Data publikacji przeglądu: 27 października 2021

Do niniejszego przeglądu włączyliśmy 27 badań. Badania przeprowadzono w Afryce, obu Amerykach, Azji Południowo-Wschodniej, Europie oraz w regionie Zachodniego Pacyfiku. Obejmowały one środowiska miejskie i wiejskie, a także kraje o wysokich, średnich i niskich dochodach.

Stwierdzono, że na poglądy i praktyki rodziców dotyczące szczepień wpływa wiele złożonych czynników, które podzieliliśmy na cztery grupy tematyczne.

Po pierwsze, na wyobrażenia i praktyki rodziców dotyczące szczepień mogą wpływać ich ogólne poglądy i praktyki dotyczące zdrowia i choroby, szczególnie w odniesieniu do ich dzieci, a także ich postrzeganie roli szczepień w tym kontekście. Po drugie, na poglądy i praktyki wielu rodziców dotyczące szczepień wpłynęły poglądy i praktyki osób, z którymi utrzymują kontakty towarzyskie. Jednocześnie wspólne poglądy i praktyki dotyczące szczepień pomogły niektórym rodzicom nawiązać relacje społeczne, co z kolei wzmocniło ich przekonania w tej kwestii. Po trzecie, na poglądy i praktyki rodziców dotyczące szczepień mogą wpływać ogólne kwestie i obawy polityczne, a zwłaszcza ich zaufanie (lub nieufność) do osób związanych z programami szczepień. Po czwarte, na poglądy i praktyki rodziców może wpływać stopień dostępności do usług związanych ze szczepieniami, a także doświadczenia związane z nimi i z pracownikami służby zdrowia.

Opracowaliśmy dwie koncepcje pozwalające zrozumieć możliwe sposoby zmniejszania się skłonności rodziców do korzystania ze szczepień dla swoich dzieci.

Pierwsza koncepcja, „logika neoliberalna”, sugeruje, że wielu rodziców (zwłaszcza tych pochodzących z krajów o wysokim dochodzie), uznaje zdrowie i decyzje dotyczące opieki zdrowotnej za kwestie indywidualnego ryzyka, wyboru i odpowiedzialności. Niektórzy rodzice uznali to rozumienie za sprzeczne z programami szczepień, w których kładzie się nacisk na uogólnione ryzyko i zdrowie społeczeństwa. Konflikt ten, dostrzeżony przez rodziców, sprawił, że niektórzy z nich są mniej skłonni do skorzystania ze szczepień dla swoich dzieci.

Druga koncepcja, „wykluczenie społeczne”, zakłada, że niektórzy rodzice (zwłaszcza ci pochodzący z krajów o niskich i średnich dochodach), byli mniej skłonni do skorzystania ze szczepień dla swoich dzieci ze względu na swoje doświadczenie związane z wykluczeniem społecznym. Wykluczenie społeczne może naruszać oparte na zaufaniu relacje między władzą a społeczeństwem, wywoływać poczucie izolacji i niechęci oraz powodować demotywację w obliczu niskiej jakości i trudno dostępnych usług publicznych. Te czynniki spowodowały z kolei, że rodzice, którzy doświadczyli wykluczenia społecznego, nie ufali szczepieniom, rezygnowali z nich w ramach buntu lub wyrazu chęci wprowadzenia zmian lub unikali szczepień ze względu na ich czasochłonność, koszt i związany z nimi stres.

Przejdź do streszczenia w Cochrane Library

Pełna wersja przeglądu systematycznego - wersja angielska, plik PDF

Zobacz streszczenia przeglądów w zakładce Cochrane prostym językiem