Czy podatek od zawartości tłuszczu w żywności zmniejsza ryzyko otyłości i pomaga ludziom jeść mniej tłuszczu i mniej tłuszczów nasyconych?

Masło

Data publikacji przeglądu: 11 września 2020

Co to jest otyłość?

Wskaźnik masy ciała (BMI) jest zwykle użyteczną miarą pokazującą, czy ludzie mają odpowiednią masę ciała do swojego wzrostu. BMI od 18 do 25 wskazuje na zdrową masę ciała, BMI powyżej 25 jest uznawane za nadwagę, a BMI powyżej 30 wskazuje na otyłość.

Otyłość jest na ogół spowodowana spożyciem większej ilości energii (kalorii) niż ta spalana poprzez aktywność fizyczną lub ćwiczenia. Organizm przechowuje nadmiar energii w postaci tłuszczu.

Otyłość może prowadzić do poważnych i zagrażających życiu stanów chorobowych, w tym do cukrzycy typu 2, choroby wieńcowej, niektórych rodzajów raka i udaru mózgu. Otyłość może również wpływać na jakość życia (dobre samopoczucie).

Co to są tłuszcze?

Tłuszcz jest niezbędny dla zdrowej, zrównoważonej diety. Tłuszcze pomagają organizmowi wchłaniać niektóre witaminy i są źródłem niektórych kwasów tłuszczowych, których organizm nie może wytworzyć. Głównymi rodzajami tłuszczów w żywności są:

- tłuszcze nasycone (głównie z produktów pochodzenia zwierzęcego, takich jak: mięso, mleko krowie, ser, śmietana i masło); oraz

- tłuszcze nienasycone (występują głównie w olejach roślinnych i w rybach).

W wytycznych zdrowotnych zwykle zaleca się:

- zmniejszenie spożycia całkowitej ilości tłuszczów;

- ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych; oraz

- spożywanie tłuszczów nienasyconych zamiast tłuszczów nasyconych.

Dlaczego stworzyliśmy ten przegląd

Wskaźniki nadwagi i otyłości zwiększają się na całym świecie i stanowią poważny problem zdrowia publicznego. Chcieliśmy wiedzieć, czy zwiększenie cen żywności, która zawiera dużo tłuszczów lub tłuszczów nasyconych, może zniechęcić ludzi do ich spożywania i zmniejszyć częstość występowania otyłości.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań, które dotyczyły wpływu wprowadzenia podatku od zawartości tłuszczu w żywności. Interesowało nas, jak wprowadzenie podatku wpłynęło na:

- wielkość spożycia całkowitej ilości tłuszczów i tłuszczów nasyconych;

- całkowitą liczbę spożytych kalorii;

- liczbę kalorii spożywanych ze wszystkich tłuszczów i tłuszczów nasyconych; oraz

- wskaźniki nadwagi i otyłości.

Data wyszukiwania: dane naukowe są aktualne do września 2019 r.

Jakie dane znaleźliśmy

Znaleźliśmy dwa badania przeprowadzone w Danii w latach 2011-2012. W pierwszym oceniano, jak wprowadzenie podatku od niektórych wysokotłuszczowych produktów spożywczych wpłynęło na ich popyt w gospodarstwach domowych; w drugim przyglądano się informacjom o sprzedaży w supermarketach niektórych wysokotłuszczowych produktów spożywczych (mielonej wołowiny, śmietanki i kwaśnej śmietany). W badaniach porównywano uzyskane wyniki z danymi sprzed wprowadzenia podatku.

Oba badania dotyczyły niewielkiej liczby produktów spożywczych, które ludzie kupowali, ale nie tego, co jedli. Nie oceniano ile tłuszczu całkowitego lub nasyconego zostało zjedzone.

Jakie są wyniki naszego przeglądu?

Jeśli ilość kupowanej żywności odzwierciedla ilość spożytej żywności, to opodatkowanie zawartości tłuszczu w niektórych produktach:

- może zmniejszyć całkowitą ilość spożywanych tłuszczów o 41,8 grama tygodniowo na każdą osobę w gospodarstwie domowym (1 badanie obejmujące 2000 gospodarstw domowych); i

- może zmniejszyć ilość spożywanych tłuszczów nasyconych (z mielonej wołowiny i śmietany) (1 badanie obejmujące 1293 supermarkety).

W żadnym z badań nie oceniano wpływu opodatkowania zawartości tłuszczu w żywności na liczbę spożytych kalorii, wskaźniki otyłości lub nadwagi lub na całkowitą sprzedaż żywności.

Jak wiarygodne są te wyniki?

Nie jesteśmy pewni wyników, ponieważ dane naukowe pochodzą tylko z dwóch badań; w badaniach tych oceniano tylko niewielką liczbę kupowanych pokarmów, ale nie badano ich spożycia. W jednym z badań nie przedstawiono danych statystycznych dotyczących dokładności ich wyników.

Wyniki pochodzą z badań obserwacyjnych, w których badacze obserwują wpływ ekspozycji na dany czynnik (taki jak opodatkowanie), ale nie mają wpływu na to, kto go doświadcza, a kto nie. Badania obserwacyjne nie dają tak wiarygodnych dowodów, jak badania z randomizacją, w których uczestników przydziela się losowo do jednej z grup leczenia.

Wnioski

Nie odnaleźliśmy wystarczająco wiarygodnych danych naukowych, aby dowiedzieć się, czy wprowadzenie podatku od zawartości tłuszczu w żywności spowodowało, że ludzie jedzą mniej tłuszczu, lub mniej tłuszczów nasyconych.

Nie znaleźliśmy żadnych dowodów na to, jak wprowadzenie podatku od zawartości tłuszczu w żywności wpływa na wskaźniki otyłości lub nadwagi.

Wyniki naszego przeglądu ulegną zmianie, gdy dostępne będą dalsze dane naukowe.

Streszczenie graficzne, plik PDF

Pełna wersja przeglądu systematycznego - wersja angielska

Legenda

Wróć do galerii | Teoria w obrazkach