieki w Europie i USA w latach 1965–2000. Starsze osoby po otrzymaniu szczepionki przeciwko grypie chorują na nią rzadziej w ciągu jednego sezonu, odsetek osób chorujących wśród tej grupy zmniejsza się z 6% do 2,4%, co oznacza, że 30 osób musiałoby być zaszczepionych inaktywowanymi szczepionkami przeciwko grypie, aby uniknąć jednego jej przypadku. Starsze osoby prawdopodobnie również rzadziej zapadają na zachorowania grypopodobne, zachorowalność zmniejszyła się z 6% do 3,5%, co oznacza, że 42 osoby musiałyby zostać zaszczepione, aby zapobiec jednemu przypadkowi zachorowania grypopodobnego. Ilość informacji na temat zapalenia płuc i śmiertelności była ograniczona. Dane były niewystarczające, aby stwierdzić czy szczepionki wpływają na śmiertelność. W badaniu, w którym odnotowano ten wynik, nie wystąpiły przypadki zapalenia płuc, nie odnotowano też danych dotyczących hospitalizacji. Nie dysponujemy wystarczającą liczbą informacji, aby ocenić skutki uboczne po podaniu szczepionki, takie jak gorączka lub nudności w tej grupie wiekowej.
  • Wpływ szczepień przeciw grypie wśród osób starszych jest umiarkowany, niezależnie od środowiska, wyników, populacji i projektu badania.
  • Działania mające na celu ograniczenie zachowań sedenteryjnych po udarze mózgu
  • Obecne dane naukowe wskazują, że działania mające na celu ograniczenie zachowań sedenteryjnych nie zwiększają ani nie zmniejszają liczby zgonów, zdarzeń sercowo-naczyniowych, upadków lub innych niepożądanych zdarzeń, ani ilości czasu spędzonego w pozycji siedzącej. Niemniej jednak, nawet jeśli dane naukowe są niekompletne, nadal może to być szansa dla osób po udarze mózgu, które próbują być bardziej aktywne, pod warunkiem, że jest to bezpieczne.
  • Stosowanie pentoksyfiliny u kobiet chorych na endometriozę
  • Pozyskane dane naukowe nie były wystarczające, aby można było na ich podstawie wyciągnąć wnioski na temat tego, czy stosowanie pentoksyfiliny jest skuteczne i bezpieczne w zakresie płodności i łagodzenia bólu u kobiet cierpiących na endometriozę. W żadnym z przeprowadzonych badań nie uwzględniono liczby żywych urodzeń, ani zdarzeń niepożądanych (skutków ubocznych).
  • Pentoksyfilina w porównaniu z placebo
  • Nie wykazano czy stosowanie pentoksyfiliny wpływa na wskaźnik ciąż klinicznych, ryzyko nawrotu endometriozy lub liczbę poronień, w porównaniu ze stosowaniem placebo. Zabrakło danych naukowych dotyczących innych wyników.
  • Pentoksyfilina w porównaniu z niestosowaniem leczenia
  • Nie wykazano czy stosowanie pentoksyfiliny wpływa ogólnie na natężenie bólu, w porównaniu z niestosowaniem leczenia. Zabrakło danych naukowych dotyczących innych wyników.
  • Nie uzyskano danych naukowych z żadnych badań, w których porównywano stosowanie pentoksyfiliny z innym leczeniem medycznym oraz badań, w których porównywano pentoksyfilinę z leczeniem chirurgicznym.
  • Częściowe napromienianie a radioterapia całej piersi we wczesnym raku piersi
  • Odnaleźliśmy 9 badań, w których wzięło udział 15 187 kobiet. Dane naukowe są aktualne do 27 sierpnia 2020 roku. Wznowa lokalna (miejscowa) raka występuje prawdopodobnie nieco częściej a wygląd piersi (oceniany przez lekarzy i pielęgniarki) jest nieco gorszy w przypadku APBI/PBI (dane o umiarkowanej wiarygodności). Prawdopodobnie istnieje niewielka różnica pod względem przeżywalności (dane naukowe o wysokiej jakości). Późne (przewlekłe) zwłóknienie tkanki podskórnej na obszarze napromienianym (zmiana wyglądu i czucia w piersi) jest prawdopodobnie nasilone u kobiet poddanych APBI/PBI. Prawdopodobnie istnieją drobne różnice w licznie zgonów z powodu nowotworu piersi i rozprzestrzeniania się raka piersi po organizmie podczas stosowania APBI/PBI. Stosowanie tej metody w niewielkim stopniu wpływa na liczbę kobiet, u których konieczna jest mastektomia (zabieg usunięcia całej piersi) ze względu na wystąpienie nieakceptowanych działań niepożądanych lub wznowy lokalnej (miejscowej).
  • Aktualnie stosowanie PBI u kobiet chorych na raka piersi nie zapewnia takiej samej kontroli nowotworu jak leczenie całej piersi, niemniej jednak różnica jest niewielka. Może jednak spowodować nasilenie działań niepożądanych. Obecnie w toku jest 7 badań, których wyniki będą istotne dla udzielenia odpowiedzi na to pytanie. Mamy nadzieję, że możliwa będzie pełniejsza odpowiedź na postawione pytania w następnej aktualizacji tego przeglądu.
  • Suplementacja witaminy D w leczeniu przewlekłych chorób wątroby
  • Nie posiadamy wystarczających danych naukowych, aby określić czy suplementacja witaminy D ma korzystne czy szkodliwe działanie, czy też ma niewielki lub żaden wpływ na przewlekłe choroby wątroby u dorosłych. W poszczególnych badaniach, jak również w naszej analizie, wzięło udział zbyt mało uczestników. Badania były obciążone dużym ryzykiem błędu systematycznego (wypaczającego wyniki badania – przyp. tłum.). Z tego względu nie wykazano korzyści i szkód wynikających ze stosowania witaminy D w tej populacji. Nie można wykluczyć ani korzyści, ani szkód związanych z suplementacją witaminy D u chorych na przewlekłe choroby wątroby. Nie przeprowadzono badań wśród chorych na WZW B i dziedziczne choroby wątroby.
  • Kolchicyna w leczeniu ostrego napadu dny moczanowej
  • W porównaniu z placebo, stosowanie u chorych na dnę moczanową kolchicyny w małych dawkach może nieznacznie poprawić wyniki leczenia, przy niewielkim lub żadnym zwiększeniu ryzyka działań niepożądanych po 32–36 godzinach.
  • Odsetek uczestników zgłaszających sukces leczenia (określany jako zmniejszenie natężenia bólu o ≥50%)
  • 25% więcej osób (od 7% więcej do 42% więcej) zgłosiło sukces leczenia, czyli 25 osób więcej na 100
  • – 42 osoby na 100 zgłosiły sukces leczenia kolchicyną
  • – 17 osób na 100 zgłosiło sukces leczenia placebo
  • Wszystkie zdarzenia niepożądane (biegunka, wymioty lub nudności)
  • 6% więcej osób zgłosiło zdarzenia niepożądane (od 13% więcej do 23% więcej) lub 6 osób więcej na 100
  • – 26 osób na 100 zgłosiło skutki uboczne związane z leczeniem kolchicyną
  • – 20 osób na 100 zgłosiło skutki uboczne związane ze stosowaniem placebo
  • W tym porównaniu nie raportowano natężenia bólu, zmniejszenia stanu zapalnego, funkcjonowania stawu docelowego, poważnych działań niepożądanych lub wycofań z powodu zdarzeń niepożądanych.
  • Inne porównania zostały tu krótko podsumowane:
  • Stosowanie kolchicyny w dużych dawkach może złagodzić objawy w porównaniu z placebo, ale z wiąże się z większą liczbą działań niepożądanych. Stosowanie dużych dawek może przynieść niewielkie lub żadne korzyści w porównaniu ze stosowaniem małych dawek tego leku, a wiąże się z większym ryzykiem działań niepożądanych. Korzyści ze stosowania kolchicyny w małej dawce w porównaniu z NLPZ mogą być niewielkie lub żadne, jeśli chodzi o skuteczność leczenia i łagodzenie bólu, przy podobnej liczbie działań niepożądanych.
  • Nie przeprowadzono badań porównujących kolchicynę z glikokortykosteroidami.
  • Jakie są korzyści i zagrożenia związane z podawaniem kortykosteroidów kobietom w ciąży zagrożonym przedwczesnym porodem?
  • Kortykosteroidy podawane kobietom zagrożonym przedwczesnym porodem zwiększają szanse na to, że po urodzeniu ich dzieci będą w stanie oddychać i przeżyją. Dostępne dane naukowe wskazują na to, że stosowanie kortykosteroidów prawdopodobnie nie stanowi ryzyka dla zdrowia dziecka lub matki. Potrzebne są dalsze dane naukowe na ten temat tego:
  • – czy kortykosteroidy działają inaczej u kobiet, które są w ciąży wielopłodowej lub cierpią na nadciśnienie;
  • – czy korzyści i ryzyko związane ze stosowaniem kortykosteroidów są takie same w przypadku dzieci urodzonych bardzo przedwcześnie i tych urodzonych mniej przedwcześnie;
  • – jaka dawka kortykosteroidów jest najbardziej skuteczna.
  • Długotrwałe przyjmowanie antybiotyków w regularnych odstępach czasu u chorych z rozstrzeniami oskrzeli
  • Odstępy 14-dniowe między przyjmowaniem antybiotyków nieznacznie zmniejszyły częstotliwość występowania zakażeń w obrębie klatki piersiowej, w porównaniu z niestosowaniem antybiotyków. Nie stwierdzono takich korzyści w przypadku stosowania odstępów 28-dniowych, ale u badanych rzadziej występowały ciężkie zakażenia dróg oddechowych. Ogólnie rzecz biorąc, oporność na antybiotyki występowała ponad 2-krotnie częściej u osób je stosujących, niezależnie od długości odstępów czasu między kolejnymi dawkami. Nie stwierdzono znamiennej różnicy między grupami pod względem ryzyka poważnych niepożądanych skutków ubocznych, takich jak zgon lub hospitalizacja, innych aspektów dotyczących funkcjonowania płuc lub jakości życia związanej ze zdrowiem. Badania objęły wystarczającą liczbę osób, aby ocenić korzyści i bezpieczeństwo leczenia.
  • Porady dietetyczne u osób dorosłych z niedożywieniem będącym wynikiem choroby
  • Nie ma dowodów na to, że jakakolwiek terapia wpłynęła na długość życia wielu osób biorących udział w badaniach. Odnotowano pewne pozytywne zmiany w ilości spożywanej energii (mierzonej w kaloriach), spożyciu białka, masie ciała, masie mięśniowej i jakości życia. Odnotowano pewne zmniejszenie liczby powikłań i skrócenie czasu pobytu w szpitalu. Nie ma jednak jednoznacznych dowodów na to, które leczenie jest najbardziej pomocne, ani też jaki jest czas potrzebny do osiągnięcia korzyści. W niewielu badaniach przedstawiono wyniki oddzielnie dla mężczyzn i kobiet, dlatego nie możemy wypowiedzieć się na temat tego, czy istniały jakiekolwiek ogólne różnice w zależności od płci. W żadnym z badań nie odnotowano informacji na temat działań niepożądanych (szkód), dlatego nie możemy przedstawić podsumowania w tym zakresie. Potrzeba więcej badań, aby ustalić najlepsze sposoby pomocy osobom, które tracą na wadze z powodu choroby, w celu poprawy ich wyników klinicznych i jakości życia.
  • Wpływ tomografii komputerowej (CT) na badania przesiewowe w kierunku raka płuca
  • Do głównej analizy dotyczącej śmiertelności związanej z rakiem płuca włączyliśmy 8 badań (91 122 uczestników). Wśród osób powyżej 40 roku życia, które były nałogowymi palaczami, przeprowadzanie badań przesiewowych z wykorzystaniem CT zmniejszyło ryzyko zgonu z powodu raka płuca o 21%. Żeby zapobiec 1 zgonowi z powodu raka płuca badaniom przesiewowym należało poddać 226 osób. Dowiedliśmy również, że ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny (włączając w to raka płuca) było mniejsze, gdy badania przesiewowe wykonywano z użyciem CT. Efekt ten był jednak znacznie mniejszy (zmniejszenie ryzyka tylko o 5%). Rak płuca był częściej wykrywany w grupie osób, które poddały się badaniom przesiewowym, niż u osób, które takich badań nie przeszły. Jednak wykonywanie CT może powodować wyniki fałszywie dodatnie (sytuacja, w której wynik badania jest dodatni lub nieokreślony, a dana osoba w rzeczywistości nie choruje na raka płuca). Okazało się, że fałszywie dodatnie wyniki zdarzały się częściej u osób, które poddały się badaniom przesiewowym niż u osób, u których wykonano prześwietlenie klatki piersiowej. Z tego powodu osoby, które przeszły badania przesiewowe, musiały przejść szereg innych badań w kierunku chorób nowotworowych, jak i nienowotworowych. Badania przesiewowe wiążą się również z ryzykiem wykrycia raka płuca, który być może nigdy nie rozwinął się na tyle, aby zaszkodzić danej osobie (jest to określane jako nadrozpoznawalność). Ryzyko nadrozpoznawalności raka płuca w przypadku badania przesiewowego z wykorzystaniem TK oszacowano na 18%.
  • Czy leczenie chorób dziąseł pomaga chorym na cukrzycę kontrolować stężenie cukru we krwi?
  • Wyniki 30 badań (2443 uczestników) wykazały, że leczenie zapalenia przyzębia zmniejsza stężenie glukozy we krwi (wyrażone za pomocą HbA1c) u chorych na cukrzycę średnio o 0,43% (np. z 7,43% do 7%; 4,7 mmol/mol) po 3–4 miesiącach od rozpoczęcia leczenia, w porównaniu z niestosowaniem aktywnego leczenia lub standardową opieką. Różnicę 0,30% (3,3 mmol/mol) zaobserwowano po 6 miesiącach (12 badań), a 0,50% (5,4 mmol/mol) po 12 miesiącach (1 badanie). Nie przeprowadzono wystarczającej liczby badań dotyczących działań niepożądanych, aby można było ocenić szkodliwość leczenia chorób dziąseł.
  • Czy podgrzewane wyroby tytoniowe pomagają bezpiecznie rzucić palenie oraz czy przyczyniają się do zmniejszenia liczby palaczy?
  • Nie wiemy, czy używanie podgrzewanego tytoniu pomaga w zaprzestaniu palenia (żadne z dostępnych badań nie uwzględnia tego zagadnienia). Nie mamy pewności co do tego, czy prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych skutków podgrzewanego tytoniu jest inne niż w przypadku tradycyjnych papierosów (6 badań, 1713 uczestników) lub zaprzestania użytkowania tytoniu (2 badania, 237 uczestników). Poważne objawy niepożądane w krótkim okresie uwzględnionym w badaniach (średnio 13 tygodni) występowały rzadko we wszystkich grupach, co oznacza, że nie ma pewności co do istnienia jakichkolwiek różnic. Ilość przyjmowanych toksyn była prawdopodobnie mniejsza u osób używających podgrzewanego tytoniu w porównaniu z palącymi tradycyjne papierosy (10 badań, 1959 uczestników), jednak może ona być większa niż u osób nieużywających żadnych wyrobów tytoniowych (5 badań, 382 uczestników). Wprowadzenie podgrzewanych wyrobów tytoniowych na rynek japoński być może spowodowało przyspieszenie spadku sprzedaży papierosów (2 badania), jednak nie jest pewne, czy zmniejszenie odsetka osób palących tytoń również przyspieszyło, ponieważ w żadnych badaniach nie analizowano tego aspektu.
  • Długotrwałe przyjmowanie antybiotyków w regularnych odstępach czasu u chorych z rozstrzeniami oskrzeli
  • Odstępy 14-dniowe między przyjmowaniem antybiotyków nieznacznie zmniejszyły częstotliwość występowania zakażeń w obrębie klatki piersiowej, w porównaniu z niestosowaniem antybiotyków. Nie stwierdzono takich korzyści w przypadku stosowania odstępów 28-dniowych, ale u badanych rzadziej występowały ciężkie zakażenia dróg oddechowych. Ogólnie rzecz biorąc, oporność na antybiotyki występowała ponad 2-krotnie częściej u osób je stosujących, niezależnie od długości odstępów czasu między kolejnymi dawkami. Nie stwierdzono znamiennej różnicy między grupami pod względem ryzyka poważnych niepożądanych skutków ubocznych, takich jak zgon lub hospitalizacja, innych aspektów dotyczących funkcjonowania płuc lub jakości życia związanej ze zdrowiem. Badania objęły wystarczającą liczbę osób, aby ocenić korzyści i bezpieczeństwo leczenia.
  • Wiarygodność danych naukowych
  • Generalnie, badania uwzględnione w przeglądzie były dobrej jakości. Zaufanie do jakości danych naukowych dotyczących częstości występowania zakażeń w obrębie klatki piersiowej i oporności na antybiotyki było umiarkowane lub wysokie.
  • Wnioski
  • Ogólnie rzecz biorąc, u osób dorosłych, u których często występują zakażenia dróg oddechowych, długotrwałe podawanie antybiotyków w odstępach 14-dniowych nieznacznie redukuje częstość występowania tych zakażeń i zwiększa oporność na antybiotyki. Stwierdziliśmy niewielką różnicę pod względem liczby zmarłych, hospitalizowanych oraz tych, u których obserwowano inne poważne problemy. Korzyści i bezpieczeństwo tego typu leczenia u dzieci nie są zbadane.
  • Montrealska skala oceny funkcji poznawczych (MoCA) w rozpoznawaniu demencji
  • Okazało się, że MoCA był dobry testem w wykrywaniu demencji, gdy przyjęto punkt odcięcia wynoszący mniej niż 26 pkt. W badaniach, które stosowały ten punkt odcięcia, okazało się, że na podstawie testu poprawnie rozpoznano ponad 94% osób z demencją, niezależnie od miejsca przeprowadzania badania. Z drugiej strony, na podstawie takiego punktu odcięcia wykazywano duży odsetek wyników fałszywie dodatnich, czyli osób, które nie miały otępienia, ale uzyskały wynik <26 pkt. W badaniach analizowanych w naszym przeglądzie ponad 40% osób bez demencji zostałaby za pomocą testu MoCA błędnie zaklasyfikowanych jako pacjenci z otępieniem.
  • Wnioski
  • Ogólna jakość włączonych badań nie była wystarczająco dobra, aby sformułować wiążące zalecenia dotyczące korzystania z testu MoCA w rozpoznawaniu demencji w różnych placówkach opieki zdrowotnej. W szczególności, w żadnym z badań nie analizowano, na ile test MoCA jest użyteczny w rozpoznawaniu demencji w warunkach podstawowej opieki zdrowotnej. Wydaje się, że próg testu MoCA poniżej 26 pkt byłby bardziej przydatny dla optymalnej dokładności diagnostycznej w demencji, chociaż należałby to potwierdzić w dalszych badaniach.
  • Jakie są korzyści i zagrożenia związane z podawaniem kortykosteroidów kobietom w ciąży zagrożonym przedwczesnym porodem?
  • Dostępne dane naukowe wskazują na to, że stosowanie kortykosteroidów prawdopodobnie nie stanowi ryzyka dla zdrowia dziecka lub matki. Potrzebne są dalsze dane naukowe na ten temat tego:
  • – czy kortykosteroidy działają inaczej u kobiet, które są w ciąży wielopłodowej lub cierpią na nadciśnienie;
  • – czy korzyści i ryzyko związane ze stosowaniem kortykosteroidów są takie same w przypadku dzieci urodzonych bardzo przedwcześnie i tych urodzonych mniej przedwcześnie;
  • – jaka dawka kortykosteroidów jest najbardziej skuteczna.
  • Nieartykulacyjne ćwiczenia narządów mowy u dzieci z rozwojowymi zaburzeniami wymowy
  • W 2 badaniach (jednym, w którym zastosowano terapię pozycji oralnej i jednym, w którym wykorzystano podejście Hansona z 1977 roku) nie wykazano, by stosowanie NĆNM (nieartykulacyjnych ćwiczeń narządów mowy) jako terapii wspomagającej było bardziej skuteczne niż standardowa interwencja logopedyczna, ponieważ zarówno w grupie eksperymentalnej, jak i kontrolnej nastąpiła podobna poprawa artykulacji po terapii (tj. mniej błędów w mowie lub zwiększony procent prawidłowej artykulacji). W badaniu, w którym zastosowano ćwiczenia motoryki ustnej dla wyrazistości mowy jako NĆNM, odnotowano zmianę w wynikach testu artykulacyjnego po leczeniu, ale użyto niewłaściwego testu statystycznego i nie przedstawiono wyników w jasny sposób.
  • Melatonina w leczeniu lęku przedoperacyjnego i pooperacyjnego u dorosłych
  • W 24 badaniach melatoninę porównywano z placebo, a w 11 z lekami z grupy benzodiazepin. W niektórych badaniach z melatoniną porównywano również gabapentynę, pregabalinę i klonidynę. W porównaniu z placebo, stosowanie melatoniny zmniejszało natężenie lęku przed zabiegiem chirurgicznym (18 badań, 1264 uczestników; dane o umiarkowanej wiarygodności). Zmniejszenie natężenia lęku po operacji było niewielkie w porównaniu z placebo (7 badań, 524 uczestników; dane o małej wiarygodności), w tym po 6 godzinach od operacji (2 badania, 73 uczestników; dane o małej wiarygodności). Melatonina może mieć podobny do benzodiazepin wpływ na natężenie lęku przed operacją (7 badań, 409 uczestników; dane o umiarkowanej wiarygodności) i bezpośrednio po zabiegu (3 badania, 176 uczestników; dane o niskiej wiarygodności). W 14 badaniach nie raportowano działań niepożądanych, w 6 badaniach nie zaobserwowano żadnych skutków ubocznych, a w 7 badaniach odnotowano przypadki nudności, senności, zawrotów i bólu głowy. Benzodiazepiny zaburzały funkcje psychomotoryczne i poznawcze w większym stopniu niż placebo i melatonina (w 11 badaniach). Powodowały one największy stopień sedacji, chociaż melatonina, w porównaniu z placebo (14 badań), również wykazywała sedację. Nie odnotowano żadnych poważnych zdarzeń niepożądanych.
  • Porównanie obrazowania wąskopasmowego ze zwykłą cystoskopią w leczeniu raka pęcherza moczowego
  • Zidentyfikowaliśmy 8 RCT, które dotyczyły naszego pytania badawczego. U uczestników tych badań podejrzewano raka pęcherza moczowego lub rozpoznano u nich ten nowotwór, który był ograniczony do ściany wewnętrznej, co oznacza, że rak nie zaatakował leżących poniżej warstw mięśni. Na podstawie ograniczonej liczby dostępnych danych można stwierdzić, że zastosowanie obrazowania wąskopasmowego może zmniejszyć ryzyko nawrotu choroby na przestrzeni czasu. W żadnym z RCT nie sprawdzano, czy wybór metody wizualizacji wpływał na ryzyko pogorszenia się raka pęcherza moczowego lub ryzyko zgonu chorego z powodu raka pęcherza moczowego, więc nie wiemy, czy zastosowanie obrazowania wąskopasmowego jest skuteczne w poprawie tych dwóch wyników. Stwierdzono, że zastosowanie obrazowania wąskopasmowego może wiązać się z niewielkim lub żadnym zwiększeniem ryzyka powikłań, w porównaniu ze standardową metodą wizualizacji.
  • Niesteroidowe leki przeciwzapalne stosowane miejscowo w leczeniu przewlekłego bólu mięśniowo-szkieletowego u dorosłych
  • Tylko w przypadku diklofenaku i ketoprofenu badania trwały dłuższy czas, a ich jakość była dobra. Większość badanych miała ponad 40 lat i cierpiała na bolesne zapalenie stawu kolanowego. Miejscowo stosowane diklofenak lub ketoprofen w postaci roztworu lub żelu porównano z roztworem lub żelem, które nie zawierały żadnego leku (placebo stosowane miejscowo). Po 6 do 12 tygodniach stosowania diklofenaku i ketoprofenu doszło do istotnego zmniejszenia natężenia bólu u około 6 na 10 osób z chorobą zwyrodnieniową stawów, w porównaniu z poprawą u 5 spośród 10 osób z grupy placebo (dane naukowe umiarkowanej jakości).
  • Reakcje skórne (w większości łagodne) występowały częściej przy stosowaniu miejscowym diklofenaku (20 na 100 osób) niż przy leczeniu placebo (5 na 100 osób), a w przypadku porównania ketoprofenu i placebo nie stwierdzono różnic (dane naukowe umiarkowanej jakości). Badania zawierały niewiele informacji odnośnie innych działań niepożądanych, takich jak dolegliwości żołądkowe, ale nie stwierdzono różnic między miejscowo stosowanymi diklofenakiem lub ketoprofenem, a placebo (bardzo niska jakość danych naukowych). Poważne działania niepożądane występowały rzadko.
  • Działania mające na celu zapobieganie przyrostowi masy ciała po zaprzestaniu palenia tytoniu
  • Programy skupiające się na ograniczeniu przyrostu masy ciała
  • W porównaniu z niestosowaniem programu lub tylko krótką poradą, spersonalizowany program kontroli masy ciała może zredukować przyrost masy ciała pod koniec leczenia, po 6 i po 12 miesiącach. Jednak program kontroli masy ciała bez spersonalizowanej oceny, planu i informacji zwrotnej, może nie zmniejszyć przyrostu masy ciała, jednocześnie zmniejszając liczbę osób rzucających palenie.
  • W porównaniu z niestosowaniem programu, programy oparte na akceptacji masy ciała: mogą pomóc ludziom rzucić palenie po 6 lub po 12 miesiącach, jednak mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na przyrost masy ciała.
  • Inne programy i metody leczenia, które mogą wpływać na masę ciała
  • Udział w programie ćwiczeń fizycznych pomagających rzucić palenie może zmniejszyć przybieranie na wadze po 12 miesiącach, w porównaniu z nieuczestniczeniem w żadnym programie. Stosowanie NTZ prawdopodobnie nieco zmniejsza przyrost masy ciała po 12 miesiącach, w porównaniu z niestosowaniem NTZ. Przyjmowanie warenikliny powoduje niewielką różnicę w przyroście masy ciała pod koniec leczenia, a także może powodować niewielką różnicę po 6 i po 12 miesiącach. Przyjmowanie fluoksetyny może zmniejszyć przyrost masy ciała pod koniec leczenia, lecz nie wiadomo jak wpływa ona na przyrost masy ciała po 6 i po 12 miesiącach.
  • Trening uważności a poprawa samopoczucia u studentów medycyny i młodych lekarzy
  • Ogólnie rzecz biorąc nie znaleziono żadnych dowodów potwierdzających wpływ praktykowania treningu uważności na objawy lęku lub depresji. Jednak stosowanie tej interwencji w niewielkim stopniu redukowało uczucie stresu i charakteryzowało się granicznie pozytywnym wpływem na poczucie wypalenia zawodowego. Nie udało się ustalić czy praktyki mindfulness miały jakikolwiek wpływ na ryzyko zamierzonego samookaleczenia, myśli lub zachowań samobójczych, ponieważ w żadnym z badań nie skupiano się na tych wynikach. Nie jest możliwa ocena długoterminowych efektów stosowania treningu uważności u studentów medycyny i młodych lekarzy, ponieważ w badaniach nie prowadzono długoterminowej obserwacji uczestników.
  • Jakość danych naukowych oceniono jako niską lub bardzo niską.
  • Czy losowe badania na obecność narkotyków i alkoholu zapobiegają urazom wśród pracowników?
  • W latach 1995–1997 losowe testy na obecność alkoholu każdego roku obejmowały 25% pracowników wybranych linii lotniczych. W tym okresie średni odsetek pracowników, u których badanie na obecność alkoholu wykazało wynik pozytywny, wynosił 0,07%. W latach 1998–2002 odsetek pracowników poddawanych corocznym testom zmniejszył się do 10%. W tym okresie średni odsetek pracowników, u których badanie na obecność alkoholu wykazało wynik pozytywny, zwiększył się do 0,11%.
  • Oznacza to, że gdy linie lotnicze poddawały losowym testom większy odsetek pracowników w ciągu roku, pozytywny wynik na obecność alkoholu uzyskiwano u mniejszego odsetka badanych. Ten związek między częstotliwością badań na obecność alkoholu a odsetkiem pozytywnych wyników jest tym, czego oczekiwalibyśmy, gdyby badania wykazały efekt zniechęcający, jednak na podstawie pojedynczego badania nie można udowodnić, czy efekt jest zniechęcający.
    • Które leki – przyjmowane doustnie lub w formie zastrzyku – najlepiej sprawdzają się w leczeniu choroby skóry zwanej łuszczycą plackowatą?
    • – Po 6 miesiącach leczenia leki zwane biologicznymi wydają się działać najlepiej w zwalczaniu łuszczycy na skórze.
    • – Aby ocenić korzyści i potencjalne skutki uboczne wynikające z dłuższego stosowania leków wstrzykiwanych lub przyjmowanych doustnie podczas leczenia łuszczycy, konieczne jest przeprowadzenie dłuższych badań.
    • – Potrzebne są dalsze badania porównujące bezpośrednio ze sobą te rodzaje leków.
    • Terapia poznawczo-behawioralna w leczeniu zaburzeń lękowych u dzieci i młodzieży
    • Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest znacznie skuteczniejsza niż niestosowanie leczenia w zmniejszaniu objawów lęku u dzieci i młodzieży.
    • Nie ma jednoznacznych dowodów na to, że jeden sposób prowadzenia CBT jest bardziej skuteczny niż inny (np. w grupie, indywidualnie, z rodzicami).
    • CBT nie jest bardziej skuteczna niż inne "aktywne terapie", takie jak poradniki.
    • Ze względu na małą liczbę badań autorzy przeglądu nie mogli porównać CBT z leczeniem farmakologicznym.
    • Tylko w 4 badaniach zwrócono uwagę na długoterminowe efekty CBT. Nie znaleziono jednoznacznych dowodów na utrzymującą się poprawę w zakresie objawów lęku u dzieci i młodzieży.
    • Chemioterapia pooperacyjna w przypadku raka dróg żółciowych, który może być usunięty chirurgicznie
    • Ze względu na niską jakość badań, niewystarczającą ich liczbę i małą liczbę uczestników, wpływ chemioterapii adjuwantowej, w porównaniu z jej niestosowaniem, na śmiertelność i ryzyko poważnych działań niepożądanych jest bardzo niepewny. Potrzebne jest więcej badań z randomizacją, zaprojektowanych z zastosowaniem lepszych metod badawczych i obejmujących większą liczbę uczestników.
    • Cyfrowe interwencje zdrowotne u chorych na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP
    • W większości przypadków cyfrowe interwencje zdrowotne lub podejście wielodziedzinowe nie spowodowały zwiększenia dystansu marszu pokonywanego przez chorego ani wiary we własne możliwości w zakresie radzenia sobie z chorobą. Zaobserwowano niewielką, krótkoterminową poprawę jakości życia dzięki zastosowaniu interwencji internetowych, ale nie możemy być pewni, czy poprawa ta będzie długoterminowa. Długotrwałe stosowanie interwencji cyfrowych może zmniejszyć trudności z oddychaniem, ale może mieć mały lub nawet żaden wpływ na ryzyko zaostrzeń choroby. Ze względu na ograniczone dane naukowe, nie możemy z całą pewnością stwierdzić, że można stosować interwencje cyfrowe w celu poprawy stanu zdrowia chorych na POChP lub że zmniejszają one szkody wyrządzone przez tę chorobę. Istnieje niewiele lub brakuje danych na temat ewentualnych niepożądanych skutków ubocznych stosowania interwencji cyfrowych. Więcej badań w tym obszarze może dostarczyć bardziej wiarygodnych wniosków dotyczących ich stosowania, a także informacji na temat zachowania ludzi wobec tych nowatorskich podejść.
    • Czy stosowanie leków zmniejszających masę ciała wpływa na ciśnienie tętnicze i zmniejsza skutki wysokiego ciśnienia tętniczego (nadciśnienia tętniczego)?
    • Stosowanie orlistatu może zmniejszać masę ciała i prawdopodobnie może zmniejszać BP (4 badania; 2058 osób). Stosowanie fenterminy łącznie z topiramatem może zmniejszać masę ciała i zmniejszać BP (1 badanie; 1305 osób). Stosowanie naltreksonu w połączeniu z bupropionem prawdopodobnie zmniejsza masę ciała, ale prawdopodobnie nie obniża BP (1 badanie; 8283 osoby). Jedno z badań dotyczyło oceny ryzyka zgonu i ciężkich niepożądanych zdarzeń sercowo-naczyniowych. Nie wykazano różnicy w zakresie tych punktów końcowych między grupą chorych leczonych naltreksonem w połączeniu z bupropionem, w porównaniu z placebo, po 2 latach leczenia. U pacjentów przyjmujących leki zmniejszające masę ciała występowało więcej działań niepożądanych niż u chorych przyjmujących placebo. Najczęstsze działania niepożądane obejmowały: problemy z trawieniem (przy stosowaniu orlistatu, a także fenterminy w połączeniu z topiramatem), suchość w jamie ustnej i mrowienie lub drętwienie skóry (przy stosowaniu naltreksonu w połączeniu z bupropionem).
    • Czy kolchicyna jest skuteczna w leczeniu chorych na COVID-19?
    • ○ U chorych hospitalizowanych z powodu umiarkowanej lub ciężkiej postaci COVID-19 stosowanie kolchicyny prawdopodobnie przynosi niewielkie lub żadne korzyści. Nie jesteśmy pewni skutków ubocznych związanych ze stosowaniem tego leku.
    • ○ Nie jesteśmy pewni czy stosowanie kolchicyny zapobiega zgonom lub wystąpieniu skutków ubocznych u niehospitalizowanych bezobjawowych chorych lub u pacjentów z łagodnymi objawami COVID-19. Stosowanie kolchicyny prawdopodobnie zmniejsza ryzyko konieczności hospitalizacji, a także liczbę zgonów i poważnych działań niepożądanych.
    • ○ W przyszłych badaniach należy wziąć pod uwagę jakość życia chorych bezobjawowych lub z łagodnymi objawami COVID-19 oraz ryzyko wystąpienia łagodnych działań niepożądanych, a także porównywać kolchicynę z innymi lekami stosowanymi w leczeniu COVID-19, takimi jak glikokortykosteroidy (GKS).
    • Zdalna terapia poznawczo-behawioralna w leczeniu zespołu stresu pourazowego (PTSD)
    • – Analiza 10 badań wskazuje, że zdalna CBT była skuteczniejsza niż niestosowanie terapii (wpisanie na listę oczekujących) w leczeniu PTSD. Jednak pewność co do wiarygodności danych naukowych była bardzo mała, co oznacza, że mamy bardzo małe zaufanie do tych wyników.
    • – Analiza 2 badań wskazuje, że nie ma różnicy pod względem skuteczności między stosowaniem zdalnej CBT i innych psychoterapii prowadzonych za pomocą Internetu. Jednak pewność co do wiarygodności danych naukowych była bardzo mała, co oznacza, że mamy bardzo małe zaufanie do tych wyników.
    • – W 1 badaniu wykazano, że terapia inna niż CBT prowadzona „twarzą w twarz” była skuteczniejsza niż zdalna CBT. Nie kontrolowano jednak wyjściowego nasilenia objawów PTSD i pewność co do wiarygodności tych danych była bardzo mała, co ogranicza nasze zaufanie do tych wyników.
    • – Nie znaleźliśmy badań wykorzystujących standaryzowane lub zwalidowane metody pomiaru akceptacji terapii, żeby stwierdzić, czy leczeni za pomocą zdalnej CBT akceptowali taką terapię.
    • – Nie znaleźliśmy żadnych badań dotyczących opłacalności kosztowej zdalnej CBT.
    • Czy interwencje muzyczne mogą przynieść korzyści chorym na nowotwory?
    • Interwencje muzyczne mogą mieć korzystny wpływ na nasilenie lęku, depresji, nadziei, bólu oraz uczucia zmęczenia u dorosłych chorych na nowotwory. Ponadto muzyka może mieć niewielki pozytywny wpływ na częstotliwość rytmu serca i ciśnienie tętnicze. Zmniejszenie nasilenia lęku, depresji, uczucia zmęczenia i bólu to istotne korzyści dla chorych na raka, ponieważ mają wpływ na stan zdrowia i ogólną jakość życia.
    • Kannabinoidy w leczeniu otępienia
    • Cztery nieduże badania o krótkim czasie trwania nie dostarczają wystarczających danych, aby ustalić, czy stosowanie kannabinoidów, w porównaniu z placebo, ma korzystny lub szkodliwy wpływ u pacjentów z otępieniem. Nawet jeśli pozytywne skutki odnotowane w tych badaniach są prawdziwe, pożądany efekt był niewielki i może nie mieć wpływu na życie osób cierpiących na demencję. Ponadto dostępne badania trwały bardzo krótko – skuteczność badano w okresie od 3 do 14 tygodni, a w jednym z badań nie przedstawiono metod i wyników w dokładny sposób. Aby lepiej zrozumieć, czy kannabinoidy są użytecznym lekiem dla osób cierpiących na demencję, konieczne jest przeprowadzenie dużego, dobrze zaplanowanego badania.
    • Czas trwania rehabilitacji i jego wpływ na aktywność po udarze mózgu
    • Stwierdziliśmy, że ogólna codzienna aktywność (np. mycie się i ubieranie), aktywność kończyny górnej (np. podnoszenie przedmiotów) i aktywność kończyny górnej (np. chodzenie) nie pogorszyły się ani nie polepszyły w grupach osób, które były rehabilitowane dłużej, w porównaniu z grupami osób rehabilitowanych krócej. Sprawność kończyny górnej i dolnej (np. siła i zakres ruchu) zwiększała się wraz z dłuższym czasem rehabilitacji. Gdy jednak porównaliśmy tylko badania, w których różnica w czasie spędzanym na rehabilitacji między grupami była większa, ogólna codzienna aktywność oraz aktywność kończyny górnej i dolnej były lepsze, gdy uczestnicy byli rehabilitowani dłużej. Oznacza to, że osoby po udarze mózgu potrzebują długiego czasu dodatkowej rehabilitacji, by miała ona wpływ na ich powrót do sprawności i zdolność wykonywania codziennych czynności.
    • Strategie pomagające w komunikacji u dorosłych z rurką dotchawiczą
    • Poszukiwano badań (do 30 lipca 2020 r.), w których przeanalizowano pomoce stosowane w celu ułatwienia komunikacji u chorych korzystających z rurki dotchawiczej. Znaleziono 11 badań obejmujących 1931 osób hospitalizowanych na oddziałach intensywnej terapii. Poszukiwano również badań obejmujących chorych wymagających stosowania rurki dotchawiczej i mieszkających w domu lub w ośrodku opieki długoterminowej, jednak żadnych nie znaleziono. W ośmiu badaniach wykorzystano tablice lub aplikacje wspomagające komunikację. W trzech badaniach zastosowano pomoce, które pomagają pacjentowi mówić przy założonej rurce dotchawiczej. We wszystkich badaniach porównywano zastosowanie pomocy komunikacyjnej z rutynowymi praktykami komunikacyjnymi. W sześciu badaniach rutynowa praktyka polegała na niestosowaniu jakiegokolwiek rodzaju pomocy komunikacyjnej. W pozostałych pięciu badaniach standardowa opieka obejmowała szereg pomocy komunikacyjnych rutynowo stosowanych na uczestniczących w badaniu oddziałach intensywnej terapii, w tym tablicę komunikacyjną, notatnik i rutynowe stosowanie pomocy logopedycznej. Nie mamy pewności, czy wczesne użycie pomocy wspomagających mowę może zwiększyć liczbę osób, które potrafią wypowiadać zrozumiałe słowa lub skrócić czas, w którym będą w stanie mówić. Dane naukowe były bardzo niskiej jakości. Nie mamy także pewności co do wpływu stosowania tablic komunikacyjnych na satysfakcję pacjenta w porównaniu z rutynową opieką, w której ta pomoc nie jest używana. Ponieważ dowody są niejasne, nie ma pewności co do wpływu analizowanych interwencji na dyskomfort psychiczny i jakość życia pacjentów. Pomoce komunikacyjne, które pomagają pacjentom mówić, mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na długość pobytu na oddziale intensywnej terapii (dane naukowe niskiej jakości). Nie mamy pewności co do możliwych szkód wywołanych użyciem pomocy komunikacyjnej, ponieważ tylko w trzech badaniach je raportowano. We wszystkich tych badaniach oceniano różne zdarzenia niepożądane, a dwa z tych badań były bardzo małe.
    • Użycie rekombinowanego hormonu wzrostu w celu zwiększenia wzrostu i poprawy stanu zdrowia u dzieci i młodych dorosłych chorujących na mukowiscydozę
    • Stwierdzono umiarkowaną poprawę w zakresie wzrostu, masy ciała i beztłuszczowej masy ciała między 6. a 12. miesiącem trwania badania. Nie odnaleziono natomiast spójnych dowodów wskazujących na to, że leczenie rhGH poprawia czynność płuc, siłę mięśni czy ogólną jakość życia. Badania kliniczne były niewielkie i nie znaleziono żadnych dowodów na występowanie zmian w metabolizmie glukozy lub wpływ leczenia na długoterminowe ryzyko rozwoju cukrzycy. Zważywszy na te wyniki, nie jesteśmy w stanie zidentyfikować żadnej ewidentnej korzyści z tego typu terapii i uważamy, że należy przeprowadzić więcej dobrze zaprojektowanych badań klinicznych z dostateczną mocą statystyczną.
    • Możliwości leczenia nowotworów neuroendokrynnych
    • Wyniki przeprowadzonej przez nas analizy wskazują na przewagę terapii skojarzonych, obejmujących stosowanie analogów somatostatyny, zarówno w NET przewodu pokarmowego, jak i trzustki. Jednak w NET trzustki najskuteczniejszą formą leczenia o udowodnionej skuteczności (dane naukowe o największej wiarygodności), w porównaniu z pozostałymi metodami leczenia, okazał się ewerolimus. Ponadto wyniki wskazują, że terapie NET cechują się dużym ryzykiem wystąpienia zdarzeń niepożądanych i w znaczący sposób wpływają na jakość życia pacjentów. Ponieważ NET często rozpoznaje się w zaawansowanym stadium, prowadzone wówczas leczenie ma na celu kontrolowanie choroby i zmniejszenie masy guza, a nie ostateczne wyleczenie. Kluczowe znaczenie mają więc zdarzenia niepożądane związane z leczeniem wpływające na jakość życia pacjentów.
    • Światło słoneczne w zapobieganiu i leczeniu hiperbilirubinemii u noworodków
    • Wyniki obu badań dostarczają częściowo dowodów na to, że podawanie dzieciom z mózgowym porażeniem dziecięcym (MPD) bisfosfonianów przez co najmniej 6 miesięcy może poprawić wytrzymałość ich kości. Wielkość tego efektu można było zmierzyć tylko w jednym badaniu z udziałem 12 uczestników. Wyniki sugerują uzyskanie poprawy w zakresie wytrzymałości kości, wyrażonej za pomocą gęstości mineralnej kości (ang. bone mineral density, BMD), o średnio 18%. Jednak ze względu na bardzo małą liczbę uczestników w obu badaniach, duże zróżnicowanie wyników i pewne problemy związane ze sposobem przeprowadzenia badań, wniosek ten jest niepewny. W każdym z badań w inny sposób przedstawiano wyniki dotyczące zmiany stężeń markerów wytrzymałości kości we krwi, co oznacza, że mamy niejednoznaczne dowody i nie możemy wyciągać wniosków dotyczących efektów leczenia bisfosfonianami. W żadnym z badań nie odnotowano znamiennego ryzyka lub poważnych działań niepożądanych wśród dzieci poddanych leczeniu bisfosfonianami. W żadnym również nie oceniano, czy leczenie bisfosfonianami wpływa rzeczywistą gęstość mineralną kości, ani na częstość złamań u dzieci z MPD.Światło słoneczne w porównaniuz niestosowaniem leczenia: u dzieci wystawionych na działanie promieni słonecznych stwierdzono mniejszą częstość występowania żółtaczki i krótszy okres trwania żółtaczki w porównaniu z dziećmi, u których nie zastosowano leczenia profilaktycznego. Nie zaobserwowano zmniejszenia częstości ponownych przyjęć do szpitala z powodu żółtaczki u dzieci wystawionych na działanie promieni słonecznych, w porównaniu z dziećmi, które nie były leczone. Światło słoneczne w porównaniu zinnymi źródłami fototerapii: w porównaniu z noworodkami poddanymi fototerapii elektrycznej, u noworodków poddanych działaniu światła słonecznego zaobserwowano podobne tempo zmniejszania stężenia bilirubiny we krwi. Używając folii filtrujących światło, u dzieci wystawionych na działanie promieni słonecznych nie stwierdzono większej częstości oparzeń słonecznych, odwodnienia czy hipotermii. Noworodki wystawione na działanie promieni słonecznych były obciążone większym ryzykiem hipertermii. Skuteczność światła słonecznego może być nie gorsza niż fototerapii, jeśli światło słoneczne będzie dostarczane przez co najmniej 4 godziny dziennie, a fototerapia elektryczna może być dostarczana w nocy, w razie potrzeby.
    • Leczenie bisfosfonianami w celu poprawy stanu kości u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym
    • Wyniki obu badań dostarczają częściowo dowodów na to, że podawanie dzieciom z mózgowym porażeniem dziecięcym (MPD) bisfosfonianów przez co najmniej 6 miesięcy może poprawić wytrzymałość ich kości. Wielkość tego efektu można było zmierzyć tylko w jednym badaniu z udziałem 12 uczestników. Wyniki sugerują uzyskanie poprawy w zakresie wytrzymałości kości, wyrażonej za pomocą gęstości mineralnej kości (ang. bone mineral density, BMD), o średnio 18%. Jednak ze względu na bardzo małą liczbę uczestników w obu badaniach, duże zróżnicowanie wyników i pewne problemy związane ze sposobem przeprowadzenia badań, wniosek ten jest niepewny. W każdym z badań w inny sposób przedstawiano wyniki dotyczące zmiany stężeń markerów wytrzymałości kości we krwi, co oznacza, że mamy niejednoznaczne dowody i nie możemy wyciągać wniosków dotyczących efektów leczenia bisfosfonianami. W żadnym z badań nie odnotowano znamiennego ryzyka lub poważnych działań niepożądanych wśród dzieci poddanych leczeniu bisfosfonianami. W żadnym również nie oceniano, czy leczenie bisfosfonianami wpływa rzeczywistą gęstość mineralną kości, ani na częstość złamań u dzieci z MPD.
    • Ćwiczenia fizyczne przed planowanym zabiegiem operacyjnym tętniaka aorty brzusznej
    • Przeszukaliśmy literaturę 6 lipca 2020 r. i znaleźliśmy 4 badania, do których włączono 232 uczestników z AAA (tętniak aorty brzusznej), wpisanych na listę oczekujących na zabieg operacyjny AAA. W badaniach tych uczestników losowo przydzielano do dwóch grup – w pierwszej wykonywano ćwiczenia fizyczne przed operacją, a w drugiej chorych otaczano standardową opieką (bez ćwiczeń przed operacją; uczestnicy utrzymywali dotychczasową aktywność fizyczną). Rodzaje ćwiczeń obejmowały trening obwodowy, trening ciągły o umiarkowanej intensywności oraz trening interwałowy o wysokiej intensywności. W trzech spośród czterech badań uczestnicy w grupie ćwiczeniowej podczas wykonywania swoich sesji ćwiczeń byli nadzorowani przez pracowników służby zdrowia w szpitalu. W pozostałym badaniu pierwsza sesja ćwiczeń była nadzorowana w szpitalu, a kolejne sesje uczestnicy wykonywali samodzielnie w swoich domach. Liczba i długość sesji ćwiczeń różniły się w poszczególnych badaniach. Niektóre sesje ćwiczeń odbywały się trzy razy w tygodniu, a inne sześć razy w tygodniu. W niektórych badaniach uczestnicy ćwiczyli przez tydzień, a w innych przez 6 tygodni przed operacją. Ograniczone informacje pochodzące z niewielkiej liczby badań wykazały, że wykonywanie ćwiczeń fizycznych przed operacją AAA może nieznacznie zmniejszyć ryzyko powikłań sercowych i nerkowych po operacji, w porównaniu z niewykonywaniem ćwiczeń (standardowa opieka) przed zabiegiem operacyjnym. Nie mamy pewności, czy wykonywanie ćwiczeń przed operacją AAA zmniejsza: ryzyko zgonu w ciągu 30 dni od operacji AAA, powikłań płucnych, konieczność dalszego leczenia lub ryzyko krwawienia po operacji, w porównaniu z niewykonywaniem ćwiczeń fizycznych przed operacją AAA. Różnica pod względem długości pobytu na oddziale intensywnej terapii, długości pobytu w szpitalu i jakości życia między grupą ćwiczącą i grupą objętą standardową opieką była niewielka lub żadna. Żadne z badań nie zawierało informacji na temat liczby dni, w których uczestnicy byli podłączeni do respiratora oraz zmiany wielkości AAA przed rozpoczęciem ćwiczeń i po zakończeniu cyklu sesji ćwiczeniowych.
    • Jakie są korzyści i zagrożenia związane z wykorzystaniem laserów w leczeniu nadwrażliwości zębów (krótkotrwałego, ostrego bólu zęba)?
    • Najważniejsze informacje
    • - Stosowanie laseroterapii może nieznacznie zmniejszyć natężenie bólu po 24 godzinach. Takie leczenie może zmniejszyć natężenie bólu po 24 godzinach, ale dowody są bardzo niepewne.
    • - Laseroterapia nie wydaje się powodować negatywnych (niepożądanych) skutków.
    • - Potrzebne są badania wzmacniające dowody i analiza wpływu leczenia laserem na jakość życia.
    • Niefarmakologiczne metody leczenia skurczów nóg i stóp
    • Trzy badania (obejmujące 201 uczestników) dostarczyły dowodów o niskiej lub bardzo niskiej wiarygodności dotyczących skuteczności rozciągania w celu zmniejszenia nasilenia skurczów kończyn dolnych u osób w wieku ≥50 lat. Jedno badanie otrzymało finansowanie rządowe; w pozostałych dwóch nie podano źródła finansowania. Połączenie codziennego rozciągania łydek i mięśni kulszowo-goleniowych (w porównaniu z niestosowaniem interwencji) może zmniejszyć nasilenie nocnych skurczów mięśni kończyn dolnych u osób w wieku ≥55 lat (1 RCT, 80 osób). Wyłączne rozciąganie łydek (w porównaniu z rozciąganiem pozorowanym) może prowadzić do niewielkiej lub żadnej różnicy pod względem częstości występowania nocnych skurczów dowolnego mięśnia kończyny dolnej u osób w wieku ≥60 lat, chociaż ograniczenia w projekcie badania utrudniają odniesienie tych wyników do codziennej praktyki klinicznej (1 RCT, 97 osób). Nie ma pewności, czy połączenie codziennego rozciągania łydek, mięśnia czworogłowego i mięśni kulszowo-goleniowych (w porównaniu z niestosowaniem interwencji) zmniejsza częstość występowania i nasilenie skurczów nóg u 50–60-letnich kobiet z zespołem metabolicznym (grupa schorzeń prowadzących do zwiększonego ryzyka chorób serca i związanych z nimi problemów), ponieważ poważne nieprawidłowości w projekcie badania ograniczyły naszą pewność co do wiarygodności jego wyników (1 RCT, 24 kobiety). Żadna z osób biorących udział w badaniach nie zgłosiła skutków ubocznych leczenia, ale możemy być tylko umiarkowanie pewni tego ustalenia, ponieważ badania były prowadzone wśród małej populacji. W żadnym z badań nie odnotowano wpływu leczenia na jakość snu, jakość życia lub udział w czynnościach życia codziennego. W żadnym z badań nie oceniano stosowania leczenia niefarmakologicznego u osób z chorobami neurologicznymi, podczas ćwiczeń fizycznych lub u młodszych dorosłych z nocnymi skurczami.
    • Czy wytworzone laboratoryjnie, specyficzne dla COVID-19 przeciwciała monoklonalne są skuteczną metodą leczenia COVID-19?
    • Odnaleźliśmy 6 badań przeprowadzonych w Chinach, obejmujących łącznie 17 495 osób. W 4 badaniach udział wzięły osoby niehospitalizowane, bez objawów lub z łagodnym przebiegiem COVID-19. W 2 badaniach udział wzięły osoby hospitalizowane, z umiarkowanym lub ciężkim przebiegiem COVID-19. Badania odbywały się na całym świecie. Sponsorami wszystkich badań były firmy farmaceutyczne. Badane przez nich przeciwciała monoklonalne to: bamlaniwimab, etesewimab, kasiriwimab oraz imdewimab, sotrowimab, regdanwimab. Nie udało nam się zebrać danych dotyczących śmiertelności w ciągu 60 dni i jakości życia.
    • Osoby niehospitalizowane, bez objawów lub z łagodnym przebiegiem COVID-19 (4 badania)
    • W jednym z badań przyglądano się działaniu różnych dawek bamlaniwimabu (465 osób), w porównaniu z placebo. Nie wiemy, czy stosowanie bamlaniwimabu:
    • - zwiększa lub zmniejsza liczbę zgonów, ponieważ żaden z uczestników nie zmarł w ciągu 30 dni od leczenia;
    • - powoduje więcej lub mniej poważnych skutków niepożądanych, ponieważ wystąpiły one w niewielu przypadkach. Stosowanie bamlaniwimabu może zmniejszyć liczbę przyjęć do szpitala w ciągu 30 dni leczenia, w porównaniu z placebo.
    • - Może powodować nieco mniej działań niepożądanych niż placebo.
    • - Nie znaleziono danych dotyczących pozytywnego lub negatywnego wpływu na nasilenie objawów. W jednym z badań oceniano łączne stosowanie bamlaniwimabu i etesewimabu (1035 osób), w porównaniu z placebo.
    • - Stosowanie bamlaniwimabu z etesewimabem może zmniejszać liczbę zgonów i przyjęć do szpitala.
    • - Może powodować nieco więcej działań niepożądanych.
    • - Może powodować poważniejsze działania niepożądane. W przypadku badań nad samym bamlaniwimabem lub w połączeniu z etesewimabem nie znaleźliśmy żadnych danych dotyczących pozytywnego lub negatywnego wpływu na nasilenie objawów. W jednym badaniu (fazy 1/2, z udziałem 799 osób) oceniano różne dawki kasiriwimabu stosowanego łącznie z imdewimabem, w porównaniu z placebo.
    • - Łączne stosowanie kasiriwimabu i imdewimabu może zmniejszyć liczbę przyjęć do szpitala lub liczbę zgonów.
    • - Nie wiemy, czy stosowanie kasiriwimabu i imdewimabu powoduje więcej działań niepożądanych (stopnia 3. i 4.) i poważnych działań niepożądanych niż placebo, ponieważ było zbyt mało zgonów, aby wyciągnąć wnioski.
    • - Nie znaleźliśmy danych dotyczących liczby osób, które zmarły w 30. dniu leczenia i danych dotyczących rozwoju poważnych objawów.
    • - Nie uwzględniliśmy wyników fazy 3 (5607 osób) tego badania, ze względu na duże ryzyko błędu systematycznego (powodującego wypaczenie wyników badania - przyp. tłum.), ponieważ nie było jasne, którzy uczestnicy zostali włączeni do analizy. W jednym badaniu (583 osoby) oceniano stosowanie sotrowimabu w porównaniu z placebo.
    • Nie ustaliliśmy, czy stosowanie sotrowimabu:
    • - zwiększa lub zmniejsza liczbę zgonów i osób wymagających inwazyjnej wentylacji mechanicznej lub umierających, ponieważ było zbyt mało zgonów, abyśmy mogli wyciągnąć wnioski.
    • - Stosowanie sotrowimabu może zmniejszyć liczbę osób wymagających podawania tlenu, niepożądanych (stopnia 3. do 4.) i poważnych działań niepożądanych;
    • - Może mieć niewielki lub żaden wpływ na występowanie działań niepożądanych (wszystkie stopnie). W innym badaniu (327 osób) oceniano stosowanie różnych dawek regdanwimabu (40 mg/kg mc. i 80 mg/kg mc.), w porównaniu z placebo.
    • - Stosowanie regdanwimabu w obu dawkach może zmniejszyć liczbę przyjęć do szpitala lub zgonów.
    • - Może zwiększyć liczbę niepożądanych zdarzeń (stopnia 3. do 4.). - Stosowanie regdanwimabu w dawce 80 mg/kg mc. może zmniejszać ryzyko działań niepożądanych (wszystkie stopnie), a w dawce 40 mg/kg mc. może mieć niewielki lub żaden wpływ na oceniane wyniki.
    • - Nie wiemy, czy stosowanie regdanwimabu zwiększa lub zmniejsza liczbę zgonów, konieczność inwazyjnej wentylacji mechanicznej i częstość występowania poważnych działań niepożądanych, ponieważ było zbyt mało takich przypadków, aby wyciągnąć wnioski.
    • Osoby hospitalizowane, z umiarkowanym lub ciężkim przebiegiem COVID-19 (2 badania).
    • W jednym badaniu (314 osoby) oceniano stosowanie bamlaniwimabu w porównaniu z placebo.
    • - Nie udało się nam ustalić, czy stosowanie bamlaniwimabu zwiększa lub zmniejsza liczbę zgonów z jakiejkolwiek przyczyny w ciągu 30 lub 90 dni od rozpoczęcia leczenia, ponieważ liczba zgonów była zbyt mała, aby można było wyciągnąć wnioski (6 zgonów w grupie bamlaniwimabu i 4 zgony w grupie placebo wśród 314 osób).
    • - Stosowanie bamlaniwimabu może nieznacznie zwiększyć ryzyko rozwoju ciężkich objawów COVID-19 po 5 dniach od rozpoczęcia leczenia oraz zwiększać liczbę chorych doświadczających działań niepożądanych.
    • - Stosowanie bamlaniwimabu może mieć niewielki lub żaden wpływ na czas do wypisu ze szpitala.
    • - Nie udało nam się ustalić, czy stosowanie bamlaniwimabu wiąże się z występowaniem poważnych działań niepożądanych do 30. dnia leczenia, ponieważ badanie było małe i zgłaszano w nim niewiele poważnych działań niepożądanych. W innym badaniu (9785 osób) oceniano stosowanie kasiriwimabu w połączeniu z imdewimabem, w porównaniu ze standardową opieką.
    • - Łączne stosowanie kasiriwimabu i imdewimabu ma prawdopodobnie niewielki lub żaden wpływ na liczbę zgonów, konieczność inwazyjnej wentylacji mechanicznej lub liczbę zgonów oraz prawdopodobieństwo wypisu żyjącego pacjenta ze szpitala.
    • - Nie znaleźliśmy danych dotyczących działań niepożądanych i poważnych działań niepożądanych.
    • Jakie są ograniczenia analizowanych danych naukowych?
    • Nasza pewność co do wiarygodności odnalezionych danych naukowych jest niska, ponieważ znaleźliśmy tylko 6 badań, w których nie raportowano wszystkiego, co nas interesowało, np. liczby zgonów w ciągu 60 dni i jakości życia. Znaleźliśmy 36 trwających badań. Gdy zostaną opublikowane, dodamy ich wyniki do naszego przeglądu. Wyniki te prawdopodobnie zmienią nasze wnioski, a także pomogą nam zrozumieć, jak nowe warianty wirusa wpływają na działanie przeciwciał monoklonalnych.
    • Porównanie podwójnej i pojedynczej inseminacji domacicznej u subpłodnych par
    • Główna analiza, której dowody zostały ocenione jako niskiej jakości, wskazuje, że nie ma pewności, czy zastosowanie podwójnej inseminacji domacicznej zwiększa liczbę żywych urodzeń i zmniejsza liczbę poronień, w porównaniu ze stosowaniem pojedynczej IUI. Dowody sugerują, że jeśli szansa na urodzenie żywego dziecka po zastosowaniu pojedynczej IUI wynosi 16%, to szansa na urodzenie dziecka po zastosowaniu podwójnej IUI powinna wynosić od 12% do 27%. Dowody wskazują, że jeśli szansa poronienia po zastosowaniu pojedynczej IUI wynosi 1,5%, to po zastosowaniu podwójnej IUI wyniosłaby od 1,5% do 5%. Przeprowadzenie analizy z uwzględnieniem badań o najwyższej jakości wykazało podobne wyniki dla obu punktów końcowych. Wskaźnik ciąż może być większy przy stosowaniu podwójnej IUI. Wynik ten należy interpretować ostrożnie ze względu na niską jakość danych naukowych. Dane naukowe sugerują, że jeśli szansa na zajście w ciążę po zastosowaniu pojedynczej IUI wynosi 14%, to po zastosowaniu podwójnej IUI wyniosłaby od 16% do 23%. Kiedy jednak przeanalizowano tylko badania wysokiej jakości, pozytywny efekt podwójnej IUI został utracony i nie odnotowano już poprawy. Nie mamy pewności, czy stosowanie podwójnej IUI zmniejsza odsetek ciąż mnogich (obecność dwóch lub więcej płodów) i pozamacicznych (gdy zapłodnione jajo zagnieżdża się poza błoną śluzową macicy, zwykle w jednym z jajowodów), w porównaniu ze stosowaniem pojedynczej IUI. Dane naukowe sugerują, że jeśli szansa na zajście w ciążę mnogą po zastosowaniu pojedynczej IUI wynosi 0,7%, to taka szansa po podwójnej IUI powinna wynieść od 0,7% do 3,2%. Wyniki badań wykazują, że jeśli szansa na ciążę pozamaciczną po zastosowaniu pojedynczej IUI wynosi 0,8%, to taka szansa po podwójnej IUI wyniosłaby od 0,3% do 3,2%.
    • Hydromorfon w leczeniu bólu nowotworowego
    • Przegląd obejmuje 8 badań (4 nowe badania włączone do niniejszej aktualizacji) z udziałem 1283 uczestników, w których porównywano stosowanie hydromorfonu z oksykodonem, morfiną lub fentanylem u dorosłych (w wieku ≥18 lat) z bólem nowotworowym o nasileniu umiarkowanym do silnego. W żadnym z badań nie porównywano hydromorfonu z placebo. Żadne z analizowanych badań nie obejmowało dzieci. Nie odnaleźliśmy różnic w intensywności bólu pomiędzy poszczególnymi grupami leczenia, a pacjenci zgłaszali złagodzenie bólu po podaniu opioidów. Wydaje się, że hydromorfon działa podobnie skutecznie jak morfina, oksykodon i fentanyl. Występowały pewne działania niepożądane takie jak: nudności, wymioty, zawroty głowy i zaparcie, ale generalnie nie stwierdzono wyraźnej różnicy między osobami stosującymi hydromorfon i tymi przyjmującymi morfinę, oksykodon lub fentanyl.
    • Ćwiczenia fizyczne przed planowanym zabiegiem operacyjnym tętniaka aorty brzusznej
    • Ograniczone informacje pochodzące z niewielkiej liczby badań wykazały, że wykonywanie ćwiczeń fizycznych przed operacją AAA może nieznacznie zmniejszyć ryzyko powikłań sercowych i nerkowych po operacji, w porównaniu z niewykonywaniem ćwiczeń (standardowa opieka) przed zabiegiem operacyjnym. Nie mamy pewności, czy wykonywanie ćwiczeń przed operacją AAA zmniejsza: ryzyko zgonu w ciągu 30 dni od operacji AAA, powikłań płucnych, konieczność dalszego leczenia lub ryzyko krwawienia po operacji, w porównaniu z niewykonywaniem ćwiczeń fizycznych przed operacją AAA. Różnica pod względem długości pobytu na oddziale intensywnej terapii, długości pobytu w szpitalu i jakości życia między grupą ćwiczącą i grupą objętą standardową opieką była niewielka lub żadna. Żadne z badań nie zawierało informacji na temat liczby dni, w których uczestnicy byli podłączeni do respiratora oraz zmiany wielkości AAA przed rozpoczęciem ćwiczeń i po zakończeniu cyklu sesji ćwiczeniowych.
    • Remdesiwir w leczeniu chorych na COVID-19
    • • U dorosłych hospitalizowanych z powodu COVID-19, stosowanie remdesiwiru prawdopodobnie ma niewielki lub żaden wpływ na ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny w ciągu 28 dni od rozpoczęcia leczenia, w porównaniu z placebo (leczeniem pozorowanym) lub standardową opieką.
    • • Nie jesteśmy pewni, czy stosowanie remdesiwiru wiąże się z poprawą lub pogorszeniem stanu zdrowia pacjentów, ocenianego na podstawie tego, czy wymagali oni większej lub mniejszej pomocy w oddychaniu.
    • • Badacze powinni uzgodnić kluczowe wyniki, które należy oceniać w badaniach dotyczących COVID-19, a w przyszłych badaniach powinno się skupić na badaniu tych obszarów. Umożliwiłoby to wyciągnięcie bardziej pewnych wniosków na temat stosowania remdesiwiru w leczeniu COVID-19 w kolejnych aktualizacjach tego przeglądu.
    • Octan eslikarbazepiny w leczeniu wspomagającym ogniskowej padaczki lekoopornej
    • W niniejszym przeglądzie wykazano, że stosowanie octanu eslikarbazepiny okazało się skuteczne w przypadku łączenia go z innymi lekami przeciwpadaczkowymi w celu zmniejszenia liczby napadów u dorosłych chorych na lekooporną padaczkę ogniskową. Octan eslikarbazepiny może również skutecznie zmniejszać częstość występowania napadów u dzieci cierpiących na tą chorobę. U chorych, którzy przyjmowali octan eslikarbazepiny napady nie występowały częściej niż u chorych przyjmujących placebo (tabletkę obojętną), częściej natomiast przerywali oni leczenie z powodu wystąpienia skutków ubocznych. Skutki te obejmowały: zawroty głowy, nudności (mdłości), senność, wymioty i diplopię (podwójne widzenie).
    • Jakość danych naukowych
    • We wszystkich włączonych badaniach zastosowano trafne metody badawcze, natomiast w pięciu badaniach z udziałem dorosłych zabrakło informacji na temat 10–45% chorych przyjmujących badany lek. Te brakujące dane mogły przyczynić się do uzyskania niepewnych wyników, z tego względu dane w niniejszym przeglądzie są umiarkowanej jakości. Potrzebne są dalsze badania, aby przyjrzeć się długoterminowym efektom stosowania octanu eslikarbazepiny oraz aby ocenić, jak ten lek działa u dzieci chorych na padaczkę.
    • Badania przesiewowe w kierunku aktywnej gruźlicy płuc u dzieci
    • W 19 badaniach oceniano następujące testy przesiewowe: jeden objaw (15 badań, 10 097 uczestników); ≥1 objaw (12 badań, 29 889 uczestników); CXR (10 badań, 7146 uczestników); i test molekularny Xpert MTB/RIF (2 badania, 787 uczestników).
    • Badanie przesiewowe w kierunku objawów choroby
    • Na każdy 1000 przebadanych dzieci, jeśli 50 chorowało na gruźlicę (na podstawie standardu referencyjnego):
    • ≥1 objaw z następujących objawów: kaszel, gorączka lub słaby przyrost masy ciała u osób mających kontakt z chorym na gruźlicę (złożony standard referencyjny [4 badania])
    • – 339 osób uzyskałoby wynik dodatni, z czego 294 (87%) nie byłoby faktycznie chorych na gruźlicę (wynik fałszywie dodatni).
    • – 661 osób uzyskałoby wynik ujemny, z czego 5 (1%) faktycznie chorowałoby na gruźlicę (wynik fałszywie ujemny).
    • ≥1 z następujących objawów: kaszel, gorączka lub obniżona aktywność ruchowa u dzieci poniżej piątego roku życia, oceniane w warunkach szpitalnych lub ambulatoryjnych (złożony standard referencyjny [3 badania])
    • – 251–636 osób uzyskałoby wynik dodatni, z czego 219–598 (87–94%) nie byłoby faktycznie chorych na gruźlicę (wynik fałszywie dodatni).
    • – 364–749 osób uzyskałoby wynik ujemny, z czego 12–18 (2–3%) byłoby faktycznie chorych na gruźlicę (wynik fałszywie ujemny).
    • ≥1 z następujących objawów: kaszel, gorączka, słaby przyrost masy ciała lub bliski kontakt z chorym na gruźlicę (przesiewowe badanie zgodnie z zaleceniami WHO) u dzieci zakażonych HIV, leczonych ambulatoryjnie (złożony standard referencyjny [2 badania])
    • – 88 osób uzyskałoby wynik dodatni, z czego 57 (65%) nie byłoby w rzeczywistości chorych na gruźlicę (wynik fałszywie dodatni).
    • – 912 osób uzyskałoby wynik ujemny, z czego 19 (2%) chorowałoby w rzeczywistości na gruźlicę (wynik fałszywie ujemny).
    • Nieprawidłowy wynik CXR u osób mających kontakt z chorym na gruźlicę (złożony standard referencyjny [8 badań])
    • – 63 osoby uzyskałyby wynik dodatni, z czego 19 (30%) nie byłoby w rzeczywistości chorych na gruźlicę (wynik fałszywie dodatni).
    • – 937 osób uzyskałoby wynik ujemny, z czego 6 (1%) byłoby faktycznie chorych na gruźlicę (wynik fałszywie ujemny).
    • Wykonywanie testu molekularnego Xpert MTB/RIF u dzieci, mikrobiologiczny standard referencyjny w warunkach szpitalnych i ambulatoryjnych (2 badania)
    • – 31–69 osób uzyskałoby wynik dodatni testu Xpert MTB/RIF, z czego 9–19 (28–29%) w rzeczywistości nie chorowałoby na gruźlicę (wynik fałszywie dodatni).
    • – 969–931 osób uzyskałoby wynik ujemny testu Xpert MTB/RIF, z czego 0–28 (0–3%) faktycznie chorowałoby na gruźlicę (wynik fałszywie ujemny).
    • Karmienie mlekiem przez sondę dożołądkową we wlewie ciągłym w porównaniu z wlewem przerywanym u wcześniaków o masie ciała poniżej 1500 gramów
    • Dzieci karmione w sposób ciągły mogą osiągnąć pełne żywienie enteralne nieco później niż dzieci karmione w sposób przerywany. Pełne żywienie enteralne definiuje się jako przyjmowanie przez dziecko określonej objętości mleka ludzkiego lub modyfikowanego przez przewód pokarmowy. Sprzyja to rozwojowi układu pokarmowego, zmniejsza ryzyko zakażeń spowodowanych zakładaniem cewnika dożylnego stosowanego w żywieniu pozajelitowym, a także może skrócić czas pobytu w szpitalu. Nie ma pewności, czy istnieje jakakolwiek różnica między karmieniem ciągłym i przerywanym w odniesieniu do liczby dni wymaganych do odzyskania wagi urodzeniowej, dni przerw w karmieniu i tempa przyrostu masy ciała. Karmienie ciągłe może przyczyniać się do niewielkiej bądź żadnej różnicy w tempie przyrostu długości ciała lub obwodu głowy, w porównaniu z karmieniem przerywanym. Nie ma pewności, czy karmienie ciągłe ma jakikolwiek wpływ na ryzyko wystąpienia martwiczego zapalenia jelit (częstej i poważnej choroby jelit u wcześniaków), w porównaniu z karmieniem przerywanym.
    • Trening mięśni, które powodują rozszerzanie i kurczenie ścian klatki piersiowej u chorych na mukowiscydozę
    • Wyniki poszczególnych badań nie zostały poddane łącznej analizie w celu odpowiedzi na pytanie badawcze, ponieważ w badaniach nie zaprezentowano wystarczającej ilości danych lub nie użyto wspólnych, standardowych metod pomiaru. W żadnym z badań nie wykazano istotnej różnicy w zakresie funkcjonowania płuc po treningu, ale w jednym badaniu zaobserwowano wydłużenie czasu wykonywania ćwiczeń przy treningu na poziomie 60% maksymalnego wysiłku. W innym badaniu, w którym uczestnicy trenowali na poziomie 80% maksymalnego wysiłku wykazano pewną poprawę w zakresie jakości życia. W 2 badaniach pojawiły się pewne dane wskazujące na poprawę funkcji mięśni oddechowych. Mając na uwadze brak wystarczających informacji, nie sformułowano jednoznacznych zaleceń dotyczących treningu mięśni oddechowych. Dalsze badania powinny dążyć do poprawy metod w odniesieniu do tych stosowanych w poprzednich badaniach i uwzględniać standardowe metody pomiaru.
    • Żeń-szeń na potencję
    • W porównaniu z leczeniem pozorowanym, stosowanie żeń-szenia może mieć niewielki wpływ na funkcję erekcji, co oceniono za pomocą dwóch specjalnie opracowanych w tym celu kwestionariuszy. Może również mieć niewielki lub żaden wpływ na ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Stosowanie żeń-szenia może mieć także niewielki wpływ na satysfakcję mężczyzn ze współżycia, co wynika z odpowiedzi respondentów zamieszczonych w dwóch specjalistycznych kwestionariuszach. Gdy mężczyzn zapytano po prostu, czy ich erekcja uległa poprawie (bez użycia specjalistycznego kwestionariusza), wyniki tego przeglądu systematycznego wskazują, że stosowanie żeń-szenia może poprawiać zdolność do odbycia stosunku płciowego.
    • Rehabilitacja pulmonologiczna w śródmiąższowych chorobach płuc
    • Rehabilitacja pulmonologiczna prawdopodobnie poprawia wydolność fizyczną, zmniejsza nasilenie objawów i poprawia jakość życia oraz może być bezpiecznie prowadzona u chorych na ILD (śródmiąższowe choroby płuc; ang. interstitial lung diseases, ILD), w tym na IPF (idiopatyczne włóknienie płuc). Wyniki te przemawiają za włączeniem rehabilitacji pulmonologicznej do leczenia chorych na ILD. W przyszłych badaniach należy przeanalizować sposoby utrzymania długotrwałej poprawy po treningu fizycznym – zwłaszcza u chorych na IPF – oraz to, która strategia treningu fizycznego przynosi największe korzyści.
    • Jakie są korzyści i zagrożenia związane ze stosowaniem opaski uciskowej podczas zabiegu wymiany stawu kolanowego?
    • Badania dostarczyły danych o niskiej lub umiarkowanej jakości wskazujących na to, że:
    • - ból w pierwszym dniu po operacji jest prawdopodobnie większy, gdy podczas operacji zastosowano opaskę uciskową. Średnio, w skali od 0 do 10 pkt (większy wynik oznacza większe natężenie bólu), osoby operowane z zastosowaniem opaski uciskowej oceniły u siebie natężenie bólu na 5,81 pkt. Osoby operowane bez opaski uciskowej oceniły je na 4,56 pkt (średnia różnica: 1,25 pkt);
    • - funkcjonowanie kolana po roku od zabiegu jest prawdopodobnie takie samo u osób po operacji z zastosowaniem opaski uciskowej lub bez niej. Średnio, w skali od 0 do 100 pkt (większy wynik oznacza lepsze funkcjonowanie), osoby operowane z zastosowaniem opaski uciskowej oceniły funkcjonowanie swojego kolana na 89,74 pkt. Osoby operowane bez zastosowania opaski uciskowej oceniły funkcję swojego kolana na 90,03 pkt (średnia różnica: 0,29 pkt);
    • - zadowolenie z leczenia może być podobne w grupie, w której zastosowano opaskę uciskową i w grupie, w której jej nie stosowano. Po 6 miesiącach od operacji 94% pacjentów, u których stosowano opaskę uciskową lub jej nie stosowano, było „wyjątkowo” lub „bardzo” zadowolonych z efektów leczenia;
    • - różnica między grupami pod względem jakości życia związanej ze zdrowiem może być niewielka lub żadna. Średnio, w skali od 0 do 100 pkt (większy wynik oznacza lepszą jakość życia), osoby operowane z zastosowaniem opaski uciskowej oceniły u siebie jakość życia na 54,64 pkt. Osoby, które przeszły operację bez użycia opaski uciskowej, oceniły jakość swojego życia na 56,17 pkt (średnia różnica: 1,53 pkt); oraz
    • - ryzyko wystąpienia poważnych zdarzeń niepożądanych, takich jak zakrzepy krwi w kończynie dolnej lub płucach, zakażenie lub konieczność ponownej operacji innej niż wymiana sztucznego stawu, jest prawdopodobnie większe w przypadku stosowania opaski uciskowej. 5% osób operowanych z wykorzystaniem opaski uciskowej zgłosiło poważne zdarzenia niepożądane, w porównaniu z 2,9% osób operowanych bez zastosowania opaski uciskowej.
    • Nie wiemy, czy zastosowanie opaski uciskowej wpływa na ryzyko konieczności wykonania drugiej operacji w celu zastąpienia sztucznego stawu, ponieważ jakość dostępnych danych jest bardzo niska. W żadnym z badań nie oceniano wpływu przeprowadzenia operacji z wykorzystaniem opaski uciskowej na zdolność do przetwarzania myśli (funkcja poznawcza).
    • Niewiele wskazuje na to, że ultradźwięki są skuteczną metodą leczenia chorych z niespecyficznym, przewlekłym bólem odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa.
    • Ultradźwięki vs placebo
    • Nie wiemy, czy stosowanie ultradźwięków zmniejsza średnie natężenie bólu, ponieważ oceniano je u zbyt małej liczby osób, badania dawały różne odpowiedzi i zostały źle przeprowadzone. Ultradźwięki prawdopodobnie mają niewielki lub żaden wpływ na liczbę osób, u których natężenie bólu zmniejszyło się o ≥30% w krótkim okresie czasu (tj. w czasie krótszym niż 3 miesiące od rozpoczęcia badania). Stosowanie ultradźwięków prawdopodobnie ma niewielki lub żaden wpływ na samopoczucie badanych osób. Leczenie to może mieć niewielki lub żaden wpływ na poczucie ograniczenia przez ból krzyża w życiu codziennym lub zadowolenie chorych z przebiegu leczenia. Stosowanie ultradźwięków może mieć niewielki lub żaden wpływ na występowanie działań niepożądanych. Nie wiemy, czy stosowanie ultradźwięków wpływa na niepełnosprawność, ponieważ nie przeprowadzono badań w tym zakresie.
    • Ultradźwięki z połączeniu z ćwiczeniami fizycznymi vs same ćwiczenia
    • Nie wiemy, czy stosowanie ultradźwięków wpływa na wyniki będące przedmiotem zainteresowania w tym przeglądzie, ponieważ albo nie przeprowadzono żadnych badań, albo badania, które przeprowadzono, były niedokładne lub źle przeprowadzone.
    • Niefarmakologiczne metody leczenia skurczów nóg i stóp 
      [  Data publikacji przeglądu: 17 maja 2021   ]
    • Istnieje bardzo niewiele danych naukowych pochodzących z badań z randomizacją (RCT), które mogłyby pomóc w podjęciu decyzji przy wyborze niefarmakologicznej metody leczenia skurczów nóg lub stóp. Nie możemy być pewni, czy stosowanie jakiejkolwiek niefarmakologicznej metody leczenia jest szczególnie korzystne, ponieważ nie ma wystarczającej liczby badań, na podstawie których można by podjąć tę decyzje, a zjawisko skurczów generalnie nie zostało dobrze zmierzone. W żadnym z badań nie badano terapii niefarmakologicznych u osób w wieku poniżej 50 lat, ani u chorych neurologicznie. Aktualne dane naukowe potwierdzają, że codzienne rozciąganie łydek i mięśni kulszowo-goleniowych może zmniejszyć nasilenie nocnych skurczów mięśni kończyn dolnych u osób w wieku ≥55 lat, ale wpływ na częstość występowania skurczów nie jest jasny; pewność co do wiarygodności danych naukowych jest bardzo niska.
    • Korzyści i szkody wynikające z programów ćwiczeń fizycznych u chorych na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa 
      [  Data publikacji przeglądu: 2 października 2019   ]
    • Programy ćwiczeń fizycznych vs niestosowanie interwencji
    • Wykonywanie ćwiczeń fizycznych prawdopodobnie nieznacznie poprawia funkcjonowanie (dane naukowe umiarkowanej jakości), nieznacznie zmniejsza ocenianą przez pacjentów aktywność choroby (dane umiarkowanej jakości) i może zmniejszać natężenie bólu (dane naukowe niskiej jakości). Nie mamy pewności co do wpływu tej interwencji na ruchomość kręgosłupa i uczucie zmęczenia (dane naukowe bardzo niskiej jakości). Sprawność fizyczną mierzono za pomocą wskaźnika Bath Ankylosing Spondylitis Functional Index (BASFI; zakres od 0 do 10 punktów, gdzie mniejsza wartość oznacza większą sprawność). Chorzy, którzy nie wykonywali ćwiczeń fizycznych, oceniali swoją sprawność fizyczną na 4,1 punktu; chorzy, którzy ćwiczyli, ocenili ją o 1,3 punktu mniej (różnica ryzyka [RD] 13%). Natężenie bólu oceniano w skali wzrokowo-analogowej (VAS; zakres od 0 do 10 punktów, gdzie mniejszy wynik oznacza mniejsze natężenie bólu). Chorzy, którzy nie wykonywali ćwiczeń fizycznych, ocenili u siebie natężenie bólu na 6,2 punktu; chorzy, którzy ćwiczyli, ocenili je o 2,1 punktu mniej (RD 21%). Całościową ocenę aktywności choroby dokonywaną przez pacjenta mierzono za pomocą wskaźnika Bath Ankylosing Spondylitis Disease Activity Index (BASDAI; zakres od 0 do 10 punktów, gdzie mniejsza wartość oznacza mniejszą aktywność choroby). Chorzy, którzy nie wykonywali ćwiczeń fizycznych, ocenili u siebie aktywność choroby na 3,7 punktu; chorzy, którzy ćwiczyli, ocenili ją o 0,9 punktu mniej (RD 9%). Ruchomość kręgosłupa oceniano za pomocą wskaźnika Bath Ankylosing Spondylitis Metrology Index (BASMI; zakres od 0 do 10 punktów, gdzie mniejsza wartość oznacza lepszą ruchomość kręgosłupa). Chorzy, którzy nie wykonywali ćwiczeń fizycznych, ocenili u siebie ruchomość kręgosłupa na 3,8 punktu; chorzy, którzy ćwiczyli, ocenili ją o 0,7 punktu mniej (RD 7%). Uczucie zmęczenia oceniano w skali VAS (zakres od 0 do 10 punktów, gdzie mniejsza wartość oznacza mniejsze uczucie zmęczenia). Chorzy, którzy nie wykonywali ćwiczeń fizycznych, ocenili u siebie uczucie zmęczenia na 3 punkty; chorzy, którzy ćwiczyli, ocenili je o 1,4 punktu mniej (RD 14%).
    • Programy ćwiczeń fizycznych vs standardowa opieka
    • Wykonywanie ćwiczeń fizycznych prawdopodobnie w niewielkim lub żadnym stopniu poprawia sprawność fizyczną lub zmniejsza natężenie bólu (dane naukowe umiarkowanej jakości) i może mieć niewielki lub żaden wpływ na zmniejszenie ocenianej przez pacjentów aktywności choroby (dane naukowe niskiej jakości). Nie mamy pewności co do wpływu tej interwencji na ruchomość kręgosłupa i uczucie zmęczenia (dane naukowe bardzo niskiej jakości). Sprawność fizyczna: Chorzy, którzy nie wykonywali ćwiczeń, ocenili swoją sprawność fizyczną na 3,7 punktu w skali BASFI; chorzy, którzy ćwiczyli, ocenili ją o 0,4 punktu mniej (RD 4%). Natężenie bólu: Chorzy, którzy nie wykonywali ćwiczeń fizycznych, ocenili u siebie natężenie bólu na 3,7 punktu w 10-stopniowej skali VAS; chorzy, którzy ćwiczyli, ocenili je o 0,5 punktu mniej (RD 5%). Całościowa ocena aktywności choroby przez pacjenta: Chorzy, którzy nie wykonywali ćwiczeń fizycznych, ocenili aktywność swojej choroby na 3,7 punktu w skali BASDAI; chorzy, którzy ćwiczyli, ocenili ją o 0,7 punktu mniej (RD 7%). Ruchomość kręgosłupa: Chorzy, którzy nie wykonywali ćwiczeń fizycznych, ocenili swoją ruchomość kręgosłupa na 8,9 punktu w skali BASMI; chorzy, którzy ćwiczyli, ocenili ją o 1,2 punktu mniej (RD 12%). W żadnym z badań nie oceniano uczucia zmęczenia.
    • Działania mające na celu zwiększenie liczby rejestrujących się dawców narządów miąższowych 
      [  Data publikacji przeglądu: 4 kwietnia 2021   ]
    • Podsumowując, metody mające na celu zwiększenie liczby rejestrujących się dawców narządów przynoszą pewne efekty, ale wyniki danych strategii zależą od środowiska w jakim są realizowane, od tego do kogo są skierowane oraz od sposobu ich opracowania.
    • Leczenie zapobiegające krwawieniu z dotychczas niekrwawiących żył w przełyku, poszerzonych w wyniku zaawansowanego włóknienia wątroby 
      [  Data publikacji przeglądu: 6 kwietnia 2021   ]
    • Stosowanie beta-blokerów, opaskowanie żylaków, skleroterapia oraz stosowanie beta-blokerów łącznie z azotanami może, w porównaniu z niestosowaniem leczenia, zmniejszać ryzyko zgonu u chorych z żylakami przełyku wysokiego ryzyka oraz z marskością wątroby i bez krwawienia z żylaków w wywiadzie. Opaskowanie żylaków przełyku może wiązać się z większą liczbą poważnych działań niepożądanych niż stosowanie beta-blokerów. Dowody wskazują na istnienie znacznej niepewności w kontekście porównania wpływu stosowania beta-blokerów i opaskowania żylaków przełyku na ryzyko krwawienia z żylaków. Dowody wskazują również na znaczną niepewność co do efektu interwencji w większości pozostałych porównań. Dobrze zaprojektowane badania są w przyszłości potrzebne, aby ustalić najlepszą metodę zapobiegania pierwszemu krwawieniu u chorych z marskością wątroby i żylakami przełyku.
    • Terapie psychologiczne w leczeniu pacjentów z zaburzeniem osobowości typu borderline 
      [  Data publikacji przeglądu: 2 listopada 2020   ]
    • Zasadniczo, psychoterapia może być bardziej skuteczna niż standardowe leczenie pod względem zmniejszania nasilenia objawów BPD (ang. borderline personality disorder, BPD), ryzyka samookaleczenia, samobójstwa i depresji, przy jednoczesnej poprawie funkcjonowania psychospołecznego. Stwierdzono jednak, że tylko zmniejszenie nasilenia objawów BPD jest istotne klinicznie. DBT (ang. dialectical behaviour therapy, DBT) wydaje się być lepsza pod względem zmniejszania nasilenia objawów BPD, ryzyka samookaleczenia i poprawy funkcjonowania psychospołecznego, w porównaniu ze standardowym leczeniem. MBT (ang. mentalisation-based treatment, MBT) natomiast wydaje się być skuteczniejsza niż standardowe leczenie w zakresie zmniejszania ryzyka samookaleczenia i samobójstwa. Jednak nadal nie mamy pewności co do tych ustaleń, ponieważ jakość danych naukowych jest niska.
    • Enteralna suplementacja cynku w celu zapobiegania zachorowalności i śmiertelności wśród wcześniaków 
      [  Data publikacji przeglądu: 12 marca 2021   ]
    • wcześniaki, które otrzymały cynk drogą przewodu pokarmowego (maksymalnie 10 mg dziennie podane doustnie lub przez zgłębnik), będąc dalej w szpitalu prawdopodobnie rzadziej umierały, przybierały na wadze i rozwijały się lepiej niż wcześniaki, które nie otrzymały dodatkowego cynku. Suplementacja cynku prawdopodobnie nie ma większego wpływu na występowanie typowych dla wcześniaków problemów, takich jak: przewlekłe choroby płuc, choroby oczu, zakażenia bakteryjne czy problemy z jelitami. Badania, które włączyliśmy do niniejszego przeglądu nie zawierały żadnych informacji na temat wpływu podawania dodatkowego cynku na rozwój dzieci w późniejszym okresie życia, tj. na zdolność chodzenia, słuch lub wzrok, mowę lub inteligencję. Nie znaleźliśmy dowodów świadczących o niekorzystnym wpływie stosowania dodatkowego cynku u niemowląt. Potrzebne są nowe, większe badania, aby dowiedzieć się więcej na temat wpływu podawania cynku drogą przewodu pokarmowego na długotrwały rozwój i wzrost dzieci urodzonych przedwcześnie.
    • Leczenie pierwszej linii zaawansowanego niedrobnokomórkowego raka płuca z potwierdzoną mutacją EGFR 
      [  Data publikacji przeglądu: 18 marca 2021   ]
    • Erlotynib, gefitynib, afatynib i ikotynib hamują dalszy rozrost raka płuca EGFR M+ i poprawiają jakość życia związaną ze zdrowiem. Stosowanie cetuksymabu łącznie z chemioterapią nie przynosi korzyści w kontrolowaniu tego typu nowotworu i nie przedłuża życia, w porównaniu ze stosowaniem samej chemioterapii.
    • Jakie jest najskuteczniejsze leczenie atypowego zespołu hemolityczno-mocznicowego? 
      [  Data publikacji przeglądu: 30 marca 2021   ]
    • W uwzględnionych badaniach wykazano, że u większości pacjentów leczonych ekulizumabem lub rawulizumabem nastąpiła poprawa czynności nerek, a u znacznej części pacjentów poprawa była na tyle duża, aby zaprzestać dializoterapii. Znacząco poprawiły się również markery aktywności choroby we krwi. W ciągu 26 tygodni leczenia żaden z pacjentów, którym podawano ekulizumab nie zmarł, jednak dwóch pacjentów zachorowało na zakażenie meningokokowe – prawdopodobnie wywołane leczeniem. Czterech pacjentów leczonych rawulizumabem zmarło, jednak żaden z tych zgonów nie został uznany za spowodowany przez lek. Jakość życia pacjentów leczonych obydwoma lekami uległa znacznej poprawie.
    • Opieka niefarmakologiczna nad noworodkami po odstawieniu opioidów 
      [  Data publikacji przeglądu: 21 grudnia 2020   ]
    • Do przeglądu włączono 6 RCT, w których uczestniczyły 353 noworodki narażone na działanie opioidów podczas ciąży. Badania te opublikowano w latach 1975–2018. Dodatkowo znaleźliśmy 7 wciąż trwających badań, które po zakończeniu mogą kwalifikować się do uwzględnienia w aktualizacji przeglądu. Spośród 6 RCT, w 4 oceniano wprowadzanie zmian w otoczeniu noworodków, które miało im zapewnić ukojenie lub łagodzić pobudzenie. W badaniach tych oceniano wpływ stosowania elektrycznie bujanego łóżeczka (kołyski) oraz łóżka wodnego bez efektu falowania na dziecko, umieszczanie noworodka w pozycji leżącej na brzuchu oraz efekt pokoju dziecięcego, który nie dostarcza dziecku zbyt wielu bodźców. Na podstawie wyników jednego z badań (oceniającego 30 niemowląt) nie możemy stwierdzić, czy istnieje jakiś związek między wprowadzaniem zmian w otoczeniu noworodka a długością hospitalizacji. W oparciu o wyniki 3 badań (obejmujących 92 noworodki) stwierdziliśmy, że modyfikacja otoczenia noworodka może w niewielkim lub żadnym stopniu wpływać na konieczność stosowania leczenia farmakologicznego. Analizując wyniki jednego badania z udziałem 194 noworodków, nie jesteśmy również pewni, czy wprowadzanie zmian w otoczeniu dziecka jest w jakiś sposób związane z najniższą masą ciała zanotowaną w okresie hospitalizacji porodowej. W jednym z badań oceniono zmianę typu żywienia, porównując formułę o większej kaloryczności z taką o standardowej kaloryczności. Analizując wyniki jednego badania (obejmującego 46 noworodków), nie jesteśmy pewni, czy istnieje związek między sposobem żywienia i koniecznością stosowania leków, liczbą dni potrzebnych na odzyskanie urodzeniowej masy ciała, czy też najmniejszą masą ciała w okresie hospitalizacji porodowej. W jednym z badań oceniano skutki wsparcia matki w zakresie karmienia piersią dostosowanego do potrzeb dziecka. Opierając się na wynikach tego badania (obejmującego 14 noworodków), nie jesteśmy pewni, czy wsparcie matki w tym zakresie wpływa na długość pobytu dziecka w szpitalu, konieczność stosowania leków, czy też konieczność przyjęcia noworodka na oddział intensywnej terapii. W badaniach nie raportowano wielu potencjalnie istotnych skutków, a niektóre zostały zupełnie pominięte.
    • Gry wideo w leczeniu schizofrenii 
      [  Data publikacji przeglądu: 4 lutego 2021   ]
    • Siedem badań spełniło nasze kryteria włączenia i dostarczyło przydatnych danych naukowych. Interwencje z zastosowaniem gier wideo podzielono na te, które wymagały aktywności fizycznej (gry egzergiczne) oraz te, które jej nie wymagały (gry nieegzergiczne). W badaniach gier nieegzergicznych porównywano interwencję z zastosowaniem gier wideo z formą terapii treningu mózgu, znaną powszechnie jako remediacja poznawcza. W jednym z badań porównano zastosowanie gier egzergicznych ze standardową opieką medyczną, w innym zaś porównano je z grami nieegzergicznymi. Wszystkie interwencje w uwzględnionych badaniach zastosowano jako uzupełnienie standardowej opieki medycznej. Obecnie dostępne dane naukowe sugerują, że gry nieegzergiczne mogą nie być tak korzystne dla funkcjonowania poznawczego jak remediacja poznawcza, natomiast nie zauważono innych wyraźnych różnic między zastosowaniem gier nieegzergicznych i remediacji poznawczej w zakresie poprawy funkcjonowania u chorych na schizofrenię. Zastosowanie gier wideo bardziej ukierunkowanych na wykonywanie ćwiczeń fizycznych może przynosić pewne korzyści w zakresie poprawy wydolności fizycznej, w porównaniu ze standardową opieką. Nie możemy wyciągać żadnych wiążących wniosków odnośnie wpływu gier wideo dopóki nie będą dostępne dowody o wyższej jakości.
    • Antagoniści receptora endoteliny w tętniczym nadciśnieniu płucnym 
      [  Data publikacji przeglądu: 25 marca 2021   ]
    • Stosowanie antagonistów receptora endoteliny prawdopodobnie zwiększa wydolność wysiłkową i poprawia wyniki w zakresie klasy czynnościowej Światowej Organizacji Zdrowia (opisującej stopień nasilenia objawów podmiotowych nadciśnienia płucnego u danej osoby), a także może zmniejszać ryzyko zgonu i łagodzić nasilenie objawów u chorych z PAH; rzadko może jednak również zwiększać ryzyko uszkodzenia wątroby. Prawdopodobnie rozstrzyga to pytanie o wpływ stosowania antagonistów receptora endoteliny u chorych z PAH.
    • Jak dokładne są szybkie testy przeznaczone do wykrywania COVID-19? 
      [  Data publikacji przeglądu: 24 marca 2021   ]
    • Testy antygenowe
    • U osób z potwierdzonym COVID-19, testy antygenowe prawidłowo zidentyfikowały zakażenie u średnio 72% osób z objawami choroby, w porównaniu z 58% osób bez objawów. Testy były najbardziej dokładne, gdy stosowano je w pierwszym tygodniu od wystąpienia objawów (średnio u 78% potwierdzonych przypadków uzyskano również pozytywny wynik testu antygenowego). Jest to prawdopodobne, ponieważ w organizmie człowieka najwięcej wirusa występuje w pierwszych dniach po zakażeniu. U osób, które nie chorowały na COVID-19, testy antygenowe prawidłowo wykluczyły zakażenie u 99,5% osób z objawami i u 98,9% osób bez objawów. Dokładność testów różnych marek różniła się między sobą. Łączna analiza wyników dla jednego testu (STANDARD Q marki SD Biosensor) spełniła standardy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) uznane jako „akceptowalne” dla potwierdzenia i wykluczenia COVID-19 u osób z oznakami i objawami COVID-19. Dwa kolejne testy spełniały normy akceptowane przez WHO (Panbio marki Abbott i NowCheck marki BIONOTE ) w co najmniej jednym badaniu.
    • Korzystając z wyników podsumowujących dla testu STANDARD Q marki SD Biosensor, jeśli u 1000 osób z objawami choroby przeprowadzono test antygenowy i 50 (5%) z nich rzeczywiście miało COVID-19:
    • - 53 osoby uzyskałyby pozytywny wynik testu. Spośród nich 9 osób (17%) nie miałoby COVID-19 (fałszywie dodatni wynik).
    • - 947 osób uzyskałoby negatywny wynik testu. Spośród nich 6 osób (0,6%) w rzeczywistości miałoby COVID-19 (fałszywie ujemny wynik).
    • Oczekuje się, że u osób bez objawów COVID-19 liczba potwierdzonych przypadków będzie znacznie mniejsza niż u osób z objawami. Korzystając z wyników podsumowujących dla testu STANDARD Q marki SD Biosensor obejmujących dużą populację 10 000 osób bez objawów choroby, gdzie 50 (0,5%) z nich rzeczywiście miałoby COVID-19:
    • - 125 osób uzyskałoby pozytywny wynik testu. Spośród nich 90 osób (72%) nie miałoby COVID-19 (fałszywie dodatni wynik).
    • - 9875 osób uzyskałoby negatywny wynik testu. Spośród nich 15 osób (0,2%) w rzeczywistości miałoby COVID-19 (fałszywie ujemny wynik).
    • Testy molekularne
    • Chociaż ogólne wyniki dotyczące rozpoznawania i wykluczania COVID-19 były dobre (95,1% zakażeń prawidłowo rozpoznanych i 99% zakażeń prawidłowo wykluczonych), w 69% badań testy przeprowadzano w laboratoriach zamiast w miejscu opieki nad pacjentem, a w niewielu badaniach stosowano się do instrukcji producenta testu. Większość danych odnosi się do testów ID NOW i Xpert Xpress. Zauważyliśmy dużą różnicę w wykrywaniu COVID-19 między dwoma testami, ale nie możemy być pewni, czy wyniki będą takie same w warunkach rzeczywistych. Nie mogliśmy zbadać różnic między osobami z objawami i bez objawów, ani czasu od wystąpienia pierwszych objawów, ponieważ w badaniach nie podano wystarczających informacji o ich uczestnikach.
    • Jaka jest wiarygodność wyników tych badań?
    • Ogólnie rzecz biorąc, w badaniach, w których oceniano testy antygenowe, stosowano bardziej rygorystyczne metody niż w tych, w których oceniano testy molekularne – zwłaszcza przy doborze uczestników i wykonywaniu testów. Czasami badania nie były przeprowadzane wśród osób, do których były skierowane i nie przestrzegano w nich instrukcji producenta dotyczących stosowania testu. Czasami badania nie zostały przeprowadzone w miejscu opieki nad pacjentem. W prawie wszystkich badaniach (97%) opierano się na pojedynczym ujemnym wyniku testu RT-PCR, jako wykluczeniu zakażenia COVID-19. Wyniki dla poszczególnych producentów testów różniły się, a w niewielu badaniach bezpośrednio porównywano jednego producenta testów z innym. Wreszcie, nie we wszystkich badaniach podano wystarczające informacje dotyczące uczestników, abyśmy mogli ocenić, jak długo występowały u nich objawy, a nawet czy w ogóle one występowały.
    • Doustne przyjmowanie oleju z wiesiołka i oleju z ogórecznika w leczeniu egzemy 
      [  Data publikacji przeglądu: 7 grudnia 2020   ]
    • Włączyliśmy 27 badań, obejmujących 1596 dorosłych i dzieci z 12 krajów. Spośród nich, w 19 badaniach porównywano EPO (olej z wiesiołka) z placebo (imitacja leczenia), a w 8 badaniach porównywano BO (olej z ogórecznika) z placebo. Poszukiwaliśmy danych dotyczących ogólnej poprawy w objawach egzemy oraz jakości życia. We wszystkich 27 badaniach oceniano ogólną poprawę egzemy, ale jedynie w 2 badaniach dotyczących EPO oceniano również poprawę jakości życia. Nie wykazano statystycznie istotnych korzyści ani dla oleju z wiesiołka, ani oleju z ogórecznika, w porównaniu do placebo. Podsumowując, nie odnaleźliśmy danych naukowych, które potwierdzałyby, że stosowanie powyższych produktów poprawia objawy egzemy bardziej niż placebo. Raportowano łagodne i przemijające działania niepożądane u uczestników stosujących interwencje i placebo. Były one zazwyczaj łagodne i obejmowały: ból głowy oraz ból brzucha lub biegunkę. Przyjmowanie EPO wywołuje efekt przeciwzakrzepowy (rozrzedza krew). Istnieje ostrzeżenie, że w przypadku przyjmowania warfaryny, która rozrzedza krew (Coumadin®), stosowanie EPO może zwiększać krwawienie. W jednym badaniu ostrzegano, że jeśli EPO stosuje się przez długi okres czasu (powyżej jednego roku), istnieje potencjalne ryzyko zapalenia, zakrzepicy oraz immunosupresji z powodu powolnego odkładania się EPO w tkankach. Inne doniesienie, dotyczące pojedynczego przypadku, przypisywało występowanie działań niekorzystnych po przyjmowaniu EPO. We włączonych krótkoterminowych badaniach nie odnaleźliśmy klinicznych danych dotyczących takich działań niekorzystnych. W niniejszym przeglądzie systematycznym nie odnaleźliśmy danych naukowych, które potwierdzałyby skuteczność oleju z wiesiołka lub oleju z ogórecznika w leczeniu egzemy. Obydwa produkty oraz placebo wywołały w badaniach podobne łagodne, przemijające działania niepożądane, głównie żołądkowo-jelitowe.
    • Haloperidol w leczeniu mdłości i wymiotów u chorych objętych opieką paliatywną 
      [  Data publikacji przeglądu: 29 październik 2020   ]
    • Jest to aktualizacja przeglądu opublikowanego w 2009 r., w którym żadne badanie nie spełniło kryteriów włączenia. Poszukując opublikowanej literatury na potrzeby tej aktualizacji w listopadzie 2014 roku, znaleźliśmy jedno umiarkowanej jakości badanie z randomizacją, w którym porównywano stosowanie żelu ABH (Ativan®, Benadryl®, Haldol®) zawierającego haloperidol i dwa inne leki ze stosowaniem placebo. W badaniu tym nie wykazano żadnej różnicy między żelem ABH i placebo. Wcześniej jednak wykazano, że haloperidol nie wchłania się po zastosowaniu żelu ABH, więc wynik ten nie jest zaskoczeniem. Znaleźliśmy badanie dotyczące stosowania haloperidolu w leczeniu nudności i wymiotów u chorych na raka, którego wstępne wyniki zostały przedstawione na konferencji naukowej. Wydaje się, że haloperidol jest skuteczny u 65% pacjentów, ale wyniki nie były w pełni opublikowane w momencie przygotowywania naszego przeglądu. W Australii rozpoczęto kolejne badanie, w którym porównano stosowanie haloperidolu z innym lekiem stosowanym w leczeniu nudności – lewomepromazyną.
    • Stosowanie leków poprawiających przepływ krwi u osób ze słabym krążeniem krwi w żyłach kończyn dolnych 
      [  Data publikacji przeglądu: 3 listopada 2020   ]
    • Znaleźliśmy trzy nowe badania w ramach niniejszej aktualizacji. W sumie kryteria kwalifikacji do przeglądu spełniło 69 badań. W dalszej analizie mogliśmy jednak wykorzystać tylko 56 badań (7690 uczestników; średnia wieku 50 lat). Następnie porównaliśmy wyniki i podsumowaliśmy dane z badań. Następnie oceniliśmy wiarygodność danych naukowych. Aby to uczynić, uwzględniliśmy takie czynniki, jak sposób prowadzenia badań, zakres badań i spójność wyników wszystkich badań. W oparciu o naszą ocenę, sklasyfikowaliśmy wiarygodność danych naukowych jako potencjalnie bardzo niską, niską, umiarkowaną lub wysoką. Umiarkowanej pewności dane naukowe z 13 badań (obejmujące 1245 uczestników) sugerują, że leki flebotropowe prawdopodobnie nieznacznie zmniejszają obrzęki w porównaniu do placebo. Dane naukowe o umiarkowanym stopniu pewności sugerują, że istnieje niewielka lub żadna różnica w jakości życia u osób przyjmujących leki flebotropowe w porównaniu z placebo. Dane naukowe o niskiej pewności sugerują, że istnieje niewielka lub brak różnic w odsetkach ran wygojonych pomiędzy lekami flebotropowymi a placebo. Umiarkowanej pewności dane naukowe z 37 badań (obejmujących łącznie 5789 osób) wykazały, że leki flebotropowe prawdopodobnie powodują więcej działań niepożądanych, głównie zaburzenia żołądkowo-jelitowe.
    • Czy za pomocą oceny objawów i badania lekarskiego można odpowiednio zdiagnozować COVID-19? 
      [  Data publikacji przeglądu: 23 lutego 2021   ]
    • Większość badań została przeprowadzona w warunkach szpitalnych, więc wyniki mogą nie być w pełni reprezentatywne dla placówek podstawowej opieki zdrowotnej. Wyniki nie odnoszą się do dzieci lub starszych osób i nie różnicują wyraźnie stopni ciężkości choroby. Wyniki sugerują, że na podstawie występowania pojedynczego objawu podmiotowego lub przedmiotowego opisanego w tym przeglądzie nie można postawić właściwej diagnozy COVID-19. Jednakże, obecność utraty smaku lub zapachu może służyć jako czerwona flaga wskazując na występowanie choroby. Obecność wysokiej temperatury lub kaszlu może być również przydatna do identyfikacji osób, które mogą mieć COVID-19. W sytuacji wystąpienia tych objawów podmiotowych mogą być one przydatne w celu wykonania dalszych badań. Niezbędne są dalsze badania w celu oceny łącznie objawów podmiotowych i przedmiotowych, a także oceny niewyselekcjonowanych populacji, w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej oraz u dzieci i starszych osób dorosłych.
    • Dieta niskobiałkowa u chorych na przewlekłą chorobę nerek bez cukrzycy 
      [  Data publikacji przeglądu: 6 listopada 2020   ]
    • Pacjenci z zaawansowaną niewydolnością nerek, którzy przestrzegają diety o bardzo małym spożyciu białka, prawdopodobnie spowalniają postęp choroby. Jednak potrzebujemy więcej informacji na temat działań niepożądanych związanych ze stosowaniem diety niskobiałkowej oraz na temat tego, czy jakość życia pacjentów zmniejsza się z powodu trudności z utrzymaniem takiej diety.
    • Stosowanie leków przeciwdepresyjnych u kobiet z depresją poporodową 
      [  Data publikacji przeglądu: 13 lutego 2021   ]
    • W niniejszym przeglądzie znaleziono tylko kilka istotnych badań. Istnieją pewne dowody wskazujące na to, że u kobiet z depresją poporodową leki przeciwdepresyjne mogą działać lepiej niż tabletka placebo. Nie ma wystarczających danych naukowych porównujących leki przeciwdepresyjne z innymi metodami leczenia depresji poporodowej. Klinicyści muszą uwzględnić wyniki badań przeprowadzonych w populacji ogólnej oraz aktualne wytyczne kliniczne, a także historię choroby i występujące objawy, aby wspólnie z kobietą podjąć indywidualną decyzję dotyczącą leczenia, uwzględniającą stosunek korzyści do ryzyka.
    • Czy terapie psychologiczne przyspieszają leczenie owrzodzeń stopy cukrzycowej i zapobiegają ich nawrotom? 
      [  Data publikacji przeglądu: 8 lutego 2021   ]
    • Obecnie nie ma wiarygodnych danych naukowych potwierdzających wpływ terapii psychologicznych na leczenie i nawroty owrzodzeń stopy cukrzycowej. Konieczne jest przeprowadzenie wysokiej jakości badań, obejmujących odpowiednią liczbę uczestników, co umożliwi zidentyfikowanie potencjalnego wpływu terapii psychologicznych na gojenie się lub nawroty owrzodzeń. Pomocne byłoby uzgodnienie zestawu jasno określonych miar, które należałoby uwzględnić we wszystkich przyszłych badaniach, tak aby ich wyniki mogły być porównywane i analizowane łącznie.
    • Stosowanie alprazolamu w leczeniu drżenia samoistnego 
      [  Data publikacji przeglądu: 22 lipca 2020  ]
    • Drżenie samoistne (ang. essential tremor, ET) jest najczęściej występującym zaburzeniem ruchu. Mimo to, że jego wpływ na długość życia jest łagodny, to zazwyczaj ma charakter progresywny i potencjalnie prowadzący do niepełnosprawności. Leczenie opiera się głównie na stosowaniu środków farmakologicznych (propranololu i prymidonu - jako leczenia pierwszego rzutu), które mogą być nieskuteczne u 25% do 55% pacjentów. Sugeruje się, że alprazolam może być potencjalnie skuteczny w leczeniu ET. Autorzy tego przeglądu starali się ocenić skuteczność i bezpieczeństwo stosowania leku w tej grupie osób. Do przeglądu włączono jedno badanie z randomizacją, w którym porównano stosowanie alprazolamu i placebo u 24 osób z drżeniem samoistnym głowy i/lub kończyn. Alprazolam spowodował zmniejszenie nasilenia drżenia, ale jego stosowanie wiązało się z dużą częstością występowania działań niepożądanych. Jednak mała liczba badań i liczne ograniczenia metodologiczne w jednym włączonym badaniu uniemożliwiają wyciągnięcie jednoznacznych wniosków dotyczących profilu korzyści i ryzyka tego sposobu leczenia. Konieczne są dalsze badania w celu potwierdzenia skuteczności i oceny długoterminowego bezpieczeństwa stosowania alprazolamu w leczeniu pacjentów z ET.
    • Witaminy i minerały w leczeniu obniżonej płodności u kobiet 
      [  Data publikacji przeglądu: 27 sierpnia 2020  ]
    • Nie mamy pewności, czy stosowanie antyoksydantów zwiększy liczbę żywych urodzeń, ponieważ dane naukowe były bardzo niskiej jakości. W oparciu o te wyniki możemy oszacować, że 20 na 100 kobiet z obniżoną płodnością niestosujących antyoksydantów zaszłoby w ciążę, podczas gdy w przypadku kobiet stosujących antyoksydanty w ciążę zaszłoby od 24 do 36 na 100 kobiet. Dane naukowe niskiej jakości sugerują, że stosowanie antyoksydantów może wiązać się ze zwiększonym odsetkiem ciąż klinicznych. Działania niepożądane były słabo raportowane, ale nie wydaje się, aby stosowanie antyoksydantów prowadziło do większej liczby poronień, porodów mnogich, działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego lub ciąż pozamacicznych. Dane naukowe niskiej jakości sugerują, że nie ma różnicy pod względem odsetka żywych urodzeń lub ciąż klinicznych przy porównaniu przyjmowania melatoniny w małej dawce z większą dawką. W oparciu o te wyniki możemy oszacować, że 24 na 100 kobiet z obniżoną płodnością niestosujących melatoniny w małej dawce zaszłoby w ciążę, podczas gdy w przypadku kobiet przyjmujących melatoninę w większej dawce w ciążę zaszłoby od 12 do 40 na 100 kobiet. W trzech badaniach przedstawiono wyniki dotyczące poronień przy porównywaniu antyoksydantu z innym antyoksydantem (w dwóch zastosowano różne dawki melatoniny, a w jednym porównano N-acetylocysteinę i L-karnitynę). W żadnym z badań, w których stosowano melatoninę nie stwierdzono poronień. Nie raportowano przypadków ciąży mnogiej i zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego, a ciąże pozamaciczne raportowano tylko w jednym badaniu, nie odnotowano jednak żadnych zdarzeń. W badaniu porównującym N-acetylocysteinę z L-karnityną nie raportowano odsetka żywych urodzeń. Dane naukowe bardzo niskiej jakości nie wskazują na istnienie różnicy pod względem odsetka ciąż klinicznych. Dane naukowe niskiej jakości nie wskazują na istnienie różnic pod względem odsetka poronień. W badaniu nie raportowano ciąż mnogich, zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego, ani ciąż pozamacicznych.
    • Medycyna komplementarna i alternatywna w leczeniu bólu po cesarskim cięciu 
      [  Data publikacji przeglądu: 15 września 2020  ]
    • Mogą istnieć pewne korzyści ze stosowania akupunktury lub akupresury, aromaterapii, terapii elektromagnetycznej, masażu, muzykoterapii, odpoczynku i TENS (przezskórna elektryczna stymulacja nerwów) w leczeniu bólu u kobiet po cesarskim cięciu. Z badań wynika, że brakuje dowodów na szkodliwe skutki stosowania CAM lub dowody te są bardzo niepewne. Ponieważ zwalczanie bólu jest najistotniejszym zagadnieniem dla kobiet po cesarskim cięciu i ich lekarzy, ważne jest, aby w przyszłych badaniach nad CAM w leczeniu bólu po cesarskim cięciu oceniano natężenie bólu, najlepiej uwzględniając odsetek uczestniczek z co najmniej umiarkowanym (o 30%) lub znacznym (o 50%) zmniejszeniem natężenia bólu. Przyszłe badania powinny być zakrojone na szeroką skalę, by móc ocenić wpływ na wyniki kliniczne. Należy także przeanalizować inne ważne wyniki, które wskazano w tym przeglądzie oraz stosować zatwierdzone skale.
    • Testy Xpert w kierunku aktywnej gruźlicy u dzieci
      [  Data publikacji przeglądu: 27 sierpnia 2020  ]
    • Wyniki przeglądu sugerują, że testy Xpert mogą być potencjalnie wykorzystywane w celu wykrywania gruźlicy i oporności na ryfampicynę.
    • - Ryzyko przeoczenia gruźlicy płuc potwierdzonej posiewem przy wykonywaniu testu Xpert MTB/RIF (w plwocinie) jest małe (4% osób, u których wynik testu Xpert MTB/RIF sugeruje brak gruźlicy), co natomiast wskazuje, że tylko niewielka liczba dzieci z gruźlicą potwierdzoną posiewem nie zostanie poddana leczeniu. Ryzyko błędnego zdiagnozowania dziecka jako chorego na gruźlicę jest nieco większe (12% osób, u których wynik testu Xpert MTB/RIF sugeruje gruźlicę). Może to spowodować, że niektóre z tych dzieci będą niepotrzebnie leczone.
    • - Ryzyko przeoczenia występowania oporności na ryfampicynę podczas stosowania testu Xpert MTB/RIF jest małe (1% osób, u których wynik testu Xpert MTB/RIF sugeruje brak oporności na ryfampicynę), co wskazuje, że tylko niewielka liczba dzieci chorych na gruźlicę nie otrzyma odpowiedniego leczenia. Ryzyko błędnego zdiagnozowania u dziecka gruźlicy opornej na ryfampicynę jest większe (17% osób, u których wynik testu Xpert MTB/RIF sugeruje występowanie oporności na ryfampicynę). Może to spowodować, że niektóre z tych dzieci będą niepotrzebnie leczone.
    • Czy elektrostymulacja jest skuteczna w leczeniu odleżyn? 
      [  Data publikacji przeglądu: 22 stycznia 2020  ]
    • Możliwe, że terapia EMS (EMS; stymulacja mięśni i nerwów za pomocą prądu elektrycznego) przyspiesza gojenie odleżyn i zwiększa szanse na ich wyleczenie (dane naukowe o umiarkowanej pewności oszacowania). Nie ma jednak pewności co do jej wpływu na czas potrzebny do zakończenia leczenia i wielkość odleżyn (dane naukowe o bardzo niskiej pewności oszacowania). Najczęściej zgłaszanymi efektami ubocznymi EMS były zaczerwienienie skóry i dyskomfort. Należy przeprowadzić lepszej jakości badania, aby móc ocenić bezpieczeństwo i skuteczność stosowania terapii elektrostymulującej.
    • Korzyści i ryzyko związane z czyszczeniem uszu u osób z przewlekłym ropnym zapaleniem ucha środkowego (utrzymującym się lub nawracającym zakażeniem z wyciekiem ropnym z ucha) 
      [  Data publikacji przeglądu: 14 września 2020  ]
    • Nie wiemy, jak skuteczne jest czyszczenie uszu u chorych z CSOM (przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego; ang. chronic suppurative otitis media, CSOM) i czy wywołuje ono działania niepożądane. Istnieje niewiele badań w tej dziedzinie, a te dostarczają danych naukowych o bardzo niskiej wiarygodności. Działania niepożądane nie zostały dokładnie opisane w badaniach, które odnaleźliśmy. Potrzebujemy badaczy, którzy w przyszłości przeprowadzą badania porównujące czyszczenie uszu z niestosowaniem czyszczenia oraz porównujące różne techniki i różną częstotliwość czyszczenia uszu, aby móc ocenić korzyści i zagrożenia związane z czyszczeniem uszu u chorych z CSOM.
    • Fitofarmaceutyki (leki otrzymywane z roślin) w leczeniu niedokrwistości sierpowatokrwinkowej 
      [  Data publikacji przeglądu: 25 września 2020   ]
    • Wyniki przeglądu wskazują, że Niprisan® może pomagać w zmniejszeniu częstości występowania bolesnych epizodów (tzw. kryz bólowych) w przebiegu niedokrwistości sierpowatokrwinkowej. Ciklavit® może mieć niewielki lub żaden wpływ na zmniejszenie częstości występowania kryz bólowych u chorych na niedokrwistość sierpowatokrwinkową oraz prawdopodobnie może negatywnie wpływać na stopień niedokrwistości. Nie mamy pewności co do działania sproszkowanego wyciągu z korzenia Pfaffia Paniculata w tej grupie chorych. Żaden z trzech preparatów nie wywoływał poważnych objawów niepożądanych ani zaburzeń czynności wątroby lub nerek u uczestników badań. Przed sformułowaniem zaleceń dotyczących stosowania tych preparatów niezbędne jest przeprowadzenie dokładniejszych i większych badań klinicznych. W dalszych badaniach należy również ocenić wpływ długotrwałego stosowania tych preparatów.
    • Programy ćwiczeń mieszanych u dorosłych chorych na fibromialgię 
      [  Data publikacji przeglądu: 24 maja 2019   ]
    • Ćwiczenia mieszane (ćwiczenia mieszane polegają na wykonywaniu regularnych sesji dwóch lub więcej rodzajów ćwiczeń obejmujących trening aerobowy (spacer lub jazda na rowerze), wzmacniający (podnoszenie ciężarów lub naciąganie taśm oporowych) oraz rozciągający (rozciąganie się)) mogą poprawiać jakość życia związaną ze zdrowiem oraz zdolność do wykonywania codziennych czynności. Mogą również zmniejszyć natężenie bólu i uczucie zmęczenia, a także być wykonywane przez chorych na fibromialgię. Niskiej jakości dane naukowe sugerują, że wykonywanie ćwiczeń mieszanych może nieznacznie zmniejszyć uczucie sztywności. W porównaniu z innymi metodami zapobiegania objawom fibromialgii, zarówno tymi zawierającymi, jak i nie zawierającymi ćwiczeń, nie jesteśmy pewni efektów treningu mieszanego. Chociaż ćwiczenia mieszane wydają się być dobrze tolerowane (na co wskazuje podobna liczba osób rezygnujących z udziału w badaniu w różnych grupach), dowody na istnienie szkód były nieliczne, więc nie mamy pewności co do bezpieczeństwa tych ćwiczeń. Jakość danych naukowych oceniono na niską do umiarkowanej, ze względu na małą liczbę uczestników badań, niektóre kwestie związane z zaprojektowaniem badań i niską jakość wyników.
    • Anonimowi Alkoholicy (AA) i inne programy 12 kroków w leczeniu uzależnienia od alkoholu 
      [  Data publikacji przeglądu: 10 września 2020   ]
    • Zwalidowane interwencje AA/TSF (programy Anonimowych Alkoholików (AA); programy 12 kroków (ang. Twelve-Step Facilitation, TSF)) przyczyniały się zazwyczaj do osiągnięcia większych wskaźników ciągłej abstynencji niż inne uznane metody leczenia. Wykorzystywano również niezwalidowane interwencje AA/TSF, jak również inne uznane metody leczenia. AA/TSF mogą być skuteczniejsze niż inne metody leczenia pod względem zwiększenia odsetka dni abstynencji, szczególnie w dłuższej perspektywie czasu. Prawdopodobnie w zakresie zmniejszenia intensywności picia alkoholu AA/TSF działa równie dobrze jak inne metody leczenia. Prawdopodobnie AA/TSF przynosi równie dobre efekty jak inne metody leczenia w zakresie skutków związanych z piciem alkoholu i ciężkości uzależnienia od niego. W czterech spośród pięciu badań ekonomicznych stwierdzono znaczne korzyści w zakresie zmniejszania kosztów w ramach AA/TSF, co wskazuje, że interwencje stosowane w ramach AA/TSF prawdopodobnie znacznie obniżają koszty opieki zdrowotnej. Podsumowując, interwencje kliniczne w ramach TSF, których celem jest zwiększenie udziału AA, zwykle prowadzą do lepszych wyników pod względem zwiększania wskaźników ciągłej abstynencji w kolejnych miesiącach lub latach. Efekt ten osiąga się w dużej mierze poprzez wspieranie zwiększonego udziału AA po zakończeniu interwencji TSF. AA/TSF prawdopodobnie przyniesie znaczne oszczędności kosztów opieki zdrowotnej, przy jednoczesnej poprawie abstynencji alkoholowej.
    • Jakie są dowody na to, że tzw. pakiety zadań poprawiają wyniki leczenia u pacjentów z COVID-19 na oddziale intensywnej terapii?
      [  Data publikacji przeglądu: 21 grudnia 2020   ]
    • Wyniki badań dotyczące pacjentów z COVID-19, w których porównywano tych otrzymujących pakiety zadań i tych, u których ich nie stosowano, są ograniczone. Konieczne są dalsze badania w tym zakresie. Potrzeba także informacji dotyczących tego, w jaki sposób najlepiej wdrażać pakiety zadań w praktyce i jakie trudności mogą z tego wynikać. Należy przeprowadzić oddzielny przegląd, w ramach którego zostanie oceniona jakość dowodów odnalezionych w niniejszym przeglądzie, a zebrane dane zostaną ze sobą zestawione i poddane analizie.
    • Czy podatek od zawartości tłuszczu w żywności zmniejsza ryzyko otyłości i pomaga ludziom jeść mniej tłuszczu i mniej tłuszczów nasyconych? 
      [  Data publikacji przeglądu: 11 września 2020   ]
    • Jeśli ilość kupowanej żywności odzwierciedla ilość spożytej żywności, to opodatkowanie zawartości tłuszczu w niektórych produktach:
    • - może zmniejszyć całkowitą ilość spożywanych tłuszczów o 41,8 grama tygodniowo na każdą osobę w gospodarstwie domowym (1 badanie obejmujące 2000 gospodarstw domowych); i
    • - może zmniejszyć ilość spożywanych tłuszczów nasyconych (z mielonej wołowiny i śmietany) (1 badanie obejmujące 1293 supermarkety).
    • W żadnym z badań nie oceniano wpływu opodatkowania zawartości tłuszczu w żywności na liczbę spożytych kalorii, wskaźniki otyłości lub nadwagi lub na całkowitą sprzedaż żywności.
    • Zmniejszenie przepisywania opioidów u dorosłych z przewlekłym bólem niezwiązanym z nowotworami
      [  Data publikacji przeglądu: 1 października 2020   ]
    • Z niewielkiej ilości uzyskanej przez nas informacji nie można wyciągnąć wniosków. Dlatego też nie jest jasne, czy wymienione terapie pozwalają zmniejszyć ilość opioidów stosowanych u dorosłych z przewlekłym bólem (główna oceniana zmienna), zmniejszają natężenie bólu lub wpływają na sprawność fizyczną i nastrój (dodatkowa oceniana zmienna). W trzech badaniach oceniono negatywne skutki leczenia, a w dwóch nie wykazano żadnych negatywnych skutków związanych z uczestnictwem w badaniu. Pominięte w tym przeglądzie badania bez doboru losowego wykazały, że intensywne leczenie odwykowe może być pomocne u wielu osób w ograniczeniu stosowania opioidów. Zmniejszanie ilości opioidów przepisywanych w leczeniu przewlekłego bólu niezwiązanego z nowotworem jest ważnym zagadnieniem, któremu należy poświęcić więcej badań systematycznych.
    • Który lek jest najlepszy w leczeniu nadmiernego krwawienia po porodzie? 
      [  Data publikacji przeglądu: 24 listopada 2020   ]
    • Stwierdziliśmy, że stosowanie oksytocyny jest prawdopodobnie bardziej skuteczne niż podawanie mizoprostolu, a także wiąże się z mniejszym ryzykiem wystąpienia skutków ubocznych. Podanie mizoprostolu razem z oksytocyną prawdopodobnie nie poprawia skuteczności leczenia i zwiększa częstość występowania działań niepożądanych. Dane naukowe dla większości dostępnych leków stosowanych jako leczenie pierwszego rzutu krwotoków poporodowych są ograniczone, a dla niektórych leków nie znaleźliśmy żadnych dowodów.
    • Interwencje mające na celu zwiększenie spożycia owoców i warzyw wśród dzieci w wieku do 5 lat 
      [  Data publikacji przeglądu: 25 maja 2020   ]
    • Praktyki karmienia dzieci mogą zwiększyć spożycie owoców i warzyw przez dzieci (o 5,30 grama dziennie), ale wniosek ten opiera się na danych naukowych niskiej jakości i nasze zaufanie do tego efektu jest ograniczone. Na podstawie danych naukowych umiarkowanej jakości, można stwierdzić, że Interwencje wieloskładnikowe prawdopodobnie zwiększają spożycie owoców i warzyw przez dzieci (o 0,34 kubka dziennie). Nie jest pewne, czy interwencje w ramach edukacji żywieniowej rodziców zwiększają spożycie owoców i warzyw wśród dzieci.
    • Głęboka stymulacja mózgu u osób z ruchami mimowolnymi lub dystonią 
      [  Data publikacji przeglądu: 3 października 2020  ]
    • W przypadku dystonii kończyn i tułowia, DBS (głęboka stymulacja mózgu; ang. deep brain stimulation) może łagodzić nasilenie objawów, poprawiać stan zdrowia w subiektywnej ocenie chorego oraz funkcjonowanie. Wyniki wykazały, że w przypadku dystonii szyi DBS może łagodzić nasilenie objawów, poprawiać stan kliniczny, funkcjonowanie oraz samopoczucie. W żadnym rodzaju dystonii nie mamy pewności jaki wpływ ma DBS na występowanie szkodliwych lub niepożądanych zdarzeń oraz na tolerancję leczenia.
    • Radioterapia całego mózgu w leczeniu przerzutów mnogich do mózgu 
      [  Data publikacji przeglądu: 7 grudnia 2020  ]
    • Wyniki badań z randomizacją wskazują, że schemat polegający na zwiększeniu frakcjonowanej dawki WBRT (radioterapia całego mózgu; ang. whole brain radiotherapy) efektywnej biologicznie nie przynosi korzyści w postaci wydłużenia przeżywalności, w zakresie czynności mózgu lub kontrolowania objawów choroby, w porównaniu z terapią standardową (3000 cGy w 10 frakcjach dziennie lub 2000 cGy w 4 lub 5 frakcjach dziennie). Jednak przeżycie całkowite i funkcje neurologiczne pogorszyły się podczas stosowania mniejszych dawek WBRT efektywnych biologicznie, w porównaniu z dawką standardową. WBRT stosowana razem z radiochirurgią wiązała się z lepszą kontrolą miejscową i odległą mózgu (np. brak widocznych nowych uszkodzeń wewnątrzczaszkowych w miejscu lub na zewnątrz leczonych zmian) u chorych z przerzutami do mózgu, jednak badacze odnotowali pogorszenie funkcji poznawczych i brak różnicy w zakresie przeżycia całkowitego. U niektórych pacjentów z przerzutami niedrobnokomórkowego raka płuca do mózgu nie stwierdzono żadnej różnicy w zakresie przeżycia całkowitego w przypadku gdy zapewniono opiekę paliatywną, a WBRT pominięto. Stosowanie innych rodzajów leczenia (chemioterapia, substancje radiouczulające , leczenia ukierunkowane molekularnie) łącznie z WBRT pozostaje nadal w fazie eksperymentalnej. Konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań, aby ocenić w jaki sposób zachować funkcje poznawcze podczas stosowania WBRT. Przyszłe badania powinny obejmować chorych z przerzutami do mózgu, ze szczególnym naciskiem na czynniki prognostyczne i cechy guza.
    • Terapia oparta na symulowanej obecności u osób z otępieniem 
      [  Data publikacji przeglądu: 20 listopada 2020  ]
    • Ponieważ badania znacznie różniły się od siebie, nie byliśmy w stanie łącznie analizować wyników. W każdym badaniu były różne metody oceny wpływu SPT (terapia symulowanej obecności) na problemy behawioralne, a wyniki różniły się w zależności od stosowanej metody pomiaru. Żadne z badań nie oceniało jakości życia, wpływu SPT na codzienne czynności lub opiekunów oraz ryzyko wycofania się uczestników z badania. Badania były małe i we wszystkich stwierdzono nieprawidłowości związane z metodologią, co mogło przyczynić się do błędnych wyników. Dlatego też oceniliśmy ogólną jakość danych naukowych bardzo nisko, co oznacza, że nie możemy być w pełni pewni otrzymanych wyników. Nie przeprowadzono badań wysokiej jakości, aby móc ocenić, czy SPT wspiera osoby z otępieniem, które są w stanie niepokoju lub pobudzenia.
    • Stosowanie ćwiczeń fizycznych w celu redukcji ryzyka upadków u osób z chorobą nowotworową w trakcie i po zakończeniu leczenia 
      [  Data publikacji przeglądu: 29 października 2020  ]
    • Tylko jedno badanie dotyczyło wpływu ćwiczeń na przypadkowe upadki i nie stwierdzono w nim różnicy w liczbie upadków pomiędzy osobami ćwiczącymi a tymi, które nie wykonywały ćwiczeń (bardzo niska jakość danych). W związku z powyższym brak jest wystarczających danych do wyciągnięcia wniosków odnośnie wpływu ćwiczeń na redukcję upadków przypadkowych u osób z nowotworem w trakcie lub po zakończeniu leczenia. Odnotowano natomiast poprawę w zakresie niektórych czynników ryzyka związanych z upadkami; stwierdziliśmy poprawę w niektórych pomiarach dotyczących siły (mięśniowej; przyp.tłum), elastyczności i równowagi, chociaż ogólna jakość danych była bardzo niska lub niska.
    • Stosowanie leków rozrzedzających krew (antykoagulantów, leków przeciwkrzepliwych) u chorych na nowotwory złośliwe 
      [  Data publikacji przeglądu: 29 października 2020  ]
    • Przeanalizowano 19 badań klinicznych obejmujących 9650 chorych na nowotwór złośliwy. Większość badań dotyczyła pacjentów z różnymi rodzajami nowotworów, głównie rakiem drobnokomórkowym lub niedrobnokomórkowym płuc i rakiem trzustki. Wszystkie badania przeprowadzono w warunkach ambulatoryjnych. Wyniki sugerują, że wpływ wstrzykiwanych leków przeciwkrzepliwych na przeżywalność jest niejednoznaczny, a jeśli ma jakikolwiek efekt to jest on niewielki. Ponadto badania sugerują, że leki przeciwkrzepliwe redukują ryzyko wystąpienia zakrzepu o około połowę i prawdopodobnie zwiększają ryzyko dużych krwawień o 4 na 1000 oraz małych krwawień o 17 na 1000. Wpływ na jakość życia jest niejednoznaczny.
    • Suplementacja węglowodanów w mleku matki celem poprawy wzrostu wcześniaków 
      [  Data publikacji przeglądu: 20 października 2020  ]
    • Brakuje danych naukowych oceniających skuteczność dodatkowej suplementacji węglowodanami mleka matki u wcześniaków w okresie krótko- i długoterminowym. W niniejszym przeglądzie systematycznym przedstawiono dane naukowe bardzo niskiej jakości, które dotyczyły wpływu wzbogacenia mleka matki o węglowodany o działaniu prebiotycznym na wcześniaki oraz niejasne dane co do zastosowanych metod i analiz. Jedyne badanie w tym temacie obejmowało małą grupę irańskich wcześniaków, zatem dane te nie mogą zostać uogólnione. Jednak oceniane punkty końcowe są wspólne dla wszystkich przedwcześnie urodzonych dzieci, a badanie wykazuje, że dodanie prebiotycznych węglowodanów do mleka ludzkiego jest możliwe w krajach rozwijających się. Potrzebne są dalsze badania, aby ocenić korzyści i szkody u wcześniaków karmionych mlekiem matki wzbogaconym o węglowodany różnego rodzaju i w różnym stężeniu. Obecnie suplementy węglowodanowe są dostarczone przedwcześnie urodzonym niemowlętom jako wieloskładnikowy dodatek do mleka matki.
    • Fitofarmaceutyki (leki otrzymywane z roślin) w leczeniu niedokrwistości sierpowatokrwinkowej 
      [  Data publikacji przeglądu: 25 września 2020  ]
    • Wyniki przeglądu wskazują, że Niprisan® może pomagać w zmniejszeniu częstości występowania bolesnych epizodów (tzw. kryz bólowych) w przebiegu niedokrwistości sierpowatokrwinkowej. Ciklavit® może mieć niewielki lub żaden wpływ na zmniejszenie częstości występowania kryz bólowych u chorych na niedokrwistość sierpowatokrwinkową oraz prawdopodobnie może negatywnie wpływać na stopień niedokrwistości. Nie mamy pewności co do działania sproszkowanego wyciągu z korzenia Pfaffia Paniculata w tej grupie chorych. Żaden z trzech preparatów nie wywoływał poważnych objawów niepożądanych ani zaburzeń czynności wątroby lub nerek u uczestników badań. Przed sformułowaniem zaleceń dotyczących stosowania tych preparatów niezbędne jest przeprowadzenie dokładniejszych i większych badań klinicznych. W dalszych badaniach należy również ocenić wpływ długotrwałego stosowania tych preparatów.
    • Doraźne leczenie farmakologiczne napadów migreny u dzieci i młodzieży 
      [  Data publikacji przeglądu: 29 października 2020  ]
    • Ibuprofen wydaje się być skuteczny w leczeniu migreny u dzieci, jakkolwiek dane naukowe są ograniczone i pochodzą jedynie z 2 małych badań. Ibuprofen jest łatwo dostępny i niedrogi, co sprawia, że jest bardzo dobrym lekiem pierwszego wyboru w leczeniu napadów migreny. Nie stwierdzono skuteczności paracetamolu pod względem zapewnienia ustąpienia bólu głowy u dzieci, ale znaleźliśmy tylko 1 małe badanie dotyczące tego zagadnienia. Tryptany to leki przeznaczone do leczenia migreny i często skutecznie zapewniają ustąpienie bólu głowy u dzieci i młodzieży. Do tryptanów przebadanych u dzieci należą ryzatryptan i sumatryptan, natomiast u młodzieży - almotryptan, eletryptan, naratryptan, ryzatryptan, sumatryptan i zolmitryptan. U młodzieży cierpiącej na migrenę skuteczne okazało się stosowanie sumatryptanu łącznie z naproksenem. Stosowanie tryptanów może wiązać się z występowaniem niewielkich objawów niepożądanych, takich jak: zaburzenia smaku, objawy ze strony nosa, zawroty głowy, zmęczenie, osłabienie, nudności i wymioty. Nie odnotowano żadnych poważnych objawów niepożądanych.
    • Doustny tapentadol w leczeniu bólu nowotworowego 
      [  Data publikacji przeglądu: 26 października 2020  ]
    • Odnaleźliśmy 4 badania z udziałem 1029 osób. We wszystkich badaniach porównano uczestników, którzy przyjmowali tapentadol z osobami przyjmującymi podobne leki przeciwbólowe, takie jak morfina lub oksykodon. W badaniach tych uczestnikom pozostawiono czas na określenie najlepszej dawki leku przed rozpoczęciem właściwego leczenia i analizą natężenia bólu. Wszystkie badania przeprowadzono na niewielką lub średnią skalę, istnieje więc ryzyko, że ich wyniki są następstwem tymczasowych wahań, a nie rzeczywistych różnic i mogą zawyżać oszacowane efekty. W jednym badaniu uczestnicy mogli się dowiedzieć, jaki lek przyjmowali. Inne badanie zostało przedwcześnie przerwane z powodu problemów administracyjnych, więc nie wzięła w nim udziału wystarczająca liczba osób. Musimy zachować ostrożność podczas interpretacji wyników tych badań. Ponieważ badania były zaprojektowane na różne sposoby, nie mogliśmy porównać ich wyników. Jednak w każdym badaniu wykazano, że nie było dużej różnicy między natężeniem bólu u osób przyjmujących tapentadol i tych zażywających morfinę lub oksykodon. Natężenie bólu było ogólnie dobrze kontrolowane. Badania wykazały również, że nie było mierzalnych różnic pod względem częstości występowania działań niepożądanych, których uczestnicy doświadczyli podczas przyjmowania tapentadolu, morfiny lub oksykodonu. W związku z tym możemy jedynie stwierdzić, że dotychczasowe badania wykazały, iż tapentadol nie był bardziej lub mniej skuteczny i tolerowany niż morfina i oksykodon.
    • Jak dokładne jest obrazowanie klatki piersiowej w diagnostyce COVID-19? 
      [  Data publikacji przeglądu: 30 września 2020  ]
    • Dokładność obrazowania klatki piersiowej w celu rozpoznania COVID-19 u osób z potwierdzonym zakażeniem
    • Badanie TK klatki piersiowej poprawnie wykryło zakażenie u średnio 93% osób z potwierdzonym COVID-19 (65 badań, 5759 osób). Badanie RTG klatki piersiowej poprawnie wykryło zakażenie u 82% osób z potwierdzonym COVID-19 (9 badań, 682 osoby). USG płuc poprawnie wykryło zakażenie u 100% osób z potwierdzonym COVID-19 (2 badania, 32 osoby).
    • Dokładność obrazowania klatki piersiowej w celu rozpoznania COVID-19 u osób z podejrzeniem choroby lub z potwierdzonym zakażeniem
    • Badanie TK klatki piersiowej poprawnie wykryło zakażenie u średnio 86% osób z potwierdzonym COVID-19 (13 badań, 2346 osób). Jednak badanie to wykryło zakażenie u 82% osób pomimo tego, że nie były zakażone. Nie znaleźliśmy żadnych badań, w których raportowano dane dotyczące USG płuc.
    • Jak wiarygodne są wyniki?
    • W badaniach podano ograniczone informacje dotyczące tego, w jaki sposób potwierdzano COVID-19, jak rekrutowano uczestników i nie zawsze stosowano właściwe metody. Większość badań obejmowała tylko osoby z potwierdzonym COVID-19, więc mamy niewiele informacji o zdolności wykorzystania obrazowania klatki piersiowej do wykluczenia COVID-19 u osób, które nie są zakażone. Ponadto w badaniach nie raportowano żadnych istniejących wcześniej u uczestników schorzeń układu oddechowego, które mogłyby mieć wpływ na ich wyniki. Wreszcie, 25% badań opublikowano w formie preprintów (wstępna wersja publikacji naukowej, która nie została jeszcze opublikowana w czasopiśmie naukowym - przyp. tłum.), które nie są poddawane tak rygorystycznej ocenie jak opublikowane badania. Nie możemy wyciągać pewnych wniosków na podstawie wyników badań zawartych w tym przeglądzie.
    • Co to oznacza?
    • Dane naukowe sugerują, że TK i RTG klatki piersiowej mogą być dobrymi testami potwierdzającymi rozpoznanie COVID-19 u osób, u których rozpoznano zakażenie za pomocą innego testu. Jednak zdjęcia z TK mogą być mniej dokładne w potwierdzaniu lub wykluczaniu zakażenia u osób, u których występuje jedynie podejrzenie COVID-19. Planujemy regularnie aktualizować ten przegląd w miarę pojawiania się kolejnych badań.
    • Czy karmienie piersią zmniejsza natężenie bólu związanego z wykonywaniem szczepień u dzieci w wieku od 1 do 12 miesięcy ? 
      [  Data publikacji przeglądu: 15 października 2020  ]
    • Karmienie piersią zmniejsza nasilenie płaczu u dzieci podczas przeprowadzanych szczepień. Płacz karmionego piersią dziecka był o 38 sekund krótszy w porównaniu z płaczem dzieci, które nie były karmione piersią (6 badań; 547 niemowląt; umiarkowana jakość danych), i natężenie bólu w tej grupie było istotnie mniejsze (5 badań; 310 niemowląt; umiarkowana jakość danych). W żadnym badaniu nie odnotowywano jakichkolwiek niekorzystnych skutków (bardzo niska jakość danych). Nie mogliśmy wyciągnąć żadnych wniosków na temat ryzyka wystąpienia niekorzystnych działań podczas karmienia piersią u zdrowych dzieci w trakcie wykonywania szczepień. Co z tego wynika: jeśli matki karmią piersią, można rozważyć karmienie, o ile jest to możliwe, podczas szczepień. Potrzebne są dalsze dane naukowe, aby dowiedzieć się, czy karmienie piersią pomaga starszym dzieciom i dzieciom w szpitalu w trakcie pobierania krwi do badań lub procedur medycznych, takich jak podłączanie kroplówek.
    • Czy środki kontroli związane z podróżowaniem mogą powstrzymać rozprzestrzenianie się pandemii COVID-19? 
      [  Data publikacji przeglądu: 5 października 2020  ]
    • Znaleźliśmy 25 badań na temat COVID-19, 10 badań dotyczących SARS i 1 badanie dotyczące SARS i MERS. Przeprowadzono je na całym świecie z wyjątkiem Afryki i wschodniej części basenu Morza Śródziemnego. W 12 badaniach (11 badaniach modelowych, 1 badaniu obserwacyjnym) dotyczących COVID-19 wykazano, że ograniczenie podróży transgranicznych na początku wybuchu epidemii może zmniejszyć liczbę nowych przypadków o co najmniej 26% lub maksymalnie o 90%, może też zmniejszyć liczbę zgonów, skrócić czas fali zachorowań o 2 do 26 dni oraz ograniczyć rozprzestrzenianie się choroby i ryzyko wystąpienia gwałtownej fali zachorowań. Nastąpiło również zmniejszenie liczby „importowanych” lub „eksportowanych” przypadków zakażenia oraz zmniejszenie rozprzestrzeniania się epidemii. Znaleźliśmy 12 badań (6 badań modelowych, 6 badań obserwacyjnych) dotyczących wykonywania badań przesiewowych podczas wjazdów i wyjazdów, z kwarantanną i bez kwarantanny, w celu powstrzymania rozprzestrzeniania się COVID-19. Z danych pochodzących z 3 badań modelowych wynika, że można opóźnić wybuch epidemii i wykryć od 10% do 53% zakażonych podróżnych. Wyniki badań obserwacyjnych były jednak bardzo zróżnicowane i nie mamy pewności co do odsetka osób prawidłowo zidentyfikowanych jako chore na COVID-19. Tylko w jednym badaniu modelowym analizowano działania podejmowane w ramach kwarantanny związanej z COVID-19. Gdy stosowano 14-dniową kwarantannę, pojawiło się mniej nowych przypadków „importowanych”.
    • Leki stosowane w leczeniu bólu głowy po punkcji lędźwiowej 
      [  Data publikacji przeglądu: 17 września 2020  ]
    • Jest to zaktualizowany przegląd, a nowych badań szukaliśmy w lipcu 2014 roku. Włączyliśmy 13 niewielkich badań z randomizacją (RCT) obejmujących łącznie 479 uczestników. W badaniach oceniano osiem leków: kofeinę, sumatryptan, gabapentynę, hydrokortyzon, teofilinę, hormon adrenokortykotropowy, pregabalinę i cosyntropinę. Stosowanie kofeiny było skuteczne w zmniejszaniu liczby osób cierpiących z powodu PDPH oraz liczby osób wymagających podania dodatkowych leków (2 lub 3 osoby na 10 w przypadku kofeiny, w porównaniu z 9 osobami na 10 w przypadku placebo). Gabapentyna, teofilina i hydrokortyzon również okazały się skuteczne, uśmierzając ból lepiej niż placebo czy samo leczenie konwencjonalne. Więcej osób odczuwało większą ulgę w zakresie natężenia bólu po zażyciu leków zawierających teofilinę (9 osób na 10 po zażyciu leków vs 4 osoby na 10 po zastosowaniu konwencjonalnego leczenia). Nie zgłoszono żadnych istotnych skutków ubocznych stosowania tych leków. Trudno było ocenić jakość badań ze względu na brak dostępnych informacji. Wnioski należy interpretować z ostrożnością.
    • Odstawianie leków na nadciśnienie tętnicze u osób starszych 
      [  Data publikacji przeglądu: 10 czerwca 2020  ]
    • Stwierdzono, że całkowite odstawienie leków obniżających ciśnienie tętnicze u osób starszych jest możliwe. Większość badanych, u których odstawiono leki nie potrzebowała ich ponownego zażywania. Odnaleźliśmy dane naukowe o niskiej pewności (co do wiarygodności zaobserwowanego efektu - przyp. tłum.) wskazujące, że zaprzestanie stosowania leków przeciwnadciśnieniowych nieznacznie zwiększyło ciśnienie tętnicze. Odnaleźliśmy dane naukowe o bardzo niskiej lub niskiej pewności (co do wiarygodności zaobserwowanego efektu - przyp. tłum.) świadczące o tym, że całkowite odstawienie tych leków nie zwiększa ryzyka wystąpienia zawału serca, udaru mózgu, hospitalizacji lub śmierci. Znaleźliśmy dane naukowe o bardzo niskiej pewności (co do wiarygodności zaobserwowanego efektu - przyp. tłum.) wskazujące, że odstawienie leków hipotensyjnych nie zwiększa ryzyka wystąpienia działań niepożądanych oraz może niwelować skutki uboczne, jednak dane te nie były dobrze raportowane, i w związku z tym nie mogliśmy wyciągnąć wniosków. W żadnym z badań nie informowano o tym, czy odstawienie tych leków powoduje upadki.
    • Leczenie doustnymi lekami niesteroidowymi w celu złagodzenia stanu zapalnego płuc i zahamowania ich uszkodzenia u chorych na mukowiscydozę 
      [  Data publikacji przeglądu: 9 września 2019  ]
    • Połączyliśmy dane z dwóch największych badań dotyczących ibuprofenu. Wskazują one na znamiennie mniejsze pogorszenie czynności płuc w ciągu roku u ochotników przyjmujących ibuprofen. Wyniki takie były zgodne przy trzech różnych sposobach ich pomiaru. Kiedy przeprowadziliśmy analizę tych wyników po podziale pacjentów według kryterium wieku (choć nie planowaliśmy tego początkowo) okazało się, że dwa wskaźniki czynności płuc wskazywały wolniejszy spadek w ciągu roku u młodszych dzieci. Wyniki czterech badań wykazały, że w grupie pacjentów przyjmujących ibuprofen, mniej pacjentów trafiało co najmniej raz do szpitala w porównaniu do pacjentów z grupy placebo. Jednakże nie jest jasne czy różnica ta jest istotna czy przypadkowa. W jednym z badań długotrwałe stosowanie dużych dawek ibuprofenu wykazywało związek z mniejszym zużyciem antybiotyków podawanych dożylnie, lepszym stanem odżywienia i lepszym wynikiem oceny radiologicznej płuc. Nie zaobserwowano poważnych działań niepożądanych, niemniej jednak badań nie zaprojektowano w celu wykazania różnic częstości ich występowania. Podsumowując, istnieją dane naukowe wskazujące, że stosowanie dużych dawek niesteroidowych leków przeciwzapalnych, w szczególności ibuprofenu, może spowolnić postęp uszkodzenia płuc u chorych na mukowiscydozę, zwłaszcza w młodszym wieku. Dane dotyczące bezpieczeństwa długotrwałego leczenia są ograniczone; wydaje się jednak, że dostępne dane naukowe wystarczają, aby zalecić wstrzymanie stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych w czasie, gdy chorzy na mukowiscydozę otrzymują dożylne aminoglikozydy lub inne leki, które mogą powodować uszkodzenie nerek. Badanie dotyczące piroksykamu nie dostarczyło wielu wyników w postaci, w której moglibyśmy je przeanalizować w naszym przeglądzie. Nie przedstawiono w nim danych dotyczących naszego głównego celu, jakim była ocena czynności płuc. Jedynym wykorzystanym jego wynikiem było niestwierdzenie różnicy w odniesieniu do liczby hospitalizacji u chorych otrzymujących piroksykam i placebo.
    • Stosowanie alprazolamu w leczeniu drżenia samoistnego 
      [  Data publikacji przeglądu: 22 lipca 2020  ]
    • Drżenie samoistne (ang. essential tremor, ET) jest najczęściej występującym zaburzeniem ruchu. Mimo to, że jego wpływ na długość życia jest łagodny, to zazwyczaj ma charakter progresywny i potencjalnie prowadzący do niepełnosprawności. Leczenie opiera się głównie na stosowaniu środków farmakologicznych (propranololu i prymidonu - jako leczenia pierwszego rzutu), które mogą być nieskuteczne u 25% do 55% pacjentów. Sugeruje się, że alprazolam może być potencjalnie skuteczny w leczeniu ET. Autorzy tego przeglądu starali się ocenić skuteczność i bezpieczeństwo stosowania leku w tej grupie osób. Do przeglądu włączono jedno badanie z randomizacją, w którym porównano stosowanie alprazolamu i placebo u 24 osób z drżeniem samoistnym głowy i/lub kończyn. Alprazolam spowodował zmniejszenie nasilenia drżenia, ale jego stosowanie wiązało się z dużą częstością występowania działań niepożądanych. Jednak mała liczba badań i liczne ograniczenia metodologiczne w jednym włączonym badaniu uniemożliwiają wyciągnięcie jednoznacznych wniosków dotyczących profilu korzyści i ryzyka tego sposobu leczenia. Konieczne są dalsze badania w celu potwierdzenia skuteczności i oceny długoterminowego bezpieczeństwa stosowania alprazolamu w leczeniu pacjentów z ET.
    • Pojedyncza dawka diklofenaku podana dożylnie w krótkotrwałym leczeniu bólu pooperacyjnego u dorosłych 
      [  Data publikacji przeglądu: 26 sierpnia 2020  ]
    • Naszym głównym celem było określenie liczby osób, u których uzyskano zmniejszenie maksymalnego możliwego natężenia bólu o co najmniej połowę w ciągu 4 lub 6 godzin po zastosowaniu leczenia. U około dwukrotnie większej liczby uczestników uzyskano zmniejszenie maksymalnego możliwego natężenia bólu o co najmniej połowę kiedy stosowano diklofenak w porównaniu z placebo. Gdy porównano diklofenak z innym NLPZ, zmniejszenie maksymalnego możliwego natężenia bólu o co najmniej połowę odnotowano u podobnej liczby uczestników. Inne analizy dotyczące tego, jak szybko i ilu uczestników wymaga podania leku ratunkowego (dodatkowy lek przeciwbólowy dostępny dla uczestników badania, jeśli badany lek nie łagodził wystarczająco bólu) oraz ile osób wycofało się z badania, również wykazywały, że skuteczność diklofenaku podanego dożylnie była większa niż placebo i zbliżona do innych NLPZ. Nie mieliśmy wystarczających informacji, aby dokonać dobrej oceny występowania objawów ubocznych oraz poważnych działań niepożądanych, jednak częstość ich wydawała się być podobna we wszystkich grupach. Niewiele osób zrezygnowało z udziału w badaniach z powodu działań niepożądanych. Miało to miejsce zazwyczaj wtedy, kiedy pacjent objęty był badaniem przez krótki czas.
    • Leki stosowane w leczeniu bólu fantomowego u osób które utraciły kończyny. 
      [  Data publikacji przeglądu: 14 sierpnia 2020  ]
    • Dla potrzeb tej aktualizacji przeglądu, powtórzyliśmy w kwietniu 2016 roku proces wyszukiwania odpowiednich badań klinicznych. . Zidentyfikowaliśmy jedno nowe badanie; przegląd objął łącznie 14 badań, w których ogółem uczestniczyło 269 osób. W jednej niewielkiej publikacji wykazano, że stosowanie toksyny botulinowej A nie zmniejszyło bólu fantomowego w porównaniu z lidokainą/metyloprednizolonem. Morfina, gabapentyna oraz ketamina przynosiły krótkotrwałą ulgę w bólu w porównaniu z placebo, jednak te wnioski pochodziły głównie z małych badań. Wyniki dla kalcytoniny (porównanie względem placebo oraz względem ketaminy) oraz dla leków znieczulenia miejscowego (porównanie względem placebo) były różnorodne. Badania w znacznym stopniu różniły się między sobą, co sprawiło, że trudne było połączenie (łączna analiza) wyników badań porównujących różne leki. W większości badań nie opisywano wpływu leków na sen, depresję lub nastrój i jakość życia ani satysfakcję z leczenia oraz nie wyszczególniono liczby uczestników, którzy nie ukończyli badania. Jako że wyniki pochodzą z małych badań, trzeba je ostrożnie interpretować. Nie ma wystarczających informacji na temat długofalowej skuteczności leczenia bólu fantomowego oraz bezpieczeństwa stosowania leków. Potrzebne są duże, dobrej jakości badania z dłuższym okresem obserwacji, które opisują wyniki istotne dla pacjentów. W celu wyciągnięcia pewniejszych wniosków co do najlepszego leku przeciwbólowego u takich chorych potrzebne są większe i lepiej zaprojektowane badania.
    • Realizowane przez mHealth interwencje edukacyjne w niewydolności serca z wykorzystaniem smartfonów, tabletów oraz programów i aplikacji internetowych 
      [  Data publikacji przeglądu: 2 lipca 2020  ]
    • Nie ma danych naukowych,które wskazywałyby na różnicę w stosowaniu interwencji edukacyjnej mHealth u osób z niewydolnością serca w zakresie wiedzy o tej chorobie. Dane naukowe dotyczące samoskuteczności, samoopieki i jakości życia związanej ze zdrowiem były niepewne. Różnice w hospitalizacjach związanych z niewydolnością serca mogą być niewielkie lub żadne w porównaniu do zwykłej opieki. „Zwykła opieka" oznacza w tym przypadku zapisanie się do programu leczenia niewydolności serca (w klinice lub w domu). Jest to obszar badań nad niewydolnością serca, z którego w krótko- i długoterminowej perspektywie wyłonią się dalsze dane naukowe.
    • Sumatryptan w połączeniu z naproksenem w leczeniu ostrych napadach migreny u dorosłych 
      [  Data publikacji przeglądu: 8 lipca 2020  ]
    • Badania, które znaleźliśmy wskazują na skuteczność połączenia sumatryptanu z naproksenem w leczeniu ataków migreny. Połączenie to nie jest znacznie lepsze niż stosowanie samego sumatryptanu, ale znacznie lepsze niż stosowanie samego naproksenu. Napady migreny skuteczniej leczy się gdy leki podawane są odpowiednio wcześniej, a ból jest jeszcze łagodny.
    • Produkty zawierające kannabinoidy dla osób z fibromialgią 
      [  Data publikacji przeglądu: 14 sierpnia 2020  ]
    • W kwietniu 2016 r. przeprowadziliśmy wyszukiwanie badań, które dotyczyły stosowania produktów z konopi w leczeniu objawów fibromialgii u dorosłych. Znaleźliśmy dwa małe, umiarkowanej jakości badania, trwające od czterech do sześciu tygodni o łącznej liczbie 72 uczestników. Obydwa badania dotyczyły nabilonu, syntetycznego (wytwarzanego przez człowieka) kannabinoidu w porównaniu z placebo (nieaktywna pigułka) lub z amitryptyliną (lek przeciwdepresyjny często stosowany w leczeniu fibromialgii). Nabilon nie łagodził znacząco bardziej objawów fibromialgii (bólu,zaburzeń snu, zmęczenia) w porównaniu z placebo albo amitryptyliną (bardzo niska jakość danych). W porównaniu z placebo i amitryptyliną, więcej osób doświadczyło efektów ubocznych i wypadło z badania z powodu działań niepożądanych (bardzo niska jakość danych). Nie występowały żadne poważne działania niepożądane. Nie znaleźliśmy innych odpowiednich badań dotyczących stosowania marihuany, kannabinoidów na bazie roślin lub innych niż nabilon syntetycznych kannabinoidów w fibromialgii. Nie zidentyfikowano wystarczających danych o wysokiej jakości, które pozwoliłby sformułować silne wnioski. Nie znaleźliśmy badań dotyczących marihuany medycznej w fibromialgii.
    • Fizjoterapia zaburzeń postawy ciała u chorych na mukowiscydozę 
      [  Data publikacji przeglądu: 30 marca 2020  ]
    • W badaniach nie stwierdzono różnicy między stosowaniem terapii manualnej i standardowej opieki pod względem wpływu na zmiany w deformacji tułowia. Nie mogliśmy ocenić łącznie wyników dotyczących jakości życia ani natężenia bólu ze względu na ich zbyt dużą rozbieżność. Nie zdołaliśmy też odnaleźć różnic w funkcjonowaniu płuc u osób poddanych terapii manualnej i objętych standardową opieką. Tylko w jednym badaniu, obejmującym 15 uczestników, odnotowano zmianę w zakresie dystansu spaceru, która wydawała się przemawiać na korzyść terapii manualnej. Nie udało się jednak wyciągnąć jasnego wniosku ze względu na duże zróżnicowanie wyników. W jednym z badań stwierdzono, że uczestnicy z grupy poddawanej terapii manualnej byli zadowoleni z otrzymanego leczenia oraz chętnie stosowali się do zaleceń. W żadnym z badań nie stwierdzono wystąpienia działań niepożądanych.
    • Zielona herbata w profilaktyce nowotworów 
      [  Data publikacji przeglądu: 2 marca 2020  ]
    • Do niniejszego przeglądu włączyliśmy 142 badania, w których udział wzięło ponad 1,1 miliona osób. Poszukiwano w nich związku między spożyciem zielonej herbaty a nowotworami układu pokarmowego, żeńskiego układu rozrodczego, piersi, prostaty, nerek i dróg moczowych, nosogardła, płuc, nowotworów krwi, skóry, tarczycy i mózgu. Większość badań charakteryzowała się średnią i wysoką jakością, pod względem metody ich przeprowadzenia. Ogólnie rzecz biorąc, dane naukowe z badań wskazują, że spożycie zielonej herbaty w celu zmniejszenia ryzyka zachorowania na raka było niespójne. Niektóre badania sugerowały korzystny wpływ na ryzyko zachorowania na raka, podczas gdy inne wskazywały na brak efektu, a nawet sugerowały nieznacznie zwiększone ryzyko zachorowania na raka. W szczególności wyniki badań eksperymentalnych sugerowały, że suplementacja ekstraktem z zielonej herbaty zmniejsza ryzyko zachorowania na raka prostaty, ale zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory ginekologiczne. W przypadku niemelanocytowego raka skóry nie stwierdzono różnic w występowaniu nowotworu. Wydaje się, że suplementacja zieloną herbatą nieznacznie poprawia jakość życia w porównaniu z placebo, chociaż wiązała się z pewnymi działaniami niepożądanymi, w tym z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, wyższym poziomem enzymów wątrobowych, a rzadziej z bezsennością, podwyższonym ciśnieniem krwi i reakcjami skórnymi. W badań nieeksperymentalnych odnaleźliśmy przesłanki wskazujące, że w grupie o wyższym spożyciu zielonej herbaty w porównaniu z osobami z najniższym spożyciem zielonej herbaty występuje mniej nowych przypadków nowotworów ogółem, natomiast nie zaobserwowano różnicy w odniesieniu do umieralności. Jednakże, wyniki w zależności od rodzaju nowotworu i projektu badania były niespójne.
    • Stosowanie glikokortykosteroidów wziewnych w leczeniu osób z mukowiscydozą 
      [  Data publikacji przeglądu: 16 lipca 2020  ]
    • Badania kliniczne nie były w stanie wykazać, że stosowanie glikokortykosteroidów wziewnych zmniejsza stan zapalny w płucach u chorych na mukowiscydozę. Nie stwierdzono różnic w pomiarach czynności płuc, tolerancji wysiłku fizycznego, reakcji dróg oddechowych na podrażnienia czy liczbę zaostrzeń (nasilenie objawów). Ogólnie, nie było jasne, czy stosowanie glikokortykosteroidów wziewnych zwiększało ryzyko działań niepożądanych, ale w jednym badaniu wykazano, że leki te mogą spowolnić wzrastanie u dzieci, gdy stosuje się je w dużych dawkach. Dodatkowo wykazano, że zaprzestanie stosowania glikokortykosteroidów wziewnych pod okiem specjalistów w leczeniu mukowiscydozy może być bezpieczne u pacjentów, którzy wcześniej stosowali takie leczenie.
    • Beta-blokery w leczeniu dzieci z zastoinową niewydolnością serca 
      [  Data publikacji przeglądu: 23 lipca 2020  ]
    • W czterech małych badaniach, z których każde miało mniej niż 30 uczestników oraz dwóch dużych badaniach obejmujących po 80 uczestników, leczenie beta-blokerami niewydolność serca dawało korzyści. Jednak w największym badaniu obejmującym 161 uczestników, nie wykazało istotnego efektu ocenianego beta-blokera w porównaniu z placebo. W żadnym z badań nie wystąpiły jakiekolwiek poważne działania niepożądane związane z podawaniem beta-blokerów, z wyjątkiem jednego dziecka, u którego wystąpiły zaburzenia rytmu serca. Nie ma wystarczających danych naukowych, które potwierdziłyby, że można zalecać lub odradzać stosowanie beta-blokerów u dzieci z zastoinową niewydolnością serca. Niemniej jednak, aktualnie dostępne dane naukowe wskazują, że leczenie beta-blokerami dzieci z niewydolnością serca może przynosić korzyści. Konieczne są dalsze badania w celu sformułowania wytycznych odnośnie takiego leczenia.
    • Betahistyna w leczeniu objawowym zawrotów głowy 
      [  Data publikacji przeglądu: 20 lipca 2020  ]
    • Zebrane dane wskazują, że odsetek pacjentów zgłaszających zmniejszenie nasilenia zawrotów głowy był istotnie większy w grupie betahistyny niż w grupie placebo. Jednakże ze względu na znaczące zróżnicowanie wyników badań, do wyniku całościowej analizy należy podchodzić z ostrożnością. Odsetek pacjentów zgłaszających skutki uboczne leku był podobny w obydwu grupach: 16% w grupie betahistyny i 15% w grupie otrzymującej placebo. Ogólnie biorąc, 16% pacjentów z obu grup wycofało się z badań. Dane dotyczące wpływu betahistyny, oparte na obiektywnych testach badających funkcjonowanie narządu równowagi w uchu wewnętrznym, były niewystarczające. Brakowało także informacji dotyczących wpływu betahistyny ​​na ogólną jakość życia czy liczbę upadków.
    • Czy szczepienia przeciw odrze, śwince, różyczce i ospie wietrznej (szczepionka MMRV) chronią dzieci przed tymi chorobami i czy efekty ich stosowania mogą być szkodliwe? 
      [  Data publikacji przeglądu: 8 lipca 2020  ]
    • Odra: wyniki siedmiu badań (obejmujących 12 tysięcy dzieci) wskazują, że skuteczność jednej dawki szczepionki w zapobieganiu zachorowaniom na odrę wyniosła 95%. Oszacowano, że 7% nieszczepionych dzieci może zachorować na odrę, a liczba zachorowań spadłaby do poniżej 0,5% u dzieci, które otrzymały jedną dawkę szczepionki.
    • Świnka: wyniki sześciu badań (obejmujących 9915 dzieci) wskazują, że skuteczność jednej dawki szczepionki w zapobieganiu zachorowaniom na świnkę wyniosła 72%. I zwiększyła się do 86% po podaniu dwóch dawek (3 badania, 7792 dzieci). Oszacowano, że 7,4% nieszczepionych dzieci może zachorować na świnkę, a liczba zachorowań spadłaby do 1% gdyby dzieci otrzymały dwie dawki szczepionki.
    • Wyniki dla różyczki (1 badanie, 1621 dzieci) i ospy wietrznej (1 badanie, 2279 dzieci) również wykazały, że szczepionki są skuteczne. Skuteczność jednej dawki szczepionki w zapobieganiu zachorowaniom na różyczkę wyniosła 89%, a po 10 latach skuteczność szczepionki MMRV w zapobieganiu zachorowaniom na ospę wietrzną wynosiła 95%.
    • Niepożądane efekty Badania wykazały, że szczepionki MMR, MMRV i MMR+V nie powodowały autyzmu (2 badania, 1 194 764 dzieci), zapalenia mózgu (2 badania, 1 071 088 dzieci) ani innych niepożądanych efektów, których wcześniej się obawiano. Nasze analizy wskazują na bardzo małe ryzyko wystąpienia drgawek spowodowanych podwyższoną temperaturą lub gorączką (drgawek gorączkowych) w okresie około 2 tygodni po otrzymaniu szczepionki lub małopłytkowości samoistnej (stan, w którym występują zaburzenia krzepnięcia krwi) u szczepionych dzieci.
    • Jakość danych naukowych Nasza pewność co do wiarygodności danych naukowych została nieco ograniczona przez sposób zaprojektowania większości badań. Niemniej jednak uznaliśmy, że nasza pewność co do wiarygodności danych naukowych była umiarkowana dla szczepionki MMR i wysoka dla szczepionki przeciw ospie wietrznej. Nasza pewność co do wiarygodności danych naukowych odnośnie autyzmu i drgawek gorączkowych również była umiarkowana.
    • Produkty z konopi indyjskich u osób z przewlekłym neuropatycznym bólem 
      [  Data publikacji przeglądu: 8 lipca 2020  ]
    • Jakość danych została oceniona według następującej skali: bardzo niska, niska, umiarkowana i wysoka. Bardzo niska jakość danych oznacza, że jesteśmy bardzo niepewni otrzymanych wyników. Wysoka jakość danych oznacza, że mamy bardzo dużą pewność co do otrzymanych wyników. Nie stwierdziliśmy danych naukowych wysokiej jakości. Wszystkie leki na bazie konopi analizowane łącznie przyniosły lepszy efekt niż placebo w postaci znaczącego i umiarkowanego złagodzenia bólu oraz ogólnej poprawy stanu zdrowia. Łączna analiza leków na bazie konopi wykazała większą ich skuteczność niż placebo w zmniejszeniu natężenia bólu, problemach ze snem oraz poprawie stanu psychicznego (dane od bardzo niskiej do umiarkowanej jakości). Nie stwierdzono różnicy między lekami na bazie konopi analizowanymi łącznie a placebo pod względem poprawy jakości życia związanej ze zdrowiem, przerwania leczenia z powodu jego nieskuteczności lub częstości poważnych skutków ubocznych (dane niskiej jakości). Więcej osób zgłaszało objawy, takie jak senność, zawroty głowy i problemy psychiczne (np. dezorientacja) podczas stosowania leków na bazie konopi niż placebo (dane niskiej jakości). Stwierdzono dane umiarkowanej jakości wskazujące, że więcej osób w grupie leczonych kannabinoidami przerywało terapię z powodu działań niepożądanych niż w grupie placebo. Kannabinoidy ziołowe nie różniły się od placebo w odniesieniu do zmniejszenia natężenia bólu oraz liczby osób, które zrezygnowały z leczenia z powodu działań niepożądanych (dane bardzo niskiej jakości).
    • Inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny w leczeniu fibromialgii 
      [  Data publikacji przeglądu: 2 lipca 2020  ]
    • Duloksetyna i milnacipran były skuteczniejsze niż placebo w redukcji bólu o 50% i więcej oraz poprawie ogólnego samopoczucia (niska jakość danych naukowych). Duloksetyna i milnacipran były lepsze niż placebo w poprawie jakości życia związanej ze zdrowiem oraz w zmniejszeniu uczucia zmęczenia (niska jakość danych naukowych). Duloksetyna i milnacipran nie były lepsze niż placebo w redukcji problemów ze snem (niska jakość danych naukowych). Więcej pacjentów zrezygnowało z udziału w badaniu w wyniku działań niepożądanych w grupie duloksetyny i milnacipranu niż w grupie placebo (niska jakość danych naukowych). Więcej pacjentów zgłaszało nudności i uczucie senności w trakcie przyjmowania duloksetyny i milnacipranu niż w trakcie przyjmowania placebo (niska jakość danych naukowych). Duloksetyna, milnacipran i placebo nie różniły się w odniesieniu do częstości poważnych działań niepożądanych (bardzo niska jakość danych naukowych).
    • Terapia hormonem wzrostu u osób z talasemią 
      [  Data publikacji przeglądu: 28 maja 2020  ]
    • Bazując na umiarkowanej jakości danych naukowych pochodzących z małego badania można stwierdzić, że przyjmowanie hormonu wzrostu może umiarkowanie wpłynąć na szybkość wzrostu. Jednak nie dostarczono informacji o wzroście osiągniętym jako osoba dorosła czy też na temat jakości życia. Zanim wyciągnięte zostaną jednoznaczne wnioski dotyczące ogólnych korzyści oraz ryzyka przyjmowania hormonu wzrostu u osób z talasemią konieczne jest przeprowadzenie większej liczby badań.
    • Kwas acetylosalicylowy i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne w profilaktyce otępienia 
      [  Data publikacji przeglądu: 30 kwietnia 2020  ]
    • W niniejszym przeglądzie stwierdzono, że nie ma danych naukowych potwierdzonych zasadność stosowania kwasu acetylosalicylowego (ASA) lub innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) w celu zapobiegania otępieniu. Co więcej, istnieją podstawy do uznania, że stosowanie tych leków może szkodzić pacjentom. Omawiane badania miały ograniczenia, lecz biorąc pod uwagę obawy dotyczące bezpieczeństwa badanych leków, istnieje mała szansa na prowadzenie dalszych badań nad stosowaniem ASA w małych dawkach w profilaktyce otępienia. Jeśli w przyszłości będą planowane badania dotyczące stosowania NLPZ w profilaktyce otępienia, należy brać pod uwagę obawy dotyczące bezpieczeństwa zawarte w tym przeglądzie, jak również w innych badaniach tych samych leków.
    • Jaka jest dokładność testów mających na celu oznaczenie przeciwciał przeciwko COVID-19? 
      [  Data publikacji przeglądu: 25 czerwca 2020  ]
    • Naukowcy odkryli, że czułość testu na obecność przeciwciał (odsetek osób, które miały COVID-19 i zostały wykryte za pomocą testu) jest bardzo ściśle związana z momentem jego wykonania. Testy na obecność przeciwciał IgG i IgM, które wykonano między 8. a 14. dniem od wystąpienia objawów prawidłowo zidentyfikowały tylko 70% osób, które zachorowały na COVID-19. Jednak gdy naukowcy przeanalizowali dane raportowane między 15. a 35. dniem od wystąpienia objawów, za pomocą testów na obecność przeciwciał udało się wykryć dokładnie ponad 90% chorych na COVID-19. Nie ma wystarczającej liczby badań, aby oszacować czułość testów na obecność przeciwciał po 35 dniach od wystąpienia objawów. Testy błędnie rozpoznały chorobę tylko u 1% do 2% osób bez COVID-19.
    • Interwencje mające na celu zwiększenie spożycia owoców i warzyw wśród dzieci w wieku do 5 lat 
      [  Data publikacji przeglądu: 12 czerwca 2020  ]
    • Praktyki karmienia dzieci mogą zwiększyć spożycie owoców i warzyw przez dzieci (o 5,30 grama dziennie), ale wniosek ten opiera się na danych naukowych niskiej jakości i nasze zaufanie do tego efektu jest ograniczone. Na podstawie danych naukowych umiarkowanej jakości, można stwierdzić, że Interwencje wieloskładnikowe prawdopodobnie zwiększają spożycie owoców i warzyw przez dzieci (o 0,34 kubka dziennie). Nie jest pewne, czy interwencje w ramach edukacji żywieniowej rodziców zwiększają spożycie owoców i warzyw wśród dzieci. Jest to dynamiczny przegląd systematyczny. Ten rodzaj przeglądu oferuje nowe podejście do sposobu jego aktualizacji, jest on bowiem stale uaktualniany, uwzględniając nowe dane tak szybko jak stają się one dostępne. Aktualny status tego przeglądu można znaleźć w Cochrane Database of Systematic Reviews.
    • Stosowanie doustnych leków rozrzedzających krew u chorych z nowotworem złośliwym 
      [  Data publikacji przeglądu: 17 czerwca 2020  ]
    • Włączyliśmy 7 badań, które obejmowały 1486 chorych na nowotwór. W większości badań u uczestników stwierdzono różne nowotwory, głównie raka płuc i trzustki. Zidentyfikowaliśmy 6 badań, w których stosowano warfarynę i 1 badanie, w którym stosowano apiksaban. Biorąc pod uwagę wszystkich chorych z nowotworem, warfaryna nie miała wpływu na umieralność (wskaźnik zgonów) lub na ryzyko wystąpienia zakrzepu. Jednak jej stosowanie zwiększyło ryzyko poważnego krwawienia u 107 osób na 1000 i mniejszego krwawienia u 167 osób na 1000. Stosowanie apiksabanu nie miało wpływu na umieralność, ryzyko ponownej zakrzepicy w naczyniach krwionośnych, poważnego lub mniejszego krwawienia; jednak wyniki te pochodzą z tylko jednego badania.
    • Zmiana pozycji ciała w celu zapobiegania odleżynom 
      [  Data publikacji przeglądu: 2 czerwca 2020  ]
    • Nie ma jednoznacznych dowodów na to, które z poszczególnych pozycji ciała i jaka częstość wykonywania tych zmian są najskuteczniejsze w zapobieganiu odleżynom u dorosłych. Wynika to po części z niskiej jakości badań, z których większość obejmowała małą liczbę uczestników, a także z braku szczegółowych informacji dotyczących metodologii badania. Istnieją również ograniczone dane naukowe potwierdzające opłacalność kosztową stosowania zmiany pozycji ciała oraz częstej zmiany ułożenia ciała. Istnieje potrzeba przeprowadzania dalszych badań oceniających wpływ stosowania zmian pozycji ciała na powstawanie odleżyn oraz opracowania najskuteczniejszego schematu zmian pozycji zawierającego poszczególne pozycje oraz częstość wykonywania tych zmian.
    • Dojelitowa suplementacja laktoferyny w zapobieganiu sepsie i martwiczemu zapaleniu jelit u wcześniaków 
      [  Data publikacji przeglądu: 5 maja 2020  ]
    • Podawanie laktoferyny razem z pokarmem oraz z probiotykiem lub bez niego zmniejsza ryzyko zakażenia krwi, w tym zakażenia grzybiczego u wcześniaków, nie powodując przy tym działań niepożądanych. Stosowanie laktoferyny razem z probiotykami, ale nie samej laktoferyny, zmniejsza ryzyko uszkodzenia przewodu pokarmowego. Nadal potrzebne są wyjaśnienia dotyczące dawkowania, czasu trwania, rodzaju laktoferyny (ludzkiej lub bydlęcej) oraz rozwoju wcześniaków.
    • Wideorozmowy i ich wpływ na zmniejszenie poczucia izolacji społecznej i samotności u osób starszych 
      [  Data publikacji przeglądu: 21 maja 2019  ]
    • W naszym przeglądzie uwzględniliśmy trzy badania z udziałem 201 uczestników. Wszystkie przeprowadzono w domach opieki na Tajwanie w latach 2010-2020. Porównano w nich przeprowadzanie wideorozmów ze zwykłą opieką. Dowody z tych trzech badań sugerują, że rozmowy wideo mają niewielki lub żaden wpływ na poczucie samotności po upływie trzech, sześciu lub dwunastu miesięcy. Zaobserwowano niewielką lub żadną różnicę pod względem nasilenia objawów depresji po trzech lub sześciu miesiącach, chociaż po roku u osób starszych, które korzystały z połączeń wideo mogło wystąpić niewielkie zmniejszenie nasilenia objawów depresji w porównaniu z osobami, które otrzymywały zwykłą opiekę. Podobnie, rozmowy wideo mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na jakość życia u osób starszych.
    • Beta-blokery w porównaniu z placebo lub niestosowaniem interwencji u pacjentów z podejrzeniem lub rozpoznaniem zawału serca 
      [  Data publikacji przeglądu: 17 grudnia 2019  ]
    • Nasz obecny przegląd pokazuje, że osoby otrzymujące beta-blokery, w porównaniu z osobami otrzymującymi placebo lub osobami u których nie zastosowano żadnej interwencji, wydają się być w mniejszym stopniu zagrożone kolejnym zawałem serca w okresie bezpośrednio po zawale. Osoby otrzymujące beta-blokery wydają się być również w mniejszym stopniu narażone na zgon z jakiejkolwiek przyczyny i z przyczyn sercowych w długotrwałej obserwacji po zawale serca. Wydaje się jednak, że u osób otrzymujących beta-blokery nie występuje mniejsze lub większe ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny lub z przyczyn sercowych w okresie bezpośrednio po zawale serca. Wpływ stosowania beta-blokerów na wszystkie pozostałe wyniki (poważne zdarzenia niepożądane według zasad Dobrej Praktyki Klinicznej Międzynarodowej Rady ds. Harmonizacji, poważne niepożądane zdarzenia sercowo-naczyniowe [zgon z przyczyn sercowych i kolejny niezakończony zgonem zawał serca], kolejny zawał serca w długoterminowej obserwacji, jakość życia i dławica piersiowa) jest niepewny ze względu na brak danych lub skąpe dane.
    • Leczenie ogólnoustrojowe (doustne lub wstrzykiwane) u chorych na łuszczycę 
      [  Data publikacji przeglądu:9 stycznia 2020  ]
    • W 140 badaniach wzięło udział 51 749 osób (głównie rekrutowanych ze szpitala) z łuszczycą umiarkowaną i ciężką: 34 624 mężczyzn i 16 529 kobiet (nieznana płeć pozostałych 596 uczestników); wiek śr. 45 lat, średnia wartość wskaźnika PASI na początku badania wynosiła 20 (zakres: od 9,5 do 39), co wskazuje na ciężką postać choroby. W większości badań (n = 82) porównywano lek ogólnoustrojowy z placebo, w 41 badaniach porównywano leczenie ogólnoustrojowe z innym leczeniem ogólnoustrojowym, a w 17 badaniach porównywano leczenie ogólnoustrojowe z leczeniem ogólnoustrojowym i placebo. Większość badań trwała przez krótki okres czasu; 117 badań przeprowadzono w wielu ośrodkach (od 2 do 231 ośrodków). W większości badań (107/140) zadeklarowano finansowanie firm farmaceutycznych, a w 22 badaniach nie podano źródła finansowania. Przedstawione wyniki mierzono w okresie od 8. do 24. tygodnia od randomizacji (faza indukcji). Poniższe wyniki oparte są na metaanalizie sieciowej (technika syntezy bezpośrednich i pośrednich porównań interwencji). Wyniki wykazały, że w porównaniu z placebo stosowanie wszystkich metod leczenia (ocenianych w następujących grupach: leki anty-IL17, anty-IL12/23, anty-IL23 i anty-TNF-alfa [tj. leczenie znane jako biologiczne]; leki małocząsteczkowe; oraz tradycyjne leki ogólnoustrojowe) było istotnie skuteczniejsze w leczeniu łuszczycy, gdy oceniano ją (skuteczność - przyp. tłum.) za pomocą wskaźnika 90-procentowej redukcji zmian po zastosowanym leczeniu (PASI-90). W odniesieniu do tego samego punktu końcowego (PASI-90), leczenie biologiczne anty-IL17, anty-IL12/23, anty-IL23 i anty-TNF-alfa okazało się działać znacznie lepiej niż leki małocząsteczkowe i tradycyjne leki ogólnoustrojowe. IL to skrót od interleukiny; TNF to skrót od czynnika martwicy nowotworów, a oba są rodzajami cytokin. Cytokina wpływa na zachowanie się komórki. W odniesieniu do poszczególnych leków, ponownie przy ocenie zdolności do osiągania wskaźnika PASI-90, infliksymab, wszystkie leki anty-IL17 (iksekizumab, sekukinumab, bimekizumab i brodalumab) oraz anty-IL23 (risankizumab i guselkumab, ale nie tildrakizumab) były istotnie skuteczniejsze niż ustekinumab oraz niż trzy leki anty-TNF-alfa: adalimumab, certolizumab i etanercept. Adalimumab i ustekinumab były bardziej skuteczne niż certolizumab i etanercept. Nie stwierdzono istotnej statystycznie różnicy między stosowaniem tofacitinibu lub apremilastu i leczeniem dwoma tradycyjnymi lekami - cyklosporyną i metotreksatem. Siedem leków biologicznych, ocenianych w porównaniu z placebo, sprawdziło się najlepiej w usuwaniu zmian łuszczycowych (w szczególności, osiągając wskaźnik PASI-90). Do leków tych należą: infliksymab, iksekizumab (dane naukowe o umiarkowanej pewności [co do ich wiarygodności - przyp. tłum.]), risankizumab (dane naukowe o wysokiej pewności), bimekizumab (dane naukowe o niskiej pewności), guselkumab (dane naukowe o umiarkowanej pewności), sekukinumab (dane naukowe o wysokiej pewności) i brodalumab (dane naukowe o umiarkowanej pewności). Stwierdzono niewielką różnicę pod względem tego, jak dobrze działało te 7 leków. W przypadku wyników dla wskaźnika PASI-75 i wyniku w skali PGA (ang. Physician Global Assessment) wynoszącego 0/1 (tj. osiągnięcie 75% redukcji zmian po zastosowanym leczeniu i uzyskanie wyniku w skali PGA 0 lub 1 [tzn. uzyskanie wyniku „bez zmian” lub „prawie bez zmian” - przyp. tłum.]), wyniki były bardzo podobne do wyników wskaźnika PASI-90. Musimy być ostrożni co do wyników dotyczących niektórych leków biologicznych (bimekizumab), leków małocząsteczkowych (inhibitor kinazy tyrozynowej 2) oraz tradycyjnych metod leczenia ogólnoustrojowego (acytretyny, cyklosporyny, estrów kwasu fumarowego i metotreksatu), ponieważ leki te zostały ocenione w kilku badaniach włączonych do NMA. Jeśli chodzi o ryzyko wystąpienia poważnych działań niepożądanych, nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic między stosowaniem któregokolwiek z leków ogólnoustrojowych, w porównaniu z placebo. Jednak liczba poważnych działań niepożądanych była bardzo mała, a nasz ranking poszczególnych interwencji opiera się na danych naukowych o niskiej do bardzo niskiej (dla nieco mniej niż połowy wyników) lub umiarkowanej pewności (co do ich wiarygodności - przyp. tłum.), więc należy je interpretować z ostrożnością. We wszystkich badaniach odnotowano niewiele informacji na temat jakości życia; kilka z badanych leków nie posiadało danych w tym zakresie.
    • Zwiększenie liczby szczepień przyjmowanych przez młodzież 
      [  Data publikacji przeglądu:24 stycznia 2020  ]
    • Autorzy przeglądu znaleźli 16 odpowiednich badań: 12 z nich przeprowadzono w USA. Pozostałe badania przeprowadzono w Australii, Szwecji, Tanzanii i Wielkiej Brytanii. Ich wyniki wskazują, że: Kiedy młodzieży (w grupach złożonych z dziewcząt, chłopców lub mieszanych) i ich rodzicom udzielono informacji o szczepieniach, więcej nastolatków zaszczepiło się przeciwko HPV (dane naukowe o wysokiej pewności oszacowania). Kiedy młodzież otrzymywała karty podarunkowe możliwe, że więcej z nich zaszczepiło się przeciw HPV (dane naukowe niskiej jakości). Nie jest pewne, czy zapewnienie młodzieży i rodzicom edukacji zdrowotnej, rozdanie pieniędzy i pakietów prezentowych przyczyniło się do zwiększenia liczby szczepień przeciwko WZW typu B (dane naukowe o bardzo niskiej pewności oszacowania). Po uchwaleniu przepisów o obowiązkowych szczepieniach przed przyjęciem do szkoły, prawdopodobnie znacznie więcej nastolatków zaszczepiło się przeciwko WZW typu B (dane naukowe o umiarkowanej pewności oszacowania). Przypomnienia o konieczności szczepienia przekazywane pracownikom ochrony zdrowia przy otwieraniu przez nich elektronicznej karty zdrowia pacjenta miały niewielki lub żaden wpływ na zwiększenie liczby młodzieży szczepionej przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi, meningokokom, HPV i grypie (dane naukowe o umiarkowanej pewności oszacowania). Kiedy pracownikom ochrony zdrowia zapewniono szkolenia i otrzymali uwagi na temat ich pracy możliwe, że przeciwko HPV zaszczepiono więcej nastolatków (dane naukowe o niskiej pewności oszacowania). Kiedy pracownikom ochrony zdrowia zapewniono szkolenia, indywidualne uwagi co do pracy, częste wizyty i premie, prawdopodobnie więcej nastolatków zaszczepiono przeciwko HPV (dane naukowe o umiarkowanej pewności oszacowania). Kiedy do pracowników ochrony zdrowia i rodziców docierano na kilka sposobów, między innymi poprzez szkolenia, telefony i informacje radiowe, być może przeciwko HPV zaszczepiono większą liczbę nastolatków (dane naukowe o niskiej pewności oszacowania). We włączonych badaniach porównywano stosowanie różnych metod (edukacji zdrowotnej, prezentów i nagród, przepisów prawnych, przypomnień) z niestosowaniem żadnych metod. Ponadto podczas badania przeprowadzonego w Tanzanii, uczennicom uczęszczającym do klasy szóstej, które nie były w tym samym wieku, udzielono informacji o szczepieniach. Szóstoklasistki te porównano z dziewczynkami urodzonymi w tym samym roku, ale które nie uczęszczały do tej samej klasy. Badanie wykazało, że wśród dziewczynek z tej samej klasy prawdopodobieństwo poddania się szczepieniu przeciwko HPV było nieco większe (dane naukowe o umiarkowanej pewności oszacowania).
    • Zmniejszenie spożycia aflatoksyn dzięki edukacji rolniczej w celu poprawy procesu wzrastania niemowląt i dzieci w krajach słabo i średnio rozwiniętych 
      [  Data publikacji przeglądu:9 kwietnia 2020  ]
    • Wynik o bardzo niskiej istotności statystycznej sugerował, że WAZ (odchylenie z-score pomiaru wagi w zależności od wieku) 128 dzieci z gospodarstw rolniczych, które otrzymały wykształcenie rolnicze, może poprawić się o wynik z-score 0,57, w porównaniu do 121 dzieci z gospodarstw domowych, w których rolnicy otrzymywali tylko standardowe usługi. Oznacza to, że dziewczynka z grupy eksperymentalnej o prawidłowej wadze, w okresie od trzech do dziewięciu miesięcy przybrałaby na wadze o około 450 do 690 gramów więcej w porównaniu z dziewczynką z grupy kontrolnej. To znacząca różnica. Innym sposobem pomiaru tego efektu jest porównanie odsetka niemowląt z niedowagą (WAZ ≥ 2 odchylenia standardowe poniżej mediany) w każdej z grup, po interwencji. W tym przypadku edukacja rolnicza może zmniejszyć odsetek dzieci z niedowagą średnio o 6,7% (wynik o bardzo niskiej istotności statystycznej) w porównaniu ze standardowymi usługami. Żadne z uwzględnionych badań nie dotyczyło wpływu edukacji żywieniowej na długość procesu wzrastania, ani na niezamierzone efekty edukacji rolniczej lub żywieniowej. Dowody wpływu edukacji rolniczej lub żywieniowej zmniejszającej narażenie na aflatoksyny i jej wpływ na wzrost dzieci w krajach słabo i średnio rozwiniętych były bardzo ograniczone. Dane jednego z badań sugerowały, że edukacja rolnicza ukierunkowana na zmianę praktyk stosowanych przez rolników po zbiorach w celu zmniejszenia narażenia na aflatoksyny, może prowadzić do zwiększenia masy ciała dzieci w stosunku do zwykłej edukacji lub jej braku. Literatura została przeszukana do sierpnia 2019 r.
    • Planowanie opieki z wyprzedzeniem u dorosłych chorych z niewydolnością serca 
      [  Data publikacji przeglądu:27 lutego 2020  ]
    • Do przeglądu włączono wyniki dziewięciu badań, którymi łącznie objęto 1242 chorych oraz 426 członków ich rodzin i osób zaangażowanych w świadczenie opieki. Wyniki siedmiu badań (obejmujących 876 chorych) potwierdziły, że ACP (strategia planowania opieki z wyprzedzeniem; ang. advance care planning) może poprawić jakość dokumentacji, którą tworzy personel medyczny i która dotyczy przyszłej opieki nad osobą chorą. ACP może także przynosić poprawę w stanach depresyjnych u uczestników badań. Ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny może być większe wśród pacjentów objętych ACP. Ze względu na włączenie do naszej metaanalizy małych badań, nie można jednoznacznie ocenić wpływu ACP na jakość życia pacjentów. Na ograniczoną ilość danych wskazuje choćby fakt, że tylko w jednym badaniu raportowano fakt zbierania informacji na temat tego, czy opieka u schyłku życia była zgodna z wcześniej wyrażonymi oczekiwaniami. Podobnie, tylko w jednym badaniu uwzględniono jakość procesu komunikacji podczas świadczenia ACP między chorym i personelem medycznym. Dlatego nie jest pewne czy ACP wpływa na to, czy przebieg opieki u schyłku życia był zgodny z oczekiwaniami pacjenta oraz jaka była jakość procesu komunikacji. W żadnym badaniu nie uwzględniono informacji na temat poziomu zadowolenia z otrzymywanej opieki.
    • Stosowanie heparyny w zapobieganiu zakrzepicy tętniczej u dzieci wymagających cewnikowania serca 
      [  Data publikacji przeglądu:17 lutego 2020  ]
    • Przegląd ten objął 2 niewielkie badania z randomizacją, w których wzięło udział łącznie 492 uczestników (dane aktualne do 15 października 2019 roku). W obu badaniach znaleziono nieprecyzyjne dowody na to, że ryzyko powstania zakrzepów tętniczych jest podobne zarówno w grupie leczonych za pomocą małej, jak i dużej dawki heparyny. Tylko w jednym badaniu odnotowano występowanie krwawienia i zakrzepów w żyłach, jednak częstość ich występowania również nie różniła się między badanymi grupami. W żadnym z badań nie raportowano innych niż krwawienie skutków ubocznych stosowania heparyny.
    • Wszczepienie metalowej rurki (stentu) lub zabieg operacyjny (endarterektomia) w leczeniu zwężenia tętnicy szyjnej 
      [  Data publikacji przeglądu:25 lutego 2020  ]
    • Do przeglądu włączyliśmy 22 badania, w których uczestniczyło łącznie 9753 osoby. U osób, u których wystąpiły już objawy zwężenia tętnicy szyjnej, wszczepienie stentu wiązało się z większą liczbą udarów mózgu lub zgonów w czasie okołozabiegowym, w porównaniu z zabiegiem chirurgicznym. Dotyczyło to zwłaszcza osób powyżej 70 roku życia. Po przeprowadzeniu wstępnej procedury, oba zabiegi były równie skuteczne pod względem zapobiegania udarom mózgu lub zgonom w obserwacji długoterminowej. U osób, u których nigdy nie wystąpiły objawy zwężenia tętnicy szyjnej, zarówno wszczepienie stentu, jak i leczenie operacyjne, wiązały się z podobnym ryzykiem udaru mózgu lub zgonu w obserwacji krótko- i długoterminowej, chociaż pewność oszacowania danych naukowych w tej grupie badanych była tylko umiarkowana, a wyniki należy interpretować z ostrożnością.
    • Czynniki wpływające na przestrzeganie przez pracowników ochrony zdrowia wytycznych dotyczących zapobiegania i kontroli zakażeń w odniesieniu do chorób zakaźnych układu oddechowego 
      [  Data publikacji przeglądu:21 kwietnia 2020  ]
    • Pracownicy ochrony zdrowia wskazują na kilka czynników, które wpływają na ich zdolność i chęć stosowania się do wytycznych dotyczących zapobiegania i kontroli zakażeń (IPC) podczas leczenia chorób zakaźnych układu oddechowego. Obejmują one czynniki związane z samymi wytycznymi i sposobem ich przekazywania, wsparciem ze strony kadry kierowniczej, kulturą miejsca pracy, szkoleniem, przestrzenią fizyczną, dostępem i zaufaniem do środków ochrony osobistej (ang. personal protective equipment, PPE) oraz chęcią zapewnienia dobrej opieki nad pacjentem. W przeglądzie podkreślono również znaczenie uwzględniania całego personelu placówki, w tym personelu pomocniczego, przy wdrażaniu wytycznych IPC.
    • Ibuprofen w zapobieganiu przetrwałego przewodu tętniczego u wcześniaków i/lub niemowląt z niską masą urodzeniową 
      [  Data publikacji przeglądu:27 stycznia 2020  ]
    • Profilaktyczne stosowanie ibuprofenu zmniejsza częstość występowania PDA lub konieczność leczenia ratunkowego z zastosowaniem innych leków oraz chirurgicznego zamknięcia przewodu. Skutkiem ubocznym związanym ze stosowaniem ibuprofenu w porównaniu z placebo lub brakiem interwencji jest zwiększone ryzyko powikłań ze strony nerek. Ibuprofen zwiększa także ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego. Ryzyko krwawienia dokomorowego (do komór mózgu; przyp. tłum.) lub krwotoku do mózgu (stopnia od II do IV) zostało zmniejszone (wynik na granicy istotności statystycznej), ale badacze nie stwierdzili różnicy istotnej statystycznie w odniesieniu do śmiertelności, przewlekłej choroby płuc w 28 dniu życia lub 36 tygodniu wieku płodowego (ustalonego na podstawie daty ostatniej miesiączki u matki), martwiczego zapalenia jelit oraz czasu do pełnego karmienia. W grupie kontrolnej PDA zamknął się samoistnie w 3. lub 4. dniu życia u 58% noworodków. Leczenie zapobiegawcze naraża zatem dużą grupę niemowląt na niepotrzebne działanie leku, który wiąże się z poważnymi skutkami ubocznymi, nie przynosząc żadnych istotnych krótkoterminowych korzyści w odniesieniu do ocenianych wyników. Nie opublikowano żadnych badań dotyczących wyników związanych z długoterminową obserwacją. Aktualne dane naukowe nie uzasadniają stosowania ibuprofenu w zapobieganiu PDA. Nowe podejście w leczeniu PDA obejmuje wczesne i ukierunkowane leczenie oparte na badaniu echokardiograficznym (USG serca) lub innym obrazowania serca w ciągu pierwszych 72 godzin życia; metody te są wysoce skuteczne w rozpoznawaniu PDA, który prawdopodobnie nie zamknie się samoistnie. Takie badania są aktualnie prowadzone w wielu miejscach na świecie.
    • Probiotyki u chorych na mukowiscydozę 
      [  Data publikacji przeglądu:21 stycznia 2020  ]
    • Stosowanie probiotyków może zmniejszyć częstość występowania zaostrzeń stanów zapalnych płuc, jednak nie ma co do tego pewności. Zaostrzenia stanów zapalnych płuc wiążą się z pogorszeniem objawów niewydolności oddechowej (np. zaostrzony kaszel, obecność plwociny i duszność) oraz z pogorszoną czynnością płuc. Przyjmowanie probiotyków może zmniejszyć stężenie kalprotektyny (substancji, której występowanie świadczy o stanie zapalnym jelit), jednak korzyści z takiego stanu dla pacjenta nie są znane. Nie stwierdzono różnicy między stosowaniem probiotyków i placebo w zakresie wpływu na wzrastanie, masę ciała lub wskaźnik masy ciała (BMI). Wyniki nie wykazały wpływu stosowania probiotyków na czynność płuc, konieczność przyjęcia do szpitala lub objawy ze strony jamy brzusznej. W jednym małym badaniu oceniono jakość życia, a wyniki ankiety przeprowadzonej wśród rodziców wypadły na korzyść stosowania probiotyków. Jednak w ocenie dzieci nie stwierdzono różnicy między grupami. Stosowanie probiotyków może powodować wymioty, biegunkę oraz reakcje alergiczne. Szacujemy, że u jednej na 52 osoby przyjmujące probiotyki mogą wystąpić efekty uboczne. Nie mogliśmy przeanalizować wyników badania, w którym porównano różne probiotyki między sobą, ze względu na jego zaprojektowanie. Przyszłe badania powinny dotyczyć stosowania probiotyków przez co najmniej 12 miesięcy i oceniać stan zdrowia płuc i jelit, wzrastanie, objawy ze strony jamy brzusznej, jakość życia oraz zdarzenia niepożądane. Biorąc pod uwagę szeroki zakres (preparaty jedno- i wieloszczepowe), stosowane dawki oraz skuteczność probiotyków, określenie najlepszego schematu leczenia, który warto ocenić w przyszłych badaniach, będzie wyzwaniem.
    • Czy czyszczenie rąk popiołem zatrzymuje lub ogranicza rozprzestrzenianie się zakażeń wirusowych i bakteryjnych w porównaniu z myciem rąk mydłem lub innymi środkami? 
      [  Data publikacji przeglądu:28 kwietnia 2020  ]
    • Zidentyfikowaliśmy 14 badań, w których oceniano użycie popiołu do czyszczenia rąk. Tylko w jednym, niewielkim badaniu bezpośrednio porównywano osoby losowo przydzielone do grup, w których używano popiół albo mydło lub inne środki (badania z randomizacją dostarczają najlepszych danych naukowych). Włączone badania obejmowały osoby w każdym wieku i zostały przeprowadzone głównie w społecznościach wiejskich o niskich dochodach. Sześć badań dostarczyło informacji, które pomogły odpowiedzieć na nasze pytanie. Do jednego z badań włączono dzieci, które znalazły się w szpitalu z powodu biegunki i porównano je z dziećmi, które nie cierpiały na biegunkę. Autorzy badania skupili się na sposobie mycia rąk w domach tych dzieci. U rodzin, które używały popiołu do czyszczenia rąk stwierdzono podobną liczbę wizyt w szpitalu dziecięcym z powodu biegunki, w porównaniu z rodzinami, które używały mydła. W innym badaniu analizowano, czy kobiety z nietypowym świądem pochwy lub wydzieliną częściej czyściły ręce popiołem niż kobiety, które nie miały takich objawów. Autorzy stwierdzili, że u kobiet, które używały popiołu i wody do czyszczenia rąk prawdopodobieństwo wystąpienia świądu pochwy lub wydzieliny było takie samo jak u kobiet, które używały mydła. Cztery badania polegały na pomiarze obecności bakterii na rękach po użyciu popiołu, mydła, wody, błota lub przy braku czyszczenia rąk. Nie mamy pewności co do wpływu stosowania popiołu, w porównaniu z innymi środkami do czyszczenia rąk, na występowanie bakterii na rękach ze względu na to, że w badaniach wykorzystano niewiarygodne metody, a ich wyniki były niejasne. Żadne z badań nie dostarczyło informacji na temat ciężkości chorób zakaźnych, lub tego czy osoby włączone do badań używały popiołu lub innego środka konsekwentnie, lub liczby zgonów, bądź niepożądanych skutków spowodowanych czyszczeniem rąk przy użyciu popiołu.
    • Zwiększone spożycie wody w celu zapobiegania powstawaniu kamieni moczowych 
      [  Data publikacji przeglądu:11 lutego 2020  ]
    • Stwierdziliśmy, że picie większej ilości wody może zmniejszyć ryzyko ponownego powstawania kamieni. Może również wydłużyć czas do ich ponownego powstania. Nie znaleźliśmy żadnych danych naukowych dotyczących efektów niepożądanych.
    • Ibuprofen w leczeniu przetrwałego przewodu tętniczego u wcześniaków i/lub noworodków z niską masą urodzeniową 
      [  Data publikacji przeglądu:11 lutego 2020  ]
    • Przegląd 39 badań (które objęły 2843 noworodki) wykazał, że ibuprofen był równie skuteczny jak indometacyna w zamykaniu PDA, powodował mniej przemijających działań niepożądanych wpływających na czynność nerek i zmniejszał ryzyko martwiczego zapalenia jelit, będącego poważnym schorzeniem w obrębie tego narządu. Nie jest wiadome, czy zastosowanie ibuprofenu przynosi istotne długoterminowe korzyści lub powoduje wady rozwojowe. W celu rozstrzygnięcia czy ibuprofen lub indometacyna powinny być podawane w celu zamknięcia PDA, jako leki stosowane z wyboru, konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych długoterminowych badań obejmujących dzieci do 18 miesiąca życia oraz do wieku, na który przypada okres rozpoczęcia nauki.
    • Terapia oparta na symulowanej obecności u osób z otępieniem 
      [  Data publikacji przeglądu:20 kwietnia 2020  ]
    • Ponieważ badania znacznie różniły się od siebie, nie byliśmy w stanie łącznie analizować wyników. W każdym badaniu były różne metody oceny wpływu SPT na problemy behawioralne, a wyniki różniły się w zależności od stosowanej metody pomiaru. Żadne z badań nie oceniało jakości życia, wpływu SPT na codzienne czynności lub opiekunów oraz ryzyko wycofania się uczestników z badania.
    • Jakość danych naukowych
    • Badania były małe i we wszystkich stwierdzono nieprawidłowości związane z metodologią, co mogło przyczynić się do błędnych wyników. Dlatego też oceniliśmy ogólną jakość danych naukowych bardzo nisko, co oznacza, że nie możemy być w pełni pewni otrzymanych wyników.
    • Przegląd Cochrane potwierdza skuteczność szczepionki MMR 
      [  Data publikacji przeglądu: 20 kwietnia 2020  ]
    • „Podsumowując uważamy, że istniejące dane naukowe dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności stosowania szczepionek MMR/MMRV/MMR+V wspierają ich wykorzystanie do powszechnej immunizacji. W kampaniach mających na celu globalną eliminację chorób zakaźnych należy oceniać sytuację epidemiologiczną i społeczno-ekonomiczną krajów, a także zdolność do osiągnięcia dużego odsetka wyszczepialności. Potrzebne są dalsze dane naukowe, aby ocenić, czy działanie ochronne MMR/MMRV może zmniejszać się wraz z upływem czasu od zaszczepienia”
    • Press release - wersja polska, plik PDF
    • Jak skuteczna jest kwarantanna - sama lub w połączeniu z innymi działaniami w zakresie zdrowia publicznego - w zwalczaniu koronawirusa (COVID-2019)? 
      [  Data publikacji przeglądu: 8 kwietnia 2020  ]
    • Pomimo ograniczonych danych naukowych, we wszystkich badaniach wykazano, że kwarantanna jest ważna dla zmniejszenia liczby osób zakażonych i liczby zgonów. Wyniki badań wykazały, że kwarantanna była najbardziej skuteczna, a jej koszty były mniejsze, kiedy wprowadzono ją na wcześniejszym etapie. Połączenie kwarantanny i innych działań zapobiegawczych oraz kontrolnych przyniosło większe efekty niż zastosowanie samej kwarantanny. Przegląd ten obejmuje dane opublikowane do dnia 12 marca 2020 r.
    • Leczenie tlenem w warunkach przedszpitalnych w przypadku nagłego pogorszenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc 
      [  Data publikacji przeglądu: 14 stycznia 2020  ]
    • Znaleziono tylko jedno badanie, które dotyczyło pytania tego przeglądu. Uczestnicy badania zostali losowo przydzieleni do grupy, w której otrzymywali tlen miareczkowany (terapia tlenowa podczas której tlen dostarczany jest w różnych stężeniach dostosowanych do potrzeb pacjenta w celu utrzymania saturacji na poziomie między 88% a 92%) albo do grupy, w której stosowano tlenoterapię wysokoprzepływową (terapia tlenowa podczas której tlen dostarczany jest w stałym wysokim stężeniu). W grupie, która otrzymywała tlen według zapotrzebowania odnotowano mniej zgonów (2 osoby), w porównaniu z grupą leczoną tlenoterapią wysokoprzepływową (gdzie tlen dostarczano z prędkością od 8 do 10 litrów na minutę przy użyciu maski [11 zgonów]).
    • Antybiotykoterapia miejscowa u chorych z przewlekłym ropnym zapaleniem ucha środkowego 
      [  Data publikacji przeglądu: 2 stycznia 2020  ]
    • Znaleźliśmy 17 badań, w których wzięło udział co najmniej 2126 uczestników, jednak liczba ta była trudna do określenia, ponieważ w wielu badaniach nie podano dokładnych danych. Zastosowano wiele różnych rodzajów antybiotyków i ich kombinacji.
    • Porównanie antybiotykoterapii miejscowej z placebo lub niestosowaniem leczenia
    • W jednym z badań porównano antybiotykoterapię miejscową z płukaniem uszu solą fizjologiczną. Po 1-2 tygodniach leczenia antybiotyki stosowane miejscowo okazały się bardziej skuteczne niż płukanie uszu solą fizjologiczną. Badanie to było jednak przeprowadzone na małą skalę, więc trudno mówić o jakiejkolwiek pewności co do wiarygodności tych wyników (dane naukowe o bardzo niskiej pewności).
    • Porównanie antybiotyków stosowanych miejscowo z antybiotykami ogólnoustrojowymi (doustnymi lub w zastrzykach)
    • W 4 badaniach porównano leczenie antybiotykiem w kroplach (cyprofloksacyną) przy jednoczesnym stosowaniu antybiotyku ogólnoustrojowego (doustnie lub w zastrzykach). Leczenie łączące antybiotyki stosowane miejscowo i antybiotyki doustne okazało się w niewielkim stopniu skuteczniejsze, w porównaniu z leczeniem samymi antybiotykami doustnymi. Dotyczyło to jednak tylko zmniejszenia ilości wydzieliny w okresie 1-2 i 2-4 tygodni. Badania te były jednak za małe, żeby móc mówić o jakiejkolwiek pewności co do wiarygodności tych wyników (dane naukowe o niskiej pewności).
    • Porównanie różnych antybiotyków stosowanych miejscowo
    • Przeprowadzono 12 badań, w których badano skuteczność różnych antybiotyków między sobą. Pewność co do wiarygodności danych naukowych w odniesieniu do wszystkich wyników tych porównań jest bardzo niska. W 2 badaniach nie podano liczby uczestników lub podano jedynie liczbę leczonych uszu, więc nie można było obliczyć całkowitej liczby uczestników. Ze względu na niską pewność co do wiarygodności tych danych naukowych nie wiadomo, który antybiotyk do stosowania miejscowego jest najskuteczniejszy.
    • Skuteczne metody rzucania palenia podczas pandemii koronawirusa (COVID-19)
      [  Data publikacji przeglądu: 1 kwietnia 2020  ]
      Press release - wersja polska, plik PDF
    • Steroidy w leczeniu chorych na grypę 
      [  Data publikacji przeglądu: 24 lutego 2019  ]
    • Znaleźliśmy jedno istotne badanie kliniczne, ale obejmowało bardzo niewielu uczestników (n = 24) z potwierdzoną laboratoryjnie grypą. Dostępne dane naukowe pochodzą z badań obserwacyjnych i są bardzo niskiej jakości. U chorych na grypę, którzy otrzymali dodatkowe leczenie steroidami stwierdzono prawdopodobnie większe ryzyko zgonu, w porównaniu z grupą chorych, którzy nie otrzymywali steroidów. Głównym, odnotowanym we włączonych badaniach, objawem niepożądanym stosowania steroidów były zakażenia szpitalne; we wszystkich badaniach stwierdzono większe ryzyko zakażenia szpitalnego w grupie chorych leczonych steroidami. Nie było jednak jasne, czy pacjenci z cięższą postacią grypy zostali wybrani do leczenia steroidami. W związku z tym nie byliśmy w stanie określić, czy dodatkowe leczenie steroidami u chorych na grypę jest rzeczywiście szkodliwe, czy też nie. W związku z tym, konieczne jest przeprowadzenie kolejnych badań, w których oceni się zasadność stosowania dodatkowej terapii steroidami u chorych na grypę. Do tego czasu stosowanie steroidów w tej grupie chorych pozostaje indywidualną decyzją lekarza.
    • Stosowanie różnych antybiotyków w pozaszpitalnym zapaleniu płuc u zdrowych dzieci poniżej 18. roku życia w szpitalu i lecznictwie ambulatoryjnym
      [  Data publikacji przeglądu: 4 czerwca 2013  ]
    • Odnaleźliśmy dane, które wskazują, że amoksycylina jest alternatywą dla kotrimoksazolu w leczeniu zapalenia płuc w warunkach ambulatoryjnych. Amoksycylina stosowana doustnie u dzieci z ciężkim zapaleniem płuc bez niedotlenienia (tzn. zmniejszonego poziomu tlenu), dobrze odżywianych, może być skuteczna. W przypadku bardzo ciężkiego zapalenia płuc, połączenie penicyliny lub ampicyliny z gentamycyną jest bardziej skuteczne niż stosowanie samego chloramfenikolu. W wielu badaniach nie podano informacji o działaniach niepożądanych. W badaniach, gdzie dostępne były informacje o działaniach niepożądanych, ich liczba nie różniła się między dwoma porównywanymi lekami, za wyjątkiem efektów ubocznych ze strony przewodu pokarmowego, które były częściej zgłaszane w grupie przyjmującej erytromycynę w porównaniu z grupą otrzymującą azytromycynę. Ograniczeniami tego przeglądu jest fakt, że tylko pięć badań spełniło wszystkie kryteria oceny jakości, a dla większości porównań skuteczności antybiotyków dostępne było tylko jedno lub dwa badania.
    • Roztwory buforowe w porównaniu z 0,9% solą fizjologiczną w reanimacji u krytycznie chorych dorosłych i dzieci 
      [  Data publikacji przeglądu: 19 lipca 2019   ]
    • Stosowanie roztworów buforowych nie wydaje się zmniejszać liczby zgonów w trakcie hospitalizacji ani pogarszać funkcji nerek u krytycznie chorych dorosłych i dzieci, w porównaniu ze stosowaniem 0,9% soli fizjologicznej.
    • Przegląd wskazuje, że gdy krytycznie chorzy pacjenci otrzymywali roztwory buforowe, w porównaniu z 0,9% roztworami soli fizjologicznej:
    • 1. roztwory buforowe nie miały żadnego lub miały niewielki wpływ na ogólną śmiertelność (19 664 uczestników; 14 badań; dane naukowe wysokiej pewności [co do ich wiarygodności - przyp. tłum.]);
    • 2. roztwory buforowe prawdopodobnie mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na zmniejszenie liczby pacjentów z pogarszającą się funkcją nerek (18 701 uczestników; 9 badań; dane naukowe niskiej pewności); oraz
    • 3. nie jesteśmy pewni, czy stosowanie roztworów buforowych zmniejsza upośledzenie innych narządów (np. płuc, wątroby lub funkcji mózgu), wpływa na zaburzenia elektrolitowe (zwiększenie lub zmniejszenie ilości chlorków lub sodu lub innych soli), a także częstość przetaczania krwi, ponieważ pewność danych naukowych została oceniona jako bardzo niska. Żadne z badań nie dotyczyło oceny utraty krwi, zaburzeń krzepnięcia (dotyczących ryzyka krwawienia lub zakrzepów) oraz jakości życia. Wyniki różniły się pod względem punktów czasowych, w których były oceniane, zastosowanej jednostki miary oraz raportowanych parametrów. Nie raportowano całkowitej ilości płynów podanych w ramach terapii. Tylko cztery badania obejmowały dzieci. Dzieci te były mniej chore niż uczestnicy włączeni do badań dla dorosłych, a uszkodzenia nerek nie raportowano. Wnioski z tego przeglądu mogą ulec zmianie po opublikowaniu i analizie wyników trzech badań będących w toku.
    • Różne strategie płynoterapii w sepsie i wstrząsie septycznym 
      [  Data publikacji przeglądu: 10 grudnia 2018  ]
    • Elektroniczne bazy danych zostały przeszukane 16 stycznia 2018 roku. Nie zidentyfikowano badań przeprowadzonych w populacji dorosłych, które spełniałyby kryteria włączenia. Do przeglądu włączono trzy badania, w których uczestniczyło 3402 dzieci. Zidentyfikowano też 3 trwające badania, których wyniki nie zostały jeszcze opublikowane. Łączna analiza wyników dwóch badań (obejmujących 3288 dzieci) wykazała, że liberalna strategia podaży płynów może zwiększać ryzyko zgonu w trakcie pobytu w szpitalu o 38%, a ryzyko zgonu w trakcie 4 tygodni obserwacji o 39%. Oznacza to, że na każde 34 dzieci otrzymujących terapię płynami w grupie liberalnej terapii wystąpi jeden zgon więcej podczas hospitalizacji niż w grupie terapii restrykcyjnej. Podobnie, w 4-tygodniowej obserwacji, na każde 29 dzieci poddanych płynoterapii liberalnej wystąpi jeden dodatkowy zgon w porównaniu z grupą płynoterapii restrykcyjnej. W jednym małym badaniu przedstawiono niejednoznaczne wyniki w odniesieniu do ryzyka zgonu podczas hospitalizacji. Nie jesteśmy pewni, czy istnieje różnica pod względem częstości występowania zdarzeń niepożądanych (np. powiększenia wątroby, potrzeby wentylacji mechanicznej, reakcji alergicznych i powikłań neurologicznych) między grupą strategii liberalnej a restrykcyjnej. W jednym badaniu (z udziałem 101 dzieci) stwierdzono, że terapia restrykcyjna może skrócić czas pobytu na OIOM i czas trwania wentylacji mechanicznej. Jednak mamy bardzo małą pewność co do wiarygodności tego wyniku ze względu na małą liczbę uczestników badania. Nie odnaleziono badań dotyczących osób dorosłych z sepsą lub wstrząsem septycznym.
    • Porównanie krótkiego i długiego stosowania antybiotyków w leczeniu szpitalnego zapalenia płuc u dorosłych pacjentów oddziałów intensywnej terapii 
      [  Data publikacji przeglądu: 24 sierpnia 2015  ]
    • Naszym głównym wnioskiem dotyczącym pacjentów z VAP jest stwierdzenie, że stosowanie antybiotykoterapii przez 7 lub 8 dni było związane z ogólnym zmniejszeniem ilości podawanych antybiotyków i częstości występowania nawrotów zapalenia płuc spowodowanych opornymi drobnoustrojami w porównaniu z leczeniem przez 10-15 dni. Skrócenie antybiotykoterapii nie miało istotnego wpływu na ryzyko zgonu. Niemniej jednak, w przypadkach kiedy VAP było wywołane przez określony typ drobnoustrojów (pałeczki gram ujemne niefermentujące), które mogą być trudne do leczenia przy użyciu antybiotyków, ryzyko nawracających zapaleń płuc wydaje się być większe w przypadku stosowania krótszego leczenia. W jednym z badań stwierdzono, że u pacjentów z możliwym (ale mało prawdopodobnym) szpitalnym zapaleniem płuc, krótkie (trzydniowe) leczenie wydaje się być związane z mniejszym prawdopodobieństwem kolonizacji opornymi drobnoustrojami lub wystąpienia wywołanych przez nie zakażeń.
    • Styrypentol w leczeniu wspomagającym ogniskowej padaczki lekoopornej 
      [  Data publikacji przeglądu: 10 maja 2018  ]
    • W oparciu o zdefiniowane kryteria do przeglądu włączyliśmy tylko jedno badanie obejmujące 32 dzieci z padaczką ogniskową. W badaniu tym zastosowano metodę wzbogacającą w celu zwiększenia czułości oszacowań (wybór jednorodnej podgrupy pacjentów, którzy reagują na leczenie lub je tolerują - przyp. tłum.) i nie odnaleziono jednoznacznych danych potwierdzających, że stosowanie styrypentolu jako terapii wspomagającej zmniejsza częstość napadów drgawkowych (redukcja o ≥50%) lub je całkowicie znosi, w porównaniu z placebo. Dodanie styrypentolu wiązało się z większym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych (ryzyko względne [RR]: 2,65, 95% przedział ufności (CI) 1,08-6,47), w porównaniu z placebo. Przeniesienie wyników badania na szerszą populację jest ograniczone, ponieważ to badanie z randomizacją i grupą placebo, podwójnie zaślepione obejmowało wyłącznie pacjentów odpowiadających na leczenie styrypentolem (osoby, u których nastąpiło zmniejszenie częstości napadów o co najmniej 50% w porównaniu ze stanem wyjściowym). Ponadto bardzo mała liczba uczestników i duży odsetek utraty pacjentów z badania nie pozwalają na uogólnienie jego wyników do populacji ogólnej. Ostatecznie zastosowana metodologia, wyselekcjonowana populacja oraz utrata pacjentów z badania prawdopodobnie wpłynęły na wyniki związane z częstością napadów drgawkowych.
    • Psychoterapie w leczeniu migreny u dorosłych 
      [  Data publikacji przeglądu: 2 lipca 2019  ]
    • Nie odnaleźliśmy danych naukowych, które potwierdziłyby skuteczność psychoterapii w zmniejszeniu liczby epizodów migreny w ciągu 4 tygodni po zakończeniu leczenia. Jednak w tej analizie mogliśmy uwzględnić tylko 4 badania, które nie były wysokiej jakości. W 4 badaniach odnotowano pewien odsetek osób, u których częstość występowania migreny zmniejszyła się o co najmniej 50%; w tych badaniach osoby, które otrzymały leczenie psychologiczne, miały dwukrotnie większe prawdopodobieństwo odpowiedzi na leczenie (tj. zmniejszenie częstości epizodów migreny o 50%), w porównaniu z osobami z grupy kontrolnej. Nie znaleziono danych naukowych potwierdzających, że psychoterapia wpłynęła na intensywność bólu migrenowego, ilość stosowanych leków, nastrój lub jakość życia. Tylko w 2 badaniach analizowano zdarzenia niepożądane, a więc nie byliśmy w stanie sformułować wniosków w tym zakresie. Znaleźliśmy bardzo niewiele danych naukowych dotyczących obserwacji osób w okresie długoterminowym i brak danych na poparcie lub obalenie jakichkolwiek długoterminowych efektów leczenia psychologicznego.
    • Probiotyki u chorych na mukowiscydozę
      [  Data publikacji przeglądu: 21 stycznia 2020  ]
    • Stosowanie probiotyków może zmniejszyć częstość występowania zaostrzeń stanów zapalnych płuc, jednak nie ma co do tego pewności. Zaostrzenia stanów zapalnych płuc wiążą się z pogorszeniem objawów niewydolności oddechowej (np. zaostrzony kaszel, obecność plwociny i duszność) oraz z pogorszoną czynnością płuc. Przyjmowanie probiotyków może zmniejszyć stężenie kalprotektyny (substancji, której występowanie świadczy o stanie zapalnym jelit), jednak korzyści z takiego stanu dla pacjenta nie są znane. Nie stwierdzono różnicy między stosowaniem probiotyków i placebo w zakresie wpływu na wzrastanie, masę ciała lub wskaźnik masy ciała (BMI). Wyniki nie wykazały wpływu stosowania probiotyków na czynność płuc, konieczność przyjęcia do szpitala lub objawy ze strony jamy brzusznej. W jednym małym badaniu oceniono jakość życia, a wyniki ankiety przeprowadzonej wśród rodziców wypadły na korzyść stosowania probiotyków. Jednak w ocenie dzieci nie stwierdzono różnicy między grupami. Stosowanie probiotyków może powodować wymioty, biegunkę oraz reakcje alergiczne. Szacujemy, że u jednej na 52 osoby przyjmujące probiotyki mogą wystąpić efekty uboczne. Nie mogliśmy przeanalizować wyników badania, w którym porównano różne probiotyki między sobą, ze względu na jego zaprojektowanie. Przyszłe badania powinny dotyczyć stosowania probiotyków przez co najmniej 12 miesięcy i oceniać stan zdrowia płuc i jelit, wzrastanie, objawy ze strony jamy brzusznej, jakość życia oraz zdarzenia niepożądane. Biorąc pod uwagę szeroki zakres (preparaty jedno- i wieloszczepowe), stosowane dawki oraz skuteczność probiotyków, określenie najlepszego schematu leczenia, który warto ocenić w przyszłych badaniach, będzie wyzwaniem.
    • Dieta niskobiałkowa u chorych na przewlekłą chorobę nerek bez cukrzycy
      [  Data publikacji przeglądu: 4 października 2018  ]
    • Przeanalizowaliśmy dane z 17 badań (21 zbiorów danych) z udziałem 2996 pacjentów z zaburzoną czynnością nerek. Stwierdziliśmy, że w porównaniu z dietą o małym i standardowym spożyciu białka, dieta o bardzo małym spożyciu tego składnika prawdopodobnie zmniejsza liczbę chorych z zaawansowaną niewydolnością nerek wymagających dializoterapii. Kiedy dietę o małym spożyciu białka porównano z dietą o jego standardowym spożyciu, nie zauważono wyraźnej różnicy pod względem liczby pacjentów z mniej poważnym stopniem niewydolności nerek wymagających dializ. Skutki uboczne diety niskobiałkowej, takie jak utrata masy ciała, występowały rzadko, ale w wielu badaniach nie raportowano działań niepożądanych.
    • Terapia BCG lub mitomycyną C w leczeniu nieinwazyjnego raka pęcherza moczowego
      [  Data publikacji przeglądu: 8 stycznia 2019  ]
    • Jaka jest skuteczność zastosowania dwóch różnych leków - prątków Calmette’a i Guérina (BCG) i mitomycyny (MMC) - w podaniach dopęcherzowych u chorych z nowotworem wywodzącym się z wewnętrznej wyściółki pęcherza moczowego, którzy zostali poddani resekcji guza?
    • Znaleźliśmy 12 badań odpowiadających na nasze pytanie, w których uczestniczyły 2932 osoby. Stwierdziliśmy, że zastosowanie BCG (w porównaniu ze stosowaniem MMC - przyp. tłum.) wiąże się z podobnym ryzykiem zgonu z jakiejkolwiek przyczyny (dane naukowe niskiej jakości), ale może zwiększać ryzyko poważnych skutków niepożądanych (dane naukowe niskiej jakości), chociaż możliwe, że w tym zakresie nie ma żadnej różnicy między grupami. Zastosowanie BCG może zmniejszać ryzyko wznowy nowotworu (dane naukowe niskiej jakości), chociaż możliwe jest, że w tym zakresie nie ma żadnej różnicy między grupami. Terapia BCG może mieć niewielki lub żaden wpływ na pogorszenie zaawansowania guza (dane naukowe niskiej jakości). Nie znaleźliśmy żadnych danych dotyczących jakości życia.
    • Skutki zaangażowania rodziców i innych dorosłych opiekunów w dietę dzieci i interwencje związane z aktywnością fizyczną 
      [  Data publikacji przeglądu: 5 stycznia 2020  ]
    • Wyniki tego przeglądu sugerują, że dodanie komponentu udziału rodzica lub opiekuna do interwencji dotyczących zmiany zachowania żywieniowego lub aktywności fizycznej może mieć niewielki lub żaden wpływ na spożywanie pokarmów przez dzieci lub poziom ich aktywności fizycznej. W przypadku interwencji ukierunkowanych zarówno na dietę, jak i zachowania związane z aktywnością fizyczną, zaangażowanie rodzica lub opiekuna prawdopodobnie nieznacznie zmniejsza spożycie napojów słodzonych cukrem przez dzieci pod koniec interwencji. Nie wiemy czy stosowanie którejkolwiek z tego rodzajów interwencji wiąże się z wystąpieniem niepożądanych skutków, ponieważ takie dane nie są dostępne.
    • Przezcewnikowa chemoembolizacja tętnicza z późniejszą trójwymiarową radioterapią konformalną w leczeniu pierwotnego raka wątrobowokomórkowego 
      [  Data publikacji przeglądu: 16 lutego 2019  ]
    • Do przeglądu włączono 8 badań, w których brało udział 632 uczestników. Wszystkie badania obciążone były dużym ryzykiem błędu systematycznego. Terapia obejmująca TACE (TACE; procedura mająca na celu ograniczenie dopływu krwi do guza) z późniejszą 3-DCRT (trójwymiarowa radioterapia konformalna) zdaje się mieć przewagę nad samą TACE pod względem zmniejszenia ryzyka zgonu z jakiejkolwiek przyczyny oraz pod względem wpływu na odpowiedź nowotworu na leczenie, pomimo większej toksyczności wyrażonej poprzez większe zwiększenie stężenia całkowitej bilirubiny (mierzonej we krwi celem oceny funkcjonowania wątroby). W żadnym z badań nie stwierdzono poważnych działań niepożądanych. W jednym badaniu oceniano jakość życia związaną ze zdrowiem (tj. poziom zadowolenia jednostki z życia i ze zdrowia), jednak nie została ona jasno zdefiniowana. Wnioski płynące z tego przeglądu są niepewne, ponieważ we włączonych badaniach stwierdzono wady metodologiczne. Potrzebnych jest więcej wysokiej jakości badań z randomizacją, żeby móc potwierdzić bądź uzupełnić dotychczasowe ustalenia.
    • Racekadotryl w leczeniu ostrej biegunki u dzieci poniżej piątego roku życia 
      [  Data publikacji przeglądu: 20 grudnia 2019   ]
    • Autorzy przeglądu przeszukali dostępne badania i uwzględnili 7 z nich. W badaniach tych wzięło udział łącznie 1140 dzieci w wieku od 3 miesięcy do 5 lat. Dzieci, które otrzymały racekadotryl porównano z grupą kontrolną (dziećmi, które zamiast racekadotrylu otrzymały placebo [nieaktywny lek niezawierający racekadotrylu] lub nie otrzymały żadnego leku). Wyniki przeglądu wskazują, że w porównaniu z placebo lub niestosowaniem żadnego leku, podawanie racekadotrylu u dzieci z biegunką może przynieść następujące efekty:
    • • racekadotryl może zmniejszyć ryzyko niepowodzenia w nawadnianiu organizmu (dane naukowe o niskiej pewności oszacowania);
    • • nie mamy pewności czy racekadotryl skraca czas trwania biegunki (dane naukowe o bardzo niskiej pewności oszacowania);
    • • nie mamy pewności czy racekadotryl wpływa na częstość wypróżnień (dane naukowe o bardzo niskiej pewności oszacowania);
    • • racekadotryl może zmniejszyć objętość oddawanego stolca (dane naukowe o niskiej pewności oszacowania);
    • • racekadotryl może mieć niewielki lub żaden wpływ na długość pobytu pacjentów w szpitalu (dane naukowe o niskiej pewności oszacowania);
    • • racekadotryl może mieć niewielki lub żaden wpływ na częstość występowania skutków ubocznych (dane naukowe o niskiej pewności oszacowania).
    • Adalimumab w leczeniu aktywnej postaci choroby Leśniowskiego i Crohna 
      [  Data publikacji przeglądu: 19 listopada 2019   ]
    • Dane naukowe o wysokiej pewności oszacowania wskazują na to, że leczenie adalimumabem w celu wywołania remisji i złagodzenia objawów u chorych z umiarkowaną lub ciężką aktywną postacią ChLC (Choroba Leśniowskiego i Crohna) przyniosło lepsze efekty niż stosowanie placebo. Działania niepożądane występowały rzadziej w przypadku leczenia adalimumabem niż podczas podawania placebo. Nie ma jednak pewności co do wpływu stosowania adalimumabu na występowanie skutków ubocznych, ze względu na małą liczbę zgłaszanych przypadków. Z tego powodu nie można wyciągnąć jednoznacznych wniosków dotyczących skutków ubocznych związanych ze stosowaniem tego leku u chorych na ChLC. Konieczne są dalsze badania w celu przeanalizowania długotrwałych korzyści i szkód wynikających ze stosowania adalimumabu u chorych na ChLC.
    • Terapia poznawczo-behawioralna w leczeniu dorosłych cierpiących na szumy uszne 
      [  Data publikacji przeglądu: 8 stycznia 20120   ]
    • Istnieją dane naukowe o niskiej do umiarkowanej pewności oszacowania świadczące o tym, że po zakończeniu leczenia, CBT (terapia poznawczo-behawioralna, ang. cognitive behavioural therapy) może zmniejszyć negatywny wpływ jaki mają szumy uszne na jakość życia, nie wywołując przy tym żadnych lub tylko niewielkie skutki uboczne (konieczne są dalsze badania w tym zakresie).
    • Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 w leczeniu zespołu suchego oka 
      [  Data publikacji przeglądu: 18 grudnia 2019   ]
    • Potrzebne są dalsze badania, aby uzyskać pełne zrozumienie roli suplementów zawierających kwasy omega-3 i omega-6 w leczeniu zespołu suchego oka, szczególnie w zakresie stosowania takiego leczenia u chorych z ZSO spowodowanym różnymi przyczynami i w różnym stopniu zaawansowania. Potrzebne są również dalsze badania w celu uzyskania informacji na temat wpływu właściwości suplementu (np. dawki, formy, składu) na wyniki kliniczne.
    • Glikokortykosteroidy w leczeniu duszności związanej z nowotworem u dorosłych 
      [  Data publikacji przeglądu: 20 lutego 2019   ]
    • Z powodu małej liczby badań, podawania różnych leków, zastosowania różnych porównań i wyników, nie mogliśmy przeprowadzić wielu zaplanowanych analiz. Przeprowadziliśmy jedną analizę obejmującą 114 uczestników, aby ocenić zmiany w zakresie intensywności duszności/ulgi w stosunku do wartości wyjściowej. Wykazano, że stosowanie GKS nie ma korzystnego wpływu na zmniejszanie intensywności duszności u chorych na nowotwór, w porównaniu ze stosowaniem leku obojętnego. Okazało się, że częstość występowania działań niepożądanych była podobna w obu grupach, a GKS ogólnie były dobrze tolerowane. W żadnym z badań nie oceniano zadowolenia pacjenta z leczenia. Odsetek pacjentów, którzy zrezygnowali z udziału w badaniu wynosił w dwóch badaniach odpowiednio 15% i 36%.
    • Skuteczność równoważnych schematów podawania pełnej dawki nieaktywnej szczepionki przeciw polio drogą domięśniową w porównaniu z niepełną dawką wstrzykiwaną śródskórnie 
      [  Data publikacji przeglądu: 20 grudnia 2019   ]
    • Przegląd obejmował 13 badań, w których uczestniczyło łącznie 7292 osób (6402 dzieci i 890 dorosłych). W miarę możliwości, połączyliśmy wyniki podobnych badań w metaanalizie (statystyczna metoda łączenia wyników wielu pojedynczych badań w celu obliczenia ogólnego efektu). Istnieją trzy typy dzikich wirusów polio: typ 1, 2 i 3. Okazało się, że liczba reakcji przeciwciał na szczepionkę (mierzona za pomocą tzw. wskaźnika serokonwersji) u dzieci była większa w grupie, która otrzymała szczepionkę domięśniowo w porównaniu z grupą, w której wykonano podobną liczbę zastrzyków drogą śródskórną. Pomiary zostały dokonane po podaniu następujących dawek: pojedyncza dawka (6 badań, 2571 dzieci) i dwie dawki (3 badania, 981 dzieci) dla wszystkich typów wirusa polio oraz trzy dawki dla wirusa typu 2 (3 badania, 973 dzieci). Szczepionki wytwarzają przeciwciała, które zwalczają wszystkie trzy typy wirusa polio. Liczba przeciwciał wytwarzana przez szczepionki (średnie geometryczne miana przeciwciał) była większa u dzieci, które otrzymały pełną dawkę IPV domięśniowo dla wszystkich typów wirusa polio (7 badań, 4887 dzieci). W pięciu badaniach (obejmujących 2217 dzieci) odnotowano więcej zdarzeń niepożądanych, takich jak gorączka i zaczerwienienie w miejscu wstrzyknięcia w grupie szczepionej śródskórnie, natomiast w dwóch badaniach (obejmujących 1904 dzieci) odnotowano więcej takich zdarzeń w grupie szczepionej domięśniowo. W żadnym z uwzględnionych badań nie przedstawiono danych dotyczących występowania polio paralitycznego.
    • Leki przeciwdrobnoustrojowe w zapobieganiu zakażeniom układu moczowego u dorosłych poddawanych cystoskopii 
      [  Data publikacji przeglądu: 21 lutego 2019   ]
    • Stosowanie antybiotyków przed cystoskopią w celu zapobiegania ZUM mogło mieć niewielki lub żaden wpływ na ryzyko rozwoju ciężkiego zakażenia, w którym bakterie przedostały się do krwi. Antybiotyki mogły zmniejszyć ryzyko zakażenia wtedy, gdy wzięto pod uwagę zarówno ciężkie zakażenia szerzące się drogą krwi, jak i zakażenia ograniczone do pęcherza. U żadnego z uczestników włączonych do badań nie stwierdzono poważnych działań niepożądanych. W związku z tym doszliśmy do wniosku, że antybiotyki stosowane w zapobieganiu ZUM prawdopodobnie nie powodują poważnych działań niepożądanych, jednak mamy duże wątpliwości co do tego stwierdzenia. Stosowanie antybiotyków mogło także mieć nieznaczny wpływ lub nie mieć w ogóle wpływu na występowanie łagodniejszych działań niepożądanych. Wpływ antybiotyków na ryzyko zakażenia ograniczone do pęcherza mógł być niewielki lub żaden, jednak mamy duże wątpliwości co do tego wniosku. Pacjenci leczeni antybiotykami mogli być obciążeni większym ryzykiem wystąpienia bardziej opornych bakterii, jednak jesteśmy bardzo niepewni tego stwierdzenia.
    • Dożylne podawanie żelaza w leczeniu niedoboru żelaza bez niedokrwistości u dorosłych 
      [  Data publikacji przeglądu: 20 grudnia 2019   ]
    • Stosowanie żelaza dożylnie może prowadzić do niewielkiego zwiększenia stężenia hemoglobiny we krwi. Oceniliśmy również wpływ dożylnego podawania żelaza na jakość życia, stężenie ferrytyny w surowicy (żelazo magazynowane w organizmie), szczytową wydolność fizyczną oraz występowanie łagodniejszych skutków ubocznych. Nie byliśmy w stanie stwierdzić, czy dożylne podawanie żelaza przyniosło korzyści w którymkolwiek z tych obszarów. Wynika to z faktu, że badania różniły się między sobą pod względem charakterystyki uczestników, przyjętej definicji niedoboru żelaza, rodzaju przepisanego żelaza oraz czasu trwania badań. Próbowaliśmy również zebrać dane na temat występowania poważnych skutków ubocznych i zakażeń bakteryjnych po podaniu żelaza, ale nie udało nam się znaleźć żadnych badań, w których by to skutecznie oceniono.
    • Stosowanie diety immonumodulującej u dorosłych z zespołem ostrej niewydolności oddechowej (ARDS) 
      [  Data publikacji przeglądu: 24 stycznia 2019   ]
    • Nie wiadomo, czy włączenie kwasów tłuszczowych omega-3 i antyoksydantów do diety chorych z ARDS poprawia ich przeżycie długoterminowe. Nie ma pewności, czy stosowanie kwasów tłuszczowych omega-3 i antyoksydantów skraca długość pobytu na oddziale intensywnej terapii i zmniejsza liczbę dni spędzonych pod respiratorem oraz czy polepszają one dotlenienie. Nie wiadomo też, czy takie żywienie ma szkodliwe działanie na zdrowie.
    • Terapia psychologiczna w leczeniu choroby wieńcowej 
      [  Data publikacji przeglądu: 28 kwietnia 2017   ]
    • Interwencje psychologiczne nie zmniejszyły śmiertelności (z jakiejkolwiek przyczyny) ani ryzyka operacji kardiochirurgicznej lub kolejnego zawału serca. Interwencje psychologiczne zmniejszyły natomiast ryzyko śmierci z przyczyn sercowych oraz nasilenie objawów związanych z depresją, lekiem i stresem ocenione przez pacjentów.
    • Kortykosteroidy donosowe w leczeniu niealergicznego nieżytu nosa 
      [  Data publikacji przeglądu: 2 listopada 2019   ]
    • Kortykosteroidy donosowe w porównaniu z placebo
    • Nie ma pewności, czy stosowanie kortykosteroidów donosowo zmniejsza nasilenie objawów u pacjentów z niealergicznym nieżytem nosa, w porównaniu z placebo (leczenie trwające do 3 miesięcy). Mogą one zmniejszać nasilenie objawów w porównaniu z placebo na podstawie oceny pacjentów podczas leczenia trwającego do 4 tygodni (dane naukowe o niskiej pewności oszacowania). Leczenie kortykosteroidami donosowymi prawdopodobnie zwiększa ryzyko krwawienia z nosa, ale ryzyko wystąpienia innych skutków ubocznych jest takie samo dla obu metod. Na podstawie wyników tego przeglądu nie możemy stwierdzić, czy istnieją różnice w przypadku stosowania różnych stężeń, dróg podania lub schematów leczenia kortykosteroidami donosowymi. Brak jest badań dobrej jakości oceniających zmiany pod względem jakości życia osób leczonych kortykosteroidami donosowymi.
    • Kortykosteroidy donosowe w porównaniu z innymi metodami leczenia
    • Nie ma wystarczających danych naukowych wskazujących na to, że kortykosteroidy donosowe są lepsze, gorsze lub tak samo skuteczne, jak inne metody leczenia, takie jak: płukanie zatok solą fizjologiczną, donosowe leki przeciwhistaminowe (przeciwalergiczne; przy.tłum.), kapsaicyna lub bromek ipratropium w leczeniu niealergicznego nieżytu nosa. W żadnym z badań nie oceniano poprawy jakości życia.
    • Leczenie łojotokowego zapalenia skóry u niemowląt (w tym ciemieniuchy) - stanu zapalnego z łuszczeniem się skóry 
      [  Data publikacji przeglądu: 4 marca 2019   ]
    • W dwóch badaniach oceniano doustne stosowanie biotyny w porównaniu z placebo. W jednym z nich oceniono tylko czas trwania wysypki, a w drugim jedynie stwierdzono, że nie ma różnic między grupami. W związku z tym nie było jasne, które leczenie jest bardziej skuteczne.
    • W dwóch badaniach oceniających produkty do pielęgnacji skóry oznaczone znakiem towarowym, w porównaniu z placebo, odnotowano podobną poprawę w zakresie nasilenia objawów choroby między grupą chorych stosujących krem Promiseb (96%) i placebo (92%). W jednym badaniu oceniano żel zawierający laktamid MEA i szampon w porównaniu z samym szamponem. Zmniejszenie powierzchni pokrytej zmianami chorobowymi i nasilenie wysypki było bardziej widocznie w grupie stosującej żel (81,4%), w porównaniu z grupą osób, które stosowały sam szampon (70,2%).
    • Porównując w jednym badaniu balsam z 1% hydrokortyzonem z balsamem zawierającym 0,025% likochalkon, wskaźniki wyleczenia, takie jak zmniejszenie nasilenia objawów, były również podobne (95,8% vs 97,1%). Zmniejszenie powierzchni ciała pokrytej zmianami chorobowymi było zbliżone w przypadku stosowania maści zawierającej 0,02% piwalanu flumetazonu (zmniejszenie powierzchni o 9%) i 2% wodnego roztworu eozyny (zmniejszenie powierzchni o 7%).
    • Tylko w dwóch badaniach raportowano działania niepożądane, w tym jeden przypadek zwiększonego zaczerwienienia skóry w trakcie stosowania likochalkonu, natomiast w badaniu oceniającym żel zawierający laktamid MEA i szampon, w porównaniu z samym szamponem, nie odnotowano specyficznych skutków ubocznych.
    • W żadnym z badań nie oceniano poprawy jakości życia.
    • Dornaza alfa stosowana wziewnie w leczeniu chorób płuc w przebiegu mukowiscydozy 
      [  Data publikacji przeglądu: 6 września 2018   ]
    • Dornaza alfa w porównaniu z placebo lub brakiem aktywnego leczenia
    • Wykazano, że w przeciągu miesiąca dornaza alfa poprawia czynność płuc w porównaniu z placebo lub brakiem leczenia. Tę poprawę obserwowano również w dłuższych badaniach, trwających od sześciu miesięcy do dwóch lat (8 badań; 1708 uczestników). W tych badaniach obserwowano również zmniejszenie liczby pogorszeń stanu zdrowia (zaostrzenia stanów zapalnych płuc). Jedno z badań wykazało, że stosowanie dornazy alfa zmniejsza wydatki na leki o 18% do 38%.
    • Dornaza alfa – codziennie a co drugi dzień
    • Jedno badanie (43 dzieci) nie wykazało żadnych różnic pomiędzy wymienionymi planami leczenia we wpływie na czynność płuc, jakość życia albo zaostrzenia choroby płuc.
    • Dornaza alfa w porównaniu z innymi lekami, które ułatwiają oczyszczanie płuc
    • Wyniki badań porównujących dornazę alfa z solą hipertoniczną lub mannitolem były niejednorodne. Jedno badanie (43 dzieci) wskazało większą poprawę czynności płuc podczas leczenia dornazą alfa w porównaniu z solą hipertoniczną, a jedno badanie (23 uczestników) nie wykazało żadnych różnic w czynności płuc pomiędzy stosowaniem dornazy alfa i mannitolu czy też pomiędzy leczeniem dornazą alfa a dornazą alfa w połączeniu z mannitolem. W jednym badaniu (23 uczestników) wykazano wyższe wyniki jakości życia podczas stosowania samej dornazy alfa w porównaniu z połączeniem dornazy alfa i mannitolu. Inne porównania leków nie wykazały różnic w jakości życia pomiędzy stosowanym leczeniem. Żadne z porównań sposobów leczenia w żadnym z badań nie odnotowało różnic w liczbie zaostrzeń chorób płuc pomiędzy grupami.
    • Podsumowując, nie odnotowano poważnych objawów niepożądanych. Jedynie wśród osób przyjmujących dornazę alfa obserwowano częściej wysypkę i zmianę głosu. Aktualnie dostępne dane naukowe nie wskazują jednoznacznie na wyższość dornazy alfa w porównaniu z innymi lekami, takimi jak sól hipotoniczna czy mannitol.
    • Stosowanie leków poprawiających przepływ krwi u osób ze słabym krążeniem krwi w żyłach kończyn dolnych 
      [  Data publikacji przeglądu: 6 kwietnia 2016   ]
    • Do niniejszego przeglądu (aktualny do sierpnia 2015 r.), włączono 66 badań, które spełniły kryteria włączenia (53 badania zawierające dane ilościowe, obejmujące łącznie 6013 uczestników; średni wiek 50 lat). Umiarkowanej jakości dane naukowe z 13 badań (obejmujące 1245 uczestników) sugerują, że leki flebotropowe zmniejszają obrzęki w porównaniu do placebo. Dane naukowe o niskiej jakości sugerują, że nie ma różnic w odsetkach ran wygojonych pomiędzy lekami flebotropowymi a placebo. Nie było możliwe połączenie wyników z badań dla jakości życia ze względu na różnice pomiędzy badaniami. Jednakże, w analizie poszczególnych rodzajów leków flebotropowych, wysokiej jakości dane wskazują, że nie ma różnicy w jakości życia w przypadku stosowania dobesylanu wapnia (w porównaniu z placebo -przyp. tłum.). Wykazano poprawę jakości życia w przypadku stosowania aminaftonu w porównaniu do placebo, jednakże dane naukowe były niskiej jakości. Ponadto, dane sugerują, że leki flebotropowe mogą mieć korzystny wpływ na zaburzenia troficzne, skurcze, zespół niespokojnych nóg, obrzęki i mrowienie. Jednakże, znaczenie niniejszych wyników dla ogólnego stanu klinicznego pozostaje niejasne. Umiarkowanej jakości dane naukowe z 33 badań (obejmujących łącznie 3975 osób) wykazały, że leki flebotropowe powodują więcej działań niepożądanych, głównie zaburzenia żołądkowo-jelitowe.
    • Szczepienia w zapobieganiu zachorowaniom na półpasiec u osób starszych 
      [  Data publikacji przeglądu: 7 listopada 2019   ]
    • W jednym dużym badaniu wysokiej jakości, w którym wzięło udział 38 546 osób w wieku 60 lat lub starszych, porównano stosowanie żywych szczepionek z placebo (jedna dawka podawana jako zastrzyk podskórny) i stwierdzono, że aktywna szczepionka może zapobiec wystąpieniu półpaśca przez okres do trzech lat. Działania niepożądane związane z podaniem szczepionki były przeważnie łagodne do umiarkowanych, zarówno w przypadku objawów ogólnoustrojowych, jak i reakcji w miejscu wstrzyknięcia. Rekombinowana szczepionka jest nową szczepionką, która zawiera niewielką część wirusa ospy wietrznej i półpaśca oraz adiuwant. Adiuwant jest substancją, która wzmacnia odpowiedź organizmu na bodziec (bakterie, wirusy i substancje, które wydają się obce i szkodliwe) w celu obrony. Szczepionka ta wymaga podania łącznie 2 dawek domięśniowo, w odstępie od dwóch do sześciu miesięcy. W dwóch badaniach (29 311 uczestników [ocena bezpieczeństwa] i 22 022 uczestników [ocena skuteczności]) porównano rekombinowaną szczepionkę z placebo i stwierdzono, że u osób zaszczepionych tą szczepionką odnotowano mniej epizodów półpaśca, ale częściej występowały u nich objawy ogólnoustrojowe i reakcja miejscowa. Większość uczestników zgłosiła, że te działania niepożądane miały nasilenie łagodne do umiarkowanego. Należy zauważyć, że liczba uczestników, którzy nie otrzymali drugiej dawki, była większa w grupie szczepionej niż w grupie placebo.
    • Leczenie przeciwwirusowe w porażeniu Bella 
      [  Data publikacji przeglądu: 5 września 2019   ]
    • Stwierdzono, że stosowanie terapii skojarzonej lekami przeciwwirusowymi i GKS, w porównaniu z samymi GKS, może nie różnić się wyraźnie pod względem odsetka pacjentów, którzy nie wracają do pełnego zdrowia po porażeniu Bella. Wyniki te charakteryzuje niska pewność (co do ich wiarygodności - przyp. tłum.) i zostały one ustalone na podstawie danych z 3 badań, w których uczestniczyło 766 osób z porażeniem Bella o różnym stopniu nasilenia. Wykluczyliśmy dane pochodzące z 10 badań, w których stwierdzono wiele potencjalnych źródeł błędu systematycznego. Możemy stwierdzić z umiarkowaną pewnością, że w porównaniu z leczeniem samymi GKS, terapia skojarzona zmniejszyła liczbę osób, u których obserwowano długotrwałe skutki porażenia Bella (nadmierne łzawienie oczu lub nieprawidłową mimikę twarzy). Na podstawie danych z 2 badań (z udziałem 98 osób) wykazano, że u pacjentów z ciężkim porażeniem Bella (całkowity lub prawie całkowity paraliż twarzy) zastosowanie terapii skojarzonej lekami przeciwwirusowymi i GKS nie przyczyniło się w znaczący sposób do powrotu do zdrowia, w porównaniu z leczeniem samymi glikokortykosteroidami. Stosowanie tylko GSK było bardziej skuteczne niż stosowanie samych leków przeciwwirusowych pod względem wpływu na odsetek osób z niepełną poprawą (667 uczestników, 2 badania); terapia skojarzona lekami przeciwwirusowymi i GKS była bardziej skuteczna niż placebo lub niestosowanie leczenia (658 uczestników, 2 badania); w porównaniu z placebo stosowanie samych leków przeciwwirusowych nie przyniosło pożądanych efektów (658 uczestników, 2 badania). Chociaż w oparciu o dane z 2 badań (656 uczestników) nie znaleźliśmy wyraźnej różnicy pod względem częstości występowania skutków ubocznych między osobami otrzymującymi leki przeciwwirusowe łącznie z GKS, w porównaniu z osobami otrzymującymi wyłącznie GKS, dane te są dla nas zbyt niepewne, aby wyciągać wnioski. W przyszłości może zaistnieć potrzeba przeprowadzenia dużych badań u osób z porażeniem Bella dotyczących dodatkowego leczenia przeciwwirusowego.
    • Leki ukierunkowane molekularnie (celowane) na szlak przewodzenia PI3K/AKT/mTOR w miejscowo zaawansowanym, przerzutowym lub nawrotowym raku endometrium 
      [  Data publikacji przeglądu: 7 października 2019   ]
    • Istnieje niska pewność co do wiarygodności wyników 2 badań klinicznych dotyczących stosowania leków ukierunkowanych na szlak przewodzenia PI3K/AKT/mTOR u kobiet z miejscowo zaawansowanym, przerzutowym lub nawrotowym rakiem endometrium. W oparciu o małą liczbę zakończonych badań stwierdzono, że kobiety wcześniej leczone z powodu zaawansowanego lub nawrotowego raka endometrium, które otrzymywały inhibitory mTOR, mogą być obciążone mniejszym ryzykiem progresji nowotworu (wzrostu nowotworu; przyp.tłum.), w porównaniu z kobietami, które otrzymały wyłącznie chemioterapię/terapię hormonalną. Jednak w przypadku kobiet otrzymujących chemioterapię skojarzoną z inhibitorami mTOR w ramach pierwszej linii leczenia po rozpoznaniu choroby zaawansowanej, zastosowanie inhibitorów mTOR może spowodować szybszą progresję choroby i prawdopodobnie wiązać się z większymi powikłaniami, w porównaniu z samą chemioterapią lub hormonoterapią. Chociaż inhibitory mTOR mogą wpłynąć na czas progresji choroby, różnice w przeżyciu po zakończeniu leczenia (nazywanym też przeżyciem całkowitym) mogą być nieznaczne lub żadne. Czekamy na publikację przynajmniej pięciu badań, w których oceniano rolę inhibitorów PI3K, AKT i mTOR w zaawansowanym i nawrotowym raku endometrium.
    • Tai Chi w leczeniu osób z reumatoidalnym zapaleniem stawów 
      [  Data publikacji przeglądu: 25 września 2019   ]
    • Ból (mierzony za pomocą skali wzrokowo-analogowej [ang. Visual Analogue Scale - VAS] po 12 tygodniach):
    • - Osoby, które ćwiczyły Tai Chi, oceniły u siebie natężenie bólu o 2,15 punktu niżej (poprawa) w skali od 0 do 10 punktów, w porównaniu ze zmianą zaobserwowaną w grupie kontrolnej (bezwzględna poprawa o 22%). Jakość danych naukowych została oceniona jako bardzo niska ze względu na małą liczbę uczestników oraz obawy dotyczące zaprojektowania badań (2 badania, 81 uczestników).
    • - Osoby, które nie ćwiczyły Tai Chi zgłosiły średnią zmianę w zakresie natężenia bólu, która wahała się od 0,5 punktu mniej do 1,6 punktu więcej.
    • Aktywność choroby (mierzona za pomocą wskaźnika DAS-28-ESR [ang. Disability Activity Scale] w ciągu 12 tygodni):
    • - W odniesieniu do aktywności choroby, wynik u osób, które ćwiczyły Tai Chi był o 0,4 punktu niższy (poprawa) w skali od 0 do 10 punktów, w porównaniu z grupą kontrolną (bezwzględna poprawa o 4%). Jakość danych naukowych została oceniona jako bardzo niska ze względu na obawy dotyczące zaprojektowania badania oraz z powodu dużej liczby osób, które wycofały się z udziału w nim (1 badanie, 43 uczestników).
    • - Osoby, które nie ćwiczyły Tai Chi nie zgłosiły żadnych zmian pod względem aktywności choroby.
    • Funkcjonowanie (mierzone za pomocą kwestionariusza oceny zdrowia HAQ po 12 tygodniach):
    • - Wynik dotyczący funkcjonowania u osób, które ćwiczyły Tai Chi był o 0,33 punktu niższy (poprawa) w skali od 0 do 3 punktów, w porównaniu z grupą kontrolną (bezwzględna poprawa o 11%). Jakość danych naukowych została oceniona jako bardzo niska ze względu na obawy dotyczące zaprojektowania badań oraz z powodu częstego wycofywania się osób z uczestnictwa (2 badania, 63 uczestników).
    • - Osoby, które nie ćwiczyły Tai Chi zgłosiły średnią zmianę w zakresie funkcjonowania od jej braku do wzrostu o 0,1 punktu.
    • Wycofywanie się z udziału w badaniu:
    • -17 na 100 osób mniej wycofało się z zajęć grupowych Tai Chi w okresie 12 tygodni (bezwzględna poprawa o 17%). Jakoś danych naukowych została oceniona jako niska ze względu na małą liczbę uczestników oraz obawy dotyczące zaprojektowania badań (7 badań, 289 uczestników).
    • Nie znaleźliśmy żadnych badań, w których oceniano progresję radiologiczną lub występowanie objawów niepożądanych w krótkim bądź długim okresie obserwacji, jednak w 2 badaniach wspomniano o bólu stawów i mięśni oraz skurczach.
    • Antyoksydanty w leczeniu obniżonej płodności u mężczyzn 
      [  Data publikacji przeglądu: 13 marca 2019   ]
    • Suplementacja antyoksydantów u mężczyzn z obniżoną płodnością, którzy razem z partnerką są pod opieką kliniki leczenia niepłodności, może zwiększyć szanse na urodzenie żywego dziecka, jednak ogólna jakość danych naukowych pochodzących z zaledwie 7 badań z randomizacją była niska. Dane naukowe niskiej jakości sugerują również, że odsetek ciąż klinicznych może się zwiększyć. Nie ma danych naukowych wskazujących na zwiększone ryzyko poronienia, jednak dane bardzo niskiej jakości sugerują, że antyoksydanty mogą częściej powodować łagodne zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Pary mające problem obniżonej płodności powinny zostać poinformowane, że obecne dane naukowe są niejednoznaczne ze względu na skąpe informacje o metodach, brak wyników klinicznych dotyczących liczby żywych urodzeń i ciąż potwierdzonych klinicznie, a ponadto nieprecyzyjne dane związane z małym odsetkiem zdarzeń, dużą liczbą osób rezygnujących z udziału w badaniu i małą liczebnością grup. Aby dokładnie określić rolę antyoksydantów konieczne jest przeprowadzenie dużego, dobrze zaprojektowanego randomizowanego badania z grupą kontrolną otrzymującą placebo, w którym zostanie oceniona liczba ciąż klinicznych i odsetek żywych urodzeń.
    • Leczenie psychologiczne w celu zmniejszenia natężenia bólu u chorych po operacjach na otwartym sercu 
      [  Data publikacji przeglądu: 12 lipca 2017   ]
    • Oceniliśmy jakość danych naukowych pochodzących z włączonych badań, używając czterech poziomów jakości: bardzo niska, niska, umiarkowana lub wysoka. Niska jakość danych naukowych oznacza, że dostarczają bardzo mało pewności co do wyników. Wysoka jakość danych naukowych oznacza, że jesteśmy bardzo pewni co do otrzymanych wyników. Autorzy nie uzyskali odpowiedzi, czy leczenie psychologiczne zmniejsza natężenie bólu, zwiększa mobilność lub skraca czas intubacji (mechaniczego wspomagania oddychania; przyp.tłum.) po operacji na otwartym sercu. Przyczyną niejednoznacznych wniosków była niewystarczająca ilości danych, błędy w metodologii niektórych badań oraz sprzeczność wyników. Jakość danych naukowych zawartych w przeglądzie autorzy ocenili jako bardzo niską do umiarkowanej. W przypadku oceny wpływu interwencji na obniżenie poziomu stresu, dostępne dane były umiarkowanej jakości. Oznacza to, że można mieć umiarkowaną pewność co do zgodności tych wyników z prawdą, ponieważ niektóre interwencje psychologiczne wyraźnie obniżyły poziom stresu, podczas gdy analiza pozostałych nie potwierdziła tej obserwacji.
    • Topiramat w leczeniu młodzieńczej padaczki mioklonicznej 
      [  Data publikacji przeglądu: 28 stycznia 2019   ]
    • Włączyliśmy i przeanalizowaliśmy 3 badania z randomizacją (badania kliniczne, w których uczestnicy są losowo przydzielani do jednej z dwóch lub więcej grup leczenia), obejmujące łącznie 83 uczestników. W oparciu o informacje zawarte w tych badaniach wydaje się, że topiramat jest lepiej tolerowany przez chorych niż walproinian, jednak nie jest od niego bardziej skuteczny. Topiramat wydaje się działać lepiej niż placebo, jednak wynik ten oparty był na analizie danych z niewielkiej liczby badanych.
    • Doustna suplementacja cynku w leczeniu biegunki u dzieci 
      [  Data publikacji przeglądu: 20 grudnia 2019   ]
    • Kryteria włączenia do przeglądu spełniły 33 badania, w których wzięło udział 10 841 dzieci. Nie wiemy, czy wśród dzieci z ostrą biegunką leczenie cynkiem ma wpływ na śmiertelność lub liczbę hospitalizowanych dzieci (dane bardzo niskiej jakości ). W przypadku dzieci powyżej 6 miesiąca życia suplementacja cynku może skrócić średni czas trwania biegunki o około pół dnia (dane niskiej jakości ) i prawdopodobnie zmniejszyć liczbę dzieci, u których biegunka utrzyma się do siódmego dnia (dane umiarkowanej jakości ). W przypadku dzieci z oznakami niedożywienia wpływ podawania cynku wydaje się większy, gdyż czas trwania biegunki zmniejsza się o około jeden dzień (dane wysokiej jakości ). Z drugiej strony dostępne dane sugerują, że w przypadku dzieci poniżej 6 miesiąca życia podawanie cynku może nie mieć żadnego wpływu na średni czas trwania biegunki (dane niskiej jakości) ani na liczbę dzieci z biegunką trwająca conajmniej 7 dni (dane niskiej jakości ). Podawanie cynku zwiększa ryzyko wymiotów w obu grupach wiekowych (dane umiarkowanej jakości ). Nie odnotowano innych skutków ubocznych. Wśród dzieci z utrzymującą się biegunką podawanie cynku prawdopodobnie skraca średni czas trwania biegunki o około 16 godzin (umiarkowana jakość danych), ale może zwiększać ryzyko wymiotów (dane umiarkowanej jakości). W rejonach, w których powszechny jest niedobór cynku lub niedożywienie, cynk może być korzystny u dzieci z biegunką od szóstego miesiąca życia. Aktualne dane nie popierają podawania cynku dzieciom poniżej szóstego miesiąca życia, prawidłowo odżywionym oraz takim, u których ryzyko niedoboru cynku jest małe.
    • Czy pomoc w rzuceniu palenia dostarczana przez pracowników aptek pomaga ludziom rzucić palenie? 
      [  Data publikacji przeglądu: 31 października 2019   ]
    • Odnaleźliśmy dane naukowe potwierdzające, że bardziej intensywna, ustrukturyzowana opieka świadczona przez personel farmaceutyczny prawdopodobnie pomaga większej liczbie osób rzucić palenie niż mniej intensywna pomoc w rzuceniu palenia.
    • Porównanie różnych szczepionek przeciwko HPV oraz różnej liczby dawek w celu profilaktyki chorób związanych z zakażeniem HPV u kobiet i mężczyzn 
      [  Data publikacji przeglądu: 22 listopada 2019   ]
    • Schemat 2-dawkowy szczepień przeciwko HPV u młodych kobiet wywołuje odpowiedź układu odpornościowego, która jest porównywalna z odpowiedzią na 3-dawkowy schemat. U mężczyzn 4-walentna szczepionka przeciwko HPV wydaje się być skuteczna w zapobieganiu zmian na zewnętrznych narządach płciowych i brodawek płciowych. Szczepionki 4- i 9-walentne przeciwko HPV u młodych kobiet zapewniają podobny poziom ochrony przed wystąpieniem zmian przedrakowych szyjki macicy, pochwy i sromu oraz nowotworu. Dane naukowe dotyczące skuteczności i szkód związanych ze szczepieniami u osób zakażonych HIV są ograniczone. Konieczne są dalsze długoterminowe badania populacyjne w celu monitorowania bezpieczeństwa tych szczepionek, określenia, jak długo 2-dawkowy schemat szczepionki może zapewnić ochronę przed chorobami związanymi z HPV, jaki jest wpływ szczepień na rozwój raka oraz czy 2-dawkowy schemat przyczyni się do zwiększenia poziomu wyszczepialności.
    • Interwencje w celu zapobiegania wypadkom przy pracy wśród pracowników budowlanych 
      [  Data publikacji przeglądu: 5 lutego 2018   ]
    • Samo wprowadzenie przepisów prawnych może ale nie musi wpływać na zmniejszenie częstości wypadków z skutkiem śmiertelnym lub bez skutku śmiertelnego u pracowników budowlanych. Interwencje ukierunkowane regionalnie, takie jak kampanie na rzecz bezpieczeństwa, szkolenia, kontrole lub usługi w zakresie ochrony zdrowia pracujących mogą nie być skuteczne w ograniczaniu liczby obrażeń innych niż śmiertelne wśród pracowników budowlanych. Jednakże wieloaspektowa kampania na rzecz bezpieczeństwa i wielopłaszczyznowy program na rzecz miejsc pracy wolnych od narkotyków na poziomie przedsiębiorstwa, wraz z dotacjami na wymianę rusztowań, mogą być skuteczne w ograniczaniu liczby obrażeń innych niż śmiertelne. Dlatego konieczne jest wprowadzenie dodatkowych strategii mających na celu poprawę przestrzegania przez pracodawców i pracowników środków bezpieczeństwa wynikających z przepisów prawa.
    • Wpływ przyjmowania antybiotyków na ból zęba spowodowanego zapaleniem lub zakażeniem korzenia zęba u dorosłych 
      [  Data publikacji przeglądu: 27 wrzesień 2018   ]
    • W obu badaniach włączonych do przeglądu wykazano, że nie było wyraźnych różnic w odczuwaniu bólu lub obrzęku przez osoby, które otrzymały antybiotyk doustny w porównaniu z placebo (leczenie pozorowane), gdy terapię zastosowano łącznie z pierwszym etapem leczenia kanałowego i środkami przeciwbólowymi. Jednakże badania te były niewielkie i dostarczyły danych naukowych niskiej jakości, dlatego nie możemy być pewni, czy wyniki są właściwe. W żadnym badaniu nie oceniono efektów stosowania antybiotyków bez jednoczesnego chirurgicznego leczenia stomatologicznego. W jednym badaniu oceniano działania niepożądane wśród uczestników: u jednej osoby przyjmującej placebo wystąpiła biegunka, a jedna osoba stosująca antybiotyk zaobserwowała zmęczenie i złe samopoczucie po leczeniu.
    • Jakie środki pomagają osobom, którym udało się rzucić palenie tytoniu, uniknąć powrotu do nałogu? 
      [  Data publikacji przeglądu: 28 października 2019   ]
    • Odnalezione przez nas dane naukowe nie popierają stosowania terapii behawioralnej w celu zapobiegania nawrotom po rzuceniu palenia tytoniu. Wyniki te były takie same we wszystkich badanych grupach. Najbardziej obiecująca terapia to przedłużone leczenie podczas rzucania palenia, w szczególności stosowanie warenikliny. Nie wykazano skuteczności przedłużonego leczenia bupropionem lub nikotynowej terapii zastępczej (NTZ).
    • Interwencje w celu zapobiegania upadkom u osób po udarze mózgu 
      [  Data publikacji przeglądu: 1 października 2019   ]
    • Wydaje się, że ćwiczenia fizyczne zmniejszają odsetek upadków, ale nie wpływają na zmniejszenie liczby pacjentów doświadczających takiego zdarzenia. Spośród badań, w których ćwiczenia były warunkiem interwencji, w większości z nich proszono uczestników o wykonywanie wyłącznie ćwiczeń fizycznych. W jednym z badań oferowano aktywność fizyczną łącznie z uczestnictwem w edukacyjnych spotkaniach poświęconych upadkom. W innym badaniu połączono ćwiczenia z całościową oceną ryzyka i dalszymi zaleceniami, takimi jak skierowanie pacjenta do okulisty lub odpowiednio dobrane obuwie, dzięki czemu uzyskano spersonalizowany plan zapobiegania upadkom. Oprócz ćwiczeń, w literaturze badano również inne interwencje mające na celu zapobieganie upadkom po udarze mózgu. W jednym z badań stosowano nieinwazyjną stymulację mózgu u osób po udarze, a wyniki wskazują na potencjalnie zmniejszenie liczby osób, które doświadczyły upadku. Jednak badanie to musi być powtórzone przed rozważeniem stosowania tej interwencji w praktyce klinicznej. W chwili obecnej nie ma danych naukowych wskazujących, że stosowanie soczewek jednoogniskowych, w porównaniu z wieloogniskowymi, wiąże się ze zmniejszeniem liczby osób ulegających upadkom i odsetka tych zdarzeń. Żadne z włączonych badań nie wykazało poważnej szkody związanej ze sposobem prowadzenia interwencji. Podsumowując, obecnie istnieje niewiele danych naukowych potwierdzających skuteczność interwencji w zapobieganiu upadkom u pacjentów po udarze mózgu. Głównym powodem jest mała liczba badań poświęconych tej grupie chorych lub uwzględniających ich jako jedną z podgrup. Ponadto badania dotyczące upadków nie są zgodne ze znanymi wytycznymi metodologicznymi, szczególnie w zakresie definicji upadku i czasu po udarze mózgu. Dobrze udokumentowane, oparte na konsensusie badania z odpowiednią liczbą uczestników mogą umocnić wartość ćwiczeń fizycznych w zmniejszeniu liczby upadków po udarze mózgu.
    • Stosowanie drenażu jamy brzusznej po operacji trzustki 
      [  Data publikacji przeglądu: 21 czerwiec 2018   ]
    • Prawdopodobnie wystąpiła niewielka różnica lub brak różnicy w ryzyku wystąpienia zgonu w okresie 30 dni (1,5% gdy stosowano drenaż versus 2,3% gdy nie stosowano drenażu), ogólnej liczbie powikłań (61,7% w porównaniu z 59,7%), lub czasie trwania hospitalizacji (14,3 dni w porównaniu z 13,8 dni) pomiędzy grupą w których zastosowano drenaż i grupą bez drenażu. Stosowanie drenażu prawdopodobnie nieznacznie zmniejszyło liczbę zgonów w okresie 90 dni (0,8% w porównaniu z 4,2%). Nie byliśmy pewni, czy stosowanie drenażu zmniejszyło liczbę zakażeń w obrębie jamy brzusznej (7,9% w porównaniu z 8,2%), czy też potrzebę dodatkowych interwencji radiologicznych w przypadku powikłań pooperacyjnych (10,9% w porównaniu z 12,1%). Stosowanie drenażu jamy brzusznej może prowadzić do podobnego ryzyka wystąpienia zakażeń rany (9,8% w porównaniu z 9,9%), potrzeby przeprowadzenia dodatkowych operacji w przypadku powikłań pooperacyjnych (9,4% w porównaniu z 7,1%), a także oceny jakości życia (105 punktów w porównaniu z 104 punktami) w porównaniu z brakiem stosowania drenażu. Zaobserwowano jedno powikłanie związane z samym drenem (pęknięcie rurki drenu) w grupie, w której stosowano drenaż (0,2%). Aktywny drenaż w porównaniu z biernym może prowadzić do podobnej liczby zgonów w ciągu 30 dni (1,2% w grupie aktywnego drenażu w porównaniu z 0% w grupie drenażu pasywnego), a także całkowitej liczby powikłań (22,0% w porównaniu z 32,1%). Nie byliśmy pewni, czy aktywny drenaż zmniejszył liczbę zakażeń wewnątrzbrzusznych (0% w porównaniu z 2,6%), zakażeń ran (6,1% w porównaniu z 9,0%), czy też potrzeby dodatkowych operacji w przypadku powikłań pooperacyjnych (1,2% w porównaniu z 7,7%). Aktywne dreny mogą nieznacznie skrócić czas trwania hospitalizacji (zmniejszenie średniego czasu hospitalizacji o 14,1%). W jednym małym badaniu nie wystąpiły żadne zgony w obu grupach. Wczesne usunięcie drenażu może zmniejszyć ogólną liczbę powikłań (38,6% z wczesnym usunięciem drenażu w porównaniu z 61,4% z późnym usunięciem drenażu), czas trwania hospitalizacji (zmniejszenie średniego czasu pobytu w szpitalu o 21,5%) oraz zmniejszyć koszty hospitalizacji (zmniejszenie średniego kosztu pobytu w szpitalu o 17,0%). Nie byliśmy pewni, czy wczesne usunięcie drenażu zmniejszyło potrzebę dodatkowych operacji w przypadku powikłań pooperacyjnych (0% w porównaniu z 1,8%). Nie jest jasne, czy rutynowe stosowanie drenażu ma jakikolwiek wpływ na zmniejszenie 30-dniowego ryzyka zgonu i powikłań pooperacyjnych. Rutynowy drenaż brzucha prawdopodobnie nieznacznie zmniejszył śmiertelność w okresie 90 dni. Aktywny drenaż wydaje się być związany z krótszym okresem hospitalizacji w porównaniu z drenażem pasywnym, a u chorych obciążonych małym ryzykiem wytworzenia pooperacyjnej przetoki trzustkowej wcześniejsze usunięcie drenu wydaje się być lepsze niż późne.
    • Urządzenia do mechanicznego uciskania klatki piersiowej w zatrzymaniu krążenia. 
      [  Data publikacji przeglądu: 20 sierpnia 2018   ]
    • Stwierdziliśmy, że dostępne badania różnią się znacznie od siebie. Najważniejsze różnice dotyczyły rodzaju badanego urządzenia mechanicznego oraz rodzaju protokołu CPR (resuscytacja krążeniowo-oddechowa) przewidzianego dla pacjentów przypisanych do grupy manualnego ucisku klatki piersiowej. Różnice te sprawiają, że porównania między badaniami stanowią wyzwanie. Niektóre badania wykazały poprawę wskaźnika przeżywalności u pacjentów leczonych urządzeniami do mechanicznego uciskania klatki piersiowej w porównaniu z pacjentami poddanymi manualnemu uciskowi klatki piersiowej, podczas gdy inne nie wykazały żadnych różnic lub nawet sugerowały szkodę związaną z mechanicznym uciskiem klatki piersiowej. Biorąc pod uwagę wszystkie zidentyfikowane badania wydaje się, że mechaniczne urządzenia do ucisku klatki piersiowej mają prawdopodobnie bardzo podobny wpływ na przeżycie w porównaniu z wysokiej jakości ręcznym uciskiem klatki piersiowej.
    • Leki stosowane w prewencji ubytku słuchu u dzieci otrzymujących chemioterapię opartą na pochodnych platyny z powodu nowotworów złośliwych 
      [  Data publikacji przeglądu: 7 maja 2019   ]
    • Na dzień dzisiejszy brak jest danych naukowych z poszczególnych badań wskazujących na prewencyjne działanie amifostyny na ubytek słuchu. Tylko jedno badanie dostarczyło informacji na temat odpowiedzi nowotworu na leczenie oraz efektów ubocznych, dlatego też nie mogliśmy wysnuć jednoznacznych wniosków. W żadnym z badań nie oceniano przeżywalności ani jakości życia. Ubytek słuchu wydawał się być mniejszy przy zastosowaniu tiosiarczanu sodu, ale wpływ tiosiarczanu sodu na odpowiedź raka i skutki uboczne był niepewny. Nie zidentyfikowano odpowiednich badań oceniających stosowanie innych potencjalnych leków w prewencji ubytku słuchu lub ich stosowania w leczeniu innych typów nowotworów. Przed sformułowaniem ostatecznych wniosków na temat użyteczności potencjalnych leków (amifostyny lub innych leków) w prewencji ubytku słuchu u dzieci leczonych chemioterapią pochodnymi platyny, potrzeba więcej wysokiej jakości badań.
    • Interwencje z zakresu e-zdrowia u osób z przewlekłą chorobą nerek 
      [  Data publikacji przeglądu: 6 sierpnia 2019   ]
    • Znaleźliśmy 43 badania z udziałem 6617 osób z PChN, w których oceniano czy interwencje z zakresu e-zdrowia poprawiają opiekę nad pacjentem i wyniki zdrowotne. W ramach interwencji wykorzystano różne technologie, takie jak telemedycyna, elektroniczne monitorowanie, aplikacje na telefony komórkowe lub tablety, wiadomości tekstowe lub e-maile, strony internetowe oraz płyty DVD lub filmy wideo. Interwencje zostały sklasyfikowane według ich roli jako: edukacyjne, systemy przypominające, służące samokontroli, doradztwo behawioralne, pomoc w podejmowaniu decyzji klinicznych oraz interwencje mieszane. Wyniki podzieliliśmy na dziewięć dziedzin: przyjmowanie pokarmu, jakość życia, kontrola ciśnienia tętniczego krwi, przestrzeganie zaleceń odnośnie przyjmowania leków, wyniki badań laboratoryjnych, analiza kosztów, zachowanie, aktywność fizyczna i punkty końcowe badania klinicznego, takie jak zgon. Wykazaliśmy, że nie ma pewności, czy korzystanie z interwencji z zakresu e-zdrowia poprawiło wyniki kliniczne i wyniki pacjentów w porównaniu ze standardową opieką. Jakość włączonych badań była niska, przez co nie mamy pewności, że w przyszłych badaniach uzyska się podobne wyniki.
    • Leczenie doustnymi lekami niesteroidowymi w celu złagodzenia stanu zapalnego płuc i zahamowania ich uszkodzenia u chorych na mukowiscydozę 
      [  Data publikacji przeglądu: 9 września 2019   ]
    • Połączyliśmy dane z dwóch największych badań dotyczących ibuprofenu. Wskazują one na znamiennie mniejsze pogorszenie czynności płuc w ciągu roku u ochotników przyjmujących ibuprofen. Wyniki takie były zgodne przy trzech różnych sposobach ich pomiaru. Kiedy przeprowadziliśmy analizę tych wyników po podziale pacjentów według kryterium wieku (choć nie planowaliśmy tego początkowo) okazało się, że dwa wskaźniki czynności płuc wskazywały wolniejszy spadek w ciągu roku u młodszych dzieci. Wyniki czterech badań wykazały, że w grupie pacjentów przyjmujących ibuprofen, mniej pacjentów trafiało co najmniej raz do szpitala w porównaniu do pacjentów z grupy placebo. Jednakże nie jest jasne czy różnica ta jest istotna czy przypadkowa. W jednym z badań długotrwałe stosowanie dużych dawek ibuprofenu wykazywało związek z mniejszym zużyciem antybiotyków podawanych dożylnie, lepszym stanem odżywienia i lepszym wynikiem oceny radiologicznej płuc. Nie zaobserwowano poważnych działań niepożądanych, niemniej jednak badań nie zaprojektowano w celu wykazania różnic częstości ich występowania. Podsumowując, istnieją dane naukowe wskazujące, że stosowanie dużych dawek niesteroidowych leków przeciwzapalnych, w szczególności ibuprofenu, może spowolnić postęp uszkodzenia płuc u chorych na mukowiscydozę, zwłaszcza w młodszym wieku. Dane dotyczące bezpieczeństwa długotrwałego leczenia są ograniczone; wydaje się jednak, że dostępne dane naukowe wystarczają, aby zalecić wstrzymanie stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych w czasie, gdy chorzy na mukowiscydozę otrzymują dożylne aminoglikozydy lub inne leki, które mogą powodować uszkodzenie nerek. Badanie dotyczące piroksykamu nie dostarczyło wielu wyników w postaci, w której moglibyśmy je przeanalizować w naszym przeglądzie. Nie przedstawiono w nim danych dotyczących naszego głównego celu, jakim była ocena czynności płuc. Jedynym wykorzystanym jego wynikiem było niestwierdzenie różnicy w odniesieniu do liczby hospitalizacji u chorych otrzymujących piroksykam i placebo.
    • Stosowanie lakozamidu w leczeniu padaczki częściowej: Czy ta terapia działa i czy jest szkodliwa? 
      [  Data publikacji przeglądu: 16 czerwca 2015   ]
    • Autorzy przeglądu ustalili, że lakozamid zmniejsza częstość napadów drgawkowych. Dodany lek przeciwpadaczkowy działał ponad półtora razy lepiej niż placebo na zmniejszenie częstości drgawek. Im wyższa dawka lakozamidu, tym skuteczniej działał na zmniejszenie liczby napadów. Również u pacjentów przyjmujących lakozamid w porównaniu z grupą placebo odnotowano większe prawdopodobieństwo, że drgawki w ogóle nie wystąpią, jednak osoby te były bardziej skłonne do odstawienia lakozamidu głównie z powodu skutków ubocznych. Działania niepożądane obejmowały niewyraźne lub podwójne widzenie, problemy z koordynacją ruchową, zawroty głowy i nudności.
    • Chemiczne wybielanie zębów w warunkach domowych u osób dorosłych 
      [  Data publikacji przeglądu: 18 grudnia 2018   ]
    • W krótkim okresie czasu (od 2 tygodni do 6 miesięcy) środki wybielające w porównaniu z placebo wybielają zęby, jednak wiarygodność danych naukowych jest niska lub bardzo niska. Obecnie dostępne dane naukowe są niewystarczające, aby wyciągnąć wiarygodne wnioski dotyczące wyższości domowych zestawów wybielających lub jakiejkolwiek konkretnej metody aplikacji, stężenia, czasu aplikacji lub czasu stosowania. Najczęstszymi działaniami niepożądanymi były nadwrażliwość zębów i podrażnienie dziąseł, które zgłaszano przy stosowaniu większych stężeń substancji czynnych, jednak były one łagodne i przemijające. Należy przeprowadzić dobrze zaplanowane badania z randomizacją, standaryzując metody aplikacji, stężenia, czasu aplikacji i czasu trwania kuracji.
    • Czy profilaktyczne stosowanie antybiotyków zapobiega zakażeniu miejsca operowanego u chorych na raka piersi? 
      [  Data publikacji przeglądu: 26 września 2019  ]
    • Istnieją dane naukowe o umiarkowanej pewności wskazujące na to, że podawanie antybiotyków przed operacją prawdopodobnie zmniejsza ryzyko wystąpienia ZMO (zakażenia miejsca operacyjnego) u kobiet poddanych operacji z powodu raka piersi. Nie możemy być pewni, czy podawanie antybiotyków w trakcie operacji zmniejsza ryzyko ZMO, ponieważ pewność co do wiarygodności dostępnych danych naukowych jest bardzo niska.
    • Homeopatia w leczeniu zespołu jelita drażliwego 
      [  Data publikacji przeglądu: 4 września 2019  ]
    • Uwzględniono 4 badania z randomizacją (RCT), w których uczestniczyło 307 osób. W dwóch RCT (129 uczestników) porównano stosowanie środka homeopatycznego (asafoetida oraz asafoetida plus nux vomica) z placebo w leczeniu IBS-C. W jednym badaniu (23 uczestników) porównano homeopatię zindywidualizowaną ze standardową opieką w leczeniu pacjentek z IBS. W jednym trójramiennym badaniu (94 uczestników) porównano: zindywidualizowane leczenie homeopatyczne połączone ze standardową opieką, pomoc poprzez słuchanie pacjenta połączoną ze standardową opieką oraz standardową opiekę. Wszystkie 4 badania dotyczyły oceny wpływu leczenia homeopatycznego na nasilenie objawów IBS. Ze względu na małą liczbę uczestników i niską jakość raportowanych danych naukowych, nie można wyciągnąć żadnych wniosków z badań, w których porównywano homeopatię zindywidualizowaną ze standardową opieką. Badanie to zostało przeprowadzone w 1990 roku, a standardowe leczenie IBS mogło ulec zmianie od tamtego czasu. Utrudnia to porównanie jego wyników z aktualnymi metodami leczenia. Nie można wyciągnąć żadnych wniosków z trójramiennego badania, w którym porównywano homeopatię zindywidualizowaną połączoną ze standardową opieką, pomoc poprzez słuchanie połączoną ze standardową opieką oraz standardową opiekę. Wynika to z faktu, że zbyt mało uczestników zostało przydzielonych do grupy leczenia homeopatycznego (n=16). Łączna analiza wyników z 2 niewielkich badań (129 uczestników) wskazywała na prawdopodobne korzyści stosowania homeopatii klinicznej (środek homeopatyczny asafoetida), w porównaniu z placebo, u chorych na IBS-C w krótkim okresie 2 tygodni obserwacji. Jednak oba badania przeprowadzono w latach 70. ubiegłego wieku, kiedy to raportowanie wyników badań nie było tak dokładne jak obecnie. W związku z tym mamy bardzo małą pewność co do wiarygodności wyników tych badań i nie jesteśmy w stanie wskazać możliwych korzyści płynących ze stosowania homeopatii klinicznej.
    • Sultiam jako leczenie uzupełniające w padaczce 
      [  Data publikacji przeglądu: 27 sierpnia 2019  ]
    • Badania z randomizacją dostarczają najbardziej wiarygodnych danych dotyczących stosowania leków. Zespół badaczy poszukiwał badań z randomizacją, w których oceniano stosowanie sultiamu jako leczenia uzupełniającego, w porównaniu z placebo (nieaktywny, środek obojętny) lub z innym lekiem przeciwpadaczkowym. Naukowcy odnaleźli jedno istotne badanie, które obejmowało 37 niemowląt w wieku od 3 do 15 miesięcy z rozpoznanym zespół Westa, który jest jednym z rodzajów padaczki. To badanie zostało sfinansowane przez DESITIN Pharma (Niemcy). U wszystkich dzieci do leczenia włączono pirydoksynę (lek przeciwdrgawkowy), a 3 dni wcześniej rozpoczęto u nich również podawanie sultiamu lub placebo. Rodzice niemowląt nie wiedzieli, jaki rodzaj leczenia uzupełniającego otrzymują ich dzieci. Badanie trwało 9 dni. Dane naukowe o bardzo niskiej wiarygodności sugerują, że stosowanie sultiamu może powstrzymać napady drgawkowe u osób z zespołem Westa, u których napady nie ustają wraz z przyjmowaniem pirydoksyny. Zaprzestanie napadów drgawek zaobserwowano u 30% więcej dzieci gdy otrzymały dodatkowo sultiam (6/20 uczestników), w porównaniu z grupą otrzymującą placebo jako leczenie uzupełniające (0/17 uczestników). Różnica ta nie była statystycznie istotna, głównie dlatego, że w badaniu uczestniczyło tak mało niemowląt. U takiej samej liczby niemowląt odnotowano wystąpienie jednego lub więcej działań niepożądanych w obu grupach (9 dzieci w każdej z nich). U większej liczby niemowląt otrzymujących dodatkowo sultiam (4/20) stwierdzono senność w porównaniu z tymi, które otrzymywały placebo (1/17), ale znowu nie osiągnięto istotności statystycznej. Niewielka liczba niemowląt uczestniczących w badaniu i krótki czas jego trwania powodują, że nie jesteśmy pewni, czy wyniki można uznać za wiarygodne. Dalsze badania z randomizacją są niezbędne w celu sformułowania ostatecznych wniosków dotyczących skuteczności sultiamu jako leczenia uzupełniającego w zespole Westa oraz innych typach padaczki oraz ustalenia potencjalnych działań niepożądanych. Dane naukowe są aktualne do stycznia 2019 roku.
    • Suplementacja witaminy D u kobiet w ciąży 
      [  Data publikacji przeglądu: 3 października 2019  ]
    • Suplementacja witaminy D u kobiet w ciąży w większej dawce niż aktualnie zalecana może zmniejszać ryzyko wystąpienia cukrzycy ciążowej ale jednocześnie mieć niewielkie lub żadne znaczenie w przypadku innych wyników. Suplementacja większej niż aktualnie zalecana dawka witaminy D u kobiet w ciąży wydaje się nie zwiększać ryzyka wystąpienia ocenianych punktów końcowych. Suplementacja witaminy D wydaje się być bezpieczna.
    • Interwencje mające na celu poprawę stanu psychospołecznego kobiet będących nosicielkami mutacji BRCA, po operacji zmniejszającej ryzyko raka 
      [  Data publikacji przeglądu: 9 października 2019  ]
    • Znaleźliśmy 2 badania, w których analizowano interwencję psychospołeczną u kobiet po przebytej operacji usunięcia jajowodów i jajników w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia tego nowotworu. W jednym badaniu kontrolnym z randomizacją (uczestnicy przypisani są losowo do jednej z dwóch lub więcej grup leczniczych) analizowano program redukcji stresu poprzez medytację (and. mindfulness-based stress reduction, MS) w celu redukcji objawów menopauzalnych po operacji zmniejszającej ryzyko raka. Podczas gdy zauważono poprawę jakości życia w krótkim oraz długim okresie u kobiet z objawami menopauzy, interwencja nie wiązała się z poprawą funkcji seksualnych lub objawów niepokoju. W badaniu bez randomizacji wszystkie kobiety otrzymały interwencję badawczą i oceniły poszczególne elementy związane z funkcjami psychoseksualnymi i dostosowaniem psychologicznym przed i po interwencji (ukierunkowana edukacja w zakresie zdrowia seksualnego, szkolenie w zakresie świadomości ciała i relaksacji oraz terapia MBSR). Otrzymały one również grupową sesję psychoedukacyjną oraz poradnictwo telefoniczne. Wyniki opierały się na różnicach pomiędzy oceną przed i po interwencji. Wszystkie kobiety biorące udział w badaniu były narażone na wystąpienie raka jajnika i jajowodów poprzez posiadanie szkodliwego lub wadliwego genu BRCA, ale w badanej grupie nie było wywiadu w kierunku przebycia tego nowotworu. Nie było badań oceniających społeczne i psychologiczne interwencje u kobiet nosicielek BRCA po operacji zmniejszającej ryzyko raka poprzez usunięcie tkanki piersi.
    • Stosowanie glikokortykosteroidów wziewnych w leczeniu osób z mukowiscydozą 
      [  Data publikacji przeglądu: 4 lipca 2019   ]
    • Badania kliniczne nie były w stanie wykazać, że stosowanie glikokortykosteroidów wziewnych zmniejsza stan zapalny w płucach u chorych na mukowiscydozę. Nie stwierdzono różnic w pomiarach czynności płuc, tolerancji wysiłku fizycznego, reakcji dróg oddechowych na podrażnienia czy liczbę zaostrzeń (nasilenie objawów). Ogólnie, nie było jasne, czy stosowanie glikokortykosteroidów wziewnych zwiększało ryzyko działań niepożądanych, ale w jednym badaniu wykazano, że leki te mogą spowolnić wzrastanie u dzieci, gdy stosuje się je w dużych dawkach. Dodatkowo wykazano, że zaprzestanie stosowania glikokortykosteroidów wziewnych pod okiem specjalistów w leczeniu mukowiscydozy może być bezpieczne u pacjentów, którzy wcześniej stosowali takie leczenie.
    • Losigamon jako leczenie uzupełniające padaczki ogniskowej 
      [  Data publikacji przeglądu: 22 stycznia 2018   ]
    • Wyniki niniejszego przeglądu wykazały, że u pacjentów przyjmujących losigamon jako leczenie uzupełniające było większe prawdopodobieństwo redukcji napadów drgawkowych o 50% lub więcej w krótkiej obserwacji. Jednak w grupie leczonej więcej osób odstawiło lek z powodu działań niepożądanych niż w grupie placebo. Najczęściej występującymi działaniami niepożądanym związanymi z przyjmowaniem losigamonu były zawroty głowy.
    • Chloropromazyna w porównaniu z piperacetazyną w leczeniu schizofrenii 
      [  Data publikacji przeglądu: 1 sierpnia 2019   ]
    • Kryteria włączenia do niniejszego przeglądu spełniło 5 badań z randomizacją obejmujących łącznie 343 osoby. W badaniach tych uczestników przydzielano losowo do 2 grup, w których podawano chlorpromazynę lub piperacetazynę. Przedstawiono dane dotyczące stanu ogólnego i psychicznego pacjentów po zastosowaniu leczenia, częstości występowania działań niepożądanych oraz liczby osób kończących udział w badaniu na jego początkowym etapie. Nie udało nam się natomiast znaleźć danych na temat korzystania z usług zdrowotnych, funkcjonowania uczestników czy kosztów wymienionych terapii. Ogólnie stwierdzono, że chloropromazyna i piperacetazyna mogą mieć podobną skuteczność kliniczną i zbliżony profil bezpieczeństwa. Wyniki opierają się jednak na danych o bardzo niskiej jakości. Niewielka liczba badań włączonych do niniejszego przeglądu, jak również mała liczba uczestników i bardzo niska jakość danych naukowych sprawiają, że uzyskane wyniki nie są jednoznaczne i należy je interpretować z ostrożnością. Przed podjęciem decyzji, który z tych leków jest bardziej skuteczny konieczne może być przeprowadzenie dalszych badań.
    • Felbamat w połączeniu z innymi lekami jako terapia lekoopornej padaczki ogniskowej 
      [  Data publikacji przeglądu: 1 sierpnia 2019   ]
    • Po przeszukaniu dostępnej literatury znaleźliśmy 4 badania z udziałem 236 osób. Analizowano w nich stosowanie felbamatu u osób z lekooporną padaczką ogniskową. W tym przeglądzie uwzględniliśmy wszystkie 4 badania. Mimo, że w 3 badaniach wykazano spadek częstości napadów drgawkowych, wyniki poszczególnych badań różniły się między sobą. W pierwszym badaniu podczas stosowania felbamatu odnotowano zmniejszenie częstości napadów drgawkowych o 36%, a w drugim tylko o 4%. W 3 badaniu nie wykazano różnicy między felbamatem, a placebo (nieaktywny lek). Nie odnaleźliśmy jednoznacznych danych naukowych wskazujących na większą skuteczność felbamatu w porównaniu z placebo w zmniejszeniu częstotliwości napadów drgawkowych u osób z lekooporną padaczką ogniskową. Co więcej, stwierdzono rozbieżne dane na to, czy więcej osób wycofuje się z leczenia felbamatem czy placebo. Odnotowano także fakt, że w każdym badaniu mniej niż 10% osób wycofała się z leczenia podczas stosowania felbamatu, co wskazuje na dobrą tolerancję tego leku. Najczęstsze skutki uboczne, które zaobserwowano we wszystkich 4 badaniach to ból i zawroty głowy oraz nudności.
    • Które antybiotyki są przydatne w leczeniu noworodków z kiła wrodzoną? 
      [  Data publikacji przeglądu: 15 lutego 2019   ]
    • W pierwszym badaniu wykazano, że nie było różnicy w odsetku zgonów noworodków z powodu jakiejkolwiek przyczyny, ponadto wyniki sugerowały możliwe zmniejszenie odsetka noworodków z klinicznymi oznakami kiły wrodzonej. Podawanie penicyliny zwiększyło także liczbę pacjentów, u których zaobserwowano pozytywną odpowiedź w zakresie badania stosowanego do monitorowania aktywności choroby (serologiczne wyleczenie). Badanie wstrzymano (zakończono wcześniej niż zaplanowano) zaraz po tym, jak zidentyfikowano cztery przypadki kiły wrodzonej w grupie nie otrzymującej leczenia, a nie obserwowano takich przypadków w grupie leczonych penicyliną. W drugim badaniu wykazano, że penicylina benzantynowa i benzylopenicylina prokainowa są prawdopodobnie tak samo skuteczne w leczeniu kiły wrodzonej pod względem ich wpływu na niewystępowanie oznak klinicznych kiły wrodzonej oraz na wyleczenie serologiczne. W żadnym z badań nie oceniono działań niepożądanych leczenia.
    • Krótkoterminowe i odległe efekty stosowania tybolonu u kobiet w okresie pomenopauzalnym 
      [  Data publikacji przeglądu: 12 października 2016   ]
    • Dane naukowe o średniej jakości wskazują, że tybolon jest bardziej skuteczny niż placebo ale mniej skuteczny niż skojarzona terapia hormonalna w zmniejszaniu nasilenia objawów naczynioworuchowych u kobiet po menopauzie. Dane te sugerują również, że jeśli 67% kobiet przyjmujących placebo doświadczało objawów naczynioruchowych, to 35% - 45% kobiet przyjmujących tybolon również ich doświadczy, a także, że jeżeli 7% kobiet przyjmujących skojarzoną terapię hormonalną doświadczyło objawów naczynioruchowych, to u 8% - 14% kobiet przyjmujących tybolon również wystąpią wspomniane objawy. Ponadto, dane naukowe o średniej jakości wskazują, że stosowanie tybolonu wiąże się z częstszym występowaniem nieplanowanych krwawień w porównaniu z placebo, jednak w mniejszym stopniu niż w czasie stosowania terapii hormonalnej. W porównaniu z placebo, tybolon zwiększa ryzyko nawrotu raka piersi u kobiet, które w przeszłości chorowały na ten nowotwór oraz może zwiększać ryzyko wystąpienia udaru mózgu u kobiet powyżej 60 roku życia. Nie odnaleziono wyników badań sugerujących, że tybolon zwiększa ryzyko innych poważnych zdarzeń niepożądanych, nie ma też danych ukazujących różnice pomiędzy tybolonem i terapią hormonalną w odniesieniu do odległych działań niepożądanych. Prawie wszystkie dane naukowe dotyczące działań niepożądanych były bardzo niskiej jakości, a zgłaszane zdarzenia były rzadkie.
    • Obserwacja ruchów podczas rehabilitacji ramienia osób po udarze mózgu 
      [  Data publikacji przeglądu: 31 października 2018   ]
    • Celem badań było stwierdzenie czy terapia AO (obserwacja czynności; ang. action observation - AO) w porównaniu z inną interwencją lub jej brakiem wpływa na poprawę zdolności motorycznych ramion i rąk. Okazało się, że w 8 badaniach nastąpiła poprawa zakresu czynności ramion, a w trzech poprawa czynności dłoni.
    • Płacenie za osiągnięte wyniki (stosowanie zachęt lub kar pieniężnych w celu zachęcenia szpitali do poprawy jakości opieki zdrowotnej) 
      [  Data publikacji przeglądu: 5 lipca 2019   ]
    • Płacenie za osiągnięcia nie przyniosło poprawy wyników w odniesieniu do pacjentów (pod względem śmiertelności i występowania klinicznych zdarzeń niepożądanych) lub były one nieistotne. Oferowanie dodatkowych wypłat dla szpitali jako wyróżnienie za osiągnięte wyniki wydaje się przynosić jedynie niewielkie, krótkoterminowe, ale nietrwałe efekty. Karanie szpitali za nieosiągnięcie wyników poprzez zaprzestanie płatności wydaje się być nieco bardziej skuteczne niż stosowanie dodatkowych wypłat za ich osiągnięcie. Płacenie za osiągnięcie jakości (np. spadek poniżej określonego progu śmiertelności) wydaje się być nieco bardziej skuteczne niż nagradzanie za poprawę jakości (np. zmniejszenie wskaźnika śmiertelności o określony procent w ciągu jednego roku). Nie było możliwe ustalenie, czy P4P (system wynagradzania P4P; ang. pay for performance) ma wpływ na wyniki leczenia pacjentów, ponieważ pewność oszacowania co do dostępnych danych naukowych była bardzo niska. Wpływ stosowania dodatkowych wypłat na równość w systemie opieki zdrowotnej jest niejasny.
    • Niejednoznaczne wyniki badań nad skutkami arteterapii u osób z demencją 
      [  Data publikacji przeglądu: 14 września 2018   ]
    • Wyniki badań porównujące arteterapię z innymi rodzajami terapii nie wykazały żadnych oczywistych zmian w poprawie pamięci ani innych analizowanych danych. Oba badania były ograniczone wieloma czynnikami, co spowodowało spadek jakości danych naukowych - zostały uznane za bardzo niskiej jakości (ocena jakości odbyła się z pomocą sprawdzonej metodologii). W każdym z badań przeprowadzono inny rodzaj arteterapii, co spowodowało trudności w całościowej ocenie wyników. W jednym badaniu duży odsetek uczestników nie dotrwał do jego zakończenia. W badaniach brała udział niewielka liczba pacjentów, co dodatkowo utrudnia ocenę wiarygodności wyników. Utrudniona jest też ocena, czy wyniki byłyby takie same w przypadku badania obejmującego większą grupę osób. Trudno jest jednoznacznie ocenić efekty arteterapii. Konieczne są dalsze badania w tej dziedzinie. Nie ma dostatecznych danych pochodzących z badań na temat skutków arteterapii u pacjentów z demencją. Zaleca się więc dalsze badania w tej dziedzinie.
    • Szkolne programy badań profilaktycznych prowadzone w celu poprawy zdrowia jamy ustnej u dzieci 
      [  Data publikacji przeglądu: 8 sierpnia 2019   ]
    • Nie mamy wystarczających danych naukowych, aby odpowiedzieć na pytanie, czy tradycyjne szkolne badania profilaktyczne w zakresie stomatologii mają wpływ na zwiększenie częstotliwości wizyt u dentysty. Szkolne programy badań profilaktycznych w zakresie stomatologii z zastosowaniem indywidualnych skierowań lekarskich lub dodatkowych elementów motywacyjnych prawdopodobnie mogą zwiększyć częstość wizyt dentystycznych w perspektywie krótkoterminowej (okres obserwacji od 3 miesięcy do 2 lat). Badania profilaktyczne oparte na konkretnych kryteriach mogą być lepsze niż brak jakichkolwiek badań. Nie jest jednak jasne, czy częstsze wizyty u stomatologa mają wpływ na poprawę stanu zdrowia jamy ustnej u dzieci. Nadal potrzebujemy wysokiej jakości badań naukowych oceniających wpływ badań profilaktycznych prowadzonych przez dłuższy okres czasu na zdrowie jamy ustnej.
    • Sposoby wsparcia kobiet ciężarnych, aby zapobiec wystąpieniu porodu przedwczesnego 
      [  Data publikacji przeglądu: 18 listopada 2018   ]
    • Wynik: poród przedwczesny
    • Jednoznaczne korzyści
    • Mamy pewność, że następujące interwencje pomogły poszczególnym populacjom kobiet ciężarnych uniknąć porodu przedwczesnego: model ciągłej opieki prowadzony przez położną (zamiast innych powszechnie dostępnych modeli), badania pod kątem infekcji układu moczowo-płciowego, suplementacja cynku u kobiet ciężarnych bez chorób ogólnoustrojowych. Założenie szwu okrężnego szyjki macicy było korzystne w przypadku kobiet w ciąży pojedynczej obciążonych dużym ryzykiem porodu przedwczesnego.
    • Jednoznaczne szkody
    • Nie natrafiliśmy na metodę leczenia, która zwiększyła ryzyko porodu przedwczesnego.
    • Ewentualne korzyści
    • Następujące interwencje mogą pomóc niektórym grupom kobiet ciężarnych uniknąć porodu przedwczesnego, jednak jesteśmy mniej pewni tych wyników: grupowa opieka przedporodowa dla wszystkich ciężarnych kobiet, podawanie antybiotyków ciężarnym kobietom cierpiącym na bakteriomocz bezobjawowy, wsparcie farmakologiczne w zaprzestaniu palenia tytoniu, suplementacja witaminy D u zdrowych kobiet.
    • Ewentualne szkody
    • Znaleźliśmy dwie interwencje, które mogły przyczynić się do pogorszenia stanu niektórych ciężarnych kobiet: progesteron podawany domięśniowo kobietom w ciąży mnogiej obciążonych dużym ryzykiem porodu przedwczesnego oraz suplementacja witaminy D, wapnia i innych składników mineralnych u zdrowych kobiet.
    • Wynik: zgon okołoporodowy
    • Jednoznaczne korzyści
    • Mamy pewność odnośnie danych naukowych dotyczących modelu ciągłej opieki prowadzonej przez położną (dla wszystkich ciężarnych kobiet) oraz badania metodą Dopplera płodu i naczyń pępowinowych w grupie ciężarnych kobiet obciążonych dużym ryzykiem. Te interwencje zdawały się zmniejszać ryzyko śmierci dziecka.
    • Jednoznaczne szkody
    • Nie natrafiliśmy na interwencję, która zwiększyła ryzyko śmierci noworodka.
    • Ewentualne korzyści
    • Założenie szwu okrężnego szyjki macicy było korzystne w przypadku kobiet w ciąży pojedynczej obciążonych dużym ryzykiem porodu przedwczesnego.
    • Ewentualne szkody
    • W jednym z przeglądów przedstawiono ewentualne szkody wynikające z rzadszych wizyt kontrolnych przed porodem, nawet u kobiet obciążonych małym ryzykiem powikłań ciążowych. Kobiety ciężarne, o których jest mowa w tym przeglądzie otrzymały wcześniej opiekę przedporodową w ograniczonym zakresie.
    • Wyniki: poród przedwczesny i zgon okołoporodowy
    • Nieznane korzyści lub szkody
    • W przypadku kobiet ciężarnych obciążonych dużym ryzykiem porodu przedwczesnego (wynikającym z różnych przyczyn, w tym z ciąży mnogiej), nie wiadomo czy domowe monitorowanie (czynności serca płodu i czynności skurczowej macicy; przyp.tłum.) było korzystne czy szkodliwe. W przypadku kobiet z ciążą mnogą obciążonych dużym ryzykiem: leżenie w łóżku, profilaktyczne zażywanie doustnych beta-mimetyków, podawanie progesteronu dopochwowo oraz szew okrężny szyjki macicy przyniosło nieznane korzyści lub szkody.
    • Leczenie padaczki u osób z chorobą Alzheimera 
      [  Data publikacji przeglądu: 20 grudnia 2018   ]
    • Włączyliśmy i przeanalizowaliśmy 1 badanie z randomizacją (badania kliniczne, w którym uczestnicy są losowo przydzielani do jednej z dwóch lub więcej grup badanych) obejmujące łącznie 95 osób. W odniesieniu do odsetka uczestników, u których nie wystapiły drgawki, nie stwierdzono istotnej różnicy pomiędzy lekami przeciwpadaczkowymi (lewetyracetam w porównaniu z lamotryginą, lewetyracetam w porównaniu z fenobarbitalem oraz lamotrygina w porównaniu z fenobarbitalem). Można przypuszczać, że lewetyracetam może poprawiać percepcję (myślenie), a lamotrygina łagodzić objawy depresji, podczas gdy fenobarbital i lamotrygina może pogarszać percepcję, a lewetyracetam i fenobarbital mogą pogarszać nastrój.
    • Terapie psychologiczne w zapobieganiu depresji zimowej 
      [  Data publikacji przeglądu: 24 maja 2019   ]
    • Odsetek uczestników, u których wystąpiła depresja zimowa oraz nasilenie epizodów depresyjnych były podobne w obu grupach. Jednak jakość danych naukowych była bardzo niska, więc nie możemy jednoznacznie stwierdzić, że MBCT jest rzeczywiście nieskuteczna w zapobieganiu depresji sezonowej. We włączonym badaniu nie przedstawiono żadnych informacji na temat efektów ubocznych interwencji. Lekarze powinni omówić z pacjentami korzyści i wady płynące ze stosowania MBCT i innych potencjalnych sposobów zapobiegania SAD, takich jak terapie psychologiczne, leki przeciwdepresyjne lub zmiana stylu życia. Z uwagi na brak jakichkolwiek badań porównujących te różne formy leczenia, przy ich wyborze należy wziąć pod uwagę preferencje pacjenta oraz możliwość wykorzystania innych działań prewencyjnych, których skuteczność została poparta danymi naukowymi.
    • Promowanie wśród pacjentów rozpoczęcia i kontynuacji rehabilitacji kardiologicznej 
      [  Data publikacji przeglądu: 1 lutego 2019   ]
    • Strategie poprawiające przystąpienie do rehabilitacji były skuteczne, szczególnie te ukierunkowane na kształcenie pielęgniarek i wpływające na zmianę organizacji pracy służby zdrowia przez zwiększenie kontaktów bezpośrednich z pacjentem. Działania poprawiające stopień uczestnictwa w rehabilitacji i zwiększające liczbę osób kończących program były skuteczne, ale nie jest jasne, jakie konkretnie strategie zostały zastosowane. Nie znaleźliśmy badań zawierających informacje na temat potencjalnych szkodliwych skutków. Znaleźliśmy dwa badania informujące o kosztach interwencji poprawiających korzystanie z rehabilitacji kardiologicznej. Niektóre badania dotyczyły interwencji poprawiających korzystanie z rehabilitacji wśród kobiet i osób starszych. Dane naukowe były niewystarczające do oceny ilościowej stwierdzającej, czy programy skierowane do kobiet były powiązane z poprawą w zakresie uczestnictwa, ale motywacja kobiet zdaje się być kluczowa. W odniesieniu do starszych pacjentów ocena jakościowa wykazała, że wzajemne wsparcie lub wizyty poszpitalne mogą poprawić odsetek osób zapisujących się do programów, a sesje grupowe promujące umiejętność samokontroli mogą poprawić liczbę osób kończących rehabilitację.
    • Ćwiczenia wpływające na poprawę wyników po osteoporotycznym złamaniu kręgów 
      [  Data publikacji przeglądu: 5 lipca 2019   ]
    • Na podstawie naszych wyników nie możemy stwierdzić, czy ćwiczenia fizyczne mogą spowodować szkody, ale stwierdzono (w badaniach; przyp.tłum.) dane dotyczące zdarzeń niepożądanych związanych z ćwiczeniami (w tym dwa złamania żeber). Osobom z dużym ryzykiem złamań podczas ćwiczeń i w trakcie zmiany pozycji ciała (np. obracanie się z pleców na brzuch, przenoszenie ciężarów) zaleca się podjęcie środków ostrożności w celu zmniejszenia ryzyka. Wiele interwencji zostało przeprowadzonych przez fizjoterapeutę w ośrodku badawczym lub ośrodku, więc nie można wyciągnąć żadnych wniosków na temat interwencji w zakresie ćwiczeń wykonywanych przez innych pracowników służby zdrowia lub innych okolicznościach.
    • Mleko modyfikowane wzbogacone w składniki odżywcze dla wcześniaków 
      [  Data publikacji przeglądu: 17 lipca 2019   ]
    • Chociaż dostępne dane z badań wskazują, że preparaty mleka wzbogacone o składniki odżywcze zwiększają tempo wzrostu wcześniaków podczas ich wstępnego pobytu w szpitalu, nie potwierdzają one wpływu na wzrost lub rozwój w okresie długoterminowym. Konieczne byłyby przeprowadzenie dalszych badań randomizowanych aby rozwiązać te niepewności.
    • Kwasy tłuszczowe omega-3 pochodzące z ryb morskich w leczeniu chorych po udarze mózgu 
      [  Data publikacji przeglądu: 26 czerwca 2019   ]
    • Wpływ stosowania kwasów tłuszczowych omega-3 pochodzących z ryb morskich na powrót do zdrowia po udarze mózgu jest niejasny. Tylko w 2 bardzo małych badaniach wykazano pewien wpływ, nie znajdując jednak różnic istotnych statystycznie. W jednym badaniu stwierdzono mniejszą poprawę w zakresie nastroju podczas stosowania kwasów tłuszczowych omega-3, ale dane naukowe były niskiej jakości. Wpływ kwasów tłuszczowych omega-3 pochodzących z ryb morskich na ryzyko zgonu z przyczyn naczyniowych, nawrotu udaru, zdarzeń niepożądanych oraz jakość życia po udarze lub przemijającym ataku niedokrwiennym jest niejasny ze względu na małą liczbę badań, w których je oceniano.
    • Krioterapia w leczeniu przerzutów do wątroby 
      [  Data publikacji przeglądu: 10 lipca 2019   ]
    • Badanie było obciążone dużym ryzykiem błędu systematycznego. Uczestników obserwowano przez okres do 10 lat (minimum 5 miesięcy). Po 10 latach obserwacji stwierdzono, że śmiertelność wyniosła 81% (51/63) w grupie chorych leczonych krioterapią i 92% (55/60) w grupie chirurgii konwencjonalnej. Oceniliśmy, że pewność oszacowania danych naukowych była niska. W odniesieniu do działań niepożądanych i powikłań, ocenianych oddzielnie i łącznie, nasze obliczenia nie wykazały żadnych danych potwierdzających różnicę w pod względem efektów w odniesieniu do ryzyka nawrotu nowotworu złośliwego wątroby: u 86% (54/63) uczestników w grupie krioterapii i u 95% (57/60) uczestników w grupie chirurgii konwencjonalnej doszło do rozwoju nowotworu złośliwego (niska wiarygodność danych naukowych). Częstość zgłaszanych powikłań była podobna w obu grupach, z wyjątkiem bólu pooperacyjnego. Zarówno niewielki, jak i istotny ból zgłaszano częściej w grupie krioterapii, natomiast intensywny ból częściej występował w grupie chorych poddanych chirurgii konwencjonalnej. Jednak nie odnotowano, czy istnieją jakiekolwiek dane potwierdzające tą różnicę. Częstość występowania skutków niepożądanych (objawów niepożądanych lub powikłań) była w przeważającej większości podobna w obu grupach, ale natężenie i częstotliwość bólu wydawały się różnić w zależności od grupy leczenia. Nie odnotowano zgonów związanych z zastosowaniem danej interwencji ani wycieku żółci. Badanie nie dostarczyło danych na temat jakości życia, śmiertelności z powodu nowotworu oraz czasu do progresji przerzutów do wątroby.
    • Szczepienia w prewencji biegunki rotawirusowej: szczepienia w praktyce 
      [  Data publikacji przeglądu: 26 marca 2019   ]
    • Monowalentna (RV1) i pięciowalentna (RV5) szczepionka przeciwko rotawirusom oraz szczepionka Rotavac zapobiegają biegunce rotawirusowej (dane naukowe o średniej lub wysokiej pewności oszacowania). Nie stwierdzono zwiększonego ryzyka poważnych zdarzeń niepożądanych (dane naukowe o średniej lub wysokiej pewności oszacowania), w tym wgłobienia jelita (część jelita cienkiego wsuwa się teleskopowo w inną część jelita, co może powodować niedrożność); dane naukowe o bardzo niskiej lub niskiej pewności oszacowania.
    • Interwencje niefarmakologiczne w leczeniu przewlekłego bólu u osób ze stwardnieniem rozsianym
      [  Data publikacji przeglądu: 19 grudnia 2018   ]
    • Odnaleźliśmy łącznie 10 badań, w których oceniano różne metody niefarmakologicznego leczenia bólu przewlekłego u osób z SM. Analizowane metody leczenia obejmowały przezskórną elektryczną stymulację nerwów, przezczaszkową bezpośrednią stymulację elektryczną, przezczaszkową stymulację szumów tła, refleksologię, psychoterapię i hydroterapię. W badaniach wzięło udział w sumie 565 osób. Zastosowano szereg różnych metod pomiaru natężenia bólu i analizowano różne wyniki. Grupy porównawcze również się różniły. Wyniki tych badań są bardzo mało wiarygodne dla potwierdzenia stosowania jakichkolwiek niefarmakologicznych metod leczenia bólu przewlekłego u chorych na SM.
    • Suplementacja wapnia w okresie ciąży jako profilaktyka zaburzeń związanych z podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi i towarzyszących problemów 
      [  Data publikacji przeglądu: 2 października 2018   ]
    • W sytuacjach małej podaży wapnia w diecie, jego suplementacja jest ważną strategią ograniczającą poważne konsekwencje stanu przedrzucawkowego. W przypadkach, w których podawanie dużych dawek nie jest możliwe, można rozważyć suplementację mniejszej dawki (500 do 600 mg na dobę) zamiast jego braku.
    • Leki obniżające poziom glukozy we krwi a leczenie cukrzycy i przewlekłej choroby nerek 
      [  Data publikacji przeglądu: 24 września 2018   ]
    • Dane naukowe dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa leków obniżających poziom glukozy we krwi u osób z cukrzycą i przewlekłą chorobą nerek (PChN) są ograniczone. Inhibitory SGLT2 i agoniści GLP-1 prawdopodobnie skutecznie obniżają poziom glukozy we krwi. Inne potencjalne efekty związane ze stosowaniem inhibitorów SGLT2 obejmują obniżenie ciśnienia tętniczego i poziomu potasu we krwi oraz zmniejszenie ryzyka niewydolności serca, ale jednocześnie zwiększenie ryzyka infekcji układu moczowo-płciowego. Bezpieczeństwo związane ze stosowaniem agonistów GLP-1 jest niepewne. Skuteczność i bezpieczeństwo związane ze stosowaniem innych grup leków obniżających poziom glukozy we krwi są niejasne. Konieczne są dalsze badania, które mogłyby wesprzeć decyzje terapeutyczne dotyczące wyboru najbardziej odpowiednich leków obniżających poziom glukozy we krwi u osób z cukrzycą i PChN.
    • Drogi podawania glukozy w udzielaniu pierwszej pomocy w objawowej hipoglikemii 
      [  Data publikacji przeglądu: 11 kwietnia 2019   ]
    • Podawanie cukru pod język (podjęzykowe) spowodowało większy wzrost stężenia glukozy we krwi po 20 minutach niż podanie cukru doustnie, ale wykazano to w specyficznych warunkach u dzieci z hipoglikemią i objawami towarzyszącej malarii lub infekcji dróg oddechowych. Z drugiej strony, podanie glukozy drogą podpoliczkową wiązało się z niższym stężeniem glukozy we krwi niż przy podaniu doustnym. W przypadku żelu dekstrozowego (wchłanianie glukozy następuje dzięki połączeniu doustnego połykania i poprzez błonę śluzową policzka) nie wykazano wyraźnej korzyści w porównaniu z podawaniem glukozy doustnie (tabletki lub roztwór glukozy). W większości badań nie analizowano czasu do ustąpienia objawów, poprawy hipoglikemii definiowanej jako osiągnięcie stężenia glukozy powyżej określonej wartości progowej, czasu do ustąpienia hipoglikemii, działań niepożądanych oraz opóźnienia w leczeniu.
    • Szczepionka pneumokokowa w zapobieganiu ostremu zapaleniu ucha środkowego u dzieci 
      [  Data publikacji przeglądu: 28 maja 2019   ]
    • Zastosowanie licencjonowanej szczepionki zawierającej 7 różnych typów pneumokoków (CRM197- PCV7) we wczesnym okresie niemowlęcym spowodowało wzrost ryzyka ostrej infekcji ucha środkowego u niemowląt z grupy wysokiego ryzyka o 5%, a zmniejszenie ryzyka o 6% u niemowląt w grupie niskiego ryzyka. Podczas stosowania licencjonowanej szczepionki zawierającej 10 typów pneumokoków wraz z nośnikiem białkowym z innej bakterii zwanej Haemophilus influenzae (PHiD-CV10), ryzyko występowania ostrych infekcji ucha środkowego zmalało od 6 do 15 %, jednak żadne z tych oszacowań nie było istotne statystycznie. Stosowanie PCV7 po wczesnym okresie niemowlęcym (u dzieci w wieku jednego roku lub starszych) oraz starszych dzieci z przebytymi wcześniej chorobami układu oddechowego lub częstymi zapaleniami ucha środkowego nie wiązało się ze zmniejszeniem liczby ostrych infekcji ucha środkowego. Łagodne reakcje miejscowe (zaczerwienienie, obrzęk), gorączka oraz ból lub nadwrażliwość miejscowa były powszechne i występowały częściej u dzieci, które otrzymały PCV niż u dzieci, którym podawano inne szczepienia. Bardziej nasilone reakcje miejscowe (zaczerwienienie i obrzęk > 2,5 cm) oraz gorączka (>39 °C ) występowały znacznie rzadziej i nie różniły się w porównywanych grupach. Poważne zdarzenia niepożądane powiązane ze szczepieniem były rzadkie i nie różniły się istotnie w porównywanych grupach.
    • Czy badanie MRI gruczołu krokowego - z biopsją na jej postawie lub bez niej - jest lepsze niż biopsja systematyczna w wykrywaniu raka prostaty u mężczyzn? 
      [  Data publikacji przeglądu: 25 kwietnia 2019   ]
    • Celem niniejszego przeglądu było porównanie samego badania MRI, MRI z biopsją oraz postępowania polegającego na wykorzystaniu MRI w celu podjęcia decyzji o konieczności wykonania biopsji (dalej zwanego „protokołem MRI”) ze standardową biopsją pod kontrolą ultrasonografii (dalej zwanej biopsją systematyczną) w odniesieniu do biopsji z wykorzystaniem szablonu. Wyniki tego przeglądu Cochrane sugerują, że protokół MRI jest lepszy od biopsji systematycznej w celu prawidłowego rozpoznania klinicznie istotnego raka gruczołu krokowego u mężczyzn. Niemniej jednak, protokół MRI nadal pomija część pacjentów z klinicznie istotnym rakiem. Z tego względu konieczne są dalsze badania w tej dziedzinie.
    • Acetylo-L-karnityna w leczeniu neuropatii cukrzycowej 
      [  Data publikacji przeglądu: 15 czerwca 2019   ]
    • Nie mamy pewności, czy acetylo-L-karnityna zmniejsza ból w obwodowej neuropatii cukrzycowej, ponieważ dane naukowe są ograniczone, a pewność ich oszacowania jest niska. Zdarzenia niepożądane nie są częstsze niż podczas stosowania placebo, ale dane są również bardzo niepewne.
    • Wpływ śpiewu na czynność płuc i jakość życia dzieci i dorosłych z mukowiscydozą 
      [  Data publikacji przeglądu: 12 lipca 2019   ]
    • W badaniu porównano specjalnie zaprojektowaną interwencję śpiewu z innymi niefizycznymi zajęciami rekreacyjnymi (rekreacja), a dzieci dobrano losowo do grupy ze śpiewem lub programem rekreacyjnym. Badanie trwało dwa tygodnie, a dzieci nadzorowano przez okres od 6 do 8 tygodni. W pracy oceniono wpływ śpiewu na siłę mięśni oddechowych, jakość życia i badania funkcji płuc. Uczestnicy zarówno z grupy śpiewania, jak i rekreacyjnej zgłaszali pewną poprawę w pomiarach jakości życia. Uczestnicy grupy śpiewającej wykazali większy wzrost maksymalnego ciśnienia wydechowego (zastępcza miara badania siły mięśni oddechowych), podczas gdy w grupie rekreacyjnej nie nastąpiła poprawa w tym zakresie. Nie zgłoszono żadnych zdarzeń niepożądanych. Obecnie nie ma wystarczających danych naukowych, aby ocenić wpływ śpiewu na wyniki kliniczne u osób z mukowiscydozą. Dalsze badania z wykorzystaniem solidnych metod są potrzebne do oceny możliwych skutków śpiewania u osób z mukowiscydozą.
    • Czy programy związane z dietą i aktywnością fizyczną pomagają zapobiegać otyłości wśród dzieci (w wieku 0-18 lat)? 
      [  Data publikacji przeglądu: 23 lipca 2019   ]
    • Programy dotyczące zmiany diety i aktywności fizycznej w celu zapobiegania nadwadze i otyłości wśród dzieci są skutecznie poprzez niewielką redukcję wskaźnika z(BMI) w grupach wiekowych 0-5 oraz 6-12 lat. Jest to istotna informacja dla rodziców i dzieci, których niepokoi problem nadwagi. Może ona również pomóc władzom uporać się z rosnącym problemem otyłości i nadwagi wśród dzieci. Znaleziono mniej danych dotyczących młodzieży w wieku 13-18 lat, a wprowadzenie omawianych interwencji w tej grupie nie przyczyniło się do zmniejszenia wskaźnika z(BMI).
    • Wprowadzenie przerw w pracy w celu zapobiegania schorzeniom układu mięśniowo-szkieletowego i ich objawom u zdrowych pracowników 
      [  Data publikacji przeglądu: 23 lipca 2019   ]
    • Na podstawie danych naukowych bardzo niskiej lub niskiej jakości może obecnie stwierdzić, że różna częstość i rodzaje przerw w pracy mogą nie mieć istotnego wpływu na zmniejszenie występowania schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego. Chociaż wyniki mogą sugerować pozytywny wpływ różnej częstości przerw w pracy na produktywność i wyniki pracowników, niezbędne są badania naukowe wysokiej jakości z odpowiednio dużą liczbą uczestników, aby ocenić skuteczność różnych interwencji dotyczących przerw w pracy. Co więcej, należy rozważyć interwencje związane z przerwami w pracy w różnych grupach pracowników (nie tylko biurowych) i możliwość łączenia przerw w pracy z innymi interwencjami, takimi jak szkolenia lub doradztwo ergonomiczne, które mogą dodatkowo zapobiegać wystąpieniu zaburzeń układu mięśniowo-szkieletowego.
    • Amiodaron w zapobieganiu nagłej śmierci sercowej 
      [  Data publikacji przeglądu: 9 grudnia 2015   ]
    • Znaleźliśmy 24 badania obejmujące 9 997 uczestników. Dane naukowe wskazują, że u osób z grupy wysokiego ryzyka amiodaron może zapobiegać nagłej śmierci sercowej lub umieralności w porównaniu z placebo, i jest przypuszczalnie lepszy od innych leków antyarytmicznych. Natomiast u pacjentów po przebytym zatrzymaniu akcji serca nie jest pewne, czy amiodaron zwiększa, czy zmniejsza ryzyko wystąpienia kolejnego epizodu zatrzymania akcji serca lub zgonu. Ponadto przyjmowanie amiodaronu, w porównaniu do placebo lub innych leków antyarytmicznych, może prowadzić do wystąpienia lub nasilenia działań niepożądanych zachodzących w tarczycy lub płucach.
    • Opinie zwrotna pacjenta w psychoterapii dzieci i młodzieży z problemami psychicznymi 
      [  Data publikacji przeglądu: 20 sierpnia 2018   ]
    • Przeprowadzono kilka badań dotyczących opinii klientów w psychoterapii dzieci i młodzieży z problemami psychicznymi. Większość z nich przeprowadzono w Stanach Zjednoczonych Ameryki w grupie starszych dzieci i młodzieży (11 do 18 lat). Nie uzyskano jednoznacznych danych naukowych potwierdzających skuteczności opinii zwrotnej klientów w psychoterapii dzieci i młodzieży. Nie można wykluczyć, że opinia zwrotna klientów ma pozytywny wpływ na wyniki psychoterapii u dzieci i młodzieży. Niezbędne są dalsze badania wysokiej jakości, aby uzyskać wystarczające dane naukowe. Przyszłe badania powinny także obejmować młodsze dzieci i odbywać się w innych krajach, a nie tylko w Stanach Zjednoczonych Ameryki.
    • Czy programy kontroli palenia tytoniu, które obejmują kampanie w środkach masowego przekazu zmniejszają palenie tytoniu wśród dorosłych? 
      [  Data publikacji przeglądu: 21 listopada 2017   ]
    • Programy, których celem jest ograniczenie palenia tytoniu obejmujące prowadzenie kampanii w środkach masowego przekazu, mogą zmienić zachowania u dorosłych palaczy, ale dane naukowe pochodzą z badań o różnej jakości i skali, a w społeczności w tym samym czasie mają miejsce inne zdarzenia, co utrudnia wyodrębnienie efektów samej kampanii medialnej. Nie stwierdziliśmy spójnego związku między efektem kampanii a wiekiem, poziomem wykształcenia, pochodzeniem etnicznym lub płcią uczestników.
    • Doustne podawanie witaminy B12 w porównaniu do podawania domięśniowego w niedoborach witaminy B12 
      [  Data publikacji przeglądu: 15 marca 2018   ]
    • W dwóch badaniach, w których stosowano doustną witaminę B12 w dawce 1000 μg/dobę nie wykazano istotnej różnicy w poziomie tej witaminy we krwi w porównaniu z podawaniem domięśniowym. W jednym badaniu stosowano dawkę 2000 μg/dobę i wykazano wyższy poziom witaminy B12 we krwi podczas doustnej podaży. W dwóch badaniach raportowano działania niepożądane. W jednym badaniu nie zaobserwowano działań niepożądanych związanych z leczeniem zarówno w grupie doustnej podaży witaminy B12, jak i w grupie, w której witaminę podawano domięśniowo. W jednym badaniu 2 z 30 uczestników przyjmujących doustnie witaminę B12 ukończyło badanie wcześniej z powodu wystąpienia działań niepożądanych. Doustne przyjmowanie witaminy B12 wiązało się w jednym badaniu z niższymi kosztami niż podawanie domięśniowe. W żadnym badaniu nie opisywano klinicznych objawów niedoboru witaminy B12 (np. zmęczenie, depresja, powikłania neurologiczne), jakości życia związanej ze zdrowiem lub akceptacji schematu leczenia.
    • Szkolenie w zakresie umiejętności społecznych u dzieci w wieku 5 do 18 lat z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej i deficytem uwagi 
      [  Data publikacji przeglądu: 21 czerwca 2019   ]
    • W ocenie nauczycieli nie stwierdzono istotnych różnic w zakresie umiejętności społecznych, kompetencji emocjonalnych i ogólnego zachowania między osobami z grupy interwencji, a kontrolnej. Uczniowie, którzy byli w grupach szkoleniowych zostali ocenieni przez nauczycieli jako mający mniej objawów ADHD pod koniec leczenia w porównaniu z dziećmi, które nie odbyły szkolenia. Ten wniosek był jednak wątpliwy, ponieważ nasze inne analizy go nie potwierdziły. Nie stwierdziliśmy żadnych szkodliwych skutków szkolenia. Wszystkie badania posiadały błędy metodologiczne, takie jak przeszacowanie korzyści i niedoszacowanie szkód. Wiele badań było również trudnych do porównania, ponieważ dotyczyły różnych interwencji. Wyniki niektórych z nich nie były wystarczająco precyzyjne, co oznacza, że nie można być pewnym ich wyników. Autorzy 7 badań byli członkami zarządów firm farmaceutycznych, otrzymywali finansowanie od takich firm lub przeprowadzili wcześniejsze badania na dany temat.
    • Interpretacja
    • Nie jesteśmy w stanie stwierdzić, czy szkolenie w zakresie umiejętności społecznych jest korzystne czy też nie dla dzieci z ADHD. Konieczne są dalsze randomizowane badania dotyczące szkoleń u dzieci i młodzieży z ADHD. Powinny się one charakteryzować wyższą jakością metodologiczną oraz większą liczebnością grup. Dane naukowe dotyczące młodzieży są szczególnie niskiej jakości. Nie odnotowaliśmy żadnych niepożądanych skutków leczenia.
    • Ograniczenie spożycia napojów słodzonych cukrem: Co jest skuteczne? 
      [  Data publikacji przeglądu: 12 czerwca 2019   ]
    • Znaleźliśmy pewne dane naukowe, które potwierdzają skuteczność niektórych zastosowanych środków w celu ograniczenia ilości wypijanych napoje słodzone cukrem (SSB), takich jak:
    • ▪ Łatwe do zrozumienia etykiety, np. oznaczanie żywności za pomocą systemu 3 kolorów (na wzór sygnalizacji świetlnej, ang. traffic-light labels) lub etykiety oceniające zdrowotność napojów za pomocą gwiazdek lub liczb.
    • ▪ Ograniczenie dostępności do SSB w szkołach (np. zastąpienie SSB wodą w stołówkach).
    • ▪ Zwiększenie cen SSB w restauracjach, sklepach i ośrodkach wypoczynkowych.
    • ▪ Menu dla dzieci w restauracjach sieciowych oferujące zdrowsze napoje jako standardowe.
    • ▪ Promocja zdrowszych napojów w supermarketach.
    • ▪ Rządowe świadczenia pieniężne na zakup żywności (np. bony żywnościowe), których nie można wykorzystać na zakup SSB.
    • ▪ Kampanie społeczne na temat SSB.
    • ▪ Działania zmierzające do zwiększenia dostępności napojów niskokalorycznych w domach, np. poprzez dostawy do domu wody butelkowanej/mineralnej i napojów dietetycznych.
    • Znaleźliśmy dane naukowe świadczące o tym, że większa dostępność do wody pitnej i napojów dietetycznych w domu może pomóc osobom w utracie masy ciała. Istnieją również inne działania, które mogą mieć wpływ na ilość wypijanych SSB, jednak dostępne dane są mniej pewne. W niektórych badaniach wykazano, że takie działania mogą prowadzić do niezamierzonych, a nawet negatywnych skutków. W niektórych badaniach stwierdzono, że zyski sklepów i restauracji zmniejszyły się po wdrożeniu tych działań, a w innych zwiększyły się lub pozostały na tym samym poziomie. Istnieje możliwość, że dzieci, które otrzymują darmową wodę pitną w szkołach piją mniej mleka. W niektórych badaniach wykazano, że ludzie byli niezadowoleni z powyższych działań.
    • Przyjrzeliśmy się również badaniom dotyczącym mleka słodzonego cukrem. Stwierdziliśmy, że stosowanie małych nagród dla dzieci, które wybierały zwykłe mleko w szkolnej stołówce, a także etykiety z emotikonami, mogą pomóc w zmniejszeniu spożycia słodzonego mleka przez dzieci. Jednak może to również prowadzić do marnowania mleka, które nie zostanie wypite przez dzieci.
    • Ibuprofen w zapobieganiu przetrwałego przewodu tętniczego u wcześniaków i/lub niemowląt z niską masą urodzeniową 
      [  Data publikacji przeglądu: 21 czerwca 2019   ]
    • Profilaktyczne stosowanie ibuprofenu zmniejsza częstość występowania PDA (przetrwałego przewodu tętniczego) lub konieczność leczenia ratunkowego z zastosowaniem innych leków oraz chirurgicznego zamknięcia przewodu. Skutkiem ubocznym związanym ze stosowaniem ibuprofenu w porównaniu z placebo lub brakiem interwencji jest zwiększone ryzyko powikłań ze strony nerek. Ibuprofen zwiększa także ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego. Ryzyko krwawienia dokomorowego (do komór mózgu; przyp. tłum.) lub krwotoku do mózgu (stopnia od II do IV) zostało zmniejszone (wynik na granicy istotności statystycznej), ale badacze nie stwierdzili różnicy istotnej statystycznie w odniesieniu do śmiertelności, przewlekłej choroby płuc w 28 dniu życia lub 36 tygodniu wieku płodowego (ustalonego na podstawie daty ostatniej miesiączki u matki), martwiczego zapalenia jelit oraz czasu do pełnego karmienia. W grupie kontrolnej PDA zamknął się samoistnie w 3. lub 4. dniu życia u 58% noworodków. Leczenie zapobiegawcze naraża zatem dużą grupę niemowląt na niepotrzebne działanie leku, który wiąże się z poważnymi skutkami ubocznymi, nie przynosząc żadnych istotnych krótkoterminowych korzyści w odniesieniu do ocenianych wyników. Nie opublikowano żadnych badań dotyczących wyników związanych z długoterminową obserwacją. Aktualne dane naukowe nie uzasadniają stosowania ibuprofenu w zapobieganiu PDA. Nowe podejście w leczeniu PDA obejmuje wczesne i ukierunkowane leczenie oparte na badaniu echokardiograficznym (USG serca) lub innym obrazowania serca w ciągu pierwszych 72 godzin życia; metody te są wysoce skuteczne w rozpoznawaniu PDA, który prawdopodobnie nie zamknie się samoistnie. Takie badania są aktualnie prowadzone w wielu miejscach na świecie.
    • Mieszanki mleczne a mleko z banku mleka kobiecego w karmieniu wcześniaków lub noworodków z niską masą urodzeniową 
      [  Data publikacji przeglądu: 19 lipca 2019   ]
    • Obecnie dostępne dane sugerują, że karmienie wcześniaków sztucznym mlekiem (zamiast mlekiem z banku mleka kobiecego, gdy mleko matki jest niedostępne) wiąże się z szybszym tempem wzrostu, ale prawie dwukrotnie większym ryzykiem rozwoju martwiczego zapalenia jelit. Dalsze duże badania mogą dostarczyć silniejszych i bardziej precyzyjnych danych, aby ułatwić lekarzom i rodzinom dokonywania świadomych wyborów związanych z tym problemem. Obecnie prowadzone są cztery takie badania (obejmujące ponad 1100 niemowląt) na całym świecie. Planujemy włączenie danych z tych badań do niniejszego przeglądu, gdy będą dostępne.
    • Muzyczne interwencje terapeutyczne u osób z otępieniem 
      [  Data publikacji przeglądu: 23 lipca 2018   ]
    • Odnaleźliśmy 22 badania, które włączono do przeglądu, a ich wyniki byliśmy w stanie połączyć dla przynajmniej niektórych danych w grupie łącznej 890 osób. Wszystkie osoby biorące udział w badaniach przebywały w domach opieki lub szpitalach. Muzykoterapię porównywano w niektórych badaniach ze standardową opieką, a w innych z różnymi aktywnościami, takimi jak gotowanie czy malarstwo. Jakość badań oraz sposób raportowania danych były zróżnicowane, co wpłynęło na nasze zaufanie w odniesieniu do wyników. Na początku oceniliśmy wyniki bezpośrednio po zakończeniu terapii. W oparciu o nie mamy umiarkowaną pewność, że terapie wykorzystujące muzykę wpływają pozytywnie na objawy depresji i ogólne problemy behawioralne, jednak nie pomagają w przypadku pobudzenia lub zachowań agresywnych. Muzykoterapia może także zmniejszyć uczucie lęku i wpłynąć na poprawę samopoczucia emocjonalnego, w tym na jakość życia, jednak mamy mniejszą pewność odnośnie tych wyników. Tego typu leczenie może mieć niewielki lub żaden wpływ na funkcje poznawcze. Mamy bardzo małą pewność co do wiarygodności wyników dotyczących interakcji społecznych. W niektórych badaniach analizowano również, czy efekty utrzymywały się 4 tygodnie lub dłużej po zakończeniu leczenia. Jednak w badaniach tych było niewiele danych, co spowodowało, że byliśmy bardzo niepewni odnośnie otrzymanych wyników. Dalsze badania mogą mieć istotny wpływ na to, co wiemy obecnie o skutkach leczenia wykorzystującego muzykę u osób z otępieniem, a zatem bardzo ważne jest ich kontynuowanie.
    • Leki rozszerzające naczynia krwionośne u kobiet leczonych z powodu niepłodności 
      [  Data publikacji przeglądu: 12 października 2018   ]
    • Jedynie 3 z włączonych badań przedstawiały wyniki dotyczące żywych urodzeń noworodków. Ogólnie, wpływ leków rozszerzających naczynia krwionośne na odsetek żywych urodzeń jest prawdopodobnie niewielki lub żaden. Dane naukowe umiarkowanej jakości wskazują, że leki wazodylatacyjne prawdopodobnie zwiększają ogólną częstość działań niepożądanych (w tym bólu głowy i tachykardii [przyspieszony rytm serca]) w porównaniu z placebo lub brakiem leczenia. Jednak dane naukowe niskiej jakości sugerują, że stosowanie tych leków może zwiększać szansę na zajście w ciążę.
    • Wpływ domacicznego podawania hormonu ciążowego u kobiet z obniżoną płodnością podczas techniki wspomaganego rozrodu 
      [  Data publikacji przeglądu: 20 października 2018   ]
    • Ilość żywych urodzeń u kobiet, u których dokonano transferu trzydniowego zarodka z domacicznym podaniem gonadotropiny kosmówkowej (IC-hCG) w dawce < 500 IU w porównaniu z kobietami, u których dokonano ET bez podania hCG wykazało brak korzyści interwencji i mogłoby wskazywać na brak znaczącej różnicy lub niekorzyść o nieokreślonym znaczeniu (bardzo niska jakość danych naukowych: jedno badanie; 280 kobiet). W klinice ze wskaźnikiem żywych urodzeń wynoszącym 49% na cykl przy transferze trzydniowego zarodka, podanie hormonu ciążowego w dawce < 500 IU było związane z wskaźnikiem żywych urodzeń wahającym się pomiędzy 28% a 50%. Wskaźnik żywych urodzeń wzrastał w podgrupie kobiet, u których dokonano transferu trzydniowego zarodka i podano hormon ciążowy w dawce 500 IU lub więcej w porównaniu z grupą kobiet, u których przeprowadzono transfer trzydniowego zarodka bez podania hormonu ciążowego (dane średniej jakości: trzy badania; 941 kobiet). W klinice, w której wskaźnik żywych urodzeń wynosił 27% na cykl, zastosowanie hormonu ciążowego w dawce 500 IU lub więcej wiązało się z wskaźnikiem żywych urodzeń pomiędzy 36% a 51%. Wyniki badań nie wykazały znaczących różnic we wskaźniku żywych urodzeń pomiędzy kobietami, u których dokonano transferu pięciodniowego zarodka z podaniem hormonu ciążowego w dawce 500 IU lub więcej, a kobietami bez podania hormonu (średniej jakości dane naukowe: dwa badania; 1666 kobiet). W klinice ze wskaźnikiem żywych urodzeń na poziomie 36% na cykl, zastosowanie hormonu ciążowego w dawce 500 IU lub więcej wiązało się ze wskaźnikiem żywych urodzeń pomiędzy 29% a 38%. Nie jesteśmy pewni, czy domaciczne podanie hormonu ciążowego w jakiejkolwiek dawce lub czasie wpływało na ryzyko poronienia (bardzo niska jakość danych naukowych: 11 badań; 3927 kobiet). Dane dotyczące ciąży klinicznej u kobiet, u których dokonano transferu trzydniowego zarodka z podaniem hormonu ciążowego w dawce < 500 IU wykazały brak korzyści interwencji i mogłyby wskazywać na brak znaczącej różnicy lub niekorzyść nieokreślonego znaczenia (bardzo niska jakość danych naukowych: jedno badanie; 280 kobiet). Wskaźnik ciąż klinicznych wzrósł w podgrupie kobiet, u których dokonano transferu trzydniowego zarodka przy użyciu hormonu w dawce 500 IU lub większej w porównaniu z kobietami, u których dokonano transferu trzydniowego zarodka bez hCG (dane średniej jakości: 12 badań; 2186 kobiet). Wyniki badań wykazały brak znaczących różnic w ilości ciąż klinicznych w grupie kobiet, u których przeprowadzono transfer pięciodniowego zarodka z podaniem hormonu ciążowego w dawce 500 IU lub więcej w porównaniu z grupą kobiet, u których nie zastosowano hormonu ciążowego przy transferze pięciodniowego zarodka (dane średniej jakości: cztery badania; 2091 kobiet). W żadnym randomizowanym badaniu klinicznym nie oceniano transferu pięciodniowego zarodka przy dawce hormonu ciążowego < 500 IU. Inne opisane w badaniach powikłania obejmowały ciążę ektopową (zarodek rozwija się poza jamą macicy), heterotopową (zarodek rozwija się w i poza macicą), śmierć płodu i ciążę mnogą (trojaczki). Zdarzenia te były nieliczne, a niewystarczające dane i bardzo niska ich jakość nie pozwala nam określić, czy występowały różnice pomiędzy badanymi grupami. Należy przeprowadzić dalsze badania dotyczące żywych urodzeń jako podstawowego badanego parametru, aby określić grupę kobiet, u których korzyść z tej interwencji byłaby największa.
    • Czy interwencje skierowane do rodziców i opiekunów zmniejszają narażenie dzieci na dym tytoniowy? 
      [  Data publikacji przeglądu: 31 stycznia 2018   ]
    • Jedynie w 26 badaniach wykazano skuteczność analizowanej interwencji w zmniejszeniu narażenia dzieci na dym tytoniowy. W badaniach tych stosowano różnorodne interwencje. W 9 badaniach zastosowano bardziej intensywne metody poradnictwa lub wywiad motywujący, ale w innych badaniach tego typu interwencje nie były skuteczne. Spośród 52 badań, w których nie wykazano istotnego zmniejszenia narażenia dzieci na dym tytoniowy, w 19 stosowano metody intensywnego poradnictwa lub dialogu motywującego. W jednym badaniu dzięki zastosowaniu dialogu motywującego skutecznie zmniejszono nasilenie objawów astmy u dzieci. W niniejszym przeglądzie nie wykazano, czy którakolwiek z interwencji ograniczyła zarówno palenie papierosów przez rodziców, jak i narażenie dzieci na dym tytoniowy w większym stopniu niż inne.
    • Produkty z konopi indyjskich u osób z przewlekłym neuropatycznym bólem
      [  Data publikacji przeglądu: 7 marca 2018   ]
    • Nie stwierdziliśmy danych naukowych wysokiej jakości. Wszystkie leki na bazie konopi analizowane łącznie przyniosły lepszy efekt niż placebo w postaci znaczącego i umiarkowanego złagodzenia bólu oraz ogólnej poprawy stanu zdrowia. Łączna analiza leków na bazie konopi wykazała większą ich skuteczność niż placebo w zmniejszeniu natężenia bólu, problemach ze snem oraz poprawie stanu psychicznego (dane od bardzo niskiej do umiarkowanej jakości). Nie stwierdzono różnicy między lekami na bazie konopi analizowanymi łącznie a placebo pod względem poprawy jakości życia związanej ze zdrowiem, przerwania leczenia z powodu jego nieskuteczności lub częstości poważnych skutków ubocznych (dane niskiej jakości). Więcej osób zgłaszało objawy, takie jak senność, zawroty głowy i problemy psychiczne (np. dezorientacja) podczas stosowania leków na bazie konopi niż placebo (dane niskiej jakości). Stwierdzono dane umiarkowanej jakości wskazujące, że więcej osób w grupie leczonych kannabinoidami przerywało terapię z powodu działań niepożądanych niż w grupie placebo. Kannabinoidy ziołowe nie różniły się od placebo w zmniejszeniu natężenia bólu oraz liczbie osób, które zrezygnowały z leczenia z powodu działań niepożądanych (dane bardzo niskiej jakości).
    • Skutki i bezpieczeństwo długotrwałego stosowania kolchicyny w chorobach serca 
      [  Data publikacji przeglądu: 27 stycznia 2016  ]
    • Wyniki badań wskazywały na to, że liczba zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych może być zmniejszona, jednak nie było to jasne, gdyż niektóre analizy pokazały mniejsze ryzyko, ale inne nie. Ryzyko wystąpienia zawałów serca (ataków serca) było zmniejszone, niemniej to ustalenie opiera się jedynie na dwóch badaniach i łącznie 22 zdarzeniach. Nie jest jasne, czy kolchicyna zwiększa ogólne ryzyko szkodliwych skutków, natomiast zwiększała ryzyko nietolerancji żołądkowo-jelitowej, którą zwykle opisywano jako łagodną i krótkotrwałą. Nie stwierdziliśmy wyraźnego wpływu na wystąpienie udarów mózgu, niewydolności serca, hospitalizacji z przyczyn nagłych (nieplanowych) lub nieplanowanych inwazyjnych zabiegów kardiologicznych. W czterech spośród 39 badań poinformowano, że systematycznie poszukiwano poważnych działań niepożądanych związanych ze stosowaniem kolchicyny. Poważne działania niepożądane mogą stanowić zagrożenie dla życia lub wymagać hospitalizacji. U żadnego z uczestników wspomnianych czterech badań nie odnotowano poważnych działań niepożądanych. Oznacza to, że możliwość wystąpienia poważnych działań niepożądanych wydaje się być stosunkowo niewielka: na przykład, wyniki wskazują na to, że spośród 800 osób leczonych przez rok, nikt nie doświadczyłby poważnych działań niepożądanych. Niemniej jednak, mamy pewne obawy co do wiarygodności tych wyników, gdyż zgłaszanie poważnych efektów szkodliwych w badaniach nie było doskonałe, na przykład definicje poważnych zdarzeń niepożądanych różniły się pomiędzy badaniami oraz nie zawsze było jasne, co można uznać za poważne zdarzenie niepożądane. Nie odnotowaliśmy żadnej różnicy w działaniu kolchicyny u osób obciążonych dużym ryzykiem sercowo-naczyniowym. Dane są aktualne na styczeń 2015 r.
    • Szczepienia w zapobieganiu grypy u zdrowych dorosłych
      [  Data publikacji przeglądu: 1 lutego 2018   ]
    • Inaktywowane szczepionki mogą zmniejszyć odsetek osób dorosłych (włącznie z kobietami w ciąży), u których dojdzie do rozwoju grypy lub infekcji grypopodobnej, ale ich wpływ jest niewielki. Nie jesteśmy pewni wpływu szczepień inaktywowanych na liczbę dni zwolnienia z pracy lub poważne powikłania po grypie w sezonie grypowym.
    • Systematyczne badania przesiewowe i ocena samopoczucia psychospołecznego oraz potrzeb opiekuńczych osób chorych na raka 
      [  Data publikacji przeglądu: 25 marca 2019   ]
    • W kilku badaniach wykazano korzyści związane z badaniem przesiewowym w zakresie aspektów samopoczucia psychospołecznego osób chorych na raka, takich jak jakość życia związana ze zdrowiem, uczucie niepokoju, potrzeby opiekuńcze i zadowolenie pacjentów. Jednak niektóre badania wykazały również negatywne efekty. Stwierdzono istotne różnice między badaniami. Oceniały one różnorodne aspekty psychospołeczne (np. jakość życia związana ze zdrowiem, niepokój, potrzeby w zakresie opieki i zadowolenie pacjentów), stosowano różne formy badań przesiewowych (samodzielny opis a wywiad), różny był czas trwania i częstotliwość badań przesiewowych (od 1 do 12 razy), a także sposoby pomiaru i punkty czasowe oznaczania określonych wyników. Ze względu na te różnice tylko trzy badania dotyczące tej samej interwencji mogły zostać uwzględnione w analizie.
    • Produkty ziołowe w leczeniu bólu neuropatycznego 
      [  Data publikacji przeglądu: 2 kwietnia 2019   ]
    • Nie było doniesień od uczestników o redukcji bólu o 30% lub więcej i zauważalnego zmniejszenia nasilenia bólu w całkowitej skali bólu podczas stosowania zarówno gałki muszkatołowej, jak i dziurawca zwyczajnego. Nie stwierdzono też zmniejszenia odsetka osób rezygnujących z leczenia lub liczby skutków ubocznych w grupach przyjmujących lek badany i placebo.
    • Wpływ suplementów diety na bazie lipidów na zdrowie niemowląt i małych dzieci 
      [  Data publikacji przeglądu: 2 maja 2019   ]
    • Wyniki tego przeglądu wskazują, że suplementy LNS (suplementy diety na bazie lipidów, z ang. lipid-based nutrient supplements, LNS) stosowane w połączeniu z żywieniem uzupełniającym mogą stanowić skuteczną metodę wspomagającą wzrost dzieci. Mogą one zmniejszyć liczbę przypadków dzieci zbyt niskich (zahamowanie wzrostu), mających niską masę ciała w stosunku do wieku (umiarkowana niedowaga) oraz tych, których waga jest zbyt niska w stosunku do wzrostu (umiarkowane zahamowanie przyrostu masy ciała) lub cierpiących na anemię. Dodatkowo, suplementy LNS w połączeniu z żywnością uzupełniającą prawdopodobnie poprawiają wskaźniki wzrostu i masy ciała w stosunku do wieku oraz obwód środkowej części ramienia u dzieci w wieku od 6 do 23 miesięcy bez dodatkowych działań niepożądanych. Taka interwencja wydaje się być bardziej skuteczna, kiedy stosuje się ją przez okres dłuższy niż 12 miesięcy. Dane naukowe wskazują również, że suplementy LNS w połączeniu z żywnością uzupełniającą w porównaniu z innymi produktami fortyfikowanymi, mogą zmniejszyć odsetek umiarkowanego niedoboru wzrostu i niedowagi. Ponadto, LNS w połączeniu z żywieniem uzupełniającym w porównaniu z mikroelementami w proszku mogą być bardziej skuteczne w zmniejszeniu odsetka niedowagi oraz poprawie wzrostu i masy ciała.
    • Skuteczność 6-miesięcznego leczenia u chorych na gruźlicę układu pokarmowego
      [  Data publikacji przeglądu: 1 listopada 2016   ]
    • Badacze Cochrane ocenili dostępne dane naukowe do 2 września 2016 roku. Włączyliśmy 3 badania, które obejmowały 328 osoby i w których porównano trwające 6 i 9 miesięcy leczenie przeciwgruźlicze; dwa badania przeprowadzono w Indiach, a jedno badanie w Korei Południowej. Jakość badań oceniono w większości na wysoką, chociaż dwa z nich obciążone były dużym ryzykiem błędu systematycznego (powodującego wypaczenie wyników badania - przyp. tłum.) w zakresie wykrywania nawrotu choroby. Do wszystkich badań włączono osoby dorosłe z negatywnym wynikiem testu na obecność HIV chore na gruźlicę jelita, a do jednego badania włączono również chorych na gruźlicę otrzewnej. Wyniki wskazują, że nawrót choroby występował rzadko, jednak ze względu na to, że liczba uczestników była mała, nie jesteśmy do końca pewni, czy istnieje różnica między grupami otrzymującymi 6- i 9-miesięczne leczenie przeciwgruźlicze (dane naukowe bardzo niskiej jakości). Prawdopodobnie 6- i 9-miesięczna terapia przeciwgruźlicza są tak samo skuteczne pod względem możliwości wyzdrowienia pacjenta (dane naukowe umiarkowanej jakości). Zgony występowały rzadko w obu grupach i wszystkie nastąpiły podczas pierwszych 4 miesięcy leczenia, co sugeruje, że długość okresu leczenia nie wpływała na ryzyko zgonu. Liczba osób, które nie przestrzegały zaleceń terapeutycznych była niewielka, a objawy niepożądane prowadzące do zaprzestania lub zmiany leczenia zdarzały się rzadko, przy czym nie było możliwe określenie różnicy między grupami. Okres leczenia trwający 6 miesiące jest prawdopodobnie tak samo skuteczny jak 9-miesięczny pod względem liczby osób, które zostały wyleczone. Nie odnaleźliśmy żadnych danych naukowych wskazujących na to, że stosowanie 6-miesięcznej terapii było mniej bezpieczne u chorych na gruźlicę jelita lub otrzewnej. Nadal nie wiemy, czy istnieje różnica między omawianymi schematami leczenia pod względem wpływu na ryzyko nawrotu choroby. Konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań, aby zwiększyć naszą pewność co do tego, czy 6-miesięczny okres leczenia jest równie skuteczny jak 9-miesięczny pod względem zapobiegania nawrotom choroby. Kolejne badania powinny dostarczyć informacji na temat leczenia gruźlicy układu pokarmowego u dzieci i osób zakażonych HIV.
    • Probiotyki w leczeniu wyprysku
      [  Data publikacji przeglądu: 21 listopada 2018   ]
    • Należy zauważyć, że wyniki w tym podsumowaniu opierają się na następujących danych: leczenie probiotykami w porównaniu z ich niestosowaniem, terapia trwająca od 6 tygodni do 3 miesięcy, z wyjątkiem oceny nasilenia egzemy przez badającego - leczenie trwało 16 tygodni oraz analiza wyników na koniec leczenia, z wyjątkiem zdarzeń niepożądanych, które oceniano w trakcie leczenia. O ile nie zaznaczono inaczej, wyniki były mierzone przez uczestników lub ich rodziców. We włączonych badaniach poddano ocenie wiele probiotyków o różnych stężeniach lub dawkach. Wynik w skali objawów choroby był tym wyższy, im bardziej były one nasilone. Stwierdziliśmy, że obecnie dostępne probiotyki prawdopodobnie w niewielkim stopniu lub w ogóle nie wpływają na zmniejszenie objawów wyprysku, takich jak świąd skóry i problemy ze snem (dane naukowe umiarkowanej jakości). Wykazaliśmy jednak, że w ocenie pacjentów i ich lekarzy probiotyki mogą nieznacznie złagodzić objawy egzemy na podstawie wskaźnika nasilenia objawów (dane niskiej jakości), chociaż nie mamy pewności, czy jest to różnica istotna dla pacjentów. Nie znaleźliśmy danych potwierdzających skuteczność probiotyków w poprawie jakości życia pacjentów (dane niskiej jakości). Nie stwierdziliśmy również większej częstości działań niepożądanych; w analizowanych badaniach opisywane skutki uboczne związane z leczeniem obejmowały zaburzenia żołądkowo-jelitowe z biegunką i zaparciami, wymioty oraz bóle kolkowe (dane niskiej jakości). Na podstawie analizy badań można przypuszczać, że dalsze badania oceniające skuteczność probiotyków w leczeniu wyprysku mogą być nieopłacalne, ponieważ istnieje małe prawdopodobieństwo ich wpływu na końcowy wynik leczenia.
    • Leczenie egzemy rąk 
      [  Data publikacji przeglądu: 26 kwietnia 2019   ]
    • Z powodu zróżnicowanej jakości badań i braku możliwości gromadzenia danych z badań dotyczących podobnych zabiegów, dostępne są jedynie ograniczone dane potwierdzające najlepszą metodę leczenia wyprysku rąk. Głównymi formami leczenia są kremy i maści z glikokortykosteroidami oraz fototerapia (naświetlanie promieniami UV), brak jednak wystarczających badań porównawczych w tym zakresie. Przedstawiamy poniżej wyniki najważniejszych porównań.
    • Kremy/maści z glikokortykosteroidami: propionian klobetazolu w piance prawdopodobnie pozwala na skuteczną kontrolę objawów wyprysku rąk w porównaniu z nośnikiem leku w ocenie uczestników (ocena dobra/bardzo dobra u 516 osób vs 222 na 1000), jednak w opinii przeprowadzających badania różnica między grupami była mniej istotna, dodatkowo odnotowano więcej działań niepożądanych podczas stosowania klobetazolu (u 178 osób w porównaniu z 79 na 1000 z grupy kontrolnej); wyniki oparto na danych naukowych umiarkowanej wiarygodności. Mometazon (w postaci furoinanu) w kremie stosowany trzy razy w tygodniu może w niewielkim stopniu kontrolować objawy choroby (ocena przeprowadzających testy – dobra/bardzo dobra) w porównaniu do stosowania dwa razy w tygodniu, nie analizowano jednak kontroli objawów w ocenie uczestników. W obu badanych grupach zaobserwowano ścieńczenie skóry (niewiele przypadków; wyniki oparto na danych o niskiej wiarygodności).
    • Naświetlanie promieniami UV: porównano różne rodzaje naświetleń (tj. narażenia na promieniowanie). Leczenie miejscowe PUVA może poprawić kontrolę objawów choroby w ocenie przeprowadzających testy w porównaniu z terapią wąskim spektrum UVB (ocena dobra/ bardzo dobra u 400 osób versus 200 na 1000); nie jesteśmy jednak pewni tych wyników, ponieważ inne badania wskazują na małą skuteczność terapii PUVA lub jej brak. Ocena objawów przez uczestników nie została poddana analizie. W grupie terapii wąskim pasmem UVB 9 na 30 osób zgłosiło działania niepożądane (głównie zaczerwienienie) w porównaniu z żadną osobą z grupy PUVA (wszystkie wyniki oparto na danych umiarkowanie wiarygodnych).
    • Miejscowe inhibitory kalcyneuryny: osoby stosujące takrolimus mają prawdopodobnie większą szansę na kontrolę objawów w ocenie badaczy (ocena dobra/bardzo dobra u 14 na 14 badaczy) w porównaniu z osobami stosującymi nośnik (żaden badacz nie dał oceny dobrej lub bardzo dobrej w odniesieniu do kontroli objawów), ocena pacjentów dotycząca skuteczności kontroli objawów nie została zbadana. W grupie 14 osób stosujących takrolimus 4 osoby zgłosiły świąd skóry (dobrze tolerowany) w porównaniu z żadną osobą z grupy nośnika leku. W jednym niewielkim badaniu porównywano takrolimus z mometazonem, oba leki były dobrze tolerowane, nie dokonano jednak oceny skuteczności leczenia przez badaczy lub uczestników (wszystkie wyniki oparto na umiarkowanie wiarygodnych danych).
    • Doustne interwencje: cyklosporyna - doustny lek immunosupresyjny (lek hamujący odpowiedź immunologiczną organizmu) prawdopodobnie w niewielkim stopniu pomaga kontrolować objawy choroby w ocenie przeprowadzających test lub pacjentów (wynik dobry/bardzo dobry) w porównaniu z miejscowym betametazonem w kremie (glikokortykosteroid). Ryzyko działań niepożądanych, takich jak zawroty głowy, było podobne w grupach (wszystkie wyniki oparto na danych umiarkowanej wiarygodności). Doustna alitretynoina (pochodna witaminy A, retynoid) w dawce 10 mg została oceniona przez 307 badaczy (na 1000) jako dobra/bardzo dobra w celu kontroli objawów w porównaniu z 194 osobami na 1000 w grupie placebo, natomiast dla dawki 30 mg było to 432 osób w porównaniu z 157 na 1000. Ocena skuteczności leku dokonana przez pacjentów dostarcza podobnych wyników (dane o dużej wiarygodności). Po zwiększeniu dawki alitretynoiny do 30 mg ryzyko bólu głowy było wyższe w porównaniu z placebo (74 versus 251 na 1000; dane o wysokiej wiarygodności), ale różnica między alitretynoiną w dawce 10 mg a placebo prawdopodobnie nie istnieje (na podstawie danych o umiarkowanej wiarygodności).
    • Płukanie pęcherzyków jajnikowych podczas pobierania komórek jajowych w technice wspomaganego rozrodu 
      [  Data publikacji przeglądu: 26 kwietnia 2018   ]
    • Na podstawie 3 głównych badań oceniających wskaźnik żywych urodzeń wykazano, że płukanie pęcherzyków po aspiracji prawdopodobnie ma niewielki lub żaden wpływ na wskaźnik żywych urodzeń noworodków w porównaniu z samą aspiracją pęcherzyków (dane średniej jakości). Na podstawie wyników sugeruje się, że wskaźnik żywych urodzeń przy płukaniu pęcherzyków jajnikowych może wynosić od 29% do 52% przy założeniu, że wynosi on 41% przy zastosowaniu samej aspiracji pęcherzyków. W żadnym z włączonych badań nie podano informacji dotyczących odsetka poronień. Badania wykazały również, że płukanie pęcherzyków prawdopodobnie powoduje niewielką lub żadną różnicę w liczbie pobranych komórek jajowych, liczbie zarodków lub częstości ciąż klinicznych w porównaniu z techniką samej aspiracji. Pomimo tego, że jakość danych naukowych była bardzo niska, wydaje się, że płukanie pęcherzyków jajnikowych zajmuje znacznie więcej czasu niż sama aspiracja. Dane były niewystarczające, aby wyciągnąć jednoznaczne wnioski w odniesieniu do działań niepożądanych lub bezpieczeństwa badanej interwencji. Potrzebne są dalsze badania, aby dowiedzieć się, czy określone grupy pacjentów skorzystałyby z metody płukania pęcherzyków jajnikowych.
    • Jak dokładny jest kwestionariusz informacyjny AD-8 w diagnozowaniu demencji we wszystkich rodzajach placówek opieki zdrowotnej? 
      [  Data publikacji przeglądu: 4 marca 2019   ]
    • Badania zawarte w niniejszym przeglądzie sugerują, że kwestionariusz AD-8 może pozwolić na zidentyfikowanie osób dorosłych z potencjalną demencją, które mogłyby skorzystać z dalszej oceny specjalistycznej i rozpoznania. Jeśli kwestionariusz AD-8 byłby jedynym narzędziem zastosowanym do rozpoznania demencji, szansa postawienia błędnego rozpoznania u osoby, u której demencja nie występuje, jest duża (50% osób, u których wynik kwestionariusza AD-8 sugeruje, że mają demencję). Z tego powodu kwestionariusz AD-8 jest nieodpowiedni, aby go stosować jako jedyny test diagnostyczny - mógłby on przyczynić się jedynie do wzrostu niepokoju i cierpienia. Szansa pominięcia rozpoznania demencji jest znacznie mniejsza (5% osób, u których wynik sugeruje, że nie mają demencji, chociaż faktycznie na nią chorują) Grupa ta straci okazję na zaplanowanie przyszłej opieki i nie byłaby brana pod uwagę przy ocenie pod kątem leczenia farmakologicznego. Powyższe spostrzeżenia należy wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji, czy AD-8 jest odpowiednim testem wykrywającym demencję.
    • Immunoterapia postkonsolidacyjna z przeciwciałem anty-GD2 u osób z nerwiakiem zarodkowym (łac. neuroblastoma) dużego ryzyka po autologicznym przeszczepie hematopoetycznych komórek macierzystych
      [  Data publikacji przeglądu: 24 kwietnia 2019   ]
    • Wyniki dotyczące ogólnej przeżywalności oraz przeżycia wolnego od zdarzeń były bardziej korzystne w grupie osób otrzymujących immunoterapię zawierającą dinutuksymab. Pozostałe wyniki, również te dotyczące działań niepożądanych nie były odpowiednio opisane, dlatego sformułowanie jednoznacznych wniosków wymaga przeprowadzenia dalszych badań.
    • Glikokortykosteroidy u pacjentów z alkoholowym zapaleniem wątroby 
      [  Data publikacji przeglądu: 9 kwietnia 2019   ]
    • Nie możemy jednoznacznie określić, czy glikokortykosteroidy mają pozytywny czy negatywny wpływ na pacjentów z alkoholowym zapaleniem wątroby. Pomimo dostępnych danych na temat wyników dotyczących śmiertelności, jakość życia związanej ze zdrowiem oraz poważnych powikłań, nie byliśmy w stanie wyciągnąć jednoznacznych wniosków, przede wszystkim dlatego, iż dane były niewystarczające do uzyskania solidnych wyników, badania były małe, a pacjenci różnili się stopniem zaawansowania choroby. W związku z tym jesteśmy niepewni wniosków.
    • Suplementacja witaminy D w zapobieganiu infekcjom u dzieci do piątego roku życia 
      [  Data publikacji przeglądu: 9 listopada 2016   ]
    • Jedno duże badanie nie wykazało wpływu witaminy D na ryzyko zgonu lub infekcji dróg oddechowych u dzieci poniżej piątego roku życia. Nie odnaleźliśmy badań oceniających wpływ suplementacji witaminy D na zapobieganie innych infekcji, takich jak gruźlica i malaria.
    • Stosowanie termopunktury w celu łagodzenia skutków ubocznych chemioterapii lub radioterapii u chorych na nowotwór 
      [  Data publikacji przeglądu: 13 listopada 2018   ]
    • Obecnie nie ma wiarygodnych danych naukowych na poparcie lub sprzeciw wobec stosowania termopunktury u chorych leczonych z powodu nowotworu. Potrzebne są badania wysokiej jakości, które powinny zawierać informacje dotyczące działań niepożądanych związanych ze stosowaniem tej interwencji.
    • Prostacyklina w leczeniu tętniczego nadciśnienia płucnego 
      [  Data publikacji przeglądu: 1 maja 2019   ]
    • U uczestników, którym podano prostacyklinę dożylnie stwierdzono poprawę w zakresie przeżywalności (mniejsze ryzyko śmierci). Byli oni w stanie przejść średnio 92 metry więcej w ciągu 6 minut niż osoby, którym nie podano prostacykliny dożylnie. Ponadto osoby te miały większe prawdopodobieństwo poprawy wydolności (codzienne czynności, które chory jest lub nie jest w stanie wykonać). Osoby, którym podawano prostacyklinę dożylnie miały lepszą średnią funkcję serca niż chorzy nie poddani leczeniu. Ogólnie, wyniki były mniej jednoznaczne dla osób otrzymujących prostacyklinę drogą doustną, wziewną lub podskórną. Nie było jasne, czy stosowanie tych metod przyczyniło się do zwiększenia szans przeżycia. Osoby, którym podawano prostacyklinę w postaci wziewnej (za pomocą nebulizatora) wykazały poprawę wydolności, mogły przejść średnio 28 metrów więcej w trakcie testu 6-minutowego marszu oraz miały lepszą funkcję serca. Istniały również dane naukowe na potwierdzenie poprawy funkcji serca podczas stosowania zastrzyków podskórnych z prostacykliną. Nie było jasne, czy przyjmowanie tabletek zawierających prostacyklinę miało wpływ na poprawę wydolności lub funkcję serca. Osoby otrzymujące takie leczenie były w stanie przejść tylko 15 metrów dalej w ciągu 6 minut niż osoby, które nie przyjmowały doustnie prostacykliny. Mimo, że wyniki dostępne w tym przeglądzie były najmocniejsze dla prostacykliny dożylnej, to ta metoda leczenia może być uciążliwa i zwiększać ryzyko powikłań, np. infekcji wkłucia dożylnego. Co więcej, prawie wszystkie osoby, które przyjmowały zalecaną dawkę leku w różnych postaciach miały skutki uboczne (między innymi napady gorąca, ból głowy lub szczęki, biegunkę, ból kończyn, skutki uboczne związane z drogami oddechowymi, nudności i wymioty). Osoby przyjmujące seleksypag miały mniej nasilone objawy kliniczne, a wynik 6-minutowego testu marszowego różnił się tylko o 13 metrów w porównaniu z osobami przyjmującymi placebo. Osoby, które przyjmowały seleksypag były również bardziej narażone na skutki uboczne, takie jak napady gorąca, ból szczęki, biegunka, nudności lub wymioty, ból mięśni lub kończyn.
    • Czy interwencje wpływające na utrzymanie pozycji bocznej podczas snu są najlepszym sposobem leczenia obturacyjnego bezdechu sennego? 
      [  Data publikacji przeglądu: 1 maja 2019   ]
    • 1. Terapia pozycyjna była mniej skuteczna niż CPAP (Continuous Positive Airway Pressure; z ang. stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych) w redukcji wskaźnika bezdechów i skróconych oddechów (AHI). Terapia pozycyjna może być stosowana dłużej w ciągu nocy niż CPAP. W odniesieniu do innych wyników nie zaobserwowano żadnych różnic.
    • 2. Terapia pozycyjna była skuteczniejsza niż nieaktywna kontrola w odniesieniu do skal AHI i ESS (skala senności Epwortha, opisująca stopień nasilenia obturacyjnego bezdechu sennego).
    • Testy z krwi w późnej ciąży w celu identyfikacji dzieci małych na wiek ciążowy i zagrożonych obumarciem 
      [  Data publikacji przeglądu: 14 maja 2019   ]
    • Wśród 91 uwzględnionych badań 86 zawierało informacje o małych dzieciach, z czego 18 dotyczyło również urodzenia martwego płodu. Kolejne 5 badań dotyczyło wyłącznie urodzenia martwego dziecka. Najdokładniejszym testem do wykrywania dziecka małego było badanie usg, na podstawie którego można było oszacować jego masę ciała. Spośród substancji mierzonych we krwi matki, najbardziej dokładnym był ludzki laktogen łożyskowy, który jest hormonem wytwarzanym przez łożysko w czasie ciąży. Było tylko jedno badanie, w którym analizowano zarówno badanie usg, jak i dokonywano oznaczeń substancji łożyskowych. Oznaczenie łożyskowego czynnika wzrostu było najdokładniejszym testem w celu identyfikacji dziecka, które mogłoby się urodzić martwe; nie było badań dotyczących oceny ultrasonograficznej w wykrywaniu dzieci z grupy ryzyka obumarciem wewnątrzłonowym. Badania substancji łożyskowych były lepsze w identyfikacji dziecka zagrożonego zgonem wewnątrzmacicznym niż niską masą urodzeniową.
    • Doustne płyny nawadniające zawierające składniki odżywcze w leczeniu ostrej biegunki 
      [  Data publikacji przeglądu: 13 grudnia 2016   ]
    • Badacze Cochrane ocenili dostępne dane naukowe do 5 września 2016 r. Do przeglądu włączono 35 badań spełniających kryteria włączenia obejmujących łącznie 4284 uczestników: 28 badań dotyczyło dzieci, w 5 badaniach udział wzięli dorośli, a 2 badania obejmowały dzieci i dorosłych. W większości badań porównywano DPN na bazie polimerów oraz DPN zawierający glukozę i sól o określonej osmolarności (DPN ≥ 310), który ma nieco bardziej słony smak niż aktualnie uznane za najlepszą recepturę (≤ 270 mOsm/l). Badania różniły się między sobą pod względem jakości metodologicznej. Przy porównaniu DPN na bazie polimerów i DPN o osmolarności ≤270 mml/l zawierającego glukozę i sól nie odnaleziono wystarczających danych naukowych, aby wykazać, że jeden roztwór jest lepszy od drugiego (jakość danych naukowychniska do bardzo niskiej). W grupie osób, które otrzymywały DPN na bazie polimerów w porównaniu z grupą pacjentów leczonych DPN o osmolarności ≥310 mOsm/l z glukozą i solą stwierdzono mniejszą objętość stolca oraz krótszy czas trwania biegunki. Nie wykazano różnicy między grupami pod względem liczby osób, które wymagały podania kroplówki dożylnej w celu nawodnienia organizmu. Objawy niepożądane były podobne w obu grupach (jakość danych naukowychniska do bardzo niskiej).
    • Smektyn (Smecta - wyrób medyczny; przyp. tłum.) w leczeniu dzieci z ostrymi biegunkami. 
      [  Data publikacji przeglądu: 25 kwietnia 2018   ]
    • Podawanie smektynu dzieciom z ostrą biegunką może skrócić czas jej trwania. Jednak potrzeba większej liczby badań wysokiej jakości, w tym badań oceniających różne przyczyny biegunki i skutki ekonomiczne jej leczenia.
    • Przerwanie lub kontynuacja długotrwałego stosowania leków przeciwpsychotycznych w terapii objawów poznawczych i psychologicznych u osób starszych z demencją 
      [  Data publikacji przeglądu: 1 kwietnia 2018   ]
    • Do przeglądu włączyliśmy 10 badań, w których uczestniczyło łącznie 632 osób. W tej aktualizacji przeglądu dodaliśmy jedno badanie, w którym wzięło udział 19 osób. Większość uczestników mieszkała w domach opieki. Badania różniły się istotnie w zakresie uczestników, wykorzystanych metod i mierzonych wyników. Z powodu tak dużego zróżnicowania badań niemożliwa była łączna analiza wszystkich danych numerycznych. Znaleźliśmy dane niskiej jakości potwierdzające, że u osób starszych z demencją możliwe jest zaprzestanie długotrwałej terapii przeciwpsychotycznej bez pogorszenia ich problemów poznawczych. Jednak w przypadku niektórych osób z psychozą, pobudzeniem, agresją lub istotną poprawą w zakresie objawów po włączeniu leczenia przeciwpsychotycznego, stwierdziliśmy, że przerwanie go może zwiększyć ryzyko ponownego nasilenia zaburzeń poznawczych. Z drugiej strony u niektórych badanych z łagodnymi objawami na początku badania, przerwanie stosowania leków przeciwpsychotycznych wiązało się ze zmniejszeniem pobudzenia. Nie znaleźliśmy wystarczających danych, by dowiedzieć się, czy przerwanie terapii przeciwpsychotycznej ma korzystne efekty dla jakości życia, myślenia i zapamiętywania lub zdolności do wypełniania codziennych obowiązków, ani też czy dochodzi do zmniejszenia ryzyka szkodliwych zdarzeń, takich jak upadki. Nie jesteśmy pewni, czy przerwanie leczenia przeciwpsychotycznego przyczynia się do wydłużenia życia osób.
    • Połączenie opioidów z ketaminą w leczeniu bólu nowotworowego opornego na same opioidy 
      [  Data publikacji przeglądu: 28 czerwca 2017   ]
    • Nie ustalono jeszcze korzyści i szkód związanych z dodaniem ketaminy do silnych leków przeciwbólowych, takich jak morfina, w celu łagodzenia bólu nowotworowego. Duże dawki ketaminy wydają się być nieskuteczne i mogą wiązać się z poważnymi działaniami niepożądanymi.
    • Niesteroidowe leki przeciwzapalne stosowane miejscowo w leczeniu przewlekłego bólu mięśniowo-szkieletowego u dorosłych 
      [  Data publikacji przeglądu: 22 kwietnia 2016   ]
    • Miejscowo stosowane diklofenak i ketoprofen mogą w dużym stopniu zmniejszyć nasilenie bólu towarzyszącego chorobie zwyrodnieniowej stawów, ale tylko u około 10 % więcej osób niż przy stosowaniu miejscowym placebo. Nie ma danych naukowych w odniesieniu do innych przewlekłych stanów bólowych.
    • Leki stosowane w leczeniu uzależnienia od konopi indyjskich 
      [  Data publikacji przeglądu: 28 stycznia 2019   ]
    • Dla wyniku jakim jest abstynencja pod koniec leczenia, preparaty Δ9-tetrahydrokanabinolu (THC, główny składnik konopi) były prawdopodobnie nieskuteczne, leki przeciwdepresyjne z grupy inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny, leki przeciwdepresyjne o mieszanym mechanizmie działania, buspiron oraz N-acetylocysteina również prawdopodobnie były nieskuteczne. Dodatkowo nie jesteśmy pewni skuteczności leków przeciwdrgawkowych i stabilizujących nastrój. Dla danej jaką jest ukończenie określonego etapu leczenia, preparaty THC, leki przeciwdepresyjne o mieszanym mechanizmie działania, leki przeciwdrgawkowe i stabilizujące nastrój mogą nie być skuteczne, nie jesteśmy pewni skuteczności inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny, jak również N-acetylocysteina prawdopodobnie nie wpływała na ukończenie leczenia. Stosowanie leków przeciwdrgawkowych i stabilizujących nastrój mogło zwiększać prawdopodobieństwo wcześniejszej rezygnacji z terapii. Preparaty THC i N-acetylocysteiny prawdopodobnie nie powodowały więcej działań niepożądanych niż placebo, leki przeciwdepresyjne i buspiron mogły wywoływać więcej działań niepożądanych niż placebo, a w przypadku selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny nie jesteśmy pewni. Bazując na bieżących badaniach, wszystkie leki powinny być rozpatrywane jako eksperymentalne.
    • Mieszanki mleczne a mleko z banku mleka kobiecego w karmieniu wcześniaków lub noworodków z niską masą urodzeniową 
      [  Data publikacji przeglądu: 21 czerwca 2018   ]
    • Obecnie dostępne dane sugerują, że karmienie wcześniaków sztucznym mlekiem (zamiast mlekiem z banku mleka kobiecego, gdy mleko matki jest niedostępne) wiąże się z szybszym tempem wzrostu, ale prawie dwukrotnie większym ryzykiem rozwoju martwiczego zapalenia jelit. Dalsze duże badania mogą dostarczyć silniejszych i bardziej precyzyjnych danych, aby ułatwić lekarzom i rodzinom dokonywania świadomych wyborów związanych z tym problemem. Obecnie prowadzonych jest pięć takich badań (obejmujących ponad 1200 niemowląt) na całym świecie. Planujemy włączenie danych z tych badań do niniejszego przeglądu, gdy będą dostępne.
    • Leki, które wpływają na naczynia krwionośne w złośliwych nowotworach mózgu 
      [  Data publikacji przeglądu: 22 listopada 2018   ]
    • Terapia antyangiogenna nie wydłuża istotnie przeżycia u pacjentów z nowo zdiagnozowanym glejakiem wielopostaciowym. W nawracającym glejaku wielopostaciowym nie ma danych potwierdzających przedłużenie życia (podczas stosowania leków antyangiogennych; przyp.tłum.) w porównaniu z chemioterapią; dołączenie leków antyangiogennych do wybranych schematów chemioterapeutycznych może prowadzić do niewielkiej poprawy w zakresie przeżywalności. Leki antyangiogenne opóźniają rozrost nowotworu na podstawie obrazowania rezonansem magnetycznym (MRI), lecz ich stosowanie często wiąże się z działaniami niepożądanymi, takimi jak podwyższone ciśnienie tętnicze krwi lub obecność białka w moczu.
    • Stacjonarna opieka szpitalna w porównaniu z opieką ambulatoryjną lub dzienną u osób z zaburzeniami odżywiania 
      [  Data publikacji przeglądu: 21 stycznia 2019   ]
    • Nie było wystarczających danych z badań naukowych, aby uznać za najlepsze którekolwiek z miejsc (warunków) sprawowania opieki nad osobami z jadłowstrętem psychicznym, bulimią lub z innymi zaburzeniami odżywiania. Nie było wyraźnej różnicy w przybieraniu na wadze u osób z jadłowstrętem psychicznym, które leczono w różnych warunkach, natomiast ukończenie leczenia wydawało się bardziej prawdopodobne, jeśli było ono częściowo lub w całości oferowane w warunkach poza szpitalem. Dane naukowe były niskiej lub bardzo niskiej jakości, więc nie jesteśmy pewni co do trafności tych wyników.
    • Opatrunki i środki stosowane miejscowo (żele, maści i kremy) w leczeniu żylnych owrzodzeń nóg 
      [  Data publikacji przeglądu: 15 czerwca 2018   ]
    • Nie możemy być pewni, które opatrunki i środki do stosowania miejscowego są najskuteczniejsze w gojeniu żylnych owrzodzeń nóg, we wszystkich badaniach nie było wystarczającej liczby uczestników stosujących określone leczenie i istniało duże ryzyko błędu systematycznego. Oznacza to, że wiele badań zostało przeprowadzonych lub przedstawionych w taki sposób, że nie możemy być pewni ich wyników. Głównym sposobem leczenia żylnych owrzodzeń nóg są bandaże lub pończochy uciskowe, a wybór dodatkowych opatrunków lub leczenia miejscowego powinien uwzględniać wyniki przeglądu i ich niepewność, obok takich czynników jak preferencje pacjenta i koszty.
    • Dodawanie jodu do żywności innej niż sól w celu zapobiegania chorobom powodowanym przez niewystarczające spożycie jodu. 
      [  Data publikacji przeglądu: 12 lutego 2019   ]
    • W żadnym z badań nie oceniono wpływu dodawania jodu do żywności na ryzyko zgonu, rozwój umysłowy, funkcje poznawcze, kretynizm (schorzenie charakteryzujące się zaburzeniami kontroli ruchu i niepełnosprawnością intelektualną), niedoczynność tarczycy, stężenie TSH lub stężenie tyreoglobuliny (stanowią biologiczne markery wskazujące na niedobór jodu, gdy ich stężenie we krwi jest wysokie). W dwóch badaniach oceniano wpływ interwencji na ryzyko wystąpienia wola, w jednym badaniu oceniano pięć czynników rozwoju fizycznego (masa ciała, wzrost, masa ciała w stosunku do wieku, wzrost w stosunku do wieku, stosunek wagi do wzrostu), zaś jedno badanie analizowało działania niepożądane. We wszystkich badaniach oceniano stężenie jodu w moczu (stężenie jodu wydzielanego z moczem, którego niski poziom wskazuje na niedobór jodu w populacji badanej, ale nie u poszczególnych osób). Dane, które spełniły nasze wymagania z tych badań, zostały poddane łącznej ocenie w meta-analizie. Jesteśmy niepewni skutków wzbogacania jodu na ryzyko wystąpienia wola lub którykolwiek z 5 czynników rozwoju fizycznego. W jednym badaniu w sposób opisowy zgłoszono brak działań niepożądanych podczas jego trwania. Wśród badań o wyższej jakości danych u osób, u których dodawano jod do żywności stwierdziliśmy istotnie większe stężenie jodu w moczu (38.32 µg/L) w porównaniu z grupami, które nie otrzymywały jodu.
    • Leczenie uzupełniające briwaracetamem w padaczce lekoopornej 
      [  Data publikacji przeglądu: 28 marca 2019   ]
    • Byliśmy w stanie zidentyfikować sześć badań, w których badano wpływ dołączenia briwaracetamu do stałego leczenia padaczki lekoopornej. Badania te objęły w sumie 2411 uczestników, w wieku od 16 do 80 lat. Większość pacjentów miała padaczkę ogniskową (padaczkę, która wywodzi się z jednego obszaru mózgu). Pacjenci, którzy otrzymywali briwaracetam w skojarzeniu ze stałym leczeniem przeciwpadaczkowymi mieli dwa razy większą szansę na redukcję o 50% lub więcej napadów drgawkowych w porównaniu z osobami przyjmującymi placebo (lek nieaktywny, który nie wpływa na padaczkę). Pacjenci przyjmujący briwaracetam byli prawie sześciokrotnie bardziej skłonni do braku napadów padaczkowych niż ci, którzy otrzymywali placebo. Osoby, które otrzymywały briwaracetam były bardziej podatne na wycofanie się z badania z powodu działań niepożądanych, jednak nie miały większej ich częstości w porównaniu z placebo.
    • Czy wyciąg z cyklamenu europejskiego jest skuteczny u osób z ostrym zapaleniem zatok przynosowych? 
      [  Data publikacji przeglądu: 11 maja 2018   ]
    • Celem naszym było ustalenie odsetka pacjentów, u których objawiły ustąpiły bądź uległy poprawie w ciągu 14 i 30 dni, lecz nie znaleźliśmy żadnych danych naukowych. Włączone badania dostarczyły danych dotyczących zmiany w zakresie objawów (w postaci punktacji) podczas leczenia ostrego zapalenia zatok przynosowych. W jednym badaniu odnotowano złagodzenie bólu twarzy w okresie do 7 dni. W żadnym z nich nie wystąpiły powikłania lub konieczność zwolnienia z zajęć szkolnych lub pracy. Osoby, którym podawano cyklamen europejski częściej niż pacjenci z grupy placebo podawały skutki uboczne, takie jak podrażnienie błony śluzowej nosa, kichanie czy łagodne krwawienie z nosa. Nie odnotowano żadnych poważnych działań niepożądanych. Nie znaleźliśmy danych naukowych na potwierdzenie skuteczności lub jej braku cyklamenu europejskiego.
    • Zastrzyki z toksyny botulinowej w prewencji migreny u osób dorosłych 
      [  Data publikacji przeglądu: 25 czerwca 2018   ]
    • Osoby z przewlekłą migreną leczone zastrzykami z toksyny botulinowej, miały napady migreny krócej o dwa dni w miesiącu w porównaniu z pacjentami przyjmującymi placebo (leczenie pozorowane). Nie ma pewności, czy poprawa była wystarczająco duża, aby wpłynąć istotnie na jakość ich życia. Konieczne są dalsze badania, aby wykazać, czy toksyna botulinowa jest lepsza niż leczenie doustne (w postaci tabletek) w zapobieganiu migreny. Dane naukowe dla stosowania toksyny botulinowej u osób z migreną epizodyczną (sporadyczną) były niejasne. Leczenie toksyną botulinową nie powodowało wielu skutków ubocznych.
    • Ćwiczenia fizyczne w zaawansowanym raku płuc 
      [  Data publikacji przeglądu: 11 lutego 2019   ]
    • Nasze wyniki wykazały, że aktywni fizycznie pacjenci z rakiem płuc byli sprawniejsi i mieli lepszą jakością życia w porównaniu z tymi, którzy nie ćwiczyli. Nie odnotowaliśmy żadnej różnicy w sile mięśni, nasileniu duszności lub zmęczenia, poczuciu lęku, depresji lub czynności płuc. Nie wykazano poważnych skutków ubocznych u aktywnych fizycznie osób z rakiem płuc, lecz tylko trzy badania analizowały te parametry.
    • Ćwiczenia fizyczne w celu poprawy aktywności, uczestnictwa w życiu i jakości życia u osób z dziecięcym porażeniem mózgowym 
      [  Data publikacji przeglądu: 11 czerwca 2017   ]
    • Ćwiczenia aerobowe mogą poprawić aktywność ocenianą jako funkcje motoryczne, ale wydaje się, że nie wpływają na poprawę szybkości i wytrzymałości podczas chodzenia, uczestnictwo w życiu lub wydolność wysiłkową wśród dzieci z CP w czasie obserwacji krótko- lub średnioterminowej. Żadne z badań nie analizowało wpływu ćwiczeń aerobowych na uczestnictwo lub jakość życia. Trening oporowy nie poprawia funkcji motorycznych, prędkości chodu, uczestnictwa w życiu w okresie krótko- lub średnioterminowy, a także jakości życia w krótkim czasie u dzieci i młodzieży z CP, ale może pozytywnie wpływać na siłę mięśni. Trening mieszany nie poprawia funkcji motorycznych lub szybkości chodu, ale pozytywnie wpływa na uczestnictwo dzieci i młodzieży z CP (w życiu codziennym; przyp.tłum.) w obserwacji krótkoterminowej. Nie znaleźliśmy dowodów potwierdzających wpływ treningu aerobowego i siłowego na funkcje motoryczne, ale różnica była widoczna w sile mięśni w obserwacji krótkoterminowej. Mimo, iż dane sugerują, że ćwiczenia są bezpieczne u osób z CP, tylko 16 badań (55%) zawierało informacje dotyczące zdarzeń niepożądanych, w tych badaniach nie zaobserwowano poważnych działań niepożądanych. Wszystkie badania, które zostały włączone do tego przeglądu, miały małą liczbę uczestników. Oznacza to, że nie możemy być pewni dokładności wyników.
    • Etosuksymid, walproinian sodu lub lamotrygina w leczeniu padaczki z napadami nieświadomości u dzieci i młodzieży 
      [  Data publikacji przeglądu: 8 lutego 2019   ]
    • Odnaleziono pewne dane naukowe (pochodzące z ośmiu małych badań) wskazujące na to, że u osób przyjmujących lamotryginę istnieje większe prawdopodobieństwo niewystępowania napadów, w porównaniu z osobami przyjmującymi placebo. W przeglądzie przedstawiono mocne dane naukowe wskazujące na to, że u pacjentów przyjmujących etosuksymid lub walproinian prawdopodobieństwo niewystępowania napadów jest większe niż u osób stosujących lamotryginę. Jednakże, z powodu mniejszego ryzyka wystąpienia działań niepożądanych w terapii dziecięcej padaczki z napadami nieświadomości, korzystniejsze jest stosowanie etosuksymidu niż walproinianu. Biorąc pod uwagę skuteczność i tolerancję leczenia, etosuksymid stanowi optymalną początkową, empiryczną monoterapię padaczki z napadami nieświadomości u dzieci i młodzieży.
    • Terapie psychologiczne, których celem jest zmniejszenie uczucia zmęczenia u pacjentów z nieuleczalną chorobą nowotworową 
      [  Data publikacji przeglądu: 14 lipca 2017   ]
    • Autorzy przeglądu nie znaleźli żadnego potwierdzenia dla skuteczności terapii psychologicznej w zmniejszaniu uczucia zmęczenia, gdy ocena następowała bezpośrednio po zastosowaniu interwencji. Bardzo niskiej jakości dane naukowe sugerują, że terapie psychologiczne mogą poprawić funkcjonowanie fizyczne bezpośrednio po zastosowaniu interwencji i mogą zmniejszyć uczucie zmęczenia w czasie wstępnej obserwacji. Dane naukowe nie wskazują na skuteczność terapii psychospołecznych pod względem poprawy w zakresie innych aspektów funkcjonowania. Ograniczona ocena potencjalnej szkodliwości nie wykazała różnic w skutkach ubocznych u pacjentów otrzymujących terapię psychologiczną w porównaniu z tymi, którzy mieli zwykłą opiekę. Ograniczone, dobrej jakości dane naukowe nie pozwalają wysnuć żadnych wniosków dotyczących stosowania terapii psychologicznej u osób z nieuleczalną chorobą nowotworową. Konieczne jest przeprowadzenie większych, wysokiej jakości badań, aby dowiedzieć się, czy terapie psychologiczne pomagają w zmniejszeniu uczucia zmęczenia u osób z nieuleczalną chorobą nowotworową w trakcie leczenia przeciwnowotworowego.
    • Paracetamol w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych i biodrowych 
      [  Data publikacji przeglądu: 25 lutego 2019   ]
    • Dane naukowe wysokiej jakości wskazywały na to, że paracetamol przynosi jedynie minimalną poprawę pod względem funkcjonowania i nasilenia bólu u osób cierpiących na chorobę zwyrodnieniową stawów biodrowych i kolanowych. Jego stosowanie nie zwiększa ryzyka występowania zdarzeń niepożądanych ogółem. W żadnym z badań nie mierzono jakości życia. Ze względu na niewielką liczbę zdarzeń niepożądanych, byliśmy mniej pewni co do tego, czy stosowanie paracetamolu zwiększyło ryzyko występowania poważnych skutków ubocznych, czy zwiększyło częstość przerywania leczenia z powodu skutków ubocznych oraz czy zmieniło częstość występowania nieprawidłowych wyników badań czynności wątroby. Paracetamol może wprawdzie powodować częstsze nieprawidłowe wyniki badań czynności wątroby, ale implikacje kliniczne tego faktu nie są znane.
    • Czy profilaktyka antybiotykowa jest skuteczna lub bezpieczna u kobiet, u których poród drogą naturalną został ukończony w sposób zabiegowy? 
      [  Data publikacji przeglądu: 5 sierpnia 2017   ]
    • Dane naukowe pochodzące z pojedynczego badania sugerują, że profilaktyka antybiotykowa może skutkować niewielką lub żadną różnicą w ryzyku wystąpienia zapalenia śluzówki macicy oraz czasu hospitalizacji matki. Nie było żadnych innych danych dotyczących wyników, które oceniałyby efekty profilaktyki antybiotykowej po porodzie zabiegowym. Do oceny skuteczności interwencji konieczne są dalsze badania dotyczące stosowania profilaktyki antybiotykowej w przypadku porodu ukończonego w sposób zabiegowy.
    • Metody udzielania pierwszej pomocy przy zatruciu drogą pokarmową. 
      [  Data publikacji przeglądu: 19 grudnia 2018   ]
    • W dwóch badaniach porównano zastosowanie pojedynczej dawki węgla aktywowanego z brakiem jakiegokolwiek leczenia w przypadku zatrucia paracetamolem lub inną substancją. Nie mamy pewności co do efektów niepożądanych leczenia, pobytu na oddziale intensywnej terapii lub pogorszenia stanu zdrowia pacjenta. Nie znaleźliśmy też informacji odnośnie wpływu na ryzyko zgonu, czas trwania objawów, wchłanialność trucizny czy częstość hospitalizacji. W jednym badaniu porównano zastosowanie pojedynczej dawki węgla aktywowanego z leczeniem ipekakuaną przy różnych rodzajach zatruć. Nie mamy pewności co do skuteczności węgla aktywowanego, w porównaniu ze stosowaniem ipekakuany, pod względem wpływu na stan świadomości oceniony za pomocą skali śpiączki lub liczbę działań niepożądanych. Nie znaleźliśmy też informacji odnośnie wpływu na ryzyko zgonu, czas trwania objawów, wchłanialność trucizny, częstość hospitalizacji czy przyjęć na oddział intensywnej terapii. W jednym badaniu porównano leczenie ipekakuaną z brakiem jakiegokolwiek leczenia u dzieci, które zjadły w domu trujące jagody. W przypadku stosowania ipekakuany, może wystąpić więcej skutków niepożądanych. Nie znaleźliśmy informacji odnośnie wpływu na ryzyko zgonu, nasilenie objawów zatrucia, czas trwania objawów, wchłanialność trucizny, częstość hospitalizacji czy przyjęć na oddział intensywnej terapii. Oceniliśmy również zastosowanie węgla aktywowanego w postaci pojedynczej dawki lub wielokrotnych dawek w połączeniu z leczeniem szpitalnym lub bez niego (w porównaniu do siebie nawzajem lub z brakiem jakiegokolwiek leczenia). Ponadto, przeanalizowaliśmy korzyści wynikające z dodania ipekakuany do pojedynczej dawki węgla aktywowanego oraz dodania substancji przyspieszającej tranzyt jelit do węgla aktywowanego.
    • Pożywienie pochodzenia zwierzęcego a wzrost i rozwój dzieci w wieku od 6 do 59 miesięcy życia. 
      [  Data publikacji przeglądu: 19 lutego 2019   ]
    • Pokarmy pochodzenia zwierzęcego w porównaniu z pokarmami na bazie zbóż lub z brakiem interwencji
    • W pięciu badaniach (obejmujących 2972 dzieci) podano dane dotyczące przyrostu masy ciała oraz wzrostu. W trzech badaniach (592 dzieci) odnotowano zwiększenie wzrostu i masy ciała w grupie otrzymującej interwencję w porównaniu z grupą kontrolną. Z pozostałych dwu badań (na 2380 dzieciach), w jednym (1062 dzieci) odnotowano zmniejszenie wzrostu i masy ciała w obu grupach, nie stwierdzając różnicy pomiędzy grupami. W innym badaniu (1318 dzieci) w obu grupach doszło do zmniejszenia wzrostu oraz masy ciała, ale spadek był mniejszy w grupie objętej interwencją niż w grupie kontrolnej. Ze względu na te sprzeczne wyniki, nie jesteśmy pewni co do wpływu pokarmów pochodzenia zwierzęcego w porównaniu z pokarmami na bazie zbóż lub niestosowaniem interwencji dietetycznej zarówno na wzrost, jak i przyrost masy ciała u dzieci poniżej 50. miesiąca życia. W trzech badaniach (1612 dzieci) podano dane dotyczące zachorowań. W jednym badaniu z podawaniem jogurtu stwierdzono, że dzieci, które otrzymywały jogurt były w mniejszym stopniu narażone na biegunkę i zakażenie dróg oddechowych, a w razie zachorowania wracały do zdrowia szybciej. W badaniu dotyczącym jajek (148 dzieci) wykazano zwiększenie zachorowalności na biegunkę u dzieci karmionych jajkami, ale mogło to wynikać z kulturowego utożsamiania jajek z problemami trawiennymi. Nie było różnicy między grupami pod względem częstości gorączki, zakażenia dróg oddechowych lub stanu skóry. W trzecim badaniu (1062 dzieci) nie stwierdzono różnicy pomiędzy grupą objętą interwencją a grupą kontrolną pod względem jakiejkolwiek oznaki choroby.
    • Nie było badań, w których podawano by dane dotyczące anemii.
    • Dieta oparta na mięsie w porównaniu z dietą opartą na nabiale
    • W jednym badaniu (64 dzieci) podano dane dotyczące przyrostu wzrostu oraz masy ciała. Niemowlęta, u których stosowano dietę opartą na mięsie, cechował znamienny przyrost wzrostu w porównaniu z niemowlętami karmionymi nabiałem, u których doszło do zmniejszenia tempa wzrostu. W obu grupach wystąpił przyrost masy ciała, ale nie było różnicy między grupami.
    • W badaniu nie sprawdzano występowania chorób i anemii.
    • Ogólne wyniki
    • Biorąc pod uwagę ograniczoną oraz niską jakość danych, nie jesteśmy pewni co do wpływu na wzrost oraz rozwój dzieci podawania im pokarmów pochodzenia zwierzęcego w porównaniu z produktami zbożowymi lub z niestosowaniem interwencji dietetycznej.
    • Podawanie dożylnie substancji odżywczych osobom dorosłym podczas zabiegu operacyjnego w celu zapobiegania hipotermii 
      [  Data publikacji przeglądu: 22 listopada 2016   ]
    • Możemy mieć pewność, że pod koniec zabiegu operacyjnego osoby, którym podano dożylnie substancje odżywcze mają do pół stopnia wyższą temperaturę ciała niż osoby z grupy kontrolnej (w oparciu o dane naukowe pochodzące z sześciu badań obejmujących 249 osób). Mimo to, większa była niepewność co do wpływu podawania dożylnie substancji odżywczych w innych punktach czasowych, przy czym wyniki części badań sugerowały, że dożylne podanie substancji odżywczych pomaga utrzymać wyższą temperaturę ciała uczestników, a w innych badaniach informowano, że temperatura ciała osób otrzymujących substancje odżywcze była niższa niż osób z grupy kontrolnej. Nie ma pewności czy utrzymywanie o pół stopnia wyższej temperatury ciała pacjentów jest ważne z punktu widzenia osób sprawujących opiekę nad pacjentami poddawanymi zabiegom operacyjnym. Podobnie nie ma pewności czy podawanie dożylnie substancji odżywczych zmniejsza ryzyko wystąpienia dreszczy u pacjentów (w oparciu o dane naukowe pochodzące z trzech badań obejmujących 155 uczestników).
    • Wczesne (do 7 dni od urodzenia) stosowanie glikokortykosteroidów systemowych w profilaktyce dysplazji oskrzelowo-płucnej u dzieci urodzonych przedwcześnie 
      [  Data publikacji przeglądu: 24 października 2017   ]
    • Wyniki niniejszego przeglądu wskazują, że korzyści ze stosowania glikokortykosteroidów (GKS) u noworodków w ciągu pierwszych 7 dni od urodzenia mogą nie przewyższać znanych działań niepożądanych. Jednak stosowanie hydrokortyzonu wydaje się być obiecujące w zakresie poprawy wyników zdrowotnych w krótkim okresie czasu, bez negatywnego wpływu na długoterminowe wyniki w odniesieniu do rozwoju neurologicznego. Korzyści ze stosowania GKS ogólnoustrojowych obejmowały krótszy czas wspomagania oddechu respiratorem oraz mniejszy odsetek dzieci z rozpoznaną dysplazją oskrzelowo-płucną, z kolei objawy niepożądane obejmowały: podwyższone ciśnienie tętnicze, krwawienie z żołądka lub z jelit, perforację jelita, podwyższone stężenie glukozy we krwi oraz większe ryzyko porażenia mózgowego podczas obserwacji, szczególnie u pacjentów leczonych deksametazonem. Wczesne stosowanie GKS, zwłaszcza deksametazonu w leczeniu lub zapobieganiu dysplazji oskrzelowo-płucnej, należy ograniczyć, dopóki nie zostaną przeprowadzone dodatkowe badania.
    • Stosowanie leków rozrzedzających krew (antykoagulantów, leków przeciwkrzepliwych) u chorych na nowotwory złośliwe 
      [  Data publikacji przeglądu: 11 września 2017   ]
    • Przeanalizowano 19 badań klinicznych obejmujących 9650 chorych na nowotwór złośliwy. Większość badań dotyczyła pacjentów z różnymi rodzajami nowotworów, głównie rakiem drobnokomórkowym lub niedrobnokomórkowym płuc i rakiem trzustki. Wszystkie badania przeprowadzono w warunkach ambulatoryjnych. Wyniki sugerują, że wpływ wstrzykiwanych leków przeciwkrzepliwych na przeżywalność jest niejednoznaczny, a jeśli ma jakikolwiek efekt to jest on niewielki. Ponadto badania sugerują, że leki przeciwkrzepliwe redukują ryzyko wystąpienia zakrzepu o około połowę i prawdopodobnie zwiększają ryzyko dużych krwawień o 4 na 1000 oraz małych krwawień o 17 na 1000. Wpływ na jakość życia jest niejednoznaczny.
    • Stosowanie leków rozrzedzających krew w początkowym leczeniu zakrzepów krwi u chorych na raka 
      [  Data publikacji przeglądu: 24 stycznia 2018   ]
    • W tym przeglądzie systematycznym dane pochodzące z pięciu badań, które obejmowały 422 uczestników, sugerują, że wpływ stosowania heparyny drobnocząsteczkowej na ryzyko zgonu, w porównaniu ze stosowaniem heparyny niefrakcjonowanej, był niepewny lub bardzo mały. Nie odnaleźliśmy wystarczających danych naukowych, aby udowodnić przewagę heparyny drobnocząsteczkowej w zakresie zmniejszenia ryzyka nawrotu skrzepliny lub ryzyka krwawienia. Nie odnaleźliśmy żadnych danych, które pozwoliłyby porównać profil bezpieczeństwa tych dwóch leków. Co więcej, nie potwierdzono ani nie wykluczono istotnego wpływu fondaparynuksu, w porównaniu z heparyną, na ryzyko zgonu, wystąpienia skrzepliny lub krwawienia. Dostępne dane naukowe nie wykazały także żadnej różnicy między dalteparyną i tinzaparyną dla wszystkich analizowanych wyników zdrowotnych.
    • Czy interwencje dotyczące komunikacji są skuteczne u dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i minimalnymi zdolnościami do komunikacji werbalnej? 
      [  Data publikacji przeglądu: 5 listopada 2018   ]
    • Istnieją ograniczone dane naukowe na to, interwencje werbalne i wzmacniające komunikację poprawiają stopień komunikacji słownej i niewerbalnej u dzieci z zburzeniami ze spektrum autyzmu z minimalnymi zdolnościami do komunikacji werbalnej. Obydwa badania włączone do niniejszego przeglądu opisują korzyści w aspekcie komunikacji werbalnej lub niewerbalnej (lub obydwu) u niektórych dzieci zaraz po interwencji. Żadna z interwencji nie przyniosła poprawy komunikacji werbalnej lub niewerbalnej, która utrzymywała się w czasie u większości dzieci. Oceniliśmy ogólną jakość danych naukowych jako bardzo niską, ponieważ znaleźliśmy jedynie dwa odpowiednie badania z małą liczbą uczestników. Obydwa badania miały ponadto ograniczenia metodologiczne zwiększające ryzyko wypaczenia ich wyników.
    • Paracetamol w bólu krzyża 
      [  Data publikacji przeglądu: 6 czerwca 2016   ]
    • Znaleźliśmy dane wysokiej jakości wskazujące, że paracetamol (4 g dziennie) nie jest skuteczniejszy niż placebo w łagodzeniu ostrego bólu dolnego odcinka kręgosłupa zarówno w perspektywie krótko-, jak i długoterminowej. Również nie wykazano przewagi paracetamolu nad placebo w pozostałych badanych aspektach, takich jak jakość życia i jakość snu. U około jednej na pięć osób wystąpiły działania niepożądane, choć niektóre były poważne, nie było różnicy pomiędzy grupą leczoną a kontrolną. Ze względu na to, że większość badanych uczestników stanowili ludzie w średnim wieku, nie możemy być pewni, czy otrzymane wyniki byłyby podobne w innej grupie wiekowej.
    • Zwiększanie dawki radioterapii w leczeniu złośliwych glejaków 
      [  Data publikacji przeglądu: 19 sierpnia 2016   ]
    • Konwencjonalna radioterapia pooperacyjna poprawia przeżywalność dorosłych w dobrym stanie czynnościowym chorych na HGG w porównaniu z brakiem radioterapii pooperacyjnej. Radioterapia hipofrakcjonowana miała podobną skuteczność pod względem wpływu na przeżywalność w porównaniu do konwencjonalnej radioterapii, zwłaszcza u osób w wieku co najmniej 60 lat i cierpiących na glejaka wielopostaciowego.
    • Ćwiczenia zapobiegające upadkom osób starszych, żyjących w społeczeństwie 
      [  Data publikacji przeglądu: 31 stycznia 2019   ]
    • W osiemdziesięciu jeden badaniach porównywano ćwiczenia (wszystkich rodzajów) z interwencją kontrolną, którą uważa się za niewpływającą na zmniejszenie występowania upadków, u ludzi żyjących we społeczeństwie (i którzy nie zostali niedawno wypisani ze szpitala). Ćwiczenia zmniejszają liczbę upadków z upływem czasu o około jedną czwartą (23% redukcji). Przykładowo dane te wskazują na to, że gdyby wystąpiło 850 upadków u1000 osób monitorowanych przez ponad rok, ćwiczenia spowodowałyby zmniejszenie liczby upadków o 195. Ćwiczenia zmniejszają też liczbę osób, u których występuje jeden lub więcej upadków, o około jedną szóstą (15%) w porównaniu z grupą kontrolną. Na przykład, gdyby wystąpiły 480 upadki u 1000 osób monitorowanych przez ponad rok, ćwiczenia spowodowałyby zmniejszenie liczby osób, które doświadczyły upadku, o 72. Wpływ na upadki był podobny niezależnie od tego, czy badania przeprowadzano u osób, które były obciążone zwiększonym ryzykiem upadków czy nie. Stwierdziliśmy, że ćwiczenia, które głównie dotyczyły utrzymania równowagi i trening funkcjonalny zmniejszyły ryzyko upadków w porównaniu z grupą kontrolną niestosującą skutecznej interwencji. Programy obejmujące wiele rodzajów ćwiczeń (najczęściej ćwiczenia dotyczące utrzymania równowagi, ćwiczenia funkcjonalne plus ćwiczenia oporowe) prawdopodobnie zmniejszają ryzyko upadków, Thai Chi może także je redukować. Nie znaleźliśmy wystarczających danych, aby ocenić efekty programów ćwiczeń zaklasyfikowanych jako głównie ćwiczenia oporowe, taniec lub chodzenie. Nie znaleźliśmy żadnych danych, aby ustalić wpływ programów ćwiczeń, które obejmowały głównie ćwiczenia rozciągające lub wytrzymałościowe. Było znacznie mniej danych dotyczących innych efektów zdrowotnych niż upadki. Ćwiczenia mogą zmniejszyć liczbę osób, u których dochodzi do złamania o ponad jedną czwartą (27%) w porównaniu z grupą kontrolną. Potrzebne są jednak dalsze badania, aby to potwierdzić. Ćwiczenia mogą również zmniejszyć ryzyko upadków wymagających pomocy medycznej. Nie znaleźliśmy wystarczających danych, aby określić wpływ ćwiczeń na ryzyko upadków wymagających przyjęcia do szpitalu. Jakość życia związana ze zdrowiem może się u wykonujących ćwiczenia różnić w bardzo małym stopniu. Dane naukowe dotyczące zdarzeń niepożądanych związanych z ćwiczeniami były również ograniczone. W przypadku, gdy podawano informacje na ich temat, były to zwykle zdarzenia niepożądane o łagodnym nasileniu i dotyczyły układu mięśniowo-szkieletowego; wyjątkiem było jedno badanie, w którym odnotowano przeciążeniowe złamanie miednicy i przepuklinę.
    • Rutynowe przedoperacyjne badania medyczne u chorych poddawanych operacji zaćmy 
      [  Data publikacji przeglądu: 7 stycznia 2019   ]
    • Przeprowadzenie rutynowych badań przedoperacyjnych w porównaniu z przeprowadzeniem wybranych badań lub ich nieprzeprowadzeniem nie zmniejszyło ryzyka wystąpienia medycznych zdarzeń niepożądanych w czasie lub po operacji zaćmy.
    • Żelazo w leczeniu zespołu niespokojnych nóg 
      [  Data publikacji przeglądu: 4 stycznia 2019   ]
    • W badaniach wykazano, że stosowanie żelaza jest lepsze niż placebo w zmniejszaniu objawów zespołu niespokojnych nóg, chociaż korzyści były małe lub umiarkowane. Ten wniosek opiera się to głównie na badaniach wykorzystujących zastrzyki, a nie tabletki z żelazem. Żelazo było pomocne, nawet jeśli stężenie żelaza we krwi był na początku badania w normie. Jakość danych naukowych była umiarkowana, ponieważ wyniki nie wszystkich ukończonych badań zostały opublikowane, nie wszystkie istotne wyniki zostały zmierzone i nie zbadano wystarczającej liczby osób. Efekty uboczne nie występowały częściej w przypadku stosowania żelaza niż w przypadku placebo. Na podstawie jednego badania stwierdzono, że skutki uboczne występowały rzadziej w przypadku żelaza niż innego powszechnie stosowanego w zespołu niespokojnych nóg leku, chociaż pewność co do wiarygodności tego wyniku jest bardzo niska. Potrzebne są dalsze badania, aby umożliwić osobom z zespołem niespokojnych nóg i lekarzom podejmowanie decyzji, kto powinien stosować żelazo do leczenia zespołu niespokojnych nóg, jaką formę żelaza wybrać i jak długo powinna trwać suplementacja. Dane naukowe są aktualne do września 2017 roku.
    • Metotreksat w leczeniu łuszczycowego zapalenia stawów 
      [  Data publikacji przeglądu: 18 stycznia 2019   ]
    • Po sześciu miesiącach leczenia, w porównaniu z placebo (lek obojętny) wykazano następujące efekty stosowania metotreksatu (należy zauważyć, że w jednym badaniu oceniono jakość życia, lecz nie podano tych wyników w publikacji, a w żadnym z badań nie oceniono progresji radiologicznej).
    • Odsetek pacjentów, którzy odpowiedzieli na leczenie, co oceniono za pomocą kryteriów poprawy klinicznej w łuszczycowym zapaleniu stawów (PsARC)
    • U 16% więcej osób (lub u 16 osób więcej ze 100) stwierdzono poprawę dzięki leczeniu (od 4 do 28% więcej). Stan 37 ze 100 osób leczonych metotreksatem uległ poprawie. Stan 21 ze 100 osób otrzymujących placebo poprawił się.
    • Funkcjonowanie fizyczne (niższe wartości oznaczają lepsze funkcjonowanie)
    • Funkcjonowanie fizyczne poprawiło się o 10% (średnio od 3 do 17% poprawy) lub o 0,30 punktu ( średnio od 0,09 do 0,51 punktu poprawy) w skali 0-3 (przewiduje się, że jest to znacząca poprawa dla pacjentów). Pacjenci leczeni metotreksatem ocenili swoje funkcjonowanie fizyczne na 0,7 punktu. Pacjenci otrzymujący placebo ocenili swoje funkcjonowanie fizyczne na 1 punkt.
    • Aktywność choroby (niższe wartości oznaczają mniejszą aktywność choroby)
    • Wskaźnik aktywności choroby poprawił się o 3% (od 7% poprawy do 1% pogorszenia) lub o 0,26 punktu (od 0,65 punktu poprawy do 0,13 punktu pogorszenia) w skali 0-10. U chorych leczonych metotreksatem wskaźnik aktywności choroby wynosił 3,8 punktów. U chorych otrzymujących placebo wskaźnik ten wynosił 4,06 punktów.
    • Poważne działania niepożądane (więcej zdarzeń oznacza więcej szkód dla pacjentów)
    • 2 % mniej osób lub 2 osoby mniej ze 100 (od 5% mniej do 1% więcej) zgłosiły poważne działania niepożądane metotreksatu. Jedna na 100 osób, które zażywały metotreksat doświadczyła poważnego działania niepożądanego. 3 osoby ze 100, które przyjmowały placebo doświadczyły poważnych działań niepożądanych.
    • Odstawienie leku z powodu zdarzeń niepożądanych (więcej zdarzeń oznacza większe szkody dla pacjenta)
    • 1% więcej osób lub jedna osoba więcej na 100 (od 4% mniej do 6% więcej) odstawiło metotreksat. 6 osób na 100 odstawiło metotreksat. 5 osób na 100 odstawiło placebo.
    • Usuwanie woskowiny przy użyciu kropli do uszu 
      [  Data publikacji przeglądu: 25 lipca 2018   ]
    • Z przeglądu wynika, że krople do uszu mogą okazać się skuteczne przy usuwaniu woskowiny częściowo lub całkowicie czopującej przewód słuchowy w uchu zewnętrznym. Pozostaje niejasne, czy jeden z rodzajów kropli odznacza się skuteczniejszym działaniem niż drugi oraz czy krople z dodatkiem składników aktywnych sprawdzają się lepiej niż czysta woda czy roztwór soli.
    • Znieczulenie zewnątrzoponowe w leczeniu bólu po operacjach kręgosłupa u dzieci 
      [  Data publikacji przeglądu: 16 stycznia 2019   ]
    • Znieczulenie zewnątrzoponowe może powodować niewielką dodatkową ulgę w bólu do 72 godzin po operacji w porównaniu z ogólnym podawaniem leków przeciwbólowych. Po rozległych operacjach kręgosłupa jelita są sparaliżowane przez pewien czas, co prowadzi do nudności, wymiotów, niemożności trawienia jedzenia i płynów, oraz nieoddawania stolca. W dwóch małych badaniach wykazano, że znieczulenie zewnątrzoponowe z podawaniem tylko środka znieczulającego miejscowo mogło przyspieszyć powrót czynności jelit. Jeśli to doniesienie się potwierdzi, znaczyłoby to, że dzieci mogłyby szybciej wracać do normalnego przyjmowania płynów i pokarmów stałych po dużych zabiegach kręgosłupa. W dwóch małych badaniach dzieci otrzymujące znieczulenie zewnątrzoponowe były bardziej zadowolone niż dzieci, które otrzymywały leki przeciwbólowe ogólnie. Nie wiadomo jednak, czy ich rodzice byli bardziej zadowoleni ze znieczulenia zewnątrzoponowego czy systemowego leczenia przeciwbólowego. Bezpieczeństwo stosowania tej techniki znieczulenia u dzieci poddawanych operacjom kręgosłupa jest niepewne ze względu na niewystarczające dane pozwalające na wykrycie ewentualnej różnicy w częstości występowania powikłań pomiędzy znieczuleniem zewnątrzoponowym a systemowym podawaniem leków przeciwbólowych; analiza małych badań może nie być w tym wypadku najlepsza pod względem metodologicznym.
    • Inhalacje antybiotyków jako leczenie tymczasowego nasilenia zakażenia płuc u osób z mukowiscydozą. 
      [  Data publikacji przeglądu: 30 października 2018   ]
    • Same antybiotyki wziewne w porównaniu z samymi antybiotykami dożylnymi
    • W jednym badaniu (18 uczestników) stwierdzono zauważalną poprawę stylu życia uczestników z obu grup, jednakże w żadnym z badań nie podano informacji o czasie zwolnienia z pracy lub ze szkoły. W obu badaniach mierzono czynność płuc, ale w żadnym z nich nie stwierdzono jakiejkolwiek różnicy pomiędzy leczonymi grupami. W jednym badaniu (18 uczestników) stwierdzono niewystępowanie różnicy w zapotrzebowaniu na dodatkowe antybiotyki, a w drugim (59 uczestników) podano informację o czasie do następnego zaostrzenia - nie było różnicy między wziewnymi a dożylnymi antybiotykami dla żadnego z tych efektów zdrowotnych. Tylko w jednym badaniu (18 uczestników) oceniano zdarzenia niepożądane i wykonywano badanie mikrobiologiczne plwociny, lecz nie wykryto różnicy między zastosowanymi metodami leczenia dla żadnego z tych efektów zdrowotnych.
    • ‎‎‎
    • Łączne stosowanie antybiotyków wziewnych i dożylnych w porównaniu z zastosowaniem samych antybiotyków dożylnych
    • W żadnym z badań nie oceniano jakości życia ani czasu trwania zwolnienia z pracy lub ze szkoły. W obu badaniach podano informacje na temat czynności płuc, lecz nie stwierdzono żadnej różnicy pomiędzy grupami. W żadnym z badań nie znalazła się informacja ani o potrzebie zastosowania dodatkowych antybiotyków ani o czasie do kolejnego zaostrzenia. W jednym badaniu (28 uczestników) podano dane o przyjęciach do szpitala i nie stwierdzono różnic pomiędzy grupami. W obu badaniach nie stwierdzono różnic pod względem zdarzeń niepożądanych, a w jednym (62 uczestników) stwierdzono brak różnic w pojawianiu się mikroorganizmów opornych na antybiotyki.
    • Rola rPMS w poprawie wykonywania czynności codziennych u pacjentów po udarach. 
      [  Data publikacji przeglądu: 23 czerwca 2017   ]
    • Odnaleźliśmy ograniczone dane naukowe dotyczące wpływu stosowania cyklicznej obwodowej stymulacji magnetycznej (rPMS) na poprawę codziennego funkcjonowania, siły mięśniowej, funkcji kończyn górnych i spastyczności (nadmierna sztywność mięśni) u pacjentów po udarze mózgu. Pomimo wykazania, że rPMS stosowana łącznie z rehabilitacją w niewielkim stopniu zredukowała spastyczność stawu łokciowego w porównaniu z samą rehabilitacją, nadal nie jest jasne, jaki rodzaj rPMS powinien być stosowany ani na którą część ciała. Nie ma żadnych dostępnych danych naukowych na temat funkcji kończyn dolnych. W badaniach włączonych do przeglądu nie odnotowano wpływu tej interwencji na zgony pacjentów.
    • Interwencje zapobiegające majaczeniu u ciężko chorych pacjentów przebywających na oddziałach intensywnej terapii (OIT) 
      [  Data publikacji przeglądu: 23 listopada 2018   ]
    • Nasze wyniki sugerują, że różnica między leczeniem haloperydolem i placebo w celu zapobiegania majaczeniu jest niewielka lub żadna, ale dalsze badania są potrzebne aby zmniejszyć niedokładność oszacowania i zwiększyć naszą pewność co do wiarygodności wyników. Potrzebne jest więcej badań dotyczących terapii fizycznej i poznawczej, ponieważ istniejące dane naukowe są niewystarczające, żeby stwierdzić czy te niefarmakologiczne metody leczenia mogą zapobiegać majaczeniu na oddziałach intensywnej terapii (OIT). Dodatkowe badania są potrzebne, aby sprawdzić korzyści i szkody wynikające ze stosowania innych interwencji w zapobieganiu majaczeniu na OIT, takich jak podanie środka uspokajającego i wprowadzenie zmian w warunkach środowiskowych OIT oraz dostosowanie opieki pielęgniarskiej tak żeby służyła zapobieganiu majaczeniu.
    • Porównanie leczenia operacyjnego i zachowawczego w leczeniu złamań obojczyka u nastolatków i dorosłych 
      [  Data publikacji przeglądu: 22 stycznia 2019   ]
    • W przeglądzie wykazano, że operacja w porównaniu z leczeniem zachowawczym w perspektywie jednego roku może nie wpłynąć na polepszenie czynności kończyny górnej, lepszą kontrolę bólu czy jakość życia. Leczenie operacyjne może jednak zmniejszyć ryzyko niepowodzenia leczniczego, kiedy potrzebna jest wtórna operacja w przypadku niegojących się złamań lub złamań nieprawidłowo zagojonych. Nie jesteśmy pewni, czy operacja zapewnia lepszy ogólny wynik kosmetyczny. Chociaż zabieg zmniejsza deformację barku, może pozostawiać brzydkie blizny i widoczne [pod skórą] metalowe elementy stabilizacyjne. Nie jesteśmy także pewni, czy istnieją różnice między leczeniem operacyjnym a zachowawczym pod względem ryzyka powikłań. Jednak charakter tych powikłań różni się często w zależności od zastosowanego leczenia. Powikłania pooperacyjne, takie jak zakażenie rany z jej rozejściem czy podrażnienie wynikające z obecności elementów stabilizacji wewnętrznej wymagające dodatkowego zabiegu, muszą zostać zestawione i porównane z bardziej prawdopodobnymi powikłaniami po założeniu temblaku, takimi jak sztywność barku czy niepowodzenie w gojeniu złamania.
    • Ćwiczenia ramion u chorych na POChP 
      [  Data publikacji przeglądu: 15 listopada 2016   ]
    • Gdy porównano ćwiczenia ramion z brakiem treningu lub interwencją pozorowaną, zaobserwowano niewielką poprawę w zakresie odczuwania duszności. Poprawy nie stwierdzono, gdy porównano łączone ćwiczeń ramion i nóg z ćwiczeniami wyłącznie nóg. W żadnym badaniu nie oceniano, czy dochodzi do zmniejszenia duszność, gdy wykonuje się określony rodzaj ćwiczeń ramion (w porównaniu z innym treningiem; przyp.tłum.). Ćwiczenia ramion nie miały wpływu na jakość życia w żadnym z trzech porównań. Trening wytrzymałościowy w porównaniu z brakiem ćwiczeń wiązał się z poprawą siły ramion ocenianą na podstawie podnoszenia i przenoszenia lekkich ciężarów. Takiego efektu nie obserwowano po treningu siłowym.
    • Wczesne przerwanie antybiotykoterapii w porównaniu z jej kontynuowaniem do czasu normalizacji liczby neutrofili u osób z nowotworem złośliwym przebiegającym z gorączką i małą liczbą neutrofili. 
      [  Data publikacji przeglądu: 3 stycznia 2019   ]
    • Nie było różnic pod względem śmiertelności pomiędzy grupami krótkiej i długiej antybiotykoterapii. Nie było różnic w liczbie osób z ciężkimi zakażeniami, objawiającymi się obecnością bakterii we krwi. Było więcej przypadków zakażeń z dodatnimi posiewami u osób leczonych krótko antybiotykami w porównaniu z podawaniem antybiotyków przez długi czas, ale nie było różnic w częstości niekorzystnych efektów zdrowotnych, takich jak nawroty gorączki, potrzeba ponownej hospitalizacji oraz zmiana antybiotyków lub ponowne rozpoczęcie ich podawania. Nie znaleźliśmy różnic w częstości zakażeń grzybiczych i rozwoju oporności na antybiotyki, przy czym tylko w kilku badaniach podawano informacje na temat tych efektów zdrowotnych. Liczba dni z gorączką była mniejsza u osób leczonych antybiotykami przez krótki czas w porównaniu z osobami leczonymi długo. We wszystkich badaniach liczba dni leczenia antybiotykami była mniejsza w grupie krótkiej antybiotykoterapii o 3 do 7 dni w porównaniu z grupą długiego leczenia. Dane dotyczące długości pobytu w szpitalu były niewystarczające do wyciągnięcia istotnych wniosków.
    • Skuteczność leków wspomagających krzepnięcie krwi w zapobieganiu i leczeniu krwawień u pacjentów bez hemofilii 
      [  Data publikacji przeglądu: 24 grudnia 2018   ]
    • Żaden lek nie wpływał w jakikolwiek sposób na ryzyko zgonu, bez względu na sytuację kliniczną czy to, w jaki sposób go stosowano. Niemniej jednak, nasza pewność co do wiarygodności uzyskanych wyników jest niska i te ustalenia mogą się zmienić w przyszłości, w miarę jak będą publikowane nowe badania. Żaden lek nie zwiększał ryzyka powstawania niebezpiecznych zakrzepów w żyłach lub tętnicach, ale nasza pewność co do wiarygodności tego wyniku jest niska. Fibrynogen stosowany profilaktycznie zmniejszał krwawienie po operacjach serca i ortopedycznych w porównaniu z placebo. Profilaktyczne stosowanie fibrynogenu, w porównaniu z placebo, niemal o połowę zmniejszało zapotrzebowanie na przetaczanie krwi po operacjach serca, a o 75% w innych operacjach. Fibrynogen zmniejszał zapotrzebowanie na przetaczanie krwi, kiedy stosowano go w leczeniu krwawienia. Profilaktyczne stosowanie czynnika XIII zmniejszało krwawienie po operacjach serca. Wielkość (liczba uczestników) przyszłych badań z randomizacją powinna być znacznie zwiększona, aby wykazać jakiekolwiek różnice pod względem przeżycia i zgonu w wyniku krwawienia.
    • Kortykosteroidy u dzieci z infekcyjnym zapaleniem stawów 
      [  Data publikacji przeglądu: 21 listopada 2018   ]
    • U dzieci z infekcyjnym zapaleniem stawów, które przyjmują antybiotyki lub placebo (fałszywe leczenie)
    • 1. Kortykosteroidy mogą zmniejszać ból stawów dotkniętych zapaleniem w czasie rocznej obserwacji.
    • 2. Kortykosteroidy mogą poprawiać czynność stawów dotkniętych chorobą w czasie rocznej obserwacji.
    • 3. Kortykosteroidy mogą zmniejszać liczbę dni, przez które należy podawać antybiotyki dożylne.
    • 4. Kortykosteroidy mogą mieć mały wpływ lub nie mieć żadnego wpływu na wszystkie oraz na poważne zdarzenia niepożądane.
    • Nie mamy informacji na temat wpływu kortykosteroidów na codzienne aktywności.
    • Co dzieje się z dziećmi chorymi na infekcyjne zapalenie stawów, które przyjmują kortykosteroidy razem z antybiotykami?
    • Brak bólu
    • 1. Na 100 dzieci o 24 dzieci więcej nie miało bólu po 12 miesiącach przyjmowania kortykosteroidów (24% bezwzględnej poprawy)
    • 2. Na 100 dzieci przyjmujących kortykosteroidy u 96 nie występował ból w porównaniu z 72 dziećmi na 100, które otrzymywały placebo.
    • Codzienne aktywności
    • W badaniach włączonych do przeglądu nie podano informacji na temat tego efektu zdrowotnego.
    • Normalna czynność fizyczna stawów
    • 1. Na 100 dzieci stosujących kortykosteroidy o 24 dzieci więcej (niż w przypadku 100 dzieci otrzymujących placebo) miało normalną czynność stawów po 12 miesiącach (24% bezwzględnej poprawy)
    • 2. Na 100 dzieci przyjmujących kortykosteroidy u 98 czynność stawów była prawidłowa w porównaniu z 74 dziećmi na 100, które otrzymywały placebo.
    • Liczba dni leczenia dożylnego antybiotykiem
    • 1. Dzieci, które przyjmowały kortykosteroidy wymagały o 2,77 dnia krótszego leczenia dożylnego antybiotykiem w porównaniu z dziećmi przyjmującymi placebo.
    • 2. Leczenie dożylne antybiotykiem u dzieci przyjmujących kortykosteroidy trwało 8,09 dni. 3. Dożylne leczenie antybiotykiem trwało 10,86 dni u dzieci przyjmujących placebo.
    • Długość pobytu w szpitalu
    • 1. Nie jesteśmy pewni, czy przyjmowanie kortykosteroidów miało wpływ na długość pobytu w szpitalu, ponieważ dane dotyczące tego efektu leczenia były bardzo niskiej jakości.
    • Wszystkie lub poważne zdarzenia niepożądane
    • 1. Żaden z pacjentów leczonych kortykosteroidami nie zgłaszał działań niepożądanych w ciągu 12 miesięcy obserwacji.
    • Rehabilitacja u chorych na stwardnienie rozsiane
      [  Data publikacji przeglądu: 14 stycznia 2019   ]
    • Do podsumowania włączyliśmy 15 przeglądów Cochrane, w ramach których przeanalizowano 168 badań klinicznych. W badaniach wzięło udział łącznie 10 396 chorych na stwardnienie rozsiane (SM). Autorzy opracowanych przeglądów o dobrej jakości zbadali skuteczność interwencji rehabilitacyjnych, takich jak: aktywność fizyczna i specjalne ćwiczenia, tlenoterapia hiperbaryczna, wibroterapia, terapia zajęciowa, terapia poznawcza i interwencje psychologiczne, przyjmowanie suplementów diety, rehabilitacja zawodowa, edukacja pacjenta, telerehabilitacja i interwencje w celu zmniejszenia spastyczności (nadmiernego napięcia mięśni – przyp. tłum.). Wykazano korzyści u chorych na SM, którzy uczestniczyli w zajęciach ruchowych lub multidyscyplinarnych programach rehabilitacyjnych (realizowanych przez zespół złożony z przedstawicieli różnych zawodów medycznych). Zauważono u nich, w porównaniu z osobami niepoddawanymi rehabilitacji, poprawę w wykonywaniu codziennych czynności oraz poprawę funkcjonowania i jakości życia związanej ze zdrowiem. Ze względu na brak badań dobrej jakości, dane odnoszące się do innych form rehabilitacji są ograniczone. Należy przeprowadzić większą liczbę badań, by móc ocenić, czy różne metody rehabilitacji są skuteczne w łagodzeniu niepełnosprawności u chorych na SM.
    • Ezetymib w zapobieganiu chorobom serca i zgonom 
      [  Data publikacji przeglądu: 19 listopada 2018   ]
    • Ezetymib stosowany razem ze statyną prawdopodobnie zmniejsza ryzyko ocenianych łącznie zgonu z powodu choroby serca, zawału serca lub udaru mózgu, ale korzyść jest umiarkowana. Dodanie ezetymibu do statyny lub fenofibratu ma jednak niewielki lub żaden wpływ na ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny. Leczenie ezetymibem i statyną prawdopodobnie zmniejsza ryzyko niezakończonych zgonem zawałów serca i udarów mózgu. Dodanie ezetymibu do statyny lub fenofibratu ma prawdopodobnie niewielki lub żaden wpływ na zgon związany z chorobą serca. Ezetymib wraz ze statyną może zmniejszać potrzebę rewaskularyzacji wieńcowej (przywrócenia odpowiedniego dopływu krwi do serca) za pomocą operacji. Pod względem bezpieczeństwa, nie mamy wystarczających danych na to, czy ezetymib zwiększa czy zmniejsza ryzyko efektów ubocznych (np. uszkodzenia wątroby, bólu mięśni, nowotworu złośliwego, choroby pęcherzyka żółciowego i przerwania leczenia). Analiza lipidów we krwi wykazała, że dodanie ezetymibu do terapii statyną lub fenofibratem może dodatkowo zmniejszyć poziom lipidów we krwi, w tym frakcji lipoprotein o małej gęstości (tzw. „złego” cholesterolu), cholesterolu całkowitego i triglicerydów, oraz prawdopodobnie zwiększyłoby poziom frakcji lipoprotein o wysokiej gęstości (tzw. „dobrego” cholesterolu). W żadnym z włączonych badań nie podano informacji na temat jakości życia związanej ze zdrowiem. Nie ma danych uzasadniających stosowanie samego ezetymibu (monoterapia) w zapobieganiu chorobom serca. Temat ten wymaga dalszych badań.
    • Stosowanie diety immunomodulującej u chorych poddawanych operacji z powodu nowotworów głowy i szyi. 
      [  Data publikacji przeglądu: 30 sierpnia 2018   ]
    • Nie znaleźliśmy danych naukowych wskazujących na różnice w długości pobytu w szpitalu, jednak wyniki poszczególnych badań były bardzo zróżnicowane. Znaleźliśmy dane naukowe wskazujące na to, że u pacjentów poddanych diecie immunomodulującej może wystąpić o połowę mniejsze prawdopodobieństwo rozejścia się rany pooperacyjnej, czyli pojawienia się przetoki (kanału pomiędzy wnętrzem gardła a powierzchnią skóry). Nie znaleźliśmy żadnych danych naukowych wskazujących na to, że dieta immunomodulująca wpływa na ryzyko wystąpienia zakażenia rany (sposoby pomiarów nie zawsze były jasno określone) lub zgonu. Pokarmy wykorzystane w badaniach były na ogół dobrze tolerowane i nie natrafiliśmy na dane naukowe wykazujące różnice w występowaniu efektów niepożądanych, takich jak biegunka, między badanymi grupami. Inne powikłania kliniczne, takie jak zapalenie płuc czy infekcje układu moczowego nie były powszechnie zgłaszane, ale skąpe dane świadczą, że stosowanie diety immunomodulującej może zmniejszać prawdopodobieństwo ich wystąpienia.
    • Preparaty wiążące fosforany w zapobieganiu powikłaniom w przewlekłej chorobie nerek 
      [  Data publikacji przeglądu: 22 sierpnia 2018   ]
    • Ogólnie nie mamy dużej pewności, czy stosowanie określonych preparatów wiążących fosforany przynosi korzyści chorym na przewlekłą chorobę nerek. Istnieje możliwość, że stosowanie sewelameru może zapobiegać zgonom, w porównaniu ze stosowaniem wapniowych preparatów wiążących fosforany, ale nie jest jasne, czy może to być spowodowane zwiększonym ryzykiem stosowania wapniowych preparatów wiążących fosforany, mniejszym ryzykiem przy stosowaniu sewelameru, czy też jednym i drugim. Pacjenci powinni być świadomi, że nie jest pewne, czy preparaty wiążące fosforany pomagają w zapobieganiu powikłaniom choroby nerek, lecz można preferować sewelamer zamiast wapniowych preparatów wiążących fosforany. Nie stwierdziliśmy różnic pod względem efektów leczenia u chorych dializowanych i tych niepoddawanych dializie, chociaż większość badań oceniających leczenie za pomocą wapniowych preparatów wiążących fosforany przeprowadzono wśród pacjentów dializowanych, a badania porównujące preparaty wiążące fosforany z placebo przeprowadzone były wśród pacjentów, u których nie stosowano dializ.
    • Ziołolecznictwo w leczeniu chorych na retinopatię cukrzycową 
      [  Data publikacji przeglądu: 19 grudnia 2018   ]
    • Nie można jednoznacznie stwierdzić, czy ziołolecznictwo przynosi korzyści u chorych na retinopatię cukrzycową.
    • Leki przeciwpierwotniakowe w leczeniu pełzakowatego zapalenia jelita grubego. 
      [  Data publikacji przeglądu: 9 stycznia 2019   ]
    • Tinidazol może być skuteczniejszy niż metronidazol pod względem zmniejszenia objawów klinicznych i jego stosowanie może się wiązać z mniejszą liczbą zdarzeń niepożądanych. Terapia skojarzona była bardziej skuteczna w zakażaniach pasożytniczych niż stosowanie samego metronidazolu. Dane są niewystarczające, aby wyciągnąć wnioski dotyczące skuteczności innych leków przeciwpierwotniakowych. Lepsza jakość badań z randomizacją z zastosowaniem dokładnych metod diagnostycznych i wystandaryzowanych efektów zdrowotnych jest niezbędna do oceny skuteczności leków u chorych z pełzakowatym zapaleniem okrężnicy.
    • Ranolazyna podawana chorym na stabilną dławicę piersiową 
      [  Data publikacji przeglądu: 8 lutego 2017   ]
    • Porównaliśmy jedynie ranolazynę z placebo, ponieważ było zbyt mało danych do innych porównań. Dane dotyczące wpływu stosowania wyłącznie ranolazyny (1000 mg dwa razy dziennie) u chorych ze stabilną dławicą piersiową na ryzyko śmierci z przyczyn związanych z sercem były niepewne. Nie znaleźliśmy danych na temat wpływu ranolazyny na ryzyko zgonu z przyczyn niezwiązanych z sercem. Dane na temat wpływu stosowania 1000 mg ranolazyny dwa razy dziennie na ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny, jakość życia, ryzyko zawału serca lub częstotliwość ataków dławicy (przy przyjmowaniu wyłącznie ranolazyny) były wprawdzie niepewne, ale ranolazyna zmniejszyła w niewielkim stopniu ilość ataków dusznicy w tygodniu, gdy była podawana z innymi lekami przeciwdławicowymi. Podawanie dwa razy dziennie 1000 mg ranolazyny zwiększyło ryzyko wystąpienia zawrotów głowy, nudności i zaparć związanych z przyjęciem leku (łagodne działania niepożądane).
    • Transfuzja płytek krwi u osób z niską ich liczbą przed operacją 
      [  Data publikacji przeglądu: 17 września 2018   ]
    • Nie było wystarczających danych naukowych, które pomogłyby w sformułowaniu wskazówek odnośnie przeprowadzania transfuzji płytek krwi u osób z niską ich liczbą przed operacją. Brakuje danych naukowych (dotyczących tej interwencji; przyp. tłum.) u niemowląt i dzieci lub przed dużym zabiegiem operacyjnym.
    • Czy niesteroidowe leki przeciwzapalne znane jako antagoniści receptora leukotrienowego są pomocne i bezpieczne w leczeniu egzemy (wyprysku)? 
      [  Data publikacji przeglądu: 21 października 2018   ]
    • Dostępne dane, które były jednak ograniczone, oznaczały, że nie byliśmy w stanie wyciągnąć jednoznacznych wniosków na temat skuteczności LTRA (przeciwzapalni antagoniści receptora leukotrienowego) w leczeniu egzemy. Podobnie jak w przypadku innych przeglądów na ten temat, przegląd ten raczej nie zmieni sposobu leczenia tej choroby ponieważ nie ma przekonujących danych na to, że montelukast, jedyny antagonista receptorów leukotrienowych który może być oceniony, jest pomocny w przypadku egzemy. Nie znaleziono danych potwierdzających różnicę pomiędzy montelukastem a placebo pod względem wpływu na poprawę stopnia ciężkości egzemy (niska jakość danych naukowych). Gdy porównano montelukast z leczeniem konwencjonalnym, uczestnicy stosujący montelukast w jednym badaniu zaobserwowali poprawę w zakresie ciężkości choroby, ale różnica ta nie została potwierdzona w drugim badaniu. Nie jesteśmy pewni tych wyników, ponieważ jakość danych była bardzo niska. Żadne z badań nie dotyczyło długotrwałego leczenia egzemy, stosowania środków nawilżających (emolientów) ani jakości życia. Nie znaleźliśmy żadnych danych potwierdzających, że montelukast zmniejszał świąd skóry lub potrzebę stosowania kremów steroidowych podczas leczenia w porównaniu z placebo (niska jakość danych). W badaniach porównujących montelukast z terapią konwencjonalną wyniki te nie były analizowane. Uczestnicy czterech badań nie odczuli skutków ubocznych. W jednym badaniu porównującym montelukast z placebo odnotowano dwa przypadki zdarzeń (niepożądanych; przyp.tłum.) w grupie montelukastu, które spowodowały wycofanie uczestników z badania: jeden przypadek posocznicy (zakażenie ogólnoustrojowe) i jeden epizod zawrotów głowy. Nie jest jasne, czy były one związane ze stosowaniem montelukastu. Ponadto uczestnicy zgłaszali inne, łagodne działania niepożądane (na przykład ból głowy, zaburzenia żołądkowe), ale w obu grupach. Nie znaleźliśmy zatem danych naukowych na różnicę między montelukastem a placebo lub terapią konwencjonalną, ale ocena jest oparta na danych niskiej jakości.
    • Leki przeciwdepresyjne w leczeniu depresji u chorych z otępieniem 
      [  Data publikacji przeglądu: 31 sierpnia 2018   ]
    • Stwierdziliśmy, że istnieją niewielkie lub żadne różnice w zakresie oceny stopnia nasilenia depresji między osobami leczonymi lekami przeciwdepresyjnymi a placebo przez okres 12 tygodni. Dane naukowe potwierdzające to stwierdzenie były wysokiej jakości, co sugeruje, że wyniki dalszych badań przyniosłyby odmienne wnioski z małym prawdopodobieństwem. Różnice między grupami były prawdopodobnie niewielkie lub żadne również po 6 do 9 miesiącach leczenia. Innym sposobem oceny działania leków przeciwdepresyjnych jest obliczenie liczby osób w grupie leczonej antydepresantem oraz placebo, u których zaobserwowano istotną klinicznie poprawę (odpowiedź na leczenie) bądź wyleczenie z depresji (remisja). Dane naukowe w zakresie liczby osób z poprawą istotną klinicznie były niskiej jakości, a wynik został oszacowany nieprecyzyjnie, więc nie mogliśmy być pewni żadnego z efektów działania. Prawdopodobieństwo wyzdrowienia z depresji u osób stosujących antydepresanty wydaje się być większe w porównaniu z osobami otrzymującymi placebo (lek przeciwdepresyjny: 40%, placebo: 21,7%). Dane naukowe dla tego stwierdzenia są umiarkowane, stąd istnieje możliwość, że dalsze badania mogłyby przynieść odmienne wyniki. Stwierdziliśmy, że stosowanie leków przeciwdepresyjnych nie wpływa na zdolność radzenia sobie z codziennymi czynnościami i prawdopodobnie wywiera niewielki wpływ na funkcje poznawcze (oceniane za pomocą testu obejmującego zdolność skupienia uwagi, pamięć i język). Stwierdzono większe prawdopodobieństwo przerwania leczenia przez osoby przyjmujące leki antydepresyjne oraz wystąpienia u nich co najmniej jednego niepożądanego skutku ubocznego (związanego z leczeniem; przyp.tłum.).
    • Przedoperacyjna radioterapia i leczenie chirurgiczne jako postępowanie w miejscowym raku odbytnicy 
      [  Data publikacji przeglądu: 4 października 2018   ]
    • Odnaleźliśmy 4 badania, do których włączono 4663 osoby z operacyjnym rakiem odbytnicy. Nasze wyniki sugerują, że podawanie krótkich cykli radioterapii przed operacją prawdopodobnie zmniejsza śmiertelność. Jednak, gdy nasza analiza została ograniczona do aktualnie stosowanej techniki leczenia operacyjnego (całkowite wycięcie mezorektum [usunięcie guza oraz otaczającej go tkanki tłuszczowo-chłonnej; przyp.tłum.]), nie odnaleźliśmy danych naukowych potwierdzających różnice między grupą poddaną radioterapii przedoperacyjnej i grupą poddaną tylko leczeniu chirurgicznemu. Być może istnieje niewielka lub żadna różnica między badanymi grupami pod względem ryzyka zgonu z powodu raka podczas stosowania krótkich cyklów radioterapii. Odnaleźliśmy dane naukowe umiarkowanej jakości wskazujące, że stosowanie przedoperacyjnej radioterapii w porównaniu z samym leczeniem chirurgicznym może przynieść istotne korzyści pod względem zmniejszenia ryzyka nawrotu raka. Stwierdziliśmy niewielki lub żaden wpływ przedoperacyjnej radioterapii na resekcję leczniczą (całkowite usunięcia guza; przyp.tłum.) lub operację oszczędzającą zwieracz. Stwierdziliśmy częstsze występowanie sepsy (zakażenie ogólnoustrojowe; przyp.tłum.), powikłań pooperacyjnych i dysfunkcji seksualnych u uczestników badań poddanych radioterapii przedoperacyjnej w porównaniu z osobami leczonymi tylko chirurgicznie.
    • Stosowanie metadonu w leczeniu bólu neuropatycznego u dorosłych 
      [  Data publikacji przeglądu: 17 maja 2017   ]
    • Nie ma dobrych danych naukowych na poparcie lub odrzucenie sugestii, że metadon jest skuteczny w jakiejkolwiek postaci bólu neuropatycznego.
    • Czy zalecenie niskokalorycznego wsparcia żywieniowego przyspiesza powrót do zdrowia poważnie chorych dorosłych? 
      [  Data publikacji przeglądu: 4 czerwca 2018   ]
    • Różnice w typie żywienia oraz populacji docelowej w ocenianych badaniach nie pozwoliły nam na połączenie wyników, dlatego też opisujemy zakres wyników w poszczególnych badaniach indywidualnie. Liczba zgonów w warunkach szpitalnych, na OIOM i po 30 dniach w populacji otrzymującej niskokaloryczne żywienie była podobna jak w grupie kontrolnej. Długość pobytu w szpitalu i na OIOM oraz czas trwania wentylacji mechanicznej w grupie badanej w porównaniu z kontrolą były różne w różnych badaniach, czasami krótsze, a czasami dłuższe. Liczba zakażeń była również zróżnicowana. Próbowaliśmy przeanalizować podgrupy uczestników celem wyjaśnienia tych różnic, jednak wyniki nie były jednolite.
    • Konopie indyjskie i olej z konopi indyjskich w leczeniu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego
      [  Data publikacji przeglądu: 8 listopada 2018   ]
    • Wpływ konopi indyjskich i oleju konopnego na wrzodziejące zapalenie jelita grubego jest niepewny, dlatego nie można wyciągnąć jednoznacznych wniosków dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa stosowania konopi indyjskich lub oleju konopnego u osób dorosłych z aktywną postacią tej choroby. Nie ma danych naukowych potwierdzających przyjmowanie konopi indyjskich lub oleju konopnego w celu utrzymania remisji we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego. Konieczne są dalsze badania z większą liczbą uczestników w celu oceny wpływu konopi indyjskich na osoby z aktywnym i nieaktywnym wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Należałoby ocenić różne dawki konopi indyjskich i sposoby ich podawania. Ponadto konieczna jest obserwacja, aby ocenić długoterminowe wyniki w zakresie bezpieczeństwa częstego stosowania konopi indyjskich.
    • Interwencje z udziałem rodziców w promocji komunikacji i rozwoju mowy u małych dzieci z zespołem Downa 
      [  Data publikacji przeglądu: 15 października 2018   ]
    • Dwa z trzech badań nie wykazały różnic w zdolnościach językowych dzieci po szkoleniu z udziałem rodziców. Jednak w tych samych badaniach stwierdzono, że dzieci w grupie interwencyjnej wykorzystywały po jej zakończeniu większą liczbę specjalnie ukierunkowanych słów; efekt ten nie został utrzymany 12 miesięcy później. W badaniu, które oferowało rodzicom najwięcej interwencji, odnotowano wzrost ogólnych wskaźników w zakresie zdolności językowych u dzieci w grupie badanej. W jednym z badań nie stwierdzono w żadnej grupie jakichkolwiek zmian w poziomie stresu u rodzica bezpośrednio po lub do 12 miesięcy po zakończeniu leczenia. We wszystkich trzech badaniach bezpośrednio po zakończeniu interwencji odnotowano zmiany w sposobie komunikacji i interakcji rodziców z ich dziećmi, a większość zmian została utrzymana w grupie interwencyjnej 12 miesięcy później. W jednym badaniu wykazano wzrost umiejętności społecznych u dzieci, które otrzymały interwencję. W żadnym z badań po zakończeniu interwencji nie stwierdzono zubożenia języka w żadnej grupie.
    • Świadczenia uzupełniające w celu poprawy długoterminowych następstw pobytu na oddziale intensywnej terapii 
      [  Data publikacji przeglądu: 2 listopada 2018   ]
    • Ogólnie, znaleźliśmy kilka badań, a w każdym korzystano z innego protokołu usług uzupełniających, dlatego też nasza pewność była ograniczona, czy świadczenia te u pacjentów po pobycie na OIOM są skuteczne. Nie znaleźliśmy danych naukowych potwierdzających, że świadczenia uzupełniające po pobycie pacjentów na OIOM wpływają na poprawę jakości życia związaną ze zdrowiem, lęk i depresję, zespół stresu pourazowego (PTSD) lub funkcjonowanie w zakresie sfery fizycznej bądź umysłowej. Nie znaleźliśmy danych na to, że usługi uzupełniające zmniejszają liczbę zgonów wśród pacjentów lub liczbę osób powracających do pracy po 12 miesiącach od wypisu z OIOM. Podczas naszych poszukiwań literatury, znaleźliśmy pięć nadal trwających badań. Nie zostały one włączone do tego przeglądu, ale objęcie ich w przyszłych aktualizacjach może zwiększyć pewność oszacowania danych naukowych oraz pewność w określeniu, czy świadczenia uzupełniające u pacjentów po pobycie na OIOM są skuteczne.
    • Niwolumab w leczeniu dorosłych chorych na chłoniaka Hodgkina 
      [  Data publikacji przeglądu: 12 lipca 2018   ]
    • W tym przeglądzie systematycznym oceniono korzyści i szkody ze stosowania niwolumabu u dorosłych chorych na HL (ang. Hodgkin's lymphoma, HL). Dane dotyczące przeżywalności, jakości życia, odpowiedzi guza na leczenie oraz działań niepożądanych pochodziły jedynie z małych badań klinicznych. Trzy badania obejmowały tylko osoby, które przeszły inne metody leczenia, w tym bardzo często przeszczepienie komórek macierzystych. W jednym badaniu po 6 miesiącach przeżyli wszyscy uczestnicy. Nie przedstawiono danych dotyczących jakości życia dla wszystkich uczestników. Ponadto, dane dotyczące leczenia trwającego przez długi okres czasu nie były dostępne dla wszystkich badanych uczestników, dlatego nie można było wysnuć właściwych wniosków. Poważne działania niepożądane występowały rzadko. Obecnie dane są zbyt rozproszone, aby zalecić stosowanie niwolumabu u chorych na nawrotowy lub oporny na leczenie HL. Niwolumab zaleca się jedynie u osób, które otrzymały już wcześniej kilka opcji leczenia. Obecnie trwa 14 badań, w których stosuje się niwolumab, a dwa nich są dobrze zaprojektowane. Zatem możliwe jest, że wkrótce zostanie opublikowana aktualizacja tego przeglądu i że wyniki będą inne od tych, które przedstawiono w tym przeglądzie.
    • Rola oleju rybiego w zapobieganiu niedrożności dostępu naczyniowego u hemodializowanych pacjentów cierpiących na niewydolność nerek 
      [  Data publikacji przeglądu: 18 listopada 2018   ]
    • Tylko nieliczne wyniki badań o wysokiej jakości przemawiają za tym, że suplementacja oleju rybiego bogatego w kwasy omega-3 zapobiega niedrożności dostępu naczyniowego podczas dializoterapii u pacjentów z niewydolnością nerek. Nie udało nam się dotrzeć do wiarygodnych danych naukowych, które potwierdziłyby hipotezę mówiącą, że suplementy z olejem rybim zawierającym kwasy tłuszczowe omega-3 mogą zapobiegać niedrożności dostępu naczyniowego podczas hemodializy lub zwiększać ryzyko wystąpienia poważnych bądź łagodnych skutków ubocznych. Warto dodać, że wnioski te opieramy na wynikach pochodzących z jednego lub dwóch badań i konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań o wyższej jakości.
    • Czy wziewne stosowanie bromku aklidyny łącznie z długo działającym ß2-mimetykiem jest skuteczne i bezpieczne u chorych na stabilną POChP? 
      [  Data publikacji przeglądu: 11 grudnia 2018   ]
    • Inhalatory zawierające preparat złożony są skuteczniejsze niż inhalatory z jedną substancją czynną lub inhalatory placebo pod względem wpływu na łagodzenie objawów duszności i poprawę czynności płuc. Zapewniają także lepszą jakość życia, w porównaniu ze stosowaniem wziewnie samego formoterolu lub placebo. Nie różnią się natomiast od inhalatorów zawierających pojedynczy lek lub substancję obojętną pod względem wpływu na ryzyko zaostrzeń czy częstość hospitalizacji. Inhalatory zawierające preparat złożony charakteryzują się podobnym profilem bezpieczeństwa jak inhalatory zawierające jedną substancję czynną i inhalatory z placebo w odniesieniu do ryzyka zgonu czy wystąpienia skutków ubocznych i poważnych działań niepożądanych. Stosowanie inhalatorów zawierających preparat złożony ma prawdopodobnie mniej skutków ubocznych i charakteryzuje się mniejszą liczbą umiarkowanych zaostrzeń niż stosowanie samego formoterolu, jednak potrzebne są dalsze badania w celu pewnego potwierdzenia tej tezy. Podsumowując, inhalatory zawierające preparat złożony są skuteczną opcją terapeutyczną w przypadku chorych na POChP i zdają się mieć podobny profil bezpieczeństwa do inhalatorów zawierających pojedynczy lek i inhalatorów z substancją obojętną.
    • Rehabilitacja kardiologiczna oparta na ćwiczeniach u osób z wszczepialnymi urządzeniami wspomagającymi czynność serca 
      [  Data publikacji przeglądu: 1 października 2018   ]
    • Obecne dane naukowe są niewystarczające do oceny korzyści i szkód związanych z rehabilitacją kardiologiczną opartą na ćwiczeniach fizycznych u osób z wszczepialnymi urządzeniami wspomagającymi czynność serca w porównaniu ze standardową opieką. Ilość danych naukowych pochodzących z badań randomizowanych była ograniczona, a ich jakość bardzo niska. Ponadto okres treningu był bardzo krótki. Konieczne jest przeprowadzenie wysokiej jakości, randomizowanych badań w celu uzyskania danych dotyczących zdarzeń zdrowotnych (zgon i ponowna hospitalizacja), wyników związanych z pacjentem (w tym jakości życia) i kosztów interwencji.
    • Czy radioterapia poszerzonego obszaru zmniejsza śmiertelność z powodu miejscowo zaawansowanego raka szyjki macicy i jakie są skutki niepożądane stosowania takiej metody leczenia? 
      [  Data publikacji przeglądu: 26 października 2018   ]
    • Jesteśmy do pewnego stopnia przekonani, że w porównaniu z zastosowaniem radioterapii wyłącznie w obrębie miednicy, radioterapia poszerzonego obszaru wydłuża czas przeżycia całkowitego i zmniejsza ryzyko nawrotu choroby w obszarze okołoaortalnych węzłów chłonnych. Trzeba jednak wziąć pod uwagę fakt, że stosowanie radioterapii wyłącznie w obszarze miednicy nie jest obecnie uważane za standardowy sposób leczenia kobiet, które kwalifikują się do chemioradioterapii. W związku z tym, powyższe wyniki powinny zostać szczegółowo zweryfikowane i nie należy na ich podstawie wnioskować o współczesnych metodach leczenia. Dane naukowe ocenione jako umiarkowanej lub niskiej pewności (co do wiarygodności obserwowanego efektu - przyp. tłum.) przemawiają na korzyść leczenia chemioradioterapią w obrębie miednicy zamiast użycia radioterapii poszerzonego obszaru, ponieważ zmniejsza ona ryzyko zgonu i progresji choroby. Prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych skutków ubocznych w trakcie leczenia było większe w przypadku kobiet poddanych chemioradioterapii w obrębie miednicy. Dane naukowe użyte w porównaniu chemioradioterapii poszerzonego obszaru z chemioradioterapią stosowaną w obrębie miednicy są bardzo niskiej pewności i mogą, ale nie muszą wiązać się z poprawą przeżywalności.
    • Czas inhalacji wziewnej dornazy alfa u osób z mukowiscydozą 
      [  Data publikacji przeglądu: 12 listopada 2018   ]
    • Cztery badania porównywały inhalację (dornazy; przyp.tłum.) przed oraz po oczyszczaniu dróg oddechowych i nie stwierdzono w nich ogólnej różnicy w wynikach klinicznych. Jednak u dzieci z dobrze zachowaną czynnością płuc wdychanie dornazy alfa po zabiegu oczyszczania dróg oddechowych było korzystniejsze dla dróg oddechowych o małej średnicy. Nie miało to jednak wpływu na jakość życia lub inne wyniki. W pozostałym badaniu poranna inhalacja w porównaniu z wieczorną nie miała wpływu na funkcję płuc lub objawy. W związku z tym u wielu osób z mukowiscydozą, czas wdychania dornazy alfa (przed lub po zabiegu oczyszczania dróg oddechowych lub określona pora dnia) może być oparty na względach praktycznych lub indywidualnych preferencjach.
    • Leki u dzieci z refluksem żołądkowo-przełykowym 
      [  Data publikacji przeglądu: 24 listopada 2014   ]
    • W związku z małą liczbą dzieci biorących udział w tych badaniach, nie możemy być pewni, czy leki wpływały na poprawę objawów choroby refluksowej przełyku. Znaleźliśmy niewiele danych naukowych sugerujących, że leki dla dzieci poniżej 1 roku życia są skuteczne, zwłaszcza w refluksie funkcjonalnym, zróżnicowane dane naukowe dotyczące tego, że Gaviscon Infant® pomaga, a u niemowląt z chorobą refluksową (zmiany w badaniu pH lub endoskopii) leki takie jak omeprazol i lanzoprazol mogą przynieść poprawę. U starszych dzieci, inhibitory pompy protonowej i antagoniści receptora histaminowego działają skuteczniej na poprawę objawów, obraz (śluzówki; przyp.tłum.) w badaniu endoskopowym oraz wyniki badań pH, ale nie byliśmy w stanie wykonać meta-analizy ani przeprowadzić dalszej oceny czy jeden lek był skuteczniejszy od drugiego.
    • Dodatkowe przyjmowanie kwasów tłuszczowych ω-3 w ciąży 
      [  Data publikacji przeglądu: 15 listopada 2018   ]
    • Zwiększone spożycie ω-3 PUFA w trakcie ciąży, czy to poprzez suplementację, czy też w pożywieniu, może zredukować odsetek przedwczesnych porodów (przed 37. tygodniem i przed 34. tygodniem) i może wiązać się z mniejszym prawdopodobieństwem urodzenia dziecka z małą masą urodzeniową. Dłuższa ciąża jest bardziej prawdopodobna w grupie kobiet przyjmujących suplementy zawierające ω-3 PUFA. Więcej badań (dotyczących tego tematu - przyp. tłum.) jest w toku, a ich wyniki zostaną uwzględnione w kolejnej aktualizacji tego przeglądu. W dalszych badaniach można rozważyć czy i jak różniłyby się wyniki w zależności od populacji kobiet oraz można ocenić efekty różnych sposobów zwiększania spożycia ω-3 PUFA w ciąży.
    • Porównanie zespoleń wytworzonych chirurgiczne i zespoleń wytworzonych pod kontrolą radiologiczną w leczeniu krwawienia z żylaków u pacjentów z przewlekłą chorobą wątroby 
      [  Data publikacji przeglądu: 31 października 2018   ]
    • Zespolenia wytworzone chirurgicznie wydają się być lepsze od zespoleń wytworzonych pod kontrolą radiologiczną w leczeniu utrzymującego się i nawracającego krwawienia z powodu żylaków u chorych z marskością wątroby. Biorąc pod uwagę bardzo niską jakość danych naukowych, wynikającą z problemów z zaprojektowaniem badań i nieadekwatną liczbą uczestników, nie jesteśmy pewni słuszności naszych wniosków. Przyszłe, prawidłowo zaprojektowane badania z odpowiednią liczbą uczestników będą mogły dostarczyć rzetelnych wyników.
    • Pojedyncza terapia fotokoagulacją laserową w cukrzycowym obrzęku plamki oka 
      [  Data publikacji przeglądu: 15 października 2018   ]
    • Przegląd wykazał, że fotokoagulacja laserowa może zmniejszać ryzyko utraty wzroku. Nowsze (łagodniejsze) typy fotokoagulacji laserowej mogą także przynosić lepsze efekty niż standardowy laser. Badania nad tymi nowszymi typami laserów trwają.
    • Jak skuteczne i bezpieczne jest stosowanie leku - izotretynoiny w tabletkach w leczeniu trądziku pospolitego? 
      [  Data publikacji przeglądu: 24 listopada 2018   ]
    • W 3 badaniach porównano stosowanie izotretynoiny ze stosowaniem antybiotyków doustnie łącznie z środkiem o działaniu miejscowym u osób z trądzikiem umiarkowanym do ciężkiego w okresie od 20 do 24 tygodni. Wyniki mierzono zaraz po zakończeniu leczenia. Terapie nie różniły się pod względem zmniejszenia liczby zmian zapalnych (obszar organu lub tkanki uszkodzony przez chorobę lub uraz). U jednego z pacjentów izotretynoina spowodowała rozwój zespołu Stevensa i Johnsona (poważnej choroby, w której dochodzi do ciężkiej reakcji skórnej, często na skutek podawania leku); nie odnotowano żadnych poważnych skutków ubocznych w drugiej grupie. Jednak, nie jesteśmy pewni tych wyników, ponieważ opierają się one na danych naukowych słabej jakości. Przy konsultacji z lekarzem, izotretynoina może nieco złagodzić nasilenie trądziku, ale może spowodować więcej łagodnych skutków ubocznych (takich jak: podrażnione usta, suchość skóry lub nudności) (dane naukowe niskiej jakości). W 14 badaniach porównano stosowanie różnych dawek i schematów leczenia izotretynoiną doustnie, w okresie od 12 do 32 tygodni. Uczestnicy badań cierpieli głównie na trądzik o silnym lub umiarkowanym nasileniu. W 2 badaniach porównano stosowanie trzech różnych dawek izotretynoiny przez okres 20 tygodni i stwierdzono że stosowanie większej dawki przyniosło większą poprawę w zakresie zmniejszenia liczby zmian zapalnych (dane naukowe niskiej jakości). W trzecim badaniu stwierdzono, że stałe (codzienne) zażywanie małych i standardowych dawek leku może być bardziej skuteczne w leczeniu trądziku niż terapia przerywana, w okresie 24 tygodni (dane naukowe niskiej jakości). W porównaniu z małymi dawkami izotretynoiny, zastosowanie standardowej dawki tego leku zredukowało więcej stanów zapalnych, ale wyniki te opierają się na danych naukowych o niskiej jakości, tak więc są niepewne. W 14 badaniach oceniających stosowanie izotretynoiny w różnych dawkach, podczas okresu leczenia (od 12 do 32 tygodni) lub okresu obserwacji po zakończonym leczeniu (do 48 tygodni) nie odnotowano poważnych skutków ubocznych (dane naukowe niskiej jakości). W tym porównaniu nie oceniano stopnia nasilenia trądziku według lekarza. Mniej poważne skutki uboczne, takie jak suchość skóry, utrata włosów i swędzenie oceniono w 13 badaniach, jednak nie jesteśmy pewni czy wystąpiły jakiekolwiek różnice między grupami (dane naukowe niskiej lub bardzo niskiej jakości). W żadnym z badań nie przedstawiono danych dot. wpływu stosowania tego leku na ryzyko wystąpienia wad wrodzonych u potomstwa leczonych osób.
    • Wielkość porcji, rozmiar opakowań oraz naczyń stołowych a zmiana preferencji i konsumpcji żywności, alkoholu oraz wyrobów tytoniowych 
      [  Data publikacji przeglądu: 14 września 2015   ]
    • Podsumowując, niniejszy przegląd dostarcza jak dotąd najbardziej jednoznacznych danych na to, że zmniejszenie: rozmiaru, dostępności, atrakcyjności większych porcji, opakowań oraz naczyń może skutkować znaczącym zmniejszeniem ilości produktów żywnościowych wybieranych i spożywanych przez konsumentów. Jednakże, nie jest pewne czy zmniejszanie małych porcji może być tak samo skuteczne w obniżaniu spożycia, jak redukcja większych porcji. Podkreśla się potrzebę dalszych badań, mających na celu zmniejszenie niepewności dotyczących opisanych efektów i wyeliminowanie stwierdzonych ograniczeń w obrębie wyników, włączając w to brak analizy długoterminowych efektów oraz luki w analizie produktów alkoholowych.
    • Leki stosowane w świądzie u dorosłych pacjentów objętych opieką paliatywną 
      [  Data publikacji przeglądu: 16 listopada 2016   ]
    • W czerwcu 2016 r. odnaleźliśmy 50 badań, w których oceniano 39 różnych leków u 1916 osób cierpiących z powodu świądu. Obecnie brakuje idealnej terapii przeciwświądowej. Jednak istnieją wystarczające dane naukowe, na podstawie których można wskazać możliwie przydatne metody leczenia poszczególnych przyczyn świądu. Leki odpowiednie w terapii świądu u chorych na przewlekłą chorobę nerek to: gabapentyna, nalfurafina i kromoglikan sodowy; natomiast ryfampicyna i flumecinol mogą pomóc w leczeniu świądu spowodowanego problemami z wątrobą. Paroksetyna może być pomocna w leczeniu świądu, niezależnie od przyczyny, u pacjentów objętych opieką paliatywną, jednak takie dane naukowe były dostępne tylko w jednym badaniu. Na ogół stosowanie większości leków wiązało się z występowaniem niewielu skutków ubocznych o łagodnym nasileniu. Przyjmowanie naltreksonu powodowało zdecydowanie najsilniejsze działania niepożądane. Ogółem jakość danych naukowych wahała się od bardzo niskiej do umiarkowanej.
    • Rehabilitacja prącia w zaburzeniach erekcji po prostatektomii 
      [  Data publikacji przeglądu: 23 października 2018   ]
    • Stwierdziliśmy, że mężczyźni stosujący badane leki zgodnie z harmonogramem, mogli mieć podobną samoocenę erekcji i jakość erekcji (ocenioną na podstawie wypełnionych przez nich kwestionariuszy) w porównaniu z mężczyznami, którzy nie przyjmowali regularnie żadnych leków lub stosowali je w razie potrzeby. Porównywane grupy miały również podobną częstość poważnych skutków ubocznych i podobny wskaźnik rezygnacji z udziału w badaniu przed jego zakończeniem. Jednak jesteśmy bardzo niepewni co do wyciągniętych wniosków. Ze względu na brak danych nie byliśmy w stanie ocenić, czy wyniki te byłyby różne w innych grupach mężczyzn, w zależności od tego, czy chirurg starał się zachować nerwy pomagające w erekcji czy nie, w oparciu o wiek mężczyzn oraz to jak dobrze oceniali swoje erekcje wcześniej.
    • Roztwory soli stosowane donosowo w alergicznym nieżycie nosa 
      [  Data publikacji przeglądu: 22 czerwca 2018   ]
    • Płukanie nosa roztworem soli może dawać korzyści zarówno u dorosłych, jak i dzieci w postaci złagodzenia objawów alergicznego nieżytu nosa w porównaniu z innymi irygacjami (nie zawierającymi roztworu soli) i jest mało prawdopodobne, aby wiązało się z wystąpieniem działań niepożądanych. Na podstawie tego przeglądu nie jest możliwe stwierdzenie, czy istnieje różnica między różnymi objętościami lub stężeniami stosowanego roztworu soli.
    • Irygacja nosa roztworem soli jako dodatek do leczenia farmakologicznego alergicznego nieżytu nosa
    • Nie jest jasne, czy dołączenie płukania nosa roztworem soli do leczenia farmakologicznego (donosowe steroidy lub doustne leki przeciwhistaminowe) przyczynia się do zmniejszenia nasilenia objawów alergicznego nieżytu nosa w porównaniu z samym leczeniem farmakologicznym. Jest mało prawdopodobne, że irygacje roztworem soli są związane z działaniami niepożądanymi.
    • Irygacja nosa roztworem soli w porównaniu z leczeniem farmakologicznym alergicznego nieżytu nosa
    • Nie ma wystarczających danych, aby stwierdzić, że irygacja nosa roztworem soli jest lepsza, gorsza lub taka sama jak steroidy donosowe. W żadnych badaniach przedstawiających wyniki nas interesujące nie porównywano płukania nosa roztworem soli z doustnymi lekami przeciwhistaminowymi.
    • Zmiany w diecie niemowląt z objawami kolki 
      [  Data publikacji przeglądu: 11 października 2018   ]
    • W większości badań przedstawiano dane dotyczące następujących wyników: czas trwania płaczu, liczba dzieci, u których stwierdzono reakcję na leczenie w każdej grupie (tj. zmniejszenie nasilenia płaczu w ciągu dnia) lub częstość występowania epizodów płaczu. W żadnym badaniu nie analizowano danych dotyczących jakości życia rodziców lub rodziny, snu niemowląt lub zadowolenia rodziców. W sześciu badaniach opisano, że w wyniku zmian w diecie nie wystąpiły żadne skutki uboczne.
    • Dieta hipoalergiczna
    • W jednym badaniu (90 niemowląt) stwierdzono odpowiedź (na interwencję; przyp.tłum.) u większej liczby niemowląt karmionych piersi, gdy ich matki stosowały dietę hipoalergiczną niż niemowlęta na zwykłej diecie (stosowanej przez ich karmiące matki; przyp.tłum.) zawierającej potencjalnie znane alergeny. W kolejnym badaniu (120 niemowląt) wykazano niewielką różnicę między niemowlętami karmionymi piersią, których matki stosowały dietę hipoalergiczną (poprawa u 10 na 16 niemowląt, 62,5%) a niemowlętami karmionymi mlekiem modyfikowanym opartym na soi (poprawa u 29 na 44 niemowląt, 65,9%). Naukowcy stwierdzili jednak, że dzieci karmione piersią w większym stopniu reagowały na chlorowodorek dicyklominy (lek stosowany w nadmiernych skurczach żołądka) niż dzieci karmione mlekiem modyfikowanym.
    • Hydrolizowane mleko modyfikowane
    • W dwóch badaniach (64 niemowlęta) nie stwierdzono różnicy w czasie trwania płaczu między grupą otrzymującą hydrolizowane mleko (hipoalergiczne) a grupą otrzymującą zwykłe mleko krowie. W jednym z tych badań (43 niemowlęta) odnotowano większą redukcję czasu trwania płaczu pod koniec badania u niemowląt, którym podawano mleko hydrolizowane. Trzecie badanie (22 niemowląt) wykazało, że dwa rodzaje hydrolizowanych mieszanek mlecznych miały podobną skuteczność w łagodzeniu objawów kolki u niemowląt, które najpierw były karmione zwykłym mlekiem modyfikowanym. W czwartym badaniu (21 niemowląt) stwierdzono, że u niemowląt, których rodzice otrzymali informacje i wsparcie, szybciej nastąpiło skrócenie czasu płaczu niż u niemowląt, którym podawano hydrolizowane mleko lub dietę bezlaktozową i bezsojową (w ciągu dziewięciu dni). Piąte badanie (267 niemowląt) wykazało, że zarówno częściowo hydrolizowane mieszkanki mleczne z oligosacharydami (węglowodanami), jak i zwykłe mleko modyfikowane z dodatkiem simetykonu (lek stosowany w leczeniu wzdęć) zmniejszają epizody kolki po siedmiu dniach, ale po dwóch tygodniach efekty były większe w grupie stosującej mieszkanki hydrolizowane z oligosacharydami.
    • Suplementacja enzymu laktazy
    • W trzech badaniach (138 niemowląt) oceniano efekt dodania laktazy (enzym, który pomaga rozkładać laktozę - cukier mleczny) do mleka dla niemowląt. Wyniki nie zostały przedstawione w formie umożliwiającej analizę.
    • Koper włoski, rumianek i ekstrakt z melisy
    • W jednym badaniu (93 niemowlęta) wykazano, że średni czas płaczu niemowląt w ciągu całego dnia karmionych piersią skrócił się czasie jednego tygodnia obserwacji od momentu zastosowania kopru włoskiego, rumianku i ekstraktu z melisy.
    • Mleko modyfikowane oparte na białku sojowym
    • W jednym badaniu (19 niemowląt) stwierdzono, że stosowanie mieszkanek mlecznych zawierających soję w porównaniu z mlekiem krowim skróciło czas płaczu i zwiększyło liczbę niemowląt z odpowiedzią (na interwencję; przyp. tłum.) Jednak międzynarodowe wytyczne nie zalecają stosowania mleka sojowego ze względu na obawy, że może ono wpływać na gospodarkę hormonalną u niemowląt, więc wyników nie powinno się brać pod uwagę. W jednym z badań (27 niemowląt) porównano mieszanki sojowe z dodatkiem polisacharydów (węglowodanów) z mlekiem sojowym bez dodatków, ale wyników nie przedstawiono w sposób, który umożliwiłby nam ich analizę.
    • Bardzo wczesne a opóźnione uruchomienie po udarze mózgu 
      [  Data publikacji przeglądu: 15 października 2018   ]
    • Bardzo wczesne uruchomienie nie zwiększyło liczby osób, które przeżyły lub szybciej wracały do zdrowia po udarze mózgu. Dane naukowe sugerują, że bardzo wczesne uruchomienie może skrócić czas pobytu w szpitalu o około jeden dzień. Jednak wyniki pojedynczego największego badania oraz analizy badań, w których rozpoczęto uruchamianie uczestników bardzo wcześnie, wzbudziły obawy, że rozpoczęcie intensywnej aktywizacji pacjentów w ciągu 24 godzin od wystąpienia udaru mózgu może nieść za sobą zwiększone ryzyko, przynajmniej dla niektórych osób. To potencjalne ryzyko należy wyjaśnić.
    • Olanzapina w zapobieganiu i leczeniu wymiotów oraz nudności związanych z chorobą nowotworową u osób dorosłych 
      [  Data publikacji przeglądu: 24 września 2018   ]
    • Olanzapina prawdopodobnie jest skuteczna jako lek przeciwwymiotny. Nie jesteśmy pewni, która dawka jest najlepsza do zastosowania – 5 mg, 10 mg lub czy 2,5 mg może działać w ten sam sposób. W przeglądzie tym udało nam się jedynie znaleźć informacje dotyczące doustnego podania olanzapiny i nie znaleziono nic na temat podawania leku w iniekcji (zastrzyku). Koniecznych jest więcej badań aby poinformować praktykę kliniczną (o wynikach; przyp.tłum.).
    • Stosowanie ćwiczeń fizycznych w celu redukcji ryzyka upadków u osób z chorobą nowotworową w trakcie i po zakończeniu leczenia 
      [  Data publikacji przeglądu: 15 października 2018   ]
    • Tylko jedno badanie dotyczyło wpływu ćwiczeń na przypadkowe upadki i nie stwierdzono w nim różnicy w liczbie upadków pomiędzy osobami ćwiczącymi a tymi, które nie wykonywały ćwiczeń (bardzo niska jakość danych). W związku z powyższym brak jest wystarczających danych do wyciągnięcia wniosków odnośnie wpływu ćwiczeń na redukcję upadków przypadkowych u osób z nowotworem w trakcie lub po zakończeniu leczenia. Odnotowano natomiast poprawę w zakresie niektórych czynników ryzyka związanych z upadkami; stwierdziliśmy poprawę w niektórych pomiarach dotyczących siły (mięśniowej; przyp.tłum), elastyczności i równowagi, chociaż ogólna jakość danych była bardzo niska lub niska.
    • Skutki i bezpieczeństwo długotrwałego stosowania kolchicyny w chorobach serca 
      [  Data publikacji przeglądu: 27 stycznia 2016   ]
    • Podsumowując, okazało się, że dalsze badania prawdopodobnie zmieniłyby naszą ocenę korzyści i szkodliwości stosowania kolchicyny. Dlatego też, nasze ustalenia powinny być interpretowane z dużą ostrożnością. Niemniej jednak, nowe metody leczenia chorób serca są pilnie potrzebne. Pomimo wielu niepewności co do korzyści i szkodliwości terapii kolchicyną, może ona wiązać się z korzyściami sercowo-naczyniowymi, zwłaszcza w przypadku zawału mięśnia sercowego. W związku z tym uważamy, że powinny zostać przeprowadzone duże, wysokiej jakości badania kliniczne, w celu dalszego zbadania zastosowania kolchicyny w chorobach serca.
    • Trening mięśni, które powodują rozszerzanie i kurczenie ścian klatki piersiowej u chorych na mukowiscydozę 
      [  Data publikacji przeglądu: 24 maja 2018   ]
    • Wyniki poszczególnych badań nie zostały poddane łącznej analizie w celu odpowiedzi na pytanie badawcze, ponieważ w badaniach nie zaprezentowano wystarczającej ilości danych lub nie użyto wspólnych, standardowych metod pomiaru. Żadne z badań nie wykazało istotnej różnicy w funkcjonowaniu płuc po treningu, ale w jednym badaniu zaobserwowano wydłużenie czasu wykonywania ćwiczeń przy treningu na poziomie 60% maksymalnego wysiłku. W innym badaniu, w którym uczestnicy trenowali na poziomie 80% maksymalnego wysiłku, wykazano pewną poprawę w ocenach jakości życia. W jednym badaniu pojawiły się pewne dane wskazujące na poprawę funkcji mięśni oddechowych. Mając na uwadze brak wystarczających informacji, nie sformułowano jednoznacznych zaleceń dotyczących treningu mięśni oddechowych. Dalsze badania powinny dążyć do poprawy metod w odniesieniu do tych stosowanych w poprzednich badaniach i uwzględniać standardowe metody pomiarów.
    • Mleko modyfikowane zawierające hydrolizat białkowy w celu zapobiegania chorobom alergicznym u niemowląt 
      [  Data publikacji przeglądu: 19 października 2018   ]
    • Nie znaleźliśmy istotnych danych naukowych potwierdzających, że krótko- lub długotrwałe karmienie mlekiem modyfikowanym z hydrolizowanym białkiem w porównaniu z mlekiem krowim zapobiega chorobom alergicznym u niemowląt, które nie mogą być karmione wyłącznie piersią.
    • Beta-blokery w leczeniu zespołu Marfana 
      [  Data publikacji przeglądu: 7 listopada 2017   ]
    • Przyjmowanie propranololu w porównaniu z brakiem leczenia nie obniżyło śmiertelności ani zachorowalności, obejmując rozwarstwienie aorty, niedomykalność zastawki aortalnej (przeciekanie krwi przez zastawkę aorty, skutkujące wstecznym przepływem krwi do serca), niewydolność serca (brak zdolności serca do pompowania odpowiedniej ilości krwi do narządów) oraz operację serca. Niemniej jednak leczenie zmniejszyło tempo poszerzania się aorty. W publikacji przedstawiającej wyniki badania nie uwzględniono wszystkich szkodliwych następstw leczenia. Według naszej oceny to badanie kliniczne obciążone jest dużym ryzykiem błędu, a uzyskane dane są niskiej jakości. Dane pochodzące z niego nie są wystarczające, by mogły stanowić cenną informację dla osób z zespołem Marfana, ich rodzin i opiekunów.
    • Pembrolizumab w porównaniu z chemioterapią w leczeniu zaawansowanego nowotworu pęcherza moczowego przy nawrocie/progresji choroby po zastosowaniu chemioterapii opartej na platynie 
      [  Data publikacji przeglądu: 23 lipca 2018   ]
    • Znaleźliśmy tylko jedno randomizowane badanie kliniczne dotyczące postawionego pytania badawczego. Uczestnicy tego badania mieli rozpoznany nowotwór z przerzutami (nowotwór, który rozprzestrzenił się na inne części ciała) lub nowotwór w stopniu zaawansowanym bez możliwości usunięcia chirurgicznego oraz wystąpił nawrót lub progresja choroby podczas stosowania innej chemioterapii. Stwierdzono, że pembrolizumab prawdopodobnie nieznacznie poprawia ogólne przeżycie (dane o umiarkowanej pewności oszacowania). Może to w niewielkim stopniu wpłynąć na poprawę jakości życia (niska pewność oszacowania danych naukowych). Pembrolizumab może mieć niewielki lub żaden wpływ na czas progresji nowotworu (niska pewność oszacowania danych naukowych). Lek ten prawdopodobnie poprawia odpowiedź na leczenie widoczną w radiologicznych badaniach obrazowych, takich jak tomografia komputerowa (umiarkowana pewność oszacowania danych). Pembrolizumab może mieć niewielki lub żaden wpływ na ryzyko zgonu wynikającego z samego leczenia (niska pewność oszacowania danych), ale może skutkować mniejszą liczbą pacjentów, którzy przerwali leczenie z powodu niepożądanych skutków ubocznych (niska pewność oszacowania danych). Lek ten może również powodować mniej poważnych działań niepożądanych. Wnioski te opierają się na jednym badaniu finansowanym przez firmę produkującą pembrolizumab.
    • Interwencje ergonomiczne w prewencji zaburzeń mięśniowo-szkieletowych wśród dentystów 
      [  Data publikacji przeglądu: 15 października 2018   ]
    • Na podstawie danych naukowych bardzo niskiej jakości pochodzących z jednego badania wynika, że kompleksowa interwencja ergonomiczna obejmująca trening, modyfikację stanowiska pracy oraz program regularnych ćwiczeń nie wpływa na ryzyko wystąpienia WMSD u dentystów w zakresie ud lub stóp w czasie 6 miesięcy obserwacji. Dane naukowe niskiej jakości z drugiego badania wskazują, że zmiana narzędzi stosowanych do usuwania płytki nazębnej nie ma wyraźnego wpływu na ból łokcia lub barku u dentystów w czasie 4 miesięcy obserwacji. Oba włączone do przeglądu badania posiadały istotne ograniczenia oraz zbyt krótki okres obserwacji. Nie znaleźliśmy badań oceniających skuteczność interwencji ergonomicznych w aspekcie poznawczym lub organizacyjnym. W celu oceny skuteczności interwencji ergonomicznych u dentystów potrzebne są dalsze badania. Jest bardzo prawdopodobne, że uwzględnienie wyników z nowych badań zmieni wnioski tego przeglądu.
    • Modyfikacja konsystencji żywności i płynów przy trudnościach w połykaniu u osób z demencją 
      [  Data publikacji przeglądu: 25 września 2018   ]
    • Płyny o dużej lepkości podobnej do miodu, które klinicznie są podobne do opisów "bardzo gęstych płynów", miały bardziej pozytywny bezpośredni wpływ na zapobieganie przedostawania się płynu do płuc, co oceniano podczas badania wideofluoroskopowego (specjalistyczne badanie rentgenowskie oceniające połykanie). Jednak w trzymiesięcznym okresie obserwacji stwierdzono większą liczbę przypadków zapalenia płuc w grupie osób z demencją otrzymujących płyny o konsystencji miodu w porównaniu z osobami otrzymującymi płyny o konsystencji nektaru lub zwykłej gęstości pitych w pozycji przywiedzenia brody do klatki piersiowej. Nie odnotowano zgonów sklasyfikowanych jako "zdecydowanie związane" z rodzajem płynów, które otrzymywała osoba z demencją.
    • Czy usługi świadczone przez farmaceutów mogą przynieść poprawę zdrowia pacjentów? 
      [  Data publikacji przeglądu: 4 września 2018   ]
    • Niektóre usługi świadczone przez farmaceutów mogą mieć pozytywny wpływ na zdrowie chorych, m.in. umożliwiają lepszą kontrolę ciśnienia tętniczego krwi i stanu fizycznego. Usługi farmaceutyczne nie przyczyniły się do zmniejszenia liczby wizyt chorych w szpitalu i hospitalizacji. Usługi oferowane przez farmaceutów miały podobny wpływ na zdrowie pacjentów jak usługi świadczone przez innych pracowników służby zdrowia.
    • Haloperidol z prometazyną w opanowaniu agresji wywołanej psychozą 
      [  Data publikacji przeglądu: 25 listopada 2016   ]
    • Znaleźliśmy 6 badań obejmujących 1367 uczestników, którzy w wyniku randomizacji otrzymywali haloperidol z prometazyną lub haloperidol, midazolam, lorazepam, olanzapinę, zyprazydon albo kombinację haloperidolu i midazolamu. Haloperidol z prometazyną są skuteczne w szybkim i bezpiecznym opanowaniu agresji oraz bardziej efektywne po upływie 30 minut niż podaż samego haloperidolu. Midazolam ma działanie uspokajające i zmniejsza lęk, okazał się również skuteczniejszy w szybkim uspokojeniu niż kombinacja haloperidolu i prometazyny. Należy jednak brać pod uwagę ryzyko wystąpienia poważnych działań niepożądanych podczas jego stosowania (w szczególności problemy z oddychaniem). Kombinacja haloperidolu z midazolamem miała większe działanie uspokajające niż haloperidol z prometazyną. Haloperidol i midazolam nie doprowadziły u osób do nadmiernej senności i zmniejszyły potrzebę zastosowania przymusu bezpośredniego lub izolacji. Haloperidol w połączeniu z prometazyną wykazywał większe działanie uspokajające niż lorazepam (który jest zwykle używany w leczeniu lęku). Nie było różnicy w liczbie osób wymagających zastosowania przymusu bezpośredniego lub izolacji. Olanzapina była skuteczna w uspokojeniu, ale wiązała się z większym ryzykiem nadmiernej senności. Wyniki porównujące kombinację haloperidolu i prometazyny z lekiem przeciwpsychotycznym zyprazydonem nie były jednoznaczne i odznaczały się niską jakością.
    • Czy stosowanie długo działającego beta₂-mimetyku z kortykosteroidem w jednym inhalatorze raz dzienne jest korzystniejsze niż sam wziewny długo działający antagonista receptora muskarynowego u pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc? 
      [  Data publikacji przeglądu: 24 sierpnia 2018   ]
    • Nie znaleziono wyraźnych różnic pomiędzy tymi dwoma typami inhalatorów (LABA (długo działający beta₂-agonista) + ICS (wziewny kortykosteroid) w porównaniu z LAMA (długo działający antagonista receptora muskarynowego): przyp.tłum.), które analizowano w niniejszym przeglądzie. Naukowcy nie zgłaszali żadnych istotnych różnic w częstości zgonów, zaostrzeń POChP, zapaleń płuc lub innych ciężkich zdarzeń niepożądanych. Osoby otrzymujące porównywane inhalatory wykazywały podobną poprawę w zakresie jakości życia, objawów i badań czynnościowych płuc.
    • Pojedyncza dawka diklofenaku podana dożylnie w krótkotrwałym leczeniu bólu pooperacyjnego u dorosłych 
      [  Data publikacji przeglądu: 28 sierpnia 2018   ]
    • Naszym głównym celem było określenie liczby osób, u których uzyskano zmniejszenie maksymalnego możliwego natężenia bólu o co najmniej połowę w ciągu 4 lub 6 godzin po zastosowaniu leczenia. U około dwukrotnie większej liczby uczestników uzyskano zmniejszenie maksymalnego możliwego natężenia bólu o co najmniej połowę kiedy stosowano diklofenak w porównaniu z placebo. Gdy porównano diklofenak z innym NLPZ, zmniejszenie maksymalnego możliwego natężenia bólu o co najmniej połowę odnotowano u podobnej liczby uczestników. Inne analizy dotyczące tego, jak szybko i ilu uczestników wymaga podania leku ratunkowego (dodatkowy lek przeciwbólowy dostępny dla uczestników badania, jeśli badany lek nie łagodził wystarczająco bólu) oraz ile osób wycofało się z badania, również wykazywały, że skuteczność diklofenaku podanego dożylnie była większa niż placebo i zbliżona do innych NLPZ. Nie mieliśmy wystarczających informacji, aby dokonać dobrej oceny występowania objawów ubocznych oraz poważnych działań niepożądanych, jednak częstość ich wydawała się być podobna we wszystkich grupach. Niewiele osób zrezygnowało z udziału w badaniach z powodu działań niepożądanych. Miało to miejsce zazwyczaj wtedy, kiedy pacjent objęty był badaniem przez krótki czas.
    • Działania niepożądane związane z podażą deksametazonu u dorosłych pacjentów poddawanych zabiegom chirurgicznym 
      [  Data publikacji przeglądu: 28 sierpnia 2018   ]
    • Deksametazon prawdopodobnie nie zwiększa ryzyka wystąpienia infekcji po operacji. Dostępne dane naukowe nie są wystarczające, by określić, czy deksametazon wpływa na czas gojenia się ran pooperacyjnych. Badania włączone do przeglądu nie obejmowały pacjentów z grupy ryzyka gorszego gojenia się ran (obecność cukrzycy lub przyjmowanie leków steroidowych), dlatego w tym temacie potrzebne jest przeprowadzenie dalszych badań. Dodatkowo należy pamiętać, że deksametazon prowadzi do niewielkiego podwyższenia stężenia glukozy we krwi. Nieliczne badania z udziałem chorych na cukrzycę sugerują wyraźniejszy wzrost poziomu glukozy we krwi w tej grupie badanych. Do tej pory nie udało się ustalić, czy niewielki wzrost poziomu glukozy we krwi ma jakikolwiek wpływ na gojenie się rany po operacji. Trzy badania wciąż czekają na klasyfikację, a dwa inne są w toku, dlatego wnioski płynące z tego przeglądu mogą jeszcze ulec zmianie.
    • Skuteczność krótkoterminowych psychoterapii psychodynamicznych u osób z często występującymi zaburzeniami psychicznymi 
      [  Data publikacji przeglądu: 30 czerwca 2014   ]
    • Do przeglądu włączyliśmy 33 badania, w których uczestniczyły 2173 osoby. Po przeprowadzeniu łącznej analizy wyników badań okazało się, że osoby korzystające z STPP uzyskiwały istotnie większą poprawę niż uczestnicy grup kontrolnych. Efekt ten zaobserwowano zarówno w perspektywie krótkoterminowej (<3 miesiący po zakończeniu leczenia), jak i średnioterminowej (3–6 miesięcy po ukończeniu terapii). Korzyści te na ogół wydaje się zwiększają się w dłuższej perspektywie. Jednak niektóre wyniki nie pozostają statystycznie istotne w perspektywie długoterminowej, a dodatkowo, badania różniły się pod względem projektowym, co oznacza, że te wnioski są niepewne i wymagają potwierdzenia w dalszych badaniach. Stwierdzenie, że krótkoterminowa terapia psychologiczna może być szeroko stosowana i skuteczna ma znaczenie w kwestii aktualnej globalnej opieki zdrowotnej i ograniczeń gospodarczych.
    • <a title="Przejdź do streszczenia w Cochrane Library" href="https://www.cochrane.org/pl/CD006401/statyny-u-dzieci-z-dziedzicznym-zwiekszonym-stezeniem-cholesterolu