Data publikacji przeglądu: 14 kwiecień 2023
Co to jest ADHD?
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) jest częstym problemem u dzieci i młodzieży. Osoby dotknięte tym zaburzeniem mogą mieć trudności z koncentracją, czuć się niespokojnie lub działać pod wpływem impulsu. W wyniku tych trudności, ADHD może powodować długotrwałe problemy społeczne, szkolne i emocjonalne. W leczeniu ADHD najczęściej stosuje się farmakoterapię, ale nie zawsze jest ona skuteczna i może powodować niepożądane skutki uboczne.
Czym są wielonienasycone kwasy tłuszczowe (PUFA)?
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (PUFA) są rodzajem tłuszczów. Są one niezbędne do prawidłowego rozwoju mózgu i znajdują się w pokarmach takich jak ryby (omega-3 PUFA) i oleje roślinne (omega-6 PUFA).
Czy suplementacja PUFA może być pomocna u dzieci z ADHD?
Istnieją dane naukowe, że ADHD może być związane z małym stężeniem PUFA, w szczególności omega-3 PUFA. Suplementacja PUFA może zatem łagodzić objawy ADHD, występujące problemy behawioralne oraz emocjonalne, takie jak lęk i depresja.
Czego chcieliśmy się dowiedzieć?
Chcieliśmy dowiedzieć się, czy suplementacja PUFA łagodzi nasilenie objawów u dzieci i młodzieży z ADHD.
Chociaż w pierwotnym przeglądzie istniały pewne ograniczone dane, które sugerowały, że PUFA łagodzą objawy ADHD, obecnie istnieje niewiele danych naukowych, które potwierdzałyby, że ich suplementacja jest korzystna. Istotne było zaktualizowanie danych naukowych i uwzględnienie nowych badań, które opublikowano od czasu pierwotnego przeglądu.
Co zrobiliśmy?
Szukaliśmy wszystkich badań klinicznych, w których porównywano stosowanie PUFA z placebo (leczeniem pozorowanym), lekami lub terapiami psychologicznymi lub medycznymi u dzieci lub młodzieży z ADHD. Przeszukaliśmy 13 baz danych i 2 rejestry badań klinicznych do października 2021 roku.
Czego się dowiedzieliśmy?
Znaleźliśmy 24 nowe badania, dzięki czemu łączna liczba badań uwzględnionych w przeglądzie zwiększyła się do 37; łącznie wzięło w nich udział ponad 2374 dzieci i nastolatków z ADHD. 7 badań przeprowadzono w Iranie; po 4 w USA i Izraelu; po 2 w Australii, Kanadzie, Nowej Zelandii, Szwecji i Wielkiej Brytanii; oraz po 1 w Brazylii, Francji, Niemczech, Indiach, Włoszech, Japonii, Meksyku, Holandii, Singapurze, Hiszpanii, Sri Lance i na Tajwanie.
W 36 badaniach suplementację PUFA porównywano z placebo. Leczenie PUFA trwało od 2 tygodni do 6 miesięcy.
Chociaż istniały pewne dane naukowe, że stosowanie PUFA może łagodzić objawy ADHD u dzieci i młodzieży, większość dowodów wskazywała, że suplementacja PUFA nie łagodziła objawów ADHD, takich jak nieuwaga czy nadpobudliwość-impulsywność. Suplementacja PUFA prawdopodobnie ma niewielki lub żaden wpływ na występowanie działań niepoążadanych ogółem czy na rezygnację z udziału w badaniu (tj. nieukończenie go).
Jak pewni jesteśmy prezentowanych wyników?
Jesteśmy pewni, że suplementacja PUFA nie wpływa na nasilenie objawów ADHD, w porównaniu z placebo. Chociaż istniały pewne dane naukowe wskazujące na większe prawdopodobieństwo poprawy objawów ADHD u dzieci i młodzieży otrzymujących PUFA w porównaniu z osobami otrzymującymi placebo, mamy niewielką pewność co do tych wyników.
Jesteśmy dość pewni, że nie ma różnic między grupami otrzymującymi PUFA i placebo pod względem występowania działań niepożądanych ogółem lub odsetka osób rezygnujących z leczenia.
Ograniczenia uwzględnionych badań obejmowały małą liczebność próby, zmienność kryteriów selekcji, zmienność rodzaju i dawki suplementacji oraz krótki czas obserwacji.
Streszczenie graficzne, plik PDF
Pełna wersja przeglądu systematycznego - wersja angielska
Legenda